Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā |
౩. పేసుఞ్ఞసిక్ఖాపదవణ్ణనా
3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
౩౬-౭. ‘‘ఇమస్స సుత్వా అముస్సా’’తి పాఠో. ‘‘ఇమేసం సుత్వా’’తి న సున్దరం. భేదాయపీతి భేదాయ. తిణ్ణమ్పి భిక్ఖుభావతోయేవ నిపజ్జనతో ‘‘భిక్ఖూనం పేసుఞ్ఞే’’తి బహువచనం కతం.
36-7. ‘‘Imassa sutvā amussā’’ti pāṭho. ‘‘Imesaṃ sutvā’’ti na sundaraṃ. Bhedāyapīti bhedāya. Tiṇṇampi bhikkhubhāvatoyeva nipajjanato ‘‘bhikkhūnaṃ pesuññe’’ti bahuvacanaṃ kataṃ.
౩౮-౯. ‘‘ఇత్థన్నామో ఆయస్మా చణ్డాలో…పే॰… పుక్కుసోతి భణతీ’’తి వత్వా పేసుఞ్ఞం ఉపసంహరతీతి యోజనా. అఞ్ఞథా ‘‘పుక్కుసోతి భణతీ’’తి వత్తబ్బతా ఆపజ్జతి. ఏత్థ అనుపసమ్పన్నవారో లబ్భమానోపి న ఉద్ధటో ఓమసవాదే దస్సితనయత్తా, సఙ్ఖేపతో అన్తే దస్సేతుకామతాయ వా. తథా హి అన్తే తీణి దుక్కటాని దస్సితాని. తాని పన దస్సేన్తో భగవా యస్మా ‘‘ఉపసమ్పన్నస్స సుత్వా ఉపసమ్పన్నస్స పేసుఞ్ఞం ఉపసంహరతీ’’తి వుత్తానం ద్విన్నం పదానం అఞ్ఞతరవిపల్లాసవసేన వా ఉభయవిపల్లాసవసేన వా పాచిత్తియన్తి కత్వా ద్వేపి తాని ఏకతో వుత్తానీతి దస్సేతుకామో, తస్మా సబ్బపఠమంయేవ ‘‘ఉపసమ్పన్నో ఉపసమ్పన్నస్స సుత్వా ఉపసమ్పన్నస్స పేసుఞ్ఞం ఉపసంహరతి, ఆపత్తి పాచిత్తియస్సా’’తి ఆహ. ‘‘ద్వీసు పనేతేసు యస్మా పారాజికం అజ్ఝాపన్నోపి ఉపసమ్పన్నో తాదిసంయేవ ఉపసమ్పన్నం ఖుంసేతుకామో ఓమసతి, తాదిసస్స సుత్వా తాదిసస్స పేసుఞ్ఞం ఉపసంహరతి, ఆపత్తి పాచిత్తియస్స, తస్మా ‘ఉపసమ్పన్నో’తి ఇదం ఆదిపదం సబ్బత్థ వుత్త’’న్తి కేచి వదన్తి, తం న యుత్తం, అనవసేసఆపత్తిం ఆపన్నస్స పున ఆపత్తియా అసమ్భవతో, తస్మా కేవలం మాతికాయం భిక్ఖుపదాభావతోయేవ ‘‘భణతి ఉపసంహరతీ’’తి పదానం కారకనిద్దేసాభావే అసమ్భవతో ఏవ తం ఆదిపదం వుత్తన్తి వేదితబ్బం. ఇదం పాళిలేసాభావతో అనాణత్తికమేవ. ‘‘న పియకమ్యస్స, న భేదాధిప్పాయస్సా’’తి ఉపసంహరణాపేక్ఖం సామివచనం తుణ్హీభూతస్స వచనప్పయోజనాభావతో, తేన వుత్తం ‘‘పాపగరహితాయ భణన్తస్స అనాపత్తీ’’తి.
38-9. ‘‘Itthannāmo āyasmā caṇḍālo…pe… pukkusoti bhaṇatī’’ti vatvā pesuññaṃ upasaṃharatīti yojanā. Aññathā ‘‘pukkusoti bhaṇatī’’ti vattabbatā āpajjati. Ettha anupasampannavāro labbhamānopi na uddhaṭo omasavāde dassitanayattā, saṅkhepato ante dassetukāmatāya vā. Tathā hi ante tīṇi dukkaṭāni dassitāni. Tāni pana dassento bhagavā yasmā ‘‘upasampannassa sutvā upasampannassa pesuññaṃ upasaṃharatī’’ti vuttānaṃ dvinnaṃ padānaṃ aññataravipallāsavasena vā ubhayavipallāsavasena vā pācittiyanti katvā dvepi tāni ekato vuttānīti dassetukāmo, tasmā sabbapaṭhamaṃyeva ‘‘upasampanno upasampannassa sutvā upasampannassa pesuññaṃ upasaṃharati, āpatti pācittiyassā’’ti āha. ‘‘Dvīsu panetesu yasmā pārājikaṃ ajjhāpannopi upasampanno tādisaṃyeva upasampannaṃ khuṃsetukāmo omasati, tādisassa sutvā tādisassa pesuññaṃ upasaṃharati, āpatti pācittiyassa, tasmā ‘upasampanno’ti idaṃ ādipadaṃ sabbattha vutta’’nti keci vadanti, taṃ na yuttaṃ, anavasesaāpattiṃ āpannassa puna āpattiyā asambhavato, tasmā kevalaṃ mātikāyaṃ bhikkhupadābhāvatoyeva ‘‘bhaṇati upasaṃharatī’’ti padānaṃ kārakaniddesābhāve asambhavato eva taṃ ādipadaṃ vuttanti veditabbaṃ. Idaṃ pāḷilesābhāvato anāṇattikameva. ‘‘Na piyakamyassa, na bhedādhippāyassā’’ti upasaṃharaṇāpekkhaṃ sāmivacanaṃ tuṇhībhūtassa vacanappayojanābhāvato, tena vuttaṃ ‘‘pāpagarahitāya bhaṇantassa anāpattī’’ti.
పేసుఞ్ఞసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౧. ముసావాదవగ్గో • 1. Musāvādavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౩. పేసుఞ్ఞసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౩. పేసుఞ్ఞసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౩. పేసుఞ్ఞసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౩. పేసుఞ్ఞసిక్ఖాపదం • 3. Pesuññasikkhāpadaṃ