| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
៣. បេសុញ្ញសិក្ខាបទវណ្ណនា
3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
ភិក្ខុបេសុញ្ញេតិ បិសតីតិ បិសុណា, យាយ វាចាយ សមគ្គេ សត្តេ អវយវភូតេ វគ្គេ ភិន្នេ ករោតិ, សា វាចា បិសុណា, បិសុណា ឯវ បេសុញ្ញំ, តាយ វាចាយ សមន្នាគតោ បិសុណោ, តស្ស កម្មំ បេសុញ្ញំ, ភិក្ខុស្ស បេសុញ្ញំ ភិក្ខុបេសុញ្ញំ, តស្មិំ ភិក្ខុបេសុញ្ញេ, ភិក្ខុតោ សុត្វា ភិក្ខុនា, ភិក្ខុស្ស វា ឧបសំហដបេសុញ្ញេតិ អត្ថោ។ តេនាហ ‘‘ជាតិអាទីហី’’តិអាទិ។ តញ្ច ខោ ទ្វីហិ ការណេហិ ឧបសំហរតីតិ អាហ ‘‘ភិក្ខុនោ បិយកម្យតាយ វា’’តិអាទិ។ តត្ថ ភិក្ខុនោ បិយកម្យតាយាតិ យស្ស តំ ភាសតិ, តស្ស ភិក្ខុនោ ‘‘ឯវមហំ ឯតស្ស បិយោ ភវិស្សាមី’’តិ អត្តនោ បិយភាវំ បត្ថយមានតាយ។ ភេទាធិប្បាយេនាតិ ‘‘ឯវមយំ តេន សទ្ធិំ ភិជ្ជិស្សតី’’តិ បរស្ស បរេន ភេទំ ឥច្ឆន្តេន។ អថ វា បិយសុញ្ញករណតោ បេសុញ្ញំ (សារត្ថ. ដី. បាចិត្តិយ ៣.៣៦) និរុត្តិនយេន, យាយ វាចាយ យស្ស តំ ភាសតិ, តស្ស ហទយេ អត្តនោ បិយភាវំ, បរស្ស ច សុញ្ញភាវំ ករោតិ, សា វាចា, ‘‘ភិក្ខុស្ស បេសុញ្ញំ ភិក្ខុបេសុញ្ញ’’ន្តិអាទិនា ឯវម្បេត្ថ អត្ថោ ទដ្ឋព្ពោ។ ‘‘វុត្តនយេនេវាតិ ‘‘ជាតិអាទីហិ អក្កោសវត្ថូហី’’តិអាទិនា វុត្តនយេន។
Bhikkhupesuññeti pisatīti pisuṇā, yāya vācāya samagge satte avayavabhūte vagge bhinne karoti, sā vācā pisuṇā, pisuṇā eva pesuññaṃ, tāya vācāya samannāgato pisuṇo, tassa kammaṃ pesuññaṃ, bhikkhussa pesuññaṃ bhikkhupesuññaṃ, tasmiṃ bhikkhupesuññe, bhikkhuto sutvā bhikkhunā, bhikkhussa vā upasaṃhaṭapesuññeti attho. Tenāha ‘‘jātiādīhī’’tiādi. Tañca kho dvīhi kāraṇehi upasaṃharatīti āha ‘‘bhikkhuno piyakamyatāya vā’’tiādi. Tattha bhikkhuno piyakamyatāyāti yassa taṃ bhāsati, tassa bhikkhuno ‘‘evamahaṃ etassa piyo bhavissāmī’’ti attano piyabhāvaṃ patthayamānatāya. Bhedādhippāyenāti ‘‘evamayaṃ tena saddhiṃ bhijjissatī’’ti parassa parena bhedaṃ icchantena. Atha vā piyasuññakaraṇato pesuññaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.36) niruttinayena, yāya vācāya yassa taṃ bhāsati, tassa hadaye attano piyabhāvaṃ, parassa ca suññabhāvaṃ karoti, sā vācā, ‘‘bhikkhussa pesuññaṃ bhikkhupesuñña’’ntiādinā evampettha attho daṭṭhabbo. ‘‘Vuttanayenevāti ‘‘jātiādīhi akkosavatthūhī’’tiādinā vuttanayena.
បាឡិមុត្តកអក្កោសូបសំហារេតិ ‘‘ចោរោសី’’តិអាទិនា អក្កោសស្ស ឧបសំហារេ។ ‘‘អនក្កោសវត្ថុភូតំ បន បេសុញ្ញករំ តស្ស កិរិយំ, វចនំ វា បិយកម្យតាយ ឧបសំហរន្តស្ស កិញ្ចាបិ ឥមិនា សិក្ខាបទេន អាបត្តិ ន ទិស្សតិ, តថាបិ ទុក្កដេន ភវិតព្ព’’ន្តិ (សារត្ថ. ដី. បាចិត្តិយ ៣.៣៦) វទន្តិ។ បាបគរហិតាយ វទន្តស្សាតិ ឯកំ អក្កោសន្តំ, ឯកញ្ច ខមន្តំ ទិស្វា ‘‘អហោ និល្លជ្ជោ, ឦទិសម្បិ នាម ភវន្តំ បុន វត្តព្ពំ មញ្ញិស្សតី’’តិ ឯវំ កេវលំ បាបគរហិតាយ ភណន្តស្ស។
Pāḷimuttakaakkosūpasaṃhāreti ‘‘corosī’’tiādinā akkosassa upasaṃhāre. ‘‘Anakkosavatthubhūtaṃ pana pesuññakaraṃ tassa kiriyaṃ, vacanaṃ vā piyakamyatāya upasaṃharantassa kiñcāpi iminā sikkhāpadena āpatti na dissati, tathāpi dukkaṭena bhavitabba’’nti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.36) vadanti. Pāpagarahitāya vadantassāti ekaṃ akkosantaṃ, ekañca khamantaṃ disvā ‘‘aho nillajjo, īdisampi nāma bhavantaṃ puna vattabbaṃ maññissatī’’ti evaṃ kevalaṃ pāpagarahitāya bhaṇantassa.
បេសុញ្ញសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
