| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៧. បវារណាសុត្តវណ្ណនា
7. Pavāraṇāsuttavaṇṇanā
២១៥. តស្មិំ អហូតិ តស្មិំ អហនីតិ អាហ ‘‘តស្មិំ ទិវសេ’’តិ។ អនសនេនាតិ សព្ពសោ អាហារស្ស អភុញ្ជនេន។ សាសនិកសីលេន ពាហិរកអនសនេន វា ឧបេតា ហុត្វាតិ យោជនា។ វា-សទ្ទេន ខីរបានមធុសាយនាទីនិបិ សង្គណ្ហាតិ។ បការេហិ ទិដ្ឋាទីហិ វារេតិ កាយកម្មាទិកេ សរាបេតិ គារយ្ហេ ករោតិ ឯតាយាតិ បវារណា, បដិបត្តិវិសោធនាយ អត្តនោ អត្តនោ វជ្ជសោធនាយ ឱកាសទានំ។ យស្មា យេភុយ្យេន វស្សំវុដ្ឋេហិ កាតព្ពា ឯសា វិសុទ្ធិទេសនា, តស្មា វុត្តំ ‘‘វស្សំវុដ្ឋបវារណាយ។ វិសុទ្ធិបវារណាតិបិ ឯតិស្សាវ នាម’’ន្តិ។ តទា តស្ស ភិក្ខុសង្ឃស្ស តុណ្ហីភាវស្ស អនវសេសតាយបិ វណ្ណំ ទស្សេតុំ បាឡិយំ ‘‘តុណ្ហីភូត’’ន្តិ វុត្តន្តិ អាហ ‘‘យតោ យតោ…បេ.… នត្ថី’’តិ។ ហត្ថស្ស កុក្កុច្ចតា អសំយមោ អសម្បជញ្ញកិរិយា ហត្ថកុក្កុច្ចំ។ តថា បាទកុក្កុច្ចំ វេទិតព្ពំ, វា-សទ្ទោ អវុត្តវិកប្បត្ថោ, តេន តទញ្ញេសមភាវោ វិភាវិតោតិ ទដ្ឋព្ពំ។
215.Tasmiṃ ahūti tasmiṃ ahanīti āha ‘‘tasmiṃ divase’’ti. Anasanenāti sabbaso āhārassa abhuñjanena. Sāsanikasīlena bāhirakaanasanena vā upetā hutvāti yojanā. Vā-saddena khīrapānamadhusāyanādīnipi saṅgaṇhāti. Pakārehi diṭṭhādīhi vāreti kāyakammādike sarāpeti gārayhe karoti etāyāti pavāraṇā, paṭipattivisodhanāya attano attano vajjasodhanāya okāsadānaṃ. Yasmā yebhuyyena vassaṃvuṭṭhehi kātabbā esā visuddhidesanā, tasmā vuttaṃ ‘‘vassaṃvuṭṭhapavāraṇāya. Visuddhipavāraṇātipi etissāva nāma’’nti. Tadā tassa bhikkhusaṅghassa tuṇhībhāvassa anavasesatāyapi vaṇṇaṃ dassetuṃ pāḷiyaṃ ‘‘tuṇhībhūta’’nti vuttanti āha ‘‘yato yato…pe…natthī’’ti. Hatthassa kukkuccatā asaṃyamo asampajaññakiriyā hatthakukkuccaṃ. Tathā pādakukkuccaṃ veditabbaṃ, vā-saddo avuttavikappattho, tena tadaññesamabhāvo vibhāvitoti daṭṭhabbaṃ.
