Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
൩. പേസുഞ്ഞസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
൩൬-൭. ‘‘ഇമസ്സ സുത്വാ അമുസ്സാ’’തി പാഠോ. ‘‘ഇമേസം സുത്വാ’’തി ന സുന്ദരം. ഭേദായപീതി ഭേദായ. തിണ്ണമ്പി ഭിക്ഖുഭാവതോയേവ നിപജ്ജനതോ ‘‘ഭിക്ഖൂനം പേസുഞ്ഞേ’’തി ബഹുവചനം കതം.
36-7. ‘‘Imassa sutvā amussā’’ti pāṭho. ‘‘Imesaṃ sutvā’’ti na sundaraṃ. Bhedāyapīti bhedāya. Tiṇṇampi bhikkhubhāvatoyeva nipajjanato ‘‘bhikkhūnaṃ pesuññe’’ti bahuvacanaṃ kataṃ.
൩൮-൯. ‘‘ഇത്ഥന്നാമോ ആയസ്മാ ചണ്ഡാലോ…പേ॰… പുക്കുസോതി ഭണതീ’’തി വത്വാ പേസുഞ്ഞം ഉപസംഹരതീതി യോജനാ. അഞ്ഞഥാ ‘‘പുക്കുസോതി ഭണതീ’’തി വത്തബ്ബതാ ആപജ്ജതി. ഏത്ഥ അനുപസമ്പന്നവാരോ ലബ്ഭമാനോപി ന ഉദ്ധടോ ഓമസവാദേ ദസ്സിതനയത്താ, സങ്ഖേപതോ അന്തേ ദസ്സേതുകാമതായ വാ. തഥാ ഹി അന്തേ തീണി ദുക്കടാനി ദസ്സിതാനി. താനി പന ദസ്സേന്തോ ഭഗവാ യസ്മാ ‘‘ഉപസമ്പന്നസ്സ സുത്വാ ഉപസമ്പന്നസ്സ പേസുഞ്ഞം ഉപസംഹരതീ’’തി വുത്താനം ദ്വിന്നം പദാനം അഞ്ഞതരവിപല്ലാസവസേന വാ ഉഭയവിപല്ലാസവസേന വാ പാചിത്തിയന്തി കത്വാ ദ്വേപി താനി ഏകതോ വുത്താനീതി ദസ്സേതുകാമോ, തസ്മാ സബ്ബപഠമംയേവ ‘‘ഉപസമ്പന്നോ ഉപസമ്പന്നസ്സ സുത്വാ ഉപസമ്പന്നസ്സ പേസുഞ്ഞം ഉപസംഹരതി, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സാ’’തി ആഹ. ‘‘ദ്വീസു പനേതേസു യസ്മാ പാരാജികം അജ്ഝാപന്നോപി ഉപസമ്പന്നോ താദിസംയേവ ഉപസമ്പന്നം ഖുംസേതുകാമോ ഓമസതി, താദിസസ്സ സുത്വാ താദിസസ്സ പേസുഞ്ഞം ഉപസംഹരതി, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സ, തസ്മാ ‘ഉപസമ്പന്നോ’തി ഇദം ആദിപദം സബ്ബത്ഥ വുത്ത’’ന്തി കേചി വദന്തി, തം ന യുത്തം, അനവസേസആപത്തിം ആപന്നസ്സ പുന ആപത്തിയാ അസമ്ഭവതോ, തസ്മാ കേവലം മാതികായം ഭിക്ഖുപദാഭാവതോയേവ ‘‘ഭണതി ഉപസംഹരതീ’’തി പദാനം കാരകനിദ്ദേസാഭാവേ അസമ്ഭവതോ ഏവ തം ആദിപദം വുത്തന്തി വേദിതബ്ബം. ഇദം പാളിലേസാഭാവതോ അനാണത്തികമേവ. ‘‘ന പിയകമ്യസ്സ, ന ഭേദാധിപ്പായസ്സാ’’തി ഉപസംഹരണാപേക്ഖം സാമിവചനം തുണ്ഹീഭൂതസ്സ വചനപ്പയോജനാഭാവതോ, തേന വുത്തം ‘‘പാപഗരഹിതായ ഭണന്തസ്സ അനാപത്തീ’’തി.
38-9. ‘‘Itthannāmo āyasmā caṇḍālo…pe… pukkusoti bhaṇatī’’ti vatvā pesuññaṃ upasaṃharatīti yojanā. Aññathā ‘‘pukkusoti bhaṇatī’’ti vattabbatā āpajjati. Ettha anupasampannavāro labbhamānopi na uddhaṭo omasavāde dassitanayattā, saṅkhepato ante dassetukāmatāya vā. Tathā hi ante tīṇi dukkaṭāni dassitāni. Tāni pana dassento bhagavā yasmā ‘‘upasampannassa sutvā upasampannassa pesuññaṃ upasaṃharatī’’ti vuttānaṃ dvinnaṃ padānaṃ aññataravipallāsavasena vā ubhayavipallāsavasena vā pācittiyanti katvā dvepi tāni ekato vuttānīti dassetukāmo, tasmā sabbapaṭhamaṃyeva ‘‘upasampanno upasampannassa sutvā upasampannassa pesuññaṃ upasaṃharati, āpatti pācittiyassā’’ti āha. ‘‘Dvīsu panetesu yasmā pārājikaṃ ajjhāpannopi upasampanno tādisaṃyeva upasampannaṃ khuṃsetukāmo omasati, tādisassa sutvā tādisassa pesuññaṃ upasaṃharati, āpatti pācittiyassa, tasmā ‘upasampanno’ti idaṃ ādipadaṃ sabbattha vutta’’nti keci vadanti, taṃ na yuttaṃ, anavasesaāpattiṃ āpannassa puna āpattiyā asambhavato, tasmā kevalaṃ mātikāyaṃ bhikkhupadābhāvatoyeva ‘‘bhaṇati upasaṃharatī’’ti padānaṃ kārakaniddesābhāve asambhavato eva taṃ ādipadaṃ vuttanti veditabbaṃ. Idaṃ pāḷilesābhāvato anāṇattikameva. ‘‘Na piyakamyassa, na bhedādhippāyassā’’ti upasaṃharaṇāpekkhaṃ sāmivacanaṃ tuṇhