| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
ปวารณาฐปนกถา
Pavāraṇāṭhapanakathā
๒๓๖. ภาสิตาย ลปิตาย อปริโยสิตายาติ เอตฺถ สพฺพสงฺคาหิกญฺจ ปุคฺคลิกญฺจาติ ทุวิธํ ปวารณาฐปนํฯ ตตฺถ สพฺพสงฺคาหิเก ‘‘สุณาตุ เม ภเนฺต สโงฺฆ…เป.… สโงฺฆ เตวาจิกํ ปวาเร’’ อิติ สุการโต ยาว เรกาโร, ตาว ภาสิตา ลปิตา อปริโยสิตาว โหติ ปวารณาฯ เอตฺถนฺตเร เอกปเทปิ ฐเปเนฺตน ฐปิตา โหติ ปวารณาฯ ‘ยฺย’กาเร ปน ปเตฺต ปริโยสิตา โหติ, ตสฺมา ตโต ปฎฺฐาย ฐเปเนฺตน ฐปิตาปิ อฎฺฐปิตา โหติฯ ปุคฺคลิกฐปเน ปน – ‘‘สงฺฆํ ภเนฺต ปวาเรมิ…เป.… ตติยมฺปิ ภเนฺต สงฺฆํ ปวาเรมิ ทิเฎฺฐน วา…เป.… ปสฺสโนฺต ปฎี’’ติ สงฺการโต ยาว อยํ สพฺพปจฺฉิโม ‘ฎิ’กาโร ตาว ภาสิตา ลปิตา อปริโยสิตาว โหติ ปวารณา, เอตฺถนฺตเร เอกปเทปิ ฐเปเนฺตน ฐปิตา โหติ ปวารณา, ‘‘กริสฺสามี’’ติ วุเตฺต ปน ปริโยสิตา โหติ, ตสฺมา ‘‘กริสฺสามี’’ติ เอตสฺมิํ ปเท ปเตฺต ฐปิตาปิ อฎฺฐปิตา โหติฯ เอส นโย เทฺววาจิกเอกวาจิกสมานวสฺสิกาสุปิฯ เอตาสุปิ หิ ฎิการาวสานํเยว ฐปนเขตฺตนฺติฯ
236.Bhāsitāyalapitāya apariyositāyāti ettha sabbasaṅgāhikañca puggalikañcāti duvidhaṃ pavāraṇāṭhapanaṃ. Tattha sabbasaṅgāhike ‘‘suṇātu me bhante saṅgho…pe… saṅgho tevācikaṃ pavāre’’ iti sukārato yāva rekāro, tāva bhāsitā lapitā apariyositāva hoti pavāraṇā. Etthantare ekapadepi ṭhapentena ṭhapitā hoti pavāraṇā. ‘Yya’kāre pana patte pariyositā hoti, tasmā tato paṭṭhāya ṭhapentena ṭhapitāpi aṭṭhapitā hoti. Puggalikaṭhapane pana – ‘‘saṅghaṃ bhante pavāremi…pe… tatiyampi bhante saṅghaṃ pavāremi diṭṭhena vā…pe… passanto paṭī’’ti saṅkārato yāva ayaṃ sabbapacchimo ‘ṭi’kāro tāva bhāsitā lapitā apariyositāva hoti pavāraṇā, etthantare ekapadepi ṭhapentena ṭhapitā hoti pavāraṇā, ‘‘karissāmī’’ti vutte pana pariyositā hoti, tasmā ‘‘karissāmī’’ti etasmiṃ pade patte ṭhapitāpi aṭṭhapitā hoti. Esa nayo dvevācikaekavācikasamānavassikāsupi. Etāsupi hi ṭikārāvasānaṃyeva ṭhapanakhettanti.
๒๓๗. อนุยุญฺชิยมาโนติ ‘‘กิมฺหิ นํ ฐเปสี’’ติ ปรโต วุตฺตนเยน ปุจฺฉิยมาโนฯ โอมทฺทิตฺวาติ เอตานิ ‘‘อลํ ภิกฺขุ มา ภณฺฑน’’นฺติอาทีนิ วจนานิ วตฺวา, วจโนมทฺทนา หิ อิธ โอมทฺทนาติ อธิเปฺปตาฯ อนุทฺธํสิตํ ปฎิชานาตีติ ‘‘อมูลเกน ปาราชิเกน อนุทฺธํสิโต อยํ มยา’’ติ เอวํ ปฎิชานาติฯ ยถาธมฺมนฺติ สงฺฆาทิเสเสน อนุทฺธํสเน ปาจิตฺติยํ; อิตเรหิ ทุกฺกฎํฯ นาเสตฺวาติ ลิงฺคนาสนาย นาเสตฺวาฯ
237.Anuyuñjiyamānoti ‘‘kimhi naṃ ṭhapesī’’ti parato vuttanayena pucchiyamāno. Omadditvāti etāni ‘‘alaṃ bhikkhu mā bhaṇḍana’’ntiādīni vacanāni vatvā, vacanomaddanā hi idha omaddanāti adhippetā. Anuddhaṃsitaṃ paṭijānātīti ‘‘amūlakena pārājikena anuddhaṃsito ayaṃ mayā’’ti evaṃ paṭijānāti. Yathādhammanti saṅghādisesena anuddhaṃsane pācittiyaṃ; itarehi dukkaṭaṃ. Nāsetvāti liṅganāsanāya nāsetvā.
๒๓๘. สาสฺส ยถาธมฺมํ ปฎิกตาติ เอตฺตกเมว วตฺวา ปวาเรถาติ วตฺตพฺพา, อสุกา นาม อาปตฺตีติ อิทํ ปน น วตฺตพฺพํ, เอตญฺหิ กลหสฺส มุขํ โหติฯ
238.Sāssa yathādhammaṃ paṭikatāti ettakameva vatvā pavārethāti vattabbā, asukā nāma āpattīti idaṃ pana na vattabbaṃ, etañhi kalahassa mukhaṃ hoti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi
๑๔๑. ปวารณาฐปนํ • 141. Pavāraṇāṭhapanaṃ
๑๔๒. ถุลฺลจฺจยวตฺถุกาทิ • 142. Thullaccayavatthukādi
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ปวารณาฐปนกถาวณฺณนา • Pavāraṇāṭhapanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / อนาปตฺติปนฺนรสกาทิกถาวณฺณนา • Anāpattipannarasakādikathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / อผาสุวิหารกถาทิวณฺณนา • Aphāsuvihārakathādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑๔๑. ปวารณาฎฺฐปนกถา • 141. Pavāraṇāṭṭhapanakathā
