| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೭. ಪವಾರಣಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Pavāraṇāsuttavaṇṇanā
೨೧೫. ಸತ್ತಮೇ ತದಹೂತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಅಹು, ತಸ್ಮಿಂ ದಿವಸೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉಪವಸನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಉಪೋಸಥೋ। ಉಪವಸನ್ತೀತಿ ಚ ಸೀಲೇನ ವಾ ಅನಸನೇನ ವಾ ಉಪೇತಾ ಹುತ್ವಾ ವಸನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೋ ಪನೇಸ ಉಪೋಸಥದಿವಸೋ ಅಟ್ಠಮೀಚಾತುದ್ದಸೀಪನ್ನರಸೀಭೇದೇನ ತಿವಿಧೋ, ತಸ್ಮಾ ಸೇಸದ್ವಯನಿವಾರಣತ್ಥಂ ಪನ್ನರಸೇತಿ ವುತ್ತಂ। ಪವಾರಣಾಯಾತಿ ವಸ್ಸಂ-ವುಟ್ಠ-ಪವಾರಣಾಯ। ವಿಸುದ್ಧಿಪವಾರಣಾತಿಪಿ ಏತಿಸ್ಸಾವ ನಾಮಂ। ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತೀತಿ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯೇ ಸಮ್ಪತ್ತಪರಿಸಾಯ ಕಾಲಯುತ್ತಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ಉದಕಕೋಟ್ಠಕೇ ಗತ್ತಾನಿ ಪರಿಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ನಿವತ್ಥನಿವಾಸನೋ ಏಕಂಸಂ ಸುಗತಮಹಾಚೀವರಂ ಕತ್ವಾ ಮಜ್ಝಿಮತ್ಥಮ್ಭಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ವರಬುದ್ಧಾಸನೇ ಪುರತ್ಥಿಮದಿಸಾಯ ಉಟ್ಠಹತೋ ಚನ್ದಮಣ್ಡಲಸ್ಸ ಸಿರಿಂ ಸಿರಿಯಾ ಅಭಿಭವಮಾನೋ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ತುಣ್ಹೀಭೂತಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತನ್ತಿ ಯತೋ ಯತೋ ಅನುವಿಲೋಕೇತಿ, ತತೋ ತತೋ ತುಣ್ಹೀಭೂತಮೇವ। ತತ್ಥ ಹಿ ಏಕಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾಪಿ ಹತ್ಥಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ವಾ ಪಾದಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ವಾ ನತ್ಥಿ, ಸಬ್ಬೇ ನಿರವಾ ಸನ್ತೇನ ಇರಿಯಾಪಥೇನ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಅನುವಿಲೋಕೇತ್ವಾತಿ ದಿಸ್ಸಮಾನಪಞ್ಚಪಸಾದೇಹಿ ನೇತ್ತೇಹಿ ಅನುವಿಲೋಕೇತ್ವಾ। ಹನ್ದಾತಿ ವೋಸ್ಸಗ್ಗತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ। ನ ಚ ಮೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಗರಹಥಾತಿ ಏತ್ಥ ನ ಚ ಕಿಞ್ಚೀತಿ ಪುಚ್ಛನತ್ಥೇ ನ-ಕಾರೋ। ಕಿಂ ಮೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಗರಹಥ? ಯದಿ ಗರಹಥ, ವದಥ, ಇಚ್ಛಾಪೇಮಿ ವೋ ವತ್ತುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಾಯಿಕಂ ವಾ ವಾಚಸಿಕಂ ವಾತಿ ಇಮಿನಾ ಕಾಯವಚೀದ್ವಾರಾನೇವ ಪವಾರೇತಿ, ನ ಮನೋದ್ವಾರಂ। ಕಸ್ಮಾ? ಅಪಾಕಟತ್ತಾ। ಕಾಯವಚೀದ್ವಾರೇಸು ಹಿ ದೋಸೋ ಪಾಕಟೋ ಹೋತಿ, ನ ಮನೋದ್ವಾರೇ। ‘‘ಏಕಮಞ್ಚೇ ಸಯತೋಪಿ ಹಿ ಕಿಂ ಚಿನ್ತೇಸೀ’’ತಿ? ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಚಿತ್ತಾಚಾರಂ ಜಾನಾತಿ। ಇತಿ ಮನೋದ್ವಾರಂ ಅಪಾಕಟತ್ತಾ ನ ಪವಾರೇತಿ, ನೋ ಅಪರಿಸುದ್ಧತ್ತಾ। ಬೋಧಿಸತ್ತಭೂತಸ್ಸಾಪಿ ಹಿ ತಸ್ಸ ಭೂರಿದತ್ತಛದ್ದನ್ತಸಙ್ಖಪಾಲಧಮ್ಮಪಾಲಾದಿಕಾಲೇ ಮನೋದ್ವಾರಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ, ಇದಾನೇತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ।
215. Sattame tadahūti tasmiṃ ahu, tasmiṃ divaseti attho. Upavasanti etthāti uposatho. Upavasantīti ca sīlena vā anasanena vā upetā hutvā vasantīti attho. So panesa uposathadivaso aṭṭhamīcātuddasīpannarasībhedena tividho, tasmā sesadvayanivāraṇatthaṃ pannaraseti vuttaṃ. Pavāraṇāyāti vassaṃ-vuṭṭha-pavāraṇāya. Visuddhipavāraṇātipi etissāva nāmaṃ. Nisinno hotīti sāyanhasamaye sampattaparisāya kālayuttaṃ dhammaṃ desetvā udakakoṭṭhake gattāni parisiñcitvā nivatthanivāsano ekaṃsaṃ sugatamahācīvaraṃ katvā majjhimatthambhaṃ nissāya paññatte varabuddhāsane puratthimadisāya uṭṭhahato candamaṇḍalassa siriṃ siriyā abhibhavamāno nisinno hoti. Tuṇhībhūtaṃ tuṇhībhūtanti yato yato