Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੩. ਪੇਸੁਞ੍ਞਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
ਭਿਕ੍ਖੁਪੇਸੁਞ੍ਞੇਤਿ ਪਿਸਤੀਤਿ ਪਿਸੁਣਾ, ਯਾਯ વਾਚਾਯ ਸਮਗ੍ਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅવਯવਭੂਤੇ વਗ੍ਗੇ ਭਿਨ੍ਨੇ ਕਰੋਤਿ, ਸਾ વਾਚਾ ਪਿਸੁਣਾ, ਪਿਸੁਣਾ ਏવ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ, ਤਾਯ વਾਚਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪਿਸੁਣੋ, ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਭਿਕ੍ਖੁਪੇਸੁਞ੍ਞਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਪੇਸੁਞ੍ਞੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਤੋ ਸੁਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਾ ਉਪਸਂਹਟਪੇਸੁਞ੍ਞੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਜਾਤਿਆਦੀਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਦ੍વੀਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਉਪਸਂਹਰਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਭਾਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ‘‘ਏવਮਹਂ ਏਤਸ੍ਸ ਪਿਯੋ ਭવਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਯਭਾવਂ ਪਤ੍ਥਯਮਾਨਤਾਯ। ਭੇਦਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਏવਮਯਂ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਪਰੇਨ ਭੇਦਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ। ਅਥ વਾ ਪਿਯਸੁਞ੍ਞਕਰਣਤੋ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੩੬) ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਨਯੇਨ, ਯਾਯ વਾਚਾਯ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਭਾਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਹਦਯੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਿਯਭਾવਂ, ਪਰਸ੍ਸ ਚ ਸੁਞ੍ਞਭਾવਂ ਕਰੋਤਿ, ਸਾ વਾਚਾ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪੇਸੁਞ੍ਞਂ ਭਿਕ੍ਖੁਪੇਸੁਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਏવਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ‘‘વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવਾਤਿ ‘‘ਜਾਤਿਆਦੀਹਿ ਅਕ੍ਕੋਸવਤ੍ਥੂਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ।
Bhikkhupesuññeti pisatīti pisuṇā, yāya vācāya samagge satte avayavabhūte vagge bhinne karoti, sā vācā pisuṇā, pisuṇā eva pesuññaṃ, tāya vācāya samannāgato pisuṇo, tassa kammaṃ pesuññaṃ, bhikkhussa pesuññaṃ bhikkhupesuññaṃ, tasmiṃ bhikkhupesuññe, bhikkhuto sutvā bhikkhunā, bhikkhussa vā upasaṃhaṭapesuññeti attho. Tenāha ‘‘jātiādīhī’’tiādi. Tañca kho dvīhi kāraṇehi upasaṃharatīti āha ‘‘bhikkhuno piyakamyatāya vā’’tiādi. Tattha bhikkhuno piyakamyatāyāti yassa taṃ bhāsati, tassa bhikkhuno ‘‘evamahaṃ etassa piyo bhavissāmī’’ti attano piyabhāvaṃ patthayamānatāya. Bhedādhippāyenāti ‘‘evamayaṃ tena saddhiṃ bhijjissatī’’ti parassa parena bhedaṃ icchantena. Atha vā piyasuññakaraṇato pesuññaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.36) niruttinayena, yāya vācāya yassa taṃ bhāsati, tassa hadaye attano piyabhāvaṃ, parassa ca suññabhāvaṃ karoti, sā vācā, ‘‘bhikkhussa pesuññaṃ bhikkhupesuñña’’ntiādinā evampettha attho daṭṭhabbo. ‘‘Vuttanayenevāti ‘‘jātiādīhi akkosavatthūhī’’tiādinā vuttanayena.
ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕਅਕ੍ਕੋਸੂਪਸਂਹਾਰੇਤਿ ‘‘ਚੋਰੋਸੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਕ੍ਕੋਸਸ੍ਸ ਉਪਸਂਹਾਰੇ। ‘‘ਅਨਕ੍ਕੋਸવਤ੍ਥੁਭੂਤਂ ਪਨ ਪੇਸੁਞ੍ਞਕਰਂ ਤਸ੍ਸ ਕਿਰਿਯਂ, વਚਨਂ વਾ ਪਿਯਕਮ੍ਯਤਾਯ ਉਪਸਂਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਇਮਿਨਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੩੬) વਦਨ੍ਤਿ। ਪਾਪਗਰਹਿਤਾਯ વਦਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਂ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਂ, ਏਕਞ੍ਚ ਖਮਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਅਹੋ ਨਿਲ੍ਲਜ੍ਜੋ, ਈਦਿਸਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਭવਨ੍ਤਂ ਪੁਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਕੇવਲਂ ਪਾਪਗਰਹਿਤਾਯ ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ।
Pāḷimuttakaakkosūpasaṃhāreti ‘‘corosī’’tiādinā akkosassa upasaṃhāre. ‘‘Anakkosavatthubhūtaṃ pana pesuññakaraṃ tassa kiriyaṃ, vacanaṃ vā piyakamyatāya upasaṃharantassa kiñcāpi iminā sikkhāpadena āpatti na dissati, tathāpi dukkaṭena bhavitabba’’nti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.36) vadanti. Pāpagarahitāya vadantassāti ekaṃ akkosantaṃ, ekañca khamantaṃ disvā ‘‘aho nillajjo, īdisampi nāma bhavantaṃ puna vattabbaṃ maññissatī’’ti evaṃ kevalaṃ pāpagarahitāya bhaṇantassa.
ਪੇਸੁਞ੍ਞਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.