Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-അഭിനവ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
൩. പേസുഞ്ഞസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
ഭിക്ഖുപേസുഞ്ഞേതി പിസതീതി പിസുണാ, യായ വാചായ സമഗ്ഗേ സത്തേ അവയവഭൂതേ വഗ്ഗേ ഭിന്നേ കരോതി, സാ വാചാ പിസുണാ, പിസുണാ ഏവ പേസുഞ്ഞം, തായ വാചായ സമന്നാഗതോ പിസുണോ, തസ്സ കമ്മം പേസുഞ്ഞം, ഭിക്ഖുസ്സ പേസുഞ്ഞം ഭിക്ഖുപേസുഞ്ഞം, തസ്മിം ഭിക്ഖുപേസുഞ്ഞേ, ഭിക്ഖുതോ സുത്വാ ഭിക്ഖുനാ, ഭിക്ഖുസ്സ വാ ഉപസംഹടപേസുഞ്ഞേതി അത്ഥോ. തേനാഹ ‘‘ജാതിആദീഹീ’’തിആദി. തഞ്ച ഖോ ദ്വീഹി കാരണേഹി ഉപസംഹരതീതി ആഹ ‘‘ഭിക്ഖുനോ പിയകമ്യതായ വാ’’തിആദി. തത്ഥ ഭിക്ഖുനോ പിയകമ്യതായാതി യസ്സ തം ഭാസതി, തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ‘‘ഏവമഹം ഏതസ്സ പിയോ ഭവിസ്സാമീ’’തി അത്തനോ പിയഭാവം പത്ഥയമാനതായ. ഭേദാധിപ്പായേനാതി ‘‘ഏവമയം തേന സദ്ധിം ഭിജ്ജിസ്സതീ’’തി പരസ്സ പരേന ഭേദം ഇച്ഛന്തേന. അഥ വാ പിയസുഞ്ഞകരണതോ പേസുഞ്ഞം (സാരത്ഥ॰ ടീ॰ പാചിത്തിയ ൩.൩൬) നിരുത്തിനയേന, യായ വാചായ യസ്സ തം ഭാസതി, തസ്സ ഹദയേ അത്തനോ പിയഭാവം, പരസ്സ ച സുഞ്ഞഭാവം കരോതി, സാ വാചാ, ‘‘ഭിക്ഖുസ്സ പേസുഞ്ഞം ഭിക്ഖുപേസുഞ്ഞ’’ന്തിആദിനാ ഏവമ്പേത്ഥ അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ. ‘‘വുത്തനയേനേവാതി ‘‘ജാതിആദീഹി അക്കോസവത്ഥൂഹീ’’തിആദിനാ വുത്തനയേന.
Bhikkhupesuññeti pisatīti pisuṇā, yāya vācāya samagge satte avayavabhūte vagge bhinne karoti, sā vācā pisuṇā, pisuṇā eva pesuññaṃ, tāya vācāya samannāgato pisuṇo, tassa kammaṃ pesuññaṃ, bhikkhussa pesuññaṃ bhikkhupesuññaṃ, tasmiṃ bhikkhupesuññe, bhikkhuto sutvā bhikkhunā, bhikkhussa vā upasaṃhaṭapesuññeti attho. Tenāha ‘‘jātiādīhī’’tiādi. Tañca kho dvīhi kāraṇehi upasaṃharatīti āha ‘‘bhikkhuno piyakamyatāya vā’’tiādi. Tattha bhikkhuno piyakamyatāyāti yassa taṃ bhāsati, tassa bhikkhuno ‘‘evamahaṃ etassa piyo bhavissāmī’’ti attano piyabhāvaṃ patthayamānatāya. Bhedādhippāyenāti ‘‘evamayaṃ tena saddhiṃ bhijjissatī’’ti parassa parena bhedaṃ icchantena. Atha vā piyasuññakaraṇato pesuññaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.36) niruttinayena, yāya vācāya yassa taṃ bhāsati, tassa hadaye attano piyabhāvaṃ, parassa ca suññabhāvaṃ karoti, sā vācā, ‘‘bhikkhussa pesuññaṃ bhikkhupesuñña’’ntiādinā evampettha attho daṭṭhabbo. ‘‘Vuttanayenevāti ‘‘jātiādīhi akkosavatthūhī’’tiādinā vuttanayena.
പാളിമുത്തകഅക്കോസൂപസംഹാരേതി ‘‘ചോരോസീ’’തിആദിനാ അക്കോസസ്സ ഉപസംഹാരേ. ‘‘അനക്കോസവത്ഥുഭൂതം പന പേസുഞ്ഞകരം തസ്സ കിരിയം, വചനം വാ പിയകമ്യതായ ഉപസംഹരന്തസ്സ കിഞ്ചാപി ഇമിനാ സിക്ഖാപദേന ആപത്തി ന ദിസ്സതി, തഥാപി ദുക്കടേന ഭവിതബ്ബ’’ന്തി (സാരത്ഥ॰ ടീ॰ പാചിത്തിയ ൩.൩൬) വദന്തി. പാപഗരഹിതായ വദന്തസ്സാതി ഏകം അക്കോസന്തം, ഏകഞ്ച ഖമന്തം ദിസ്വാ ‘‘അഹോ നില്ലജ്ജോ, ഈദിസമ്പി നാമ ഭവന്തം പുന വത്തബ്ബം മഞ്ഞിസ്സതീ’’തി ഏവം കേവലം പാപഗരഹിതായ ഭണന്തസ്സ.
Pāḷimuttakaakkosūpasaṃhāreti ‘‘corosī’’tiādinā akkosassa upasaṃhāre. ‘‘Anakkosavatthubhūtaṃ pana pesuññakaraṃ tassa kiriyaṃ, vacanaṃ vā piyakamyatāya upasaṃharantassa kiñcāpi iminā sikkhāpadena āpatti na dissati, tathāpi dukkaṭena bhavitabba’’nti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.36) vadanti. Pāpagarahitāya vadantassāti ekaṃ akkosantaṃ, ekañca khamantaṃ disvā ‘‘aho nillajjo, īdisampi nāma bhavantaṃ puna vattabbaṃ maññissatī’’ti evaṃ kevalaṃ pāpagarahitāya bhaṇantassa.
പേസുഞ്ഞസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.