anuviloketi, tato tato tuṇhībhūtameva. Tattha hi ekabhikkhussāpi hatthakukkuccaṃ vā pādakukkuccaṃ vā natthi, sabbe niravā santena iriyāpathena nisīdiṃsu. Anuviloketvāti dissamānapañcapasādehi nettehi anuviloketvā. Handāti vossaggatthe nipāto. Na ca me kiñci garahathāti ettha na ca kiñcīti pucchanatthe na-kāro. Kiṃ me kiñci garahatha? Yadi garahatha, vadatha, icchāpemi vo vattunti attho. Kāyikaṃ vā vācasikaṃ vāti iminā kāyavacīdvārāneva pavāreti, na manodvāraṃ. Kasmā? Apākaṭattā. Kāyavacīdvāresu hi doso pākaṭo hoti, na manodvāre. ‘‘Ekamañce sayatopi hi kiṃ cintesī’’ti? Pucchitvā cittācāraṃ jānāti. Iti manodvāraṃ apākaṭattā na pavāreti, no aparisuddhattā. Bodhisattabhūtassāpi hi tassa bhūridattachaddantasaṅkhapāladhammapālādikāle manodvāraṃ parisuddhaṃ, idānettha vattabbameva natthi.
ಏತದವೋಚಾತಿ ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತಿಟ್ಠಾನೇ ಠಿತತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಾರಂ ವಹನ್ತೋ ಏತಂ ಅವೋಚ। ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇತಿ, ಭನ್ತೇ, ಮಯಂ ಭಗವತೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಗರಹಾಮ। ಕಾಯಿಕಂ ವಾ ವಾಚಸಿಕಂ ವಾತಿ ಇದಂ ಚತುನ್ನಂ ಅರಕ್ಖಿಯತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಥೇರೋ ಆಹ। ಭಗವತೋ ಹಿ ಚತ್ತಾರಿ ಅರಕ್ಖಿಯಾನಿ। ಯಥಾಹ –
Etadavocāti dhammasenāpatiṭṭhāne ṭhitattā bhikkhusaṅghassa bhāraṃ vahanto etaṃ avoca. Na kho mayaṃ, bhanteti, bhante, mayaṃ bhagavato na kiñci garahāma. Kāyikaṃ vā vācasikaṃ vāti idaṃ catunnaṃ arakkhiyataṃ sandhāya thero āha. Bhagavato hi cattāri arakkhiyāni. Yathāha –
‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅರಕ್ಖಿಯಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ? ಪರಿಸುದ್ಧಕಾಯಸಮಾಚಾರೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ, ನತ್ಥಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ, ಯಂ ತಥಾಗತೋ ರಕ್ಖೇಯ್ಯ ‘ಮಾ ಮೇ ಇದಂ ಪರೋ ಅಞ್ಞಾಸೀ’ತಿ। ಪರಿಸುದ್ಧವಚೀಸಮಾಚಾರೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ, ನತ್ಥಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ, ಯಂ ತಥಾಗತೋ ರಕ್ಖೇಯ್ಯ, ‘ಮಾ ಮೇ ಇದಂ ಪರೋ ಅಞ್ಞಾಸೀ’ತಿ। ಪರಿಸುದ್ಧಮನೋಸಮಾಚಾರೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ, ನತ್ಥಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ, ಯಂ ತಥಾಗತೋ ರಕ್ಖೇಯ್ಯ, ‘ಮಾ ಮೇ ಇದಂ ಪರೋ ಅಞ್ಞಾಸೀ’ತಿ। ಪರಿಸುದ್ಧಾಜೀವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತೋ, ನತ್ಥಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮಿಚ್ಛಾಆಜೀವೋ, ಯಂ ತಥಾಗತೋ ರಕ್ಖೇಯ್ಯ ‘‘ಮಾ ಮೇ ಇದಂ ಪರೋ ಅಞ್ಞಾಸೀ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೭.೫೮)।
‘‘Cattārimāni , bhikkhave, tathāgatassa arakkhiyāni. Katamāni cattāri? Parisuddhakāyasamācāro, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa kāyaduccaritaṃ, yaṃ tathāgato rakkheyya ‘mā me idaṃ paro aññāsī’ti. Parisuddhavacīsamācāro, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa vacīduccaritaṃ, yaṃ tathāgato rakkheyya, ‘mā me idaṃ paro aññāsī’ti. Parisuddhamanosamācāro, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa manoduccaritaṃ, yaṃ tathāgato rakkheyya, ‘mā me idaṃ paro aññāsī’ti. Parisuddhājīvo, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa micchāājīvo, yaṃ tathāgato rakkheyya ‘‘mā me idaṃ paro aññāsī’’ti (a. ni. 7.58).
