| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
7. පවාරණාසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Pavāraṇāsuttavaṇṇanā
215. සත්‌තමෙ තදහූති තස්‌මිං අහු, තස්‌මිං දිවසෙති අත්‌ථො. උපවසන්‌ති එත්‌ථාති උපොසථො. උපවසන්‌තීති ච සීලෙන වා අනසනෙන වා උපෙතා හුත්‌වා වසන්‌තීති අත්‌ථො. සො පනෙස උපොසථදිවසො අට්‌ඨමීචාතුද්‌දසීපන්‌නරසීභෙදෙන තිවිධො, තස්‌මා සෙසද්‌වයනිවාරණත්‌ථං පන්‌නරසෙති වුත්‌තං. පවාරණායාති වස්‌සං-වුට්‌ඨ-පවාරණාය. විසුද්‌ධිපවාරණාතිපි එතිස්‌සාව නාමං. නිසින්‌නො හොතීති සායන්‌හසමයෙ සම්‌පත්‌තපරිසාය කාලයුත්‌තං ධම්‌මං දෙසෙත්‌වා උදකකොට්‌ඨකෙ ගත්‌තානි පරිසිඤ්‌චිත්‌වා නිවත්‌ථනිවාසනො එකංසං සුගතමහාචීවරං කත්‌වා මජ්‌ඣිමත්‌ථම්‌භං නිස්‌සාය පඤ්‌ඤත්‌තෙ වරබුද්‌ධාසනෙ පුරත්‌ථිමදිසාය උට්‌ඨහතො චන්‌දමණ්‌ඩලස්‌ස සිරිං සිරියා අභිභවමානො නිසින්‌නො හොති. තුණ්‌හීභූතං තුණ්‌හීභූතන්‌ති යතො යතො අනුවිලොකෙති, තතො තතො තුණ්‌හීභූතමෙව. තත්‌ථ හි එකභික්‌ඛුස්‌සාපි හත්‌ථකුක්‌කුච්‌චං වා පාදකුක්‌කුච්‌චං වා නත්‌ථි, සබ්‌බෙ නිරවා සන්‌තෙන ඉරියාපථෙන නිසීදිංසු. අනුවිලොකෙත්‌වාති දිස්‌සමානපඤ්‌චපසාදෙහි නෙත්‌තෙහි අනුවිලොකෙත්‌වා. හන්‌දාති වොස්‌සග්‌ගත්‌ථෙ නිපාතො. න ච මෙ කිඤ්‌චි ගරහථාති එත්‌ථ න ච කිඤ්‌චීති පුච්‌ඡනත්‌ථෙ න-කාරො. කිං මෙ කිඤ්‌චි ගරහථ? යදි ගරහථ, වදථ, ඉච්‌ඡාපෙමි වො වත්‌තුන්‌ති අත්‌ථො. කායිකං වා වාචසිකං වාති ඉමිනා කායවචීද්‌වාරානෙව පවාරෙති, න මනොද්‌වාරං. කස්‌මා? අපාකටත්‌තා. කායවචීද්‌වාරෙසු හි දොසො පාකටො හොති, න මනොද්‌වාරෙ. ‘‘එකමඤ්‌චෙ සයතොපි හි කිං චින්‌තෙසී’’ති? පුච්‌ඡිත්‌වා චිත්‌තාචාරං ජානාති. ඉති මනොද්‌වාරං අපාකටත්‌තා න පවාරෙති, නො අපරිසුද්‌ධත්‌තා. බොධිසත්‌තභූතස්‌සාපි හි තස්‌ස භූරිදත්‌තඡද්‌දන්‌තසඞ්‌ඛපාලධම්‌මපාලාදිකාලෙ මනොද්‌වාරං පරිසුද්‌ධං, ඉදානෙත්‌ථ වත්‌තබ්‌බමෙව නත්‌ථි.
