| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๑๔๑. ปวารณาฎฺฐปนกถา
141. Pavāraṇāṭṭhapanakathā
๒๓๖. สพฺพํ สงฺคณฺหาตีติ สพฺพสงฺคาหิกํฯ ปุคฺคลสฺส ฐปนํ ปุคฺคลิกํฯ ตตฺถาติ ทฺวีสุ ปวารณาฎฺฐปเนสุ ฯ สพฺพสงฺคาหิเก ฐปิตา โหตีติ สมฺพโนฺธฯ ยาว เรกาโร อตฺถิ, ตาวาติ โยชนาฯ ภาสิยิตฺถาติ ภาสิตาฯ ลปิยิตฺถาติ ลปิตาฯ น ปริโยสิยิตฺถาติ อปริโยสิตาฯ เอตฺถนฺตเรติ เอตสฺมิํ สุการเรการานํ อนฺตเรฯ เอกปเทปีติ ปิสโทฺท เอกกฺขเรปีติ อตฺถํ สมฺปิเณฺฑติฯ ฐปิตาติ ‘‘สุณาตุ เม ภเนฺต สโงฺฆ, อิตฺถนฺนาโม ปุคฺคโล สาปตฺติโก, ตสฺส ปวารณํ ฐเปมี’’ติ ญตฺติยา ฐปิตาฯ ยฺยกาเรติ ‘‘ปวาเรยฺยา’’ติ เอตฺถ ยฺยกาเรฯ ตโตติ ยฺยการโตฯ ปุคฺคลิกฎฺฐปเน ปน อฎฺฐปิตา โหตีติ สมฺพโนฺธฯ สํการโตติ ‘‘สงฺฆํ ภเนฺต’’ติ เอตฺถ สํการโตฯ สพฺพปจฺฉิโมติ ตีสุ วาเรสุ ตติยวาเร สเพฺพสํ อกฺขรานํ ปจฺฉิโม ฎิกาโร อตฺถีติ โยชนาฯ เอตฺถนฺตเรติ เอตสฺมิํ สํการฎิการานํ อนฺตเรฯ ตสฺมาติ ยสฺมา ปริโยสิตา โหติ, ตสฺมาฯ ‘‘เอเสว นโย’’ติ วุตฺตวจนํ วิตฺถาเรโนฺต อาห ‘‘เอตาสุปิ หี’’ติอาทิฯ ตตฺถ เอตาสุปีติ เทฺววาจิกเอกวาจิกสมานวสฺสิกาสุปิฯ ปิสโทฺท เตวาจิกมเปกฺขติฯ ฐปนเขตฺตนฺติ ฐปนสฺส ภูมิฯ อิติสโทฺท ปริสมาปนโตฺถฯ
236. Sabbaṃ saṅgaṇhātīti sabbasaṅgāhikaṃ. Puggalassa ṭhapanaṃ puggalikaṃ. Tatthāti dvīsu pavāraṇāṭṭhapanesu . Sabbasaṅgāhike ṭhapitā hotīti sambandho. Yāva rekāro atthi, tāvāti yojanā. Bhāsiyitthāti bhāsitā. Lapiyitthāti lapitā. Na pariyosiyitthāti apariyositā. Etthantareti etasmiṃ sukārarekārānaṃ antare. Ekapadepīti pisaddo ekakkharepīti atthaṃ sampiṇḍeti. Ṭhapitāti ‘‘suṇātu me bhante saṅgho, itthannāmo puggalo sāpattiko, tassa pavāraṇaṃ ṭhapemī’’ti ñattiyā ṭhapitā. Yyakāreti ‘‘pavāreyyā’’ti ettha yyakāre. Tatoti yyakārato. Puggalikaṭṭhapane pana aṭṭhapitā hotīti sambandho. Saṃkāratoti ‘‘saṅghaṃ bhante’’ti ettha saṃkārato. Sabbapacchimoti tīsu vāresu tatiyavāre sabbesaṃ akkharānaṃ pacchimo ṭikāro atthīti yojanā. Etthantareti etasmiṃ saṃkāraṭikārānaṃ antare. Tasmāti yasmā pariyositā hoti, tasmā. ‘‘Eseva nayo’’ti vuttavacanaṃ vitthārento āha ‘‘etāsupi hī’’tiādi. Tattha etāsupīti dvevācikaekavācikasamānavassikāsupi. Pisaddo tevācikamapekkhati. Ṭhapanakhettanti ṭhapanassa bhūmi. Itisaddo parisamāpanattho.
