| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Aṅguttara Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationអង្គុត្តរ និកាយ ៤។២០០
Numbered Discourses 4.200
២០។ មហាវគ្គ
20. The Great Chapter
បេមសុត្ត
Love and Hate
“ចត្តារិមានិ, ភិក្ខវេ, បេមានិ ជាយន្តិ។ កតមានិ ចត្តារិ?
“Bhikkhus, these four things are born of love and hate. What four?
បេមា បេមំ ជាយតិ,
Love is born of love,
បេមា ទោសោ ជាយតិ,
hate is born of love,
ទោសា បេមំ ជាយតិ,
love is born of hate, and
ទោសា ទោសោ ជាយតិ។
hate is born of hate.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, បេមា បេមំ ជាយតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ បុគ្គលស្ស ឥដ្ឋោ ហោតិ កន្តោ មនាបោ។ តំ បរេ ឥដ្ឋេន កន្តេន មនាបេន សមុទាចរន្តិ។ តស្ស ឯវំ ហោតិ: ‘យោ ខោ ម្យាយំ បុគ្គលោ ឥដ្ឋោ កន្តោ មនាបោ, តំ បរេ ឥដ្ឋេន កន្តេន មនាបេន សមុទាចរន្តីៜតិ។ សោ តេសុ បេមំ ជនេតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, បេមា បេមំ ជាយតិ។
And how is love born of love? It’s when someone likes, loves, and cares for a person. Others treat that person with liking, love, and care. They think: ‘These others like the person I like.’ And so love for them springs up. That’s how love is born of love.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, បេមា ទោសោ ជាយតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ បុគ្គលស្ស ឥដ្ឋោ ហោតិ កន្តោ មនាបោ។ តំ បរេ អនិដ្ឋេន អកន្តេន អមនាបេន សមុទាចរន្តិ។ តស្ស ឯវំ ហោតិ: ‘យោ ខោ ម្យាយំ បុគ្គលោ ឥដ្ឋោ កន្តោ មនាបោ, តំ បរេ អនិដ្ឋេន អកន្តេន អមនាបេន សមុទាចរន្តីៜតិ។ សោ តេសុ ទោសំ ជនេតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, បេមា ទោសោ ជាយតិ។
And how is hate born of love? It’s when someone likes, loves, and cares for a person. Others treat that person with disliking, loathing, and detestation. They think: ‘These others dislike the person I like.’ And so hate for them springs up. That’s how hate is born of love.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ទោសា បេមំ ជាយតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ បុគ្គលស្ស អនិដ្ឋោ ហោតិ អកន្តោ អមនាបោ។ តំ បរេ អនិដ្ឋេន អកន្តេន អមនាបេន សមុទាចរន្តិ។ តស្ស ឯវំ ហោតិ: ‘យោ ខោ ម្យាយំ បុគ្គលោ អនិដ្ឋោ អកន្តោ អមនាបោ, តំ បរេ អនិដ្ឋេន អកន្តេន អមនាបេន សមុទាចរន្តីៜតិ។ សោ តេសុ បេមំ ជនេតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ទោសា បេមំ ជាយតិ។
And how is love born of hate? It’s when someone dislikes, loathes, and detests a person. Others treat that person with disliking, loathing, and detestation. They think: ‘These others dislike the person I dislike.’ And so love for them springs up. That’s how love is born of hate.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ទោសា ទោសោ ជាយតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ បុគ្គលស្ស អនិដ្ឋោ ហោតិ អកន្តោ អមនាបោ។ តំ បរេ ឥដ្ឋេន កន្តេន មនាបេន សមុទាចរន្តិ។ តស្ស ឯវំ ហោតិ: ‘យោ ខោ ម្យាយំ បុគ្គលោ អនិដ្ឋោ អកន្តោ អមនាបោ, តំ បរេ ឥដ្ឋេន កន្តេន មនាបេន សមុទាចរន្តីៜតិ។ សោ តេសុ ទោសំ ជនេតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ទោសា ទោសោ ជាយតិ។
And how is hate born of hate? It’s when someone dislikes, loathes, and detests a person. Others treat that person with liking, love, and care. They think: ‘These others like the person I dislike.’ And so hate for them springs up. That’s how hate is born of hate.