215. Sattame tadahūti tasmiṃ ahu, tasmiṃ divaseti attho. Upavasanti etthāti uposatho. Upavasantīti ca sīlena vā anasanena vā upetā hutvā vasantīti attho. So panesa uposathadivaso aṭṭhamīcātuddasīpannarasībhedena tividho, tasmā sesadvayanivāraṇatthaṃ pannaraseti vuttaṃ. Pavāraṇāyāti vassaṃ-vuṭṭha-pavāraṇāya. Visuddhipavāraṇātipi etissāva nāmaṃ. Nisinno hotīti sāyanhasamaye sampattaparisāya kālayuttaṃ dhammaṃ desetvā udakakoṭṭhake gattāni parisiñcitvā nivatthanivāsano ekaṃsaṃ sugatamahācīvaraṃ katvā majjhimatthambhaṃ nissāya paññatte varabuddhāsane puratthimadisāya uṭṭhahato candamaṇḍalassa siriṃ siriyā abhibhavamāno nisinno hoti. Tuṇhībhūtaṃ tuṇhībhūtanti yato yato anuviloketi, tato tato tuṇhībhūtameva. Tattha hi ekabhikkhussāpi hatthakukkuccaṃ vā pādakukkuccaṃ vā natthi, sabbe niravā santena iriyāpathena nisīdiṃsu. Anuviloketvāti dissamānapañcapasādehi nettehi anuviloketvā. Handāti vossaggatthe nipāto. Na ca me kiñci garahathāti ettha na ca kiñcīti pucchanatthe na-kāro. Kiṃ me kiñci garahatha? Yadi garahatha, vadatha, icchāpemi vo vattunti attho. Kāyikaṃ vā vācasikaṃ vāti iminā kāyavacīdvārāneva pavāreti, na manodvāraṃ. Kasmā? Apākaṭattā. Kāyavacīdvāresu hi doso pākaṭo hoti, na manodvāre. ‘‘Ekamañce sayatopi hi kiṃ cintesī’’ti? Pucchitvā cittācāraṃ jānāti. Iti manodvāraṃ apākaṭattā na pavāreti, no aparisuddhattā. Bodhisattabhūtassāpi hi tassa bhūridattachaddantasaṅkhapāladhammapālādikāle manodvāraṃ parisuddhaṃ, idānettha vattabbameva natthi.
එතදවොචාති ධම්‌මසෙනාපතිට්‌ඨානෙ ඨිතත්‌තා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝස්‌ස භාරං වහන්‌තො එතං අවොච. න ඛො මයං, භන්‌තෙති, භන්‌තෙ, මයං භගවතො න කිඤ්‌චි ගරහාම. කායිකං වා වාචසිකං වාති ඉදං චතුන්‌නං අරක්‌ඛියතං සන්‌ධාය ථෙරො ආහ. භගවතො හි චත්‌තාරි අරක්‌ඛියානි. යථාහ –
Etadavocāti dhammasenāpatiṭṭhāne ṭhitattā bhikkhusaṅghassa bhāraṃ vahanto etaṃ avoca. Na kho mayaṃ, bhanteti, bhante, mayaṃ bhagavato na kiñci garahāma. Kāyikaṃ vā vācasikaṃ vāti idaṃ catunnaṃ arakkhiyataṃ sandhāya thero āha. Bhagavato hi cattāri arakkhiyāni. Yathāha –
‘‘චත්‌තාරිමානි , භික්‌ඛවෙ, තථාගතස්‌ස අරක්‌ඛියානි. කතමානි චත්‌තාරි? පරිසුද්‌ධකායසමාචාරො, භික්‌ඛවෙ, තථාගතො, නත්‌ථි තථාගතස්‌ස කායදුච්‌චරිතං, යං තථාගතො රක්‌ඛෙය්‍ය ‘මා මෙ ඉදං පරො අඤ්‌ඤාසී’ති. පරිසුද්‌ධවචීසමාචාරො, භික්‌ඛවෙ, තථාගතො, නත්‌ථි තථාගතස්‌ස වචීදුච්‌චරිතං, යං තථාගතො රක්‌ඛෙය්‍ය, ‘මා මෙ ඉදං පරො අඤ්‌ඤාසී’ති. පරිසුද්‌ධමනොසමාචාරො, භික්‌ඛවෙ, තථාගතො, නත්‌ථි තථාගතස්‌ස මනොදුච්‌චරිතං, යං තථාගතො රක්‌ඛෙය්‍ය, ‘මා මෙ ඉදං පරො අඤ්‌ඤාසී’ති. පරිසුද්‌ධාජීවො, භික්‌ඛවෙ, තථාගතො, නත්‌ථි තථාගතස්‌ස මිච්‌ඡාආජීවො, යං තථාගතො රක්‌ඛෙය්‍ය ‘‘මා මෙ ඉදං පරො අඤ්‌ඤාසී’’ති (අ. නි. 7.58).