បញ្ចបសាទេហីតិ បញ្ចវណ្ណេហិ បសាទេហិ។ វោស្សគ្គត្ថោ យថារុចិ កិរិយាយ វោស្សជ្ជនំ។ បុច្ឆនត្ថេតិ បដិក្ខេបមុខេនេវ បុច្ឆនត្ថេ នការោ, មេ កិញ្ចិ កិរិយំ វា វាចសិកំ វា ន គរហថ, កិំ នុ គរហថ កាយវាចាហីតិ អត្ថោ។ កេចិ ‘‘ទ្វារានេវា’’តិ ទ្វារសីសេន ទ្វារប្បវត្តចរិយំ វទន្តិ។ វិសុទ្ធិបវារណាយ អធិប្បេតត្តា យេន បវារិតំ, តេនេវ វិសុទ្ធីតិ ញាយតិ, យេន ន បវារិតំ។ កិំ នុ តំ អវិសុទ្ធន្តិ សិយា កស្សចិ បុថុជ្ជនស្ស អាសង្កា? តន្និវារណត្ថមាហ ‘‘នោ អបរិសុទ្ធត្តា’’តិ។ មនោទ្វារំ បរិសុទ្ធំ អសុចិការកឧបក្កិលេសានំ ទូរីកតត្តា។ ឥទានិ ឯតរហិ ពុទ្ធកាលេ។ ឯត្ថាតិ មនោទ្វារបរិសុទ្ធិយំ។
Pañcapasādehīti pañcavaṇṇehi pasādehi. Vossaggattho yathāruci kiriyāya vossajjanaṃ. Pucchanattheti paṭikkhepamukheneva pucchanatthe nakāro, me kiñci kiriyaṃ vā vācasikaṃ vā na garahatha, kiṃ nu garahatha kāyavācāhīti attho. Keci ‘‘dvārānevā’’ti dvārasīsena dvārappavattacariyaṃ vadanti. Visuddhipavāraṇāya adhippetattā yena pavāritaṃ, teneva visuddhīti ñāyati, yena na pavāritaṃ. Kiṃ nu taṃ avisuddhanti siyā kassaci puthujjanassa āsaṅkā? Tannivāraṇatthamāha ‘‘no aparisuddhattā’’ti. Manodvāraṃparisuddhaṃ asucikārakaupakkilesānaṃ dūrīkatattā. Idāni etarahi buddhakāle. Etthāti manodvāraparisuddhiyaṃ.
កាយវចីសមាចារបរិសុទ្ធិយា បវេទិតាយ មនោសមាចារបរិសុទ្ធិ អត្ថតោ បវេទិតាវ ហោតីតិ ‘‘កាយិកំ វា វាចសិកំ វា’’ឥច្ចេវាហ។ តថា ហិ វុត្តំ ‘‘កាយិកំ វា វាចសិកំ វាតិ ឥទំ ចតុន្នំ អរក្ខិយតំ សន្ធាយ ថេរោ អាហា’’តិ។ ‘‘ភិក្ខវេ, បវារេមិ វោ’’តិ ភិក្ខុសង្ឃវិសយត្តា បវារណាយ តត្ថ ភិក្ខុសង្ឃេន វត្តព្ពំ បដិវចនំ ទេន្តោ ធម្មសេនាបតិ ‘‘ភិក្ខុសង្ឃស្ស ភារំ វហន្តោ’’តិ វុត្តោ។ តេនាហ ‘‘ន ខោ មយំ, ភន្តេ’’តិអាទិ។ អរក្ខិយានីតិ បរានុវាទតោ ន ភាយិតព្ពានិ សុបរិសុទ្ធភាវតោ។
Kāyavacīsamācāraparisuddhiyā paveditāya manosamācāraparisuddhi atthato paveditāva hotīti ‘‘kāyikaṃ vā vācasikaṃ vā’’iccevāha. Tathā hi vuttaṃ ‘‘kāyikaṃ vā vācasikaṃ vāti idaṃ catunnaṃ arakkhiyataṃ sandhāya thero āhā’’ti. ‘‘Bhikkhave, pavāremi vo’’ti bhikkhusaṅghavisayattā pavāraṇāya tattha bhikkhusaṅghena vattabbaṃ paṭivacanaṃ dento dhammasenāpati ‘‘bhikkhusaṅghassa bhāraṃ vahanto’’ti vutto. Tenāha ‘‘na kho mayaṃ, bhante’’tiādi. Arakkhiyānīti parānuvādato na bhāyitabbāni suparisuddhabhāvato.
‘‘អនុប្បន្នស្សា’’តិ ឥទំ អធិប្បាយិកវចនន្តិ តទធិប្បាយំ វិវរន្តោ ‘‘កស្សបសម្មាសម្ពុទ្ធតោ បដ្ឋាយា’’តិអាទិមាហ។ កស្សបសម្មាសម្ពុទ្ធតោតិ វិភត្តេ និស្សក្កំ, តស្មា កស្សបសម្មាសម្ពុទ្ធតោ ឱរន្តិ អត្ថោតិ។ អញ្ញេនាតិ ឥតោ ភគវតោ អញ្ញេន។ អនុប្បាទិតបុព្ពស្សាតិ បរសន្តានេ ន ឧប្បាទិតបុព្ពស្ស។ សសន្តានេ បន បច្ចេកពុទ្ធានំ វសេន ន ឧប្បាទិតោតិ ន សក្កា វត្តុំ។ សមនុអាគតាតិ សម្មា អនុ ឧបគតា។ ភគវតោ សីលាទយោ គុណាតិ ពុទ្ធភូតស្ស គុណា អធិប្បេតាតិ អាហ ‘‘អរហត្តមគ្គមេវ និស្សាយ អាគតា’’តិ។ សព្ពគុណាតិ ទសពលញាណាទយោ សព្ពេ ពុទ្ធគុណា។ ភន្តេតិ ឯត្ថ ឥតិសទ្ទោ អាទិអត្ថោ។ តេន ‘‘ឥមេសំ បន…បេ.… វាចសិកំ វា’’តិ យាវាយំ បាឡិបទេសោ, តំ សព្ពំ គណ្ហាតិ។ តេនាហ ‘‘ឥទំ ថេរោ…បេ.… បវារេន្តោ អាហា’’តិ។
‘‘Anuppannassā’’ti idaṃ adhippāyikavacananti tadadhippāyaṃ vivaranto ‘‘kassapasammāsambuddhato paṭṭhāyā’’tiādimāha. Kassapasammāsambuddhatoti vibhatte nissakkaṃ, tasmā kassapasammāsambuddhato oranti atthoti. Aññenāti ito bhagavato aññena. Anuppāditapubbassāti parasantāne na uppāditapubbassa. Sasantāne pana paccekabuddhānaṃ vasena na uppāditoti na sakkā vattuṃ. Samanuāgatāti sammā anu upagatā. Bhagavato sīlādayo guṇāti buddhabhūtassa guṇā adhippetāti āha ‘‘arahattamaggameva nissāya āgatā’’ti. Sabbaguṇāti dasabalañāṇādayo sabbe buddhaguṇā. Bhanteti ettha itisaddo ādiattho. Tena ‘‘imesaṃ pana…pe… vācasikaṃ vā’’ti yāvāyaṃ pāḷipadeso, taṃ sabbaṃ gaṇhāti. Tenāha ‘‘idaṃ thero…pe… pavārento āhā’’ti.
យំ អត្តនោ បុញ្ញានុភាវសិទ្ធំ ចក្ករតនំ និប្បរិយាយតោ តេន បវត្តិតំ នាម, ន ឥតរន្តិ បឋមនយោ វុត្តោ។ យស្មា បវត្តិតស្សេវ អនុបវត្តនំ, បឋមនយោ ច តំសទិសេ តព្ពោហារវសេន វុត្តោតិ តំ អនាទិយិត្វា ទុតិយនយោ វុត្តោ។ ទសវិធន្តិ អន្តោជនស្មិំ, ពលកាយេ រក្ខាវរណគុត្តិយា សំវិធានំ, ខត្តិយេសុ អនុយុត្តេសុ, ព្រាហ្មណគហបតិកេសុ, នេគមជានបទេសុ, សមណព្រាហ្មណេសុ, មិគបក្ខីសុ អធម្មចារបដិក្ខេបោ, អធនានំ ធនានុប្បទានំ, សមណព្រាហ្មណេ ឧបសង្កមិត្វា បញ្ហបុច្ឆនន្តិ ឯវំ ទសវិធំ។ តត្ថ គហបតិកេ បក្ខិជាតេ ច វិសុំ កត្វា គហណវសេន ទ្វាទសវិធំ។ ចក្កវត្តិវត្តន្តិ ចក្កវត្តិភាវាវហំ វត្តំ។ យស្មា យាថាវតោ បវត្តិតំ, តទនុរូបកំ បន ញាយេន យុត្តកេន បវត្តិតំ នាម ហោតីតិ អាហ ‘‘សម្មា នយេន ហេតុនា ការណេនា’’តិ។ ឧភតោភាគវិមុត្តាតិ ឧភយភាគេហិ ឧភយភាគតោ វិមុត្តាតិ អយមេត្ថ អត្ថោតិ ទស្សេតិ ‘‘ទ្វីហិ ភាគេហិ វិមុត្តា, អរូបា…បេ.… នាមកាយតោ’’តិ ឥមិនា។ តេវិជ្ជាទិភាវន្តិ តេវិជ្ជឆឡភិញ្ញចតុប្បដិសម្ភិទភាវំ។ បញ្ញាវិមុត្តា ហិ តំ តិវិធំ អប្បត្តា កេវលំ បញ្ញាយ ឯវ វិមុត្តា។