ಇದಾನಿ ಭಗವತೋ ಯಥಾಭೂತಗುಣೇ ಕಥೇನ್ತೋ ಭಗವಾ ಹಿ, ಭನ್ತೇತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸಾತಿ ಕಸ್ಸಪಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಞ್ಞೇನ ಸಮಣೇನ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ವಾ ಅನುಪ್ಪಾದಿತಪುಬ್ಬಸ್ಸ। ಅಸಞ್ಜಾತಸ್ಸಾತಿ ಇದಂ ಅನುಪ್ಪನ್ನವೇವಚನಮೇವ। ಅನಕ್ಖಾತಸ್ಸಾತಿ ಅಞ್ಞೇನ ಅದೇಸಿತಸ್ಸ। ಪಚ್ಛಾ ಸಮನ್ನಾಗತಾತಿ ಪಠಮಗತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಛಾ ಸಮನುಆಗತಾ। ಇತಿ ಥೇರೋ ಯಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಭಗವತೋ ಸೀಲಾದಯೋ ಗುಣಾ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಮೇವ ನಿಸ್ಸಾಯ ಆಗತಾ, ತಸ್ಮಾ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಮೇವ ನಿಸ್ಸಾಯ ಗುಣಂ ಕಥೇಸಿ। ತೇನ ಸಬ್ಬಗುಣಾ ಕಥಿತಾವ ಹೋನ್ತಿ। ಅಹಞ್ಚ ಖೋ, ಭನ್ತೇತಿ ಇದಂ ಥೇರೋ ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ ಅಗ್ಗಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಚೇವ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕಂ ಪವಾರೇನ್ತೋ ಆಹ।
Idāni bhagavato yathābhūtaguṇe kathento bhagavā hi, bhantetiādimāha. Tattha anuppannassāti kassapasammāsambuddhato paṭṭhāya aññena samaṇena vā brāhmaṇena vā anuppāditapubbassa. Asañjātassāti idaṃ anuppannavevacanameva. Anakkhātassāti aññena adesitassa. Pacchā samannāgatāti paṭhamagatassa bhagavato pacchā samanuāgatā. Iti thero yasmā sabbepi bhagavato sīlādayo guṇā arahattamaggameva nissāya āgatā, tasmā arahattamaggameva nissāya guṇaṃ kathesi. Tena sabbaguṇā kathitāva honti. Ahañca kho, bhanteti idaṃ thero sadevake loke aggapuggalassa attano ceva saṅghassa ca kāyikavācasikaṃ pavārento āha.