๒๓๗. อนุยุญฺชิยมาโนติ เอตฺถ อนุยุญฺชสโทฺท ปุจฺฉนโตฺถติ อาห ‘‘ปุจฺฉิยมาโน’’ติฯ ปรโตติ ปรสฺมิํเยว ขนฺธเกติ (มหาว. ๒๓๗) อโตฺถฯ อลํ ภิกฺขุ มา ภณฺฑนนฺติอาทีนีติ เอตฺถ อาทิสเทฺทน ‘‘มา กลหํ, มา วิวาท’’นฺติวจนานิ สงฺคณฺหาติ, วจนานิ วตฺวา โอมทฺทิตฺวาติ โยชนาฯ วจโนมทฺทนาติ วจเนเนว โอมทฺทนาฯ หีติ สจฺจํฯ อิธาติ อิมสฺมิํ ปวารณาฎฺฐปนฎฺฐาเนฯ อนุทฺธํสิตํ ปฎิชานาตีติ เอตฺถ ปฎิชานนาการํ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘อมูลเกน ปาราชิเกน อนุทฺธํสิโต อยํ มยา’’ติฯ ‘‘ลิงฺคนาสนายา’’ติ อิมินา ทณฺฑกมฺมนาสนสํวาสนาสนานิ นิวเตฺตติฯ
237.Anuyuñjiyamānoti ettha anuyuñjasaddo pucchanatthoti āha ‘‘pucchiyamāno’’ti. Paratoti parasmiṃyeva khandhaketi (mahāva. 237) attho. Alaṃ bhikkhu mā bhaṇḍanantiādīnīti ettha ādisaddena ‘‘mā kalahaṃ, mā vivāda’’ntivacanāni saṅgaṇhāti, vacanāni vatvā omadditvāti yojanā. Vacanomaddanāti vacaneneva omaddanā. Hīti saccaṃ. Idhāti imasmiṃ pavāraṇāṭṭhapanaṭṭhāne. Anuddhaṃsitaṃ paṭijānātīti ettha paṭijānanākāraṃ dassento āha ‘‘amūlakena pārājikena anuddhaṃsito ayaṃ mayā’’ti. ‘‘Liṅganāsanāyā’’ti iminā daṇḍakammanāsanasaṃvāsanāsanāni nivatteti.
๒๓๘. เอตนฺติ ‘‘อสุกา อาปตฺตี’’ติ วจนํฯ กลหสฺส มุขนฺติ กลหสฺส อุปาโยฯ
238.Etanti ‘‘asukā āpattī’’ti vacanaṃ. Kalahassa mukhanti kalahassa upāyo.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi
๑๔๑. ปวารณาฐปนํ • 141. Pavāraṇāṭhapanaṃ
๑๔๒. ถุลฺลจฺจยวตฺถุกาทิ • 142. Thullaccayavatthukādi
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ปวารณาฐปนกถา • Pavāraṇāṭhapanakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ปวารณาฐปนกถาวณฺณนา • Pavāraṇāṭhapanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / อนาปตฺติปนฺนรสกาทิกถาวณฺณนา • Anāpattipannarasakādikathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / อผาสุวิหารกถาทิวณฺณนา • Aphāsuvihārakathādivaṇṇanā