Yaṃ attano puññānubhāvasiddhaṃ cakkaratanaṃ nippariyāyato tena pavattitaṃ nāma, na itaranti paṭhamanayo vutto. Yasmā pavattitasseva anupavattanaṃ, paṭhamanayo ca taṃsadise tabbohāravasena vuttoti taṃ anādiyitvā dutiyanayo vutto. Dasavidhanti antojanasmiṃ, balakāye rakkhāvaraṇaguttiyā saṃvidhānaṃ, khattiyesu anuyuttesu, brāhmaṇagahapatikesu, negamajānapadesu, samaṇabrāhmaṇesu, migapakkhīsu adhammacārapaṭikkhepo, adhanānaṃ dhanānuppadānaṃ, samaṇabrāhmaṇe upasaṅkamitvā pañhapucchananti evaṃ dasavidhaṃ. Tattha gahapatike pakkhijāte ca visuṃ katvā gahaṇavasena dvādasavidhaṃ. Cakkavattivattanti cakkavattibhāvāvahaṃ vattaṃ. Yasmā yāthāvato pavattitaṃ, tadanurūpakaṃ pana ñāyena yuttakena pavattitaṃ nāma hotīti āha ‘‘sammā nayena hetunā kāraṇenā’’ti. Ubhatobhāgavimuttāti ubhayabhāgehi ubhayabhāgato vimuttāti ayamettha atthoti dasseti ‘‘dvīhi bhāgehi vimuttā, arūpā…pe… nāmakāyato’’ti iminā. Tevijjādibhāvanti tevijjachaḷabhiññacatuppaṭisambhidabhāvaṃ. Paññāvimuttā hi taṃ tividhaṃ appattā kevalaṃ paññāya eva vimuttā.
វិសុទ្ធត្ថាយាតិ វិសុទ្ធិបវារណត្ថាយ។ សំយោជនដ្ឋេន សំយោជនសង្ខាតេ ចេវ ពន្ធនដ្ឋេន ពន្ធនសង្ខាតេ ច។ វិជិតសង្គាមន្តិ យថា រាគាទយោ បុន ន សីសំ ឧក្ខិបន្តិ, ឯវំ អរិយមគ្គសេនាយ វសេន វិជិតសង្គាមំ។ តេនាហ ‘‘វិជិតរាគទោសមោហសង្គាម’’ន្តិ។ មារពលស្សាតិ មារសេនាយ, មារស្ស វា សាមត្ថិយស្ស។ វេនេយ្យសត្ថន្តិ វិនេតព្ពជនសមូហំ។ សកដាទិសត្ថសភាគតោ វិនេយ្យោវ សត្ថោតិ តំ វេនេយ្យសត្ថំ។ សីលសារាទិអភាវតោ អន្តោតុច្ឆោ។
Visuddhatthāyāti visuddhipavāraṇatthāya. Saṃyojanaṭṭhena saṃyojanasaṅkhāte ceva bandhanaṭṭhena bandhanasaṅkhāte ca. Vijitasaṅgāmanti yathā rāgādayo puna na sīsaṃ ukkhipanti, evaṃ ariyamaggasenāya vasena vijitasaṅgāmaṃ. Tenāha ‘‘vijitarāgadosamohasaṅgāma’’nti. Mārabalassāti mārasenāya, mārassa vā sāmatthiyassa. Veneyyasatthanti vinetabbajanasamūhaṃ. Sakaṭādisatthasabhāgato vineyyova satthoti taṃ veneyyasatthaṃ. Sīlasārādiabhāvato antotuccho.
បវារណាសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Pavāraṇāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៧. បវារណាសុត្តំ • 7. Pavāraṇāsuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៧. បវារណាសុត្តវណ្ណនា • 7. Pavāraṇāsuttavaṇṇanā