ឥមានិ ខោ, ភិក្ខវេ, ចត្តារិ បេមានិ ជាយន្តិ។
These are the four things that are born of love and hate.
យស្មិំ, ភិក្ខវេ, សមយេ ភិក្ខុ វិវិច្ចេវ កាមេហិ …បេ… បឋមំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ, យម្បិស្ស បេមា បេមំ ជាយតិ តម្បិស្ស តស្មិំ សមយេ ន ហោតិ, យោបិស្ស បេមា ទោសោ ជាយតិ សោបិស្ស តស្មិំ សមយេ ន ហោតិ, យម្បិស្ស ទោសា បេមំ ជាយតិ តម្បិស្ស តស្មិំ សមយេ ន ហោតិ, យោបិស្ស ទោសា ទោសោ ជាយតិ សោបិស្ស តស្មិំ សមយេ ន ហោតិ។
A time comes when a bhikkhu … enters and remains in the first jhāna. At that time they have no love born of love, hate born of love, love born of hate, or hate born of hate.
យស្មិំ, ភិក្ខវេ, សមយេ ភិក្ខុ វិតក្កវិចារានំ វូបសមា …បេ… ទុតិយំ ឈានំ …បេ… តតិយំ ឈានំ …បេ… ចតុត្ថំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ, យម្បិស្ស បេមា បេមំ ជាយតិ តម្បិស្ស តស្មិំ សមយេ ន ហោតិ, យោបិស្ស បេមា ទោសោ ជាយតិ សោបិស្ស តស្មិំ សមយេ ន ហោតិ, យម្បិស្ស ទោសា បេមំ ជាយតិ តម្បិស្ស តស្មិំ សមយេ ន ហោតិ, យោបិស្ស ទោសា ទោសោ ជាយតិ សោបិស្ស តស្មិំ សមយេ ន ហោតិ។
A time comes when a bhikkhu … enters and remains in the second jhāna … third jhāna … fourth jhāna. At that time they have no love born of love, hate born of love, love born of hate, or hate born of hate.
យស្មិំ, ភិក្ខវេ, សមយេ ភិក្ខុ អាសវានំ ខយា អនាសវំ ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ, យម្បិស្ស បេមា បេមំ ជាយតិ តម្បិស្ស បហីនំ ហោតិ ឧច្ឆិន្នមូលំ តាលាវត្ថុកតំ អនភាវង្កតំ អាយតិំ អនុប្បាទធម្មំ, យោបិស្ស បេមា ទោសោ ជាយតិ សោបិស្ស បហីនោ ហោតិ ឧច្ឆិន្នមូលោ តាលាវត្ថុកតោ អនភាវង្កតោ អាយតិំ អនុប្បាទធម្មោ, យម្បិស្ស ទោសា បេមំ ជាយតិ តម្បិស្ស បហីនំ ហោតិ ឧច្ឆិន្នមូលំ តាលាវត្ថុកតំ អនភាវង្កតំ អាយតិំ អនុប្បាទធម្មំ, យោបិស្ស ទោសា ទោសោ ជាយតិ សោបិស្ស បហីនោ ហោតិ ឧច្ឆិន្នមូលោ តាលាវត្ថុកតោ អនភាវង្កតោ អាយតិំ អនុប្បាទធម្មោ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ នេវ ឧស្សេនេតិ ន បដិសេនេតិ ន ធូបាយតិ ន បជ្ជលតិ ន សម្បជ្ឈាយតិ។
A time comes when a bhikkhu realizes the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life. And they live having realized it with their own insight due to the ending of defilements. At that time any love born of love, hate born of love, love born of hate, or hate born of hate is given up, cut off at the root, made like a palm stump, obliterated, and unable to arise in the future. This is called a bhikkhu who doesn’t draw close or push back or fume or ignite or burn up.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឧស្សេនេតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, រូបវន្តំ វា អត្តានំ, អត្តនិ វា រូបំ, រូបស្មិំ វា អត្តានំ; វេទនំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, វេទនាវន្តំ វា អត្តានំ, អត្តនិ វា វេទនំ, វេទនាយ វា អត្តានំ; សញ្ញំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, សញ្ញាវន្តំ វា អត្តានំ, អត្តនិ វា សញ្ញំ, សញ្ញាយ វា អត្តានំ; សង្ខារេ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, សង្ខារវន្តំ វា អត្តានំ, អត្តនិ វា សង្ខារេ, សង្ខារេសុ វា អត្តានំ; វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, វិញ្ញាណវន្តំ វា អត្តានំ, អត្តនិ វា វិញ្ញាណំ, វិញ្ញាណស្មិំ វា អត្តានំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ឧស្សេនេតិ។
