Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā |
3. පෙසුඤ්ඤසික්ඛාපදවණ්ණනා
3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
36-7. ‘‘ඉමස්ස සුත්වා අමුස්සා’’ති පාඨො. ‘‘ඉමෙසං සුත්වා’’ති න සුන්දරං. භෙදායපීති භෙදාය. තිණ්ණම්පි භික්ඛුභාවතොයෙව නිපජ්ජනතො ‘‘භික්ඛූනං පෙසුඤ්ඤෙ’’ති බහුවචනං කතං.
36-7. ‘‘Imassa sutvā amussā’’ti pāṭho. ‘‘Imesaṃ sutvā’’ti na sundaraṃ. Bhedāyapīti bhedāya. Tiṇṇampi bhikkhubhāvatoyeva nipajjanato ‘‘bhikkhūnaṃ pesuññe’’ti bahuvacanaṃ kataṃ.
38-9. ‘‘ඉත්ථන්නාමො ආයස්මා චණ්ඩාලො…පෙ.… පුක්කුසොති භණතී’’ති වත්වා පෙසුඤ්ඤං උපසංහරතීති යොජනා. අඤ්ඤථා ‘‘පුක්කුසොති භණතී’’ති වත්තබ්බතා ආපජ්ජති. එත්ථ අනුපසම්පන්නවාරො ලබ්භමානොපි න උද්ධටො ඔමසවාදෙ දස්සිතනයත්තා, සඞ්ඛෙපතො අන්තෙ දස්සෙතුකාමතාය වා. තථා හි අන්තෙ තීණි දුක්කටානි දස්සිතානි. තානි පන දස්සෙන්තො භගවා යස්මා ‘‘උපසම්පන්නස්ස සුත්වා උපසම්පන්නස්ස පෙසුඤ්ඤං උපසංහරතී’’ති වුත්තානං ද්වින්නං පදානං අඤ්ඤතරවිපල්ලාසවසෙන වා උභයවිපල්ලාසවසෙන වා පාචිත්තියන්ති කත්වා ද්වෙපි තානි එකතො වුත්තානීති දස්සෙතුකාමො, තස්මා සබ්බපඨමංයෙව ‘‘උපසම්පන්නො උපසම්පන්නස්ස සුත්වා උපසම්පන්නස්ස පෙසුඤ්ඤං උපසංහරති, ආපත්ති පාචිත්තියස්සා’’ති ආහ. ‘‘ද්වීසු පනෙතෙසු යස්මා පාරාජිකං අජ්ඣාපන්නොපි උපසම්පන්නො තාදිසංයෙව උපසම්පන්නං ඛුංසෙතුකාමො ඔමසති, තාදිසස්ස සුත්වා තාදිසස්ස පෙසුඤ්ඤං උපසංහරති, ආපත්ති පාචිත්තියස්ස, තස්මා ‘උපසම්පන්නො’ති ඉදං ආදිපදං සබ්බත්ථ වුත්ත’’න්ති කෙචි වදන්ති, තං න යුත්තං, අනවසෙසආපත්තිං ආපන්නස්ස පුන ආපත්තියා අසම්භවතො, තස්මා කෙවලං මාතිකායං භික්ඛුපදාභාවතොයෙව ‘‘භණති උපසංහරතී’’ති පදානං කාරකනිද්දෙසාභාවෙ අසම්භවතො එව තං ආදිපදං වුත්තන්ති වෙදිතබ්බං. ඉදං පාළිලෙසාභාවතො අනාණත්තිකමෙව. ‘‘න පියකම්යස්ස, න භෙදාධිප්පායස්සා’’ති උපසංහරණාපෙක්ඛං සාමිවචනං තුණ්හීභූතස්ස වචනප්පයොජනාභාවතො, තෙන වුත්තං ‘‘පාපගරහිතාය භණන්තස්ස අනාපත්තී’’ති.
38-9. ‘‘Itthannāmo āyasmā caṇḍālo…pe… pukkusoti bhaṇatī’’ti vatvā pesuññaṃ upasaṃharatīti yojanā. Aññathā ‘‘pukkusoti bhaṇatī’’ti vattabbatā āpajjati. Ettha anupasampannavāro labbhamānopi na uddhaṭo omasavāde dassitanayattā, saṅkhepato ante dassetukāmatāya vā. Tathā hi ante tīṇi dukkaṭāni dassitāni. Tāni pana dassento bhagavā yasmā ‘‘upasampannassa sutvā upasampannassa pesuññaṃ upasaṃharatī’’ti vuttānaṃ dvinnaṃ padānaṃ aññataravipallāsavasena vā ubhayavipallāsavasena vā pācittiyanti katvā dvepi tāni ekato vuttānīti dassetukāmo, tasmā sabbapaṭhamaṃyeva ‘‘upasampanno upasampannassa sutvā upasampannassa pesuññaṃ upasaṃharati, āpatti pācittiyassā’’ti āha. ‘‘Dvīsu panetesu yasmā pārājikaṃ ajjhāpannopi upasampanno tādisaṃyeva upasampannaṃ khuṃsetukāmo omasati, tādisassa sutvā tādisassa pesuññaṃ upasaṃharati, āpatti pācittiyassa, tasmā ‘upasampanno’ti idaṃ ādipadaṃ sabbattha vutta’’nti keci vadanti, taṃ na yuttaṃ, anavasesaāpattiṃ āpannassa puna āpattiyā asambhavato, tasmā kevalaṃ mātikāyaṃ bhikkhupadābhāvatoyeva ‘‘bhaṇati upasaṃharatī’’ti padānaṃ kārakaniddesābhāve asambhavato eva taṃ ādipadaṃ vuttanti veditabbaṃ. Idaṃ pāḷilesābhāvato anāṇattikameva. ‘‘Na piyakamyassa, na bhedādhippāyassā’’ti upasaṃharaṇāpekkhaṃ sāmivacanaṃ tuṇhībhūtassa vacanappayojanābhāvato, tena vuttaṃ ‘‘pāpagarahitāya bhaṇantassa anāpattī’’ti.
පෙසුඤ්ඤසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්ග • Mahāvibhaṅga / 1. මුසාවාදවග්ගො • 1. Musāvādavaggo
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්ග-අට්ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 3. පෙසුඤ්ඤසික්ඛාපදවණ්ණනා • 3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 3. පෙසුඤ්ඤසික්ඛාපදවණ්ණනා • 3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 3. පෙසුඤ්ඤසික්ඛාපදවණ්ණනා • 3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 3. පෙසුඤ්ඤසික්ඛාපදං • 3. Pesuññasikkhāpadaṃ