| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-අභිනව-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
3. පෙසුඤ්‌ඤසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
භික්‌ඛුපෙසුඤ්‌ඤෙති පිසතීති පිසුණා, යාය වාචාය සමග්‌ගෙ සත්‌තෙ අවයවභූතෙ වග්‌ගෙ භින්‌නෙ කරොති, සා වාචා පිසුණා, පිසුණා එව පෙසුඤ්‌ඤං, තාය වාචාය සමන්‌නාගතො පිසුණො, තස්‌ස කම්‌මං පෙසුඤ්‌ඤං, භික්‌ඛුස්‌ස පෙසුඤ්‌ඤං භික්‌ඛුපෙසුඤ්‌ඤං, තස්‌මිං භික්‌ඛුපෙසුඤ්‌ඤෙ, භික්‌ඛුතො සුත්‌වා භික්‌ඛුනා, භික්‌ඛුස්‌ස වා උපසංහටපෙසුඤ්‌ඤෙති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘ජාතිආදීහී’’තිආදි. තඤ්‌ච ඛො ද්‌වීහි කාරණෙහි උපසංහරතීති ආහ ‘‘භික්‌ඛුනො පියකම්‍යතාය වා’’තිආදි. තත්‌ථ භික්‌ඛුනො පියකම්‍යතායාති යස්‌ස තං භාසති, තස්‌ස භික්‌ඛුනො ‘‘එවමහං එතස්‌ස පියො භවිස්‌සාමී’’ති අත්‌තනො පියභාවං පත්‌ථයමානතාය. භෙදාධිප්‌පායෙනාති ‘‘එවමයං තෙන සද්‌ධිං භිජ්‌ජිස්‌සතී’’ති පරස්‌ස පරෙන භෙදං ඉච්‌ඡන්‌තෙන. අථ වා පියසුඤ්‌ඤකරණතො පෙසුඤ්‌ඤං (සාරත්‌ථ. ටී. පාචිත්‌තිය 3.36) නිරුත්‌තිනයෙන, යාය වාචාය යස්‌ස තං භාසති, තස්‌ස හදයෙ අත්‌තනො පියභාවං, පරස්‌ස ච සුඤ්‌ඤභාවං කරොති, සා වාචා, ‘‘භික්‌ඛුස්‌ස පෙසුඤ්‌ඤං භික්‌ඛුපෙසුඤ්‌ඤ’’න්‌තිආදිනා එවම්‌පෙත්‌ථ අත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. ‘‘වුත්‌තනයෙනෙවාති ‘‘ජාතිආදීහි අක්‌කොසවත්‌ථූහී’’තිආදිනා වුත්‌තනයෙන.
Bhikkhupesuññeti pisatīti pisuṇā, yāya vācāya samagge satte avayavabhūte vagge bhinne karoti, sā vācā pisuṇā, pisuṇā eva pesuññaṃ, tāya vācāya samannāgato pisuṇo, tassa kammaṃ pesuññaṃ, bhikkhussa pesuññaṃ bhikkhupesuññaṃ, tasmiṃ bhikkhupesuññe, bhikkhuto sutvā bhikkhunā, bhikkhussa vā upasaṃhaṭapesuññeti attho. Tenāha ‘‘jātiādīhī’’tiādi. Tañca kho dvīhi kāraṇehi upasaṃharatīti āha ‘‘bhikkhuno piyakamyatāya vā’’tiādi. Tattha bhikkhuno piyakamyatāyāti yassa taṃ bhāsati, tassa bhikkhuno ‘‘evamahaṃ etassa piyo bhavissāmī’’ti attano piyabhāvaṃ patthayamānatāya. Bhedādhippāyenāti ‘‘evamayaṃ tena saddhiṃ bhijjissatī’’ti parassa parena bhedaṃ icchantena. Atha vā piyasuññakaraṇato pesuññaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.36) niruttinayena, yāya vācāya yassa taṃ bhāsati, tassa hadaye attano piyabhāvaṃ, parassa ca suññabhāvaṃ karoti, sā vācā, ‘‘bhikkhussa pesuññaṃ bhikkhupesuñña’’ntiādinā evampettha attho daṭṭhabbo. ‘‘Vuttanayenevāti ‘‘jātiādīhi akkosavatthūhī’’tiādinā vuttanayena.
පාළිමුත්‌තකඅක්‌කොසූපසංහාරෙති ‘‘චොරොසී’’තිආදිනා අක්‌කොසස්‌ස උපසංහාරෙ. ‘‘අනක්‌කොසවත්‌ථුභූතං පන පෙසුඤ්‌ඤකරං තස්‌ස කිරියං, වචනං වා පියකම්‍යතාය උපසංහරන්‌තස්‌ස කිඤ්‌චාපි ඉමිනා සික්‌ඛාපදෙන ආපත්‌ති න දිස්‌සති, තථාපි දුක්‌කටෙන භවිතබ්‌බ’’න්‌ති (සාරත්‌ථ. ටී. පාචිත්‌තිය 3.36) වදන්‌ති. පාපගරහිතාය වදන්‌තස්‌සාති එකං අක්‌කොසන්‌තං, එකඤ්‌ච ඛමන්‌තං දිස්‌වා ‘‘අහො නිල්‌ලජ්‌ජො, ඊදිසම්‌පි නාම භවන්‌තං පුන වත්‌තබ්‌බං මඤ්‌ඤිස්‌සතී’’ති එවං කෙවලං පාපගරහිතාය භණන්‌තස්‌ස.
Pāḷimuttakaakkosūpasaṃhāreti ‘‘corosī’’tiādinā akkosassa upasaṃhāre. ‘‘Anakkosavatthubhūtaṃ pana pesuññakaraṃ tassa kiriyaṃ, vacanaṃ vā piyakamyatāya upasaṃharantassa kiñcāpi iminā sikkhāpadena āpatti na dissati, tathāpi dukkaṭena bhavitabba’’nti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.36) vadanti. Pāpagarahitāya vadantassāti ekaṃ akkosantaṃ, ekañca khamantaṃ disvā ‘‘aho nillajjo, īdisampi nāma bhavantaṃ puna vattabbaṃ maññissatī’’ti evaṃ kevalaṃ pāpagarahitāya bhaṇantassa.
පෙසුඤ්‌ඤසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