ಪಿತರಾ ಪವತ್ತಿತನ್ತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತಿಮ್ಹಿ ಕಾಲಙ್ಕತೇ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತೇ ವಾ ಸತ್ತಾಹಚ್ಚಯೇನ ಚಕ್ಕಂ ಅನ್ತರಧಾಯತಿ, ತತೋ ದಸವಿಧಂ ದ್ವಾದಸವಿಧಂ ಚಕ್ಕವತ್ತಿವತ್ತಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಂ ಪಾತುಭವತಿ, ತಂ ಸೋ ಪವತ್ತೇತಿ। ರತನಮಯತ್ತಾ ಪನ ಸದಿಸಟ್ಠೇನ ತದೇವ ವತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಪಿತರಾ ಪವತ್ತಿತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಯಸ್ಮಾ ವಾ ಸೋ ‘‘ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋ ತ್ವಂ, ದೇವ, ಹೋಹಿ, ಅಹಮನುಸಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಹ, ತಸ್ಮಾ ಪಿತರಾ ಪವತ್ತಿತಂ ಆಣಾಚಕ್ಕಂ ಅನುಪ್ಪವತ್ತೇತಿ ನಾಮ। ಸಮ್ಮದೇವ ಅನುಪ್ಪವತ್ತೇಸೀತಿ ಸಮ್ಮಾ ನಯೇನ ಹೇತುನಾ ಕಾರಣೇನೇವ ಅನುಪ್ಪವತ್ತೇಸಿ। ಭಗವಾ ಹಿ ಚತುಸಚ್ಚಧಮ್ಮಂ ಕಥೇತಿ, ಥೇರೋ ತಮೇವ ಅನುಕಥೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹ। ಉಭತೋಭಾಗವಿಮುತ್ತಾತಿ ದ್ವೀಹಿ ಭಾಗೇಹಿ ವಿಮುತ್ತಾ , ಅರೂಪಾವಚರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ರೂಪಕಾಯತೋ ವಿಮುತ್ತಾ, ಅಗ್ಗಮಗ್ಗೇನ ನಾಮಕಾಯತೋತಿ। ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಾತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ವಿಮುತ್ತಾ ತೇವಿಜ್ಜಾದಿಭಾವಂ ಅಪ್ಪತ್ತಾ ಖೀಣಾಸವಾ।
Pitarāpavattitanti cakkavattimhi kālaṅkate vā pabbajite vā sattāhaccayena cakkaṃ antaradhāyati, tato dasavidhaṃ dvādasavidhaṃ cakkavattivattaṃ pūretvā nisinnassa puttassa aññaṃ pātubhavati, taṃ so pavatteti. Ratanamayattā pana sadisaṭṭhena tadeva vattaṃ katvā ‘‘pitarā pavattita’’nti vuttaṃ. Yasmā vā so ‘‘appossukko tvaṃ, deva, hohi, ahamanusāsissāmī’’ti āha, tasmā pitarā pavattitaṃ āṇācakkaṃ anuppavatteti nāma. Sammadeva anuppavattesīti sammā nayena hetunā kāraṇeneva anuppavattesi. Bhagavā hi catusaccadhammaṃ katheti, thero tameva anukatheti, tasmā evamāha. Ubhatobhāgavimuttāti dvīhi bhāgehi vimuttā , arūpāvacarasamāpattiyā rūpakāyato vimuttā, aggamaggena nāmakāyatoti. Paññāvimuttāti paññāya vimuttā tevijjādibhāvaṃ appattā khīṇāsavā.
ವಿಸುದ್ಧಿಯಾತಿ ವಿಸುದ್ಧತ್ಥಾಯ। ಸಂಯೋಜನಬನ್ಧನಚ್ಛಿದಾತಿ ಸಂಯೋಜನಸಙ್ಖಾತೇ ಚೇವ ಬನ್ಧನಸಙ್ಖಾತೇ ಚ ಕಿಲೇಸೇ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಠಿತಾ। ವಿಜಿತಸಙ್ಗಾಮನ್ತಿ ವಿಜಿತರಾಗದೋಸಮೋಹಸಙ್ಗಾಮಂ, ಮಾರಬಲಸ್ಸ ವಿಜಿತತ್ತಾಪಿ ವಿಜಿತಸಙ್ಗಾಮಂ। ಸತ್ಥವಾಹನ್ತಿ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಮಗ್ಗರಥೇ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ವೇನೇಯ್ಯಸತ್ಥಂ ವಾಹೇತಿ ಸಂಸಾರಕನ್ತಾರಂ ಉತ್ತಾರೇತೀತಿ ಭಗವಾ ಸತ್ಥವಾಹೋ, ತಂ ಸತ್ಥವಾಹಂ। ಪಲಾಪೋತಿ ಅನ್ತೋತುಚ್ಛೋ ದುಸ್ಸೀಲೋ। ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನನ್ತಿ ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುಂ ಸತ್ಥಾರಂ ದಸಬಲಂ ವನ್ದಾಮೀತಿ ವದತಿ। ಸತ್ತಮಂ।
Visuddhiyāti visuddhatthāya. Saṃyojanabandhanacchidāti saṃyojanasaṅkhāte ceva bandhanasaṅkhāte ca kilese chinditvā ṭhitā. Vijitasaṅgāmanti vijitarāgadosamohasaṅgāmaṃ, mārabalassa vijitattāpi vijitasaṅgāmaṃ. Satthavāhanti aṭṭhaṅgikamaggarathe āropetvā veneyyasatthaṃ vāheti saṃsārakantāraṃ uttāretīti bhagavā satthavāho, taṃ satthavāhaṃ. Palāpoti antotuccho dussīlo. Ādiccabandhunanti ādiccabandhuṃ satthāraṃ dasabalaṃ vandāmīti vadati. Sattamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೭. ಪವಾರಣಾಸುತ್ತಂ • 7. Pavāraṇāsuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೭. ಪವಾರಣಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Pavāraṇāsuttavaṇṇanā