‘‘Cattārimāni , bhikkhave, tathāgatassa arakkhiyāni. Katamāni cattāri? Parisuddhakāyasamācāro, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa kāyaduccaritaṃ, yaṃ tathāgato rakkheyya ‘mā me idaṃ paro aññāsī’ti. Parisuddhavacīsamācāro, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa vacīduccaritaṃ, yaṃ tathāgato rakkheyya, ‘mā me idaṃ paro aññāsī’ti. Parisuddhamanosamācāro, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa manoduccaritaṃ, yaṃ tathāgato rakkheyya, ‘mā me idaṃ paro aññāsī’ti. Parisuddhājīvo, bhikkhave, tathāgato, natthi tathāgatassa micchāājīvo, yaṃ tathāgato rakkheyya ‘‘mā me idaṃ paro aññāsī’’ti (a. ni. 7.58).
ඉදානි භගවතො යථාභූතගුණෙ කථෙන්‌තො භගවා හි, භන්‌තෙතිආදිමාහ. තත්‌ථ අනුප්‌පන්‌නස්‌සාති කස්‌සපසම්‌මාසම්‌බුද්‌ධතො පට්‌ඨාය අඤ්‌ඤෙන සමණෙන වා බ්‍රාහ්‌මණෙන වා අනුප්‌පාදිතපුබ්‌බස්‌ස. අසඤ්‌ජාතස්‌සාති ඉදං අනුප්‌පන්‌නවෙවචනමෙව. අනක්‌ඛාතස්‌සාති අඤ්‌ඤෙන අදෙසිතස්‌ස. පච්‌ඡා සමන්‌නාගතාති පඨමගතස්‌ස භගවතො පච්‌ඡා සමනුආගතා. ඉති ථෙරො යස්‌මා සබ්‌බෙපි භගවතො සීලාදයො ගුණා අරහත්‌තමග්‌ගමෙව නිස්‌සාය ආගතා, තස්‌මා අරහත්‌තමග්‌ගමෙව නිස්‌සාය ගුණං කථෙසි. තෙන සබ්‌බගුණා කථිතාව හොන්‌ති. අහඤ්‌ච ඛො, භන්‌තෙති ඉදං ථෙරො සදෙවකෙ ලොකෙ අග්‌ගපුග්‌ගලස්‌ස අත්‌තනො චෙව සඞ්‌ඝස්‌ස ච කායිකවාචසිකං පවාරෙන්‌තො ආහ.
Idāni bhagavato yathābhūtaguṇe kathento bhagavā hi, bhantetiādimāha. Tattha anuppannassāti kassapasammāsambuddhato paṭṭhāya aññena samaṇena vā brāhmaṇena vā anuppāditapubbassa. Asañjātassāti idaṃ anuppannavevacanameva. Anakkhātassāti aññena adesitassa. Pacchā samannāgatāti paṭhamagatassa bhagavato pacchā samanuāgatā. Iti thero yasmā sabbepi bhagavato sīlādayo guṇā arahattamaggameva nissāya āgatā, tasmā arahattamaggameva nissāya guṇaṃ kathesi. Tena sabbaguṇā kathitāva honti. Ahañca kho, bhanteti idaṃ thero sadevake loke aggapuggalassa attano ceva saṅghassa ca kāyikavācasikaṃ pavārento āha.