And how does a bhikkhu draw close? It’s when a bhikkhu regards form as self, self as having form, form in self, or self in form. They regard feeling as self, self as having feeling, feeling in self, or self in feeling. They regard perception as self, self as having perception, perception in self, or self in perception. They regard choices as self, self as having choices, choices in self, or self in choices. They regard consciousness as self, self as having consciousness, consciousness in self, or self in consciousness. That’s how a bhikkhu draws close.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន ឧស្សេនេតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន រូបវន្តំ វា អត្តានំ, ន អត្តនិ វា រូបំ, ន រូបស្មិំ វា អត្តានំ; ន វេទនំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន វេទនាវន្តំ វា អត្តានំ, ន អត្តនិ វា វេទនំ, ន វេទនាយ វា អត្តានំ; ន សញ្ញំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន សញ្ញាវន្តំ វា អត្តានំ, ន អត្តនិ វា សញ្ញំ, ន សញ្ញាយ វា អត្តានំ; ន សង្ខារេ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន សង្ខារវន្តំ វា អត្តានំ, ន អត្តនិ វា សង្ខារេ, ន សង្ខារេសុ វា អត្តានំ; ន វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, ន វិញ្ញាណវន្តំ វា អត្តានំ, ន អត្តនិ វា វិញ្ញាណំ, ន វិញ្ញាណស្មិំ វា អត្តានំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន ឧស្សេនេតិ។
And how does a bhikkhu not draw close? It’s when a bhikkhu doesn’t regard form as self, self as having form, form in self, or self in form. They don’t regard feeling as self, self as having feeling, feeling in self, or self in feeling. They don’t regard perception as self, self as having perception, perception in self, or self in perception. They don’t regard choices as self, self as having choices, choices in self, or self in choices. They don’t regard consciousness as self, self as having consciousness, consciousness in self, or self in consciousness. That’s how a bhikkhu doesn’t draw close.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បដិសេនេតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្កោសន្តំ បច្ចក្កោសតិ, រោសន្តំ បដិរោសតិ, ភណ្ឌន្តំ បដិភណ្ឌតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បដិសេនេតិ។
And how does a bhikkhu push back? It’s when someone abuses, annoys, or argues with a bhikkhu, and the bhikkhu abuses, annoys, or argues back at them. That’s how a bhikkhu pushes back.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន បដិសេនេតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អក្កោសន្តំ ន បច្ចក្កោសតិ, រោសន្តំ ន បដិរោសតិ, ភណ្ឌន្តំ ន បដិភណ្ឌតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន បដិសេនេតិ។
And how does a bhikkhu not push back? It’s when someone abuses, annoys, or argues with a bhikkhu, and the bhikkhu doesn’t abuse, annoy, or argue back at them. That’s how a bhikkhu doesn’t push back.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ធូបាយតិ? អស្មីតិ, ភិក្ខវេ, សតិ ឥត្ថស្មីតិ ហោតិ, ឯវំស្មីតិ ហោតិ, អញ្ញថាស្មីតិ ហោតិ, អសស្មីតិ ហោតិ, សតស្មីតិ ហោតិ, សន្តិ ហោតិ, ឥត្ថំ សន្តិ ហោតិ, ឯវំ សន្តិ ហោតិ, អញ្ញថា សន្តិ ហោតិ, អបិហំ សន្តិ ហោតិ, អបិហំ ឥត្ថំ សន្តិ ហោតិ, អបិហំ ឯវំ សន្តិ ហោតិ, អបិហំ អញ្ញថា សន្តិ ហោតិ, ភវិស្សន្តិ ហោតិ, ឥត្ថំ ភវិស្សន្តិ ហោតិ, ឯវំ ភវិស្សន្តិ ហោតិ, អញ្ញថា ភវិស្សន្តិ ហោតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ធូបាយតិ។
