| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
पवारणाठपनकथा
Pavāraṇāṭhapanakathā
२३६. भासिताय लपिताय अपरियोसितायाति एत्थ सब्बसङ्गाहिकञ्च पुग्गलिकञ्चाति दुविधं पवारणाठपनं। तत्थ सब्बसङ्गाहिके ‘‘सुणातु मे भन्ते सङ्घो…पे॰… सङ्घो तेवाचिकं पवारे’’ इति सुकारतो याव रेकारो, ताव भासिता लपिता अपरियोसिताव होति पवारणा। एत्थन्तरे एकपदेपि ठपेन्तेन ठपिता होति पवारणा। ‘य्य’कारे पन पत्ते परियोसिता होति, तस्मा ततो पट्ठाय ठपेन्तेन ठपितापि अट्ठपिता होति। पुग्गलिकठपने पन – ‘‘सङ्घं भन्ते पवारेमि…पे॰… ततियम्पि भन्ते सङ्घं पवारेमि दिट्ठेन वा…पे॰… पस्सन्तो पटी’’ति सङ्कारतो याव अयं सब्बपच्छिमो ‘टि’कारो ताव भासिता लपिता अपरियोसिताव होति पवारणा, एत्थन्तरे एकपदेपि ठपेन्तेन ठपिता होति पवारणा, ‘‘करिस्सामी’’ति वुत्ते पन परियोसिता होति, तस्मा ‘‘करिस्सामी’’ति एतस्मिं पदे पत्ते ठपितापि अट्ठपिता होति। एस नयो द्वेवाचिकएकवाचिकसमानवस्सिकासुपि। एतासुपि हि टिकारावसानंयेव ठपनखेत्तन्ति।
236.Bhāsitāyalapitāya apariyositāyāti ettha sabbasaṅgāhikañca puggalikañcāti duvidhaṃ pavāraṇāṭhapanaṃ. Tattha sabbasaṅgāhike ‘‘suṇātu me bhante saṅgho…pe… saṅgho tevācikaṃ pavāre’’ iti sukārato yāva rekāro, tāva bhāsitā lapitā apariyositāva hoti pavāraṇā. Etthantare ekapadepi ṭhapentena ṭhapitā hoti pavāraṇā. ‘Yya’kāre pana patte pariyositā hoti, tasmā tato paṭṭhāya ṭhapentena ṭhapitāpi aṭṭhapitā hoti. Puggalikaṭhapane pana – ‘‘saṅghaṃ bhante pavāremi…pe… tatiyampi bhante saṅghaṃ pavāremi diṭṭhena vā…pe… passanto paṭī’’ti saṅkārato yāva ayaṃ sabbapacchimo ‘ṭi’kāro tāva bhāsitā lapitā apariyositāva hoti pavāraṇā, etthantare ekapadepi ṭhapentena ṭhapitā hoti pavāraṇā, ‘‘karissāmī’’ti vutte pana pariyositā hoti, tasmā ‘‘karissāmī’’ti etasmiṃ pade patte ṭhapitāpi aṭṭhapitā hoti. Esa nayo dvevācikaekavācikasamānavassikāsupi. Etāsupi hi ṭikārāvasānaṃyeva ṭhapanakhettanti.
२३७. अनुयुञ्जियमानोति ‘‘किम्हि नं ठपेसी’’ति परतो वुत्तनयेन पुच्छियमानो। ओमद्दित्वाति एतानि ‘‘अलं भिक्खु मा भण्डन’’न्तिआदीनि वचनानि वत्वा, वचनोमद्दना हि इध ओमद्दनाति अधिप्पेता। अनुद्धंसितं पटिजानातीति ‘‘अमूलकेन पाराजिकेन अनुद्धंसितो अयं मया’’ति एवं पटिजानाति। यथाधम्मन्ति सङ्घादिसेसेन अनुद्धंसने पाचित्तियं; इतरेहि दुक्कटं। नासेत्वाति लिङ्गनासनाय नासेत्वा।
237.Anuyuñjiyamānoti ‘‘kimhi naṃ ṭhapesī’’ti parato vuttanayena pucchiyamāno. Omadditvāti etāni ‘‘alaṃ bhikkhu mā bhaṇḍana’’ntiādīni vacanāni vatvā, vacanomaddanā hi idha omaddanāti adhippetā. Anuddhaṃsitaṃ paṭijānātīti ‘‘amūlakena pārājikena anuddhaṃsito ayaṃ mayā’’ti evaṃ paṭijānāti. Yathādhammanti saṅghādisesena anuddhaṃsane pācittiyaṃ; itarehi dukkaṭaṃ. Nāsetvāti liṅganāsanāya nāsetvā.
२३८. सास्स यथाधम्मं पटिकताति एत्तकमेव वत्वा पवारेथाति वत्तब्बा, असुका नाम आपत्तीति इदं पन न वत्तब्बं, एतञ्हि कलहस्स मुखं होति।
238.Sāssa yathādhammaṃ paṭikatāti ettakameva vatvā pavārethāti vattabbā, asukā nāma āpattīti idaṃ pana na vattabbaṃ, etañhi kalahassa mukhaṃ hoti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi
१४१. पवारणाठपनं • 141. Pavāraṇāṭhapanaṃ
१४२. थुल्लच्चयवत्थुकादि • 142. Thullaccayavatthukādi
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पवारणाठपनकथावण्णना • Pavāraṇāṭhapanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / अनापत्तिपन्नरसकादिकथावण्णना • Anāpattipannarasakādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / अफासुविहारकथादिवण्णना • Aphāsuvihārakathādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / १४१. पवारणाट्ठपनकथा • 141. Pavāraṇāṭṭhapanakathā