පිතරා පවත්‌තිතන්‌ති චක්‌කවත්‌තිම්‌හි කාලඞ්‌කතෙ වා පබ්‌බජිතෙ වා සත්‌තාහච්‌චයෙන චක්‌කං අන්‌තරධායති, තතො දසවිධං ද්‌වාදසවිධං චක්‌කවත්‌තිවත්‌තං පූරෙත්‌වා නිසින්‌නස්‌ස පුත්‌තස්‌ස අඤ්‌ඤං පාතුභවති, තං සො පවත්‌තෙති. රතනමයත්‌තා පන සදිසට්‌ඨෙන තදෙව වත්‌තං කත්‌වා ‘‘පිතරා පවත්‌තිත’’න්‌ති වුත්‌තං. යස්‌මා වා සො ‘‘අප්‌පොස්‌සුක්‌කො ත්‌වං, දෙව, හොහි, අහමනුසාසිස්‌සාමී’’ති ආහ, තස්‌මා පිතරා පවත්‌තිතං ආණාචක්‌කං අනුප්‌පවත්‌තෙති නාම. සම්‌මදෙව අනුප්‌පවත්‌තෙසීති සම්‌මා නයෙන හෙතුනා කාරණෙනෙව අනුප්‌පවත්‌තෙසි. භගවා හි චතුසච්‌චධම්‌මං කථෙති, ථෙරො තමෙව අනුකථෙති, තස්‌මා එවමාහ. උභතොභාගවිමුත්‌තාති ද්‌වීහි භාගෙහි විමුත්‌තා , අරූපාවචරසමාපත්‌තියා රූපකායතො විමුත්‌තා, අග්‌ගමග්‌ගෙන නාමකායතොති. පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තාති පඤ්‌ඤාය විමුත්‌තා තෙවිජ්‌ජාදිභාවං අප්‌පත්‌තා ඛීණාසවා.
Pitarāpavattitanti cakkavattimhi kālaṅkate vā pabbajite vā sattāhaccayena cakkaṃ antaradhāyati, tato dasavidhaṃ dvādasavidhaṃ cakkavattivattaṃ pūretvā nisinnassa puttassa aññaṃ pātubhavati, taṃ so pavatteti. Ratanamayattā pana sadisaṭṭhena tadeva vattaṃ katvā ‘‘pitarā pavattita’’nti vuttaṃ. Yasmā vā so ‘‘appossukko tvaṃ, deva, hohi, ahamanusāsissāmī’’ti āha, tasmā pitarā pavattitaṃ āṇācakkaṃ anuppavatteti nāma. Sammadeva anuppavattesīti sammā nayena hetunā kāraṇeneva anuppavattesi. Bhagavā hi catusaccadhammaṃ katheti, thero tameva anukatheti, tasmā evamāha. Ubhatobhāgavimuttāti dvīhi bhāgehi vimuttā , arūpāvacarasamāpattiyā rūpakāyato vimuttā, aggamaggena nāmakāyatoti. Paññāvimuttāti paññāya vimuttā tevijjādibhāvaṃ appattā khīṇāsavā.
විසුද්‌ධියාති විසුද්‌ධත්‌ථාය. සංයොජනබන්‌ධනච්‌ඡිදාති සංයොජනසඞ්‌ඛාතෙ චෙව බන්‌ධනසඞ්‌ඛාතෙ ච කිලෙසෙ ඡින්‌දිත්‌වා ඨිතා. විජිතසඞ්‌ගාමන්‌ති විජිතරාගදොසමොහසඞ්‌ගාමං, මාරබලස්‌ස විජිතත්‌තාපි විජිතසඞ්‌ගාමං. සත්‌ථවාහන්‌ති අට්‌ඨඞ්‌ගිකමග්‌ගරථෙ ආරොපෙත්‌වා වෙනෙය්‍යසත්‌ථං වාහෙති සංසාරකන්‌තාරං උත්‌තාරෙතීති භගවා සත්‌ථවාහො, තං සත්‌ථවාහං. පලාපොති අන්‌තොතුච්‌ඡො දුස්‌සීලො. ආදිච්‌චබන්‌ධුනන්‌ති ආදිච්‌චබන්‌ධුං සත්‌ථාරං දසබලං වන්‌දාමීති වදති. සත්‌තමං.
Visuddhiyāti visuddhatthāya. Saṃyojanabandhanacchidāti saṃyojanasaṅkhāte ceva bandhanasaṅkhāte ca kilese chinditvā ṭhitā. Vijitasaṅgāmanti vijitarāgadosamohasaṅgāmaṃ, mārabalassa vijitattāpi vijitasaṅgāmaṃ. Satthavāhanti aṭṭhaṅgikamaggarathe āropetvā veneyyasatthaṃ vāheti saṃsārakantāraṃ uttāretīti bhagavā satthavāho, taṃ satthavāhaṃ. Palāpoti antotuccho dussīlo. Ādiccabandhunanti ādiccabandhuṃ satthāraṃ dasabalaṃ vandāmīti vadati. Sattamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 7. පවාරණාසුත්‌තං • 7. Pavāraṇāsuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 7. පවාරණාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Pavāraṇāsuttavaṇṇanā