And how does a bhikkhu fume? When there is the concept ‘I am’, there are the concepts ‘I am such’, ‘I am thus’, ‘I am otherwise’; ‘I am fleeting’, ‘I am lasting’; ‘mine’, ‘such is mine’, ‘thus is mine’, ‘otherwise is mine’; ‘also mine’, ‘such is also mine’, ‘thus is also mine’, ‘otherwise is also mine’; ‘I will be’, ‘I will be such’, ‘I will be thus’, ‘I will be otherwise’. That’s how a bhikkhu fumes.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន ធូបាយតិ? អស្មីតិ, ភិក្ខវេ, អសតិ ឥត្ថស្មីតិ ន ហោតិ, ឯវំស្មីតិ ន ហោតិ, អញ្ញថាស្មីតិ ន ហោតិ, អសស្មីតិ ន ហោតិ, សតស្មីតិ ន ហោតិ, សន្តិ ន ហោតិ, ឥត្ថំ សន្តិ ន ហោតិ, ឯវំ សន្តិ ន ហោតិ, អញ្ញថា សន្តិ ន ហោតិ, អបិហំ សន្តិ ន ហោតិ, អបិហំ ឥត្ថំ សន្តិ ន ហោតិ, អបិហំ ឯវំ សន្តិ ន ហោតិ, អបិហំ អញ្ញថា សន្តិ ន ហោតិ, ភវិស្សន្តិ ន ហោតិ, ឥត្ថំ ភវិស្សន្តិ ន ហោតិ, ឯវំ ភវិស្សន្តិ ន ហោតិ, អញ្ញថា ភវិស្សន្តិ ន ហោតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន ធូបាយតិ។
And how does a bhikkhu not fume? When there is no concept ‘I am’, there are no concepts ‘I am such’, ‘I am thus’, ‘I am otherwise’; ‘I am fleeting’, ‘I am lasting’; ‘mine’, ‘such is mine’, ‘thus is mine’, ‘otherwise is mine’; ‘also mine’, ‘such is also mine’, ‘thus is also mine’, ‘otherwise is also mine’; ‘I will be’, ‘I will be such’, ‘I will be thus’, ‘I will be otherwise’. That’s how a bhikkhu doesn’t fume.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បជ្ជលតិ? ឥមិនា អស្មីតិ, ភិក្ខវេ, សតិ ឥមិនា ឥត្ថស្មីតិ ហោតិ, ឥមិនា ឯវំស្មីតិ ហោតិ, ឥមិនា អញ្ញថាស្មីតិ ហោតិ, ឥមិនា អសស្មីតិ ហោតិ, ឥមិនា សតស្មីតិ ហោតិ, ឥមិនា សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា ឥត្ថំ សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា ឯវំ សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា អញ្ញថា សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា អបិហំ សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា អបិហំ ឥត្ថំ សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា អបិហំ ឯវំ សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា អបិហំ អញ្ញថា សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា ភវិស្សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា ឥត្ថំ ភវិស្សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា ឯវំ ភវិស្សន្តិ ហោតិ, ឥមិនា អញ្ញថា ភវិស្សន្តិ ហោតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បជ្ជលតិ។
And how is a bhikkhu ignited? When there is the concept ‘I am because of this’, there are the concepts ‘I am such because of this’, ‘I am thus because of this’, ‘I am otherwise because of this’; ‘I am fleeting because of this’, ‘I am lasting because of this’; ‘mine because of this’, ‘such is mine because of this’, ‘thus is mine because of this’, ‘otherwise is mine because of this’; ‘also mine because of this’, ‘such is also mine because of this’, ‘thus is also mine because of this’, ‘otherwise is also mine because of this’; ‘I will be because of this’, ‘I will be such because of this’, ‘I will be thus because of this’, ‘I will be otherwise because of this’. That’s how a bhikkhu is ignited.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន បជ្ជលតិ? ឥមិនា អស្មីតិ, ភិក្ខវេ, អសតិ ឥមិនា ឥត្ថស្មីតិ ន ហោតិ, ឥមិនា ឯវំស្មីតិ ន ហោតិ, ឥមិនា អញ្ញថាស្មីតិ ន ហោតិ, ឥមិនា អសស្មីតិ ន ហោតិ, ឥមិនា សតស្មីតិ ន ហោតិ, ឥមិនា សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា ឥត្ថំ សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា ឯវំ សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា អញ្ញថា សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា អបិហំ សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា អបិហំ ឥត្ថំ សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា អបិហំ ឯវំ សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា អបិហំ អញ្ញថា សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា ភវិស្សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា ឥត្ថំ ភវិស្សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា ឯវំ ភវិស្សន្តិ ន ហោតិ, ឥមិនា អញ្ញថា ភវិស្សន្តិ ន ហោតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន បជ្ជលតិ។
And how is a bhikkhu not ignited? When there is no concept ‘I am because of this’, there are no concepts ‘I am such because of this’, ‘I am thus because of this’, ‘I am otherwise because of this’; ‘I am fleeting because of this’, ‘I am lasting because of this’; ‘mine because of this’, ‘such is mine because of this’, ‘thus is mine because of this’, ‘otherwise is mine because of this’; ‘also mine because of this’, ‘such is also mine because of this’, ‘thus is also mine because of this’, ‘otherwise is also mine because of this’; ‘I will be because of this’, ‘I will be such because of this’, ‘I will be thus because of this’, ‘I will be otherwise because of this’. That’s how a bhikkhu is not ignited.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ សម្បជ្ឈាយតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ អស្មិមានោ បហីនោ ន ហោតិ ឧច្ឆិន្នមូលោ តាលាវត្ថុកតោ អនភាវង្កតោ អាយតិំ អនុប្បាទធម្មោ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ សម្បជ្ឈាយតិ។
And how does a bhikkhu burn up? It’s when a bhikkhu hasn’t given up the conceit ‘I am’, cut it off at the root, made it like a palm stump, obliterated it, so it’s unable to arise in the future. That’s how a bhikkhu is burned up.
កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន សម្បជ្ឈាយតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ អស្មិមានោ បហីនោ ហោតិ ឧច្ឆិន្នមូលោ តាលាវត្ថុកតោ អនភាវង្កតោ អាយតិំ អនុប្បាទធម្មោ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ ន សម្បជ្ឈាយតី”តិ។
And how does a bhikkhu not burn up? It’s when a bhikkhu has given up the conceit ‘I am’, cut it off at the root, made it like a palm stump, obliterated it, so it’s unable to arise in the future. That’s how a bhikkhu is not burned up.”
ទសមំ។
មហាវគ្គោ បញ្ចមោ។
តស្សុទ្ទានំ
សោតានុគតំ ឋានំ, ភទ្ទិយ សាមុគិយ វប្ប សាឡ្ហា ច; មល្លិក អត្តន្តាបោ, តណ្ហា បេមេន ច ទសា តេតិ។
ចតុត្ថោ មហាបណ្ណាសកោ សមត្តោ។
The authoritative text of the Aṅguttara Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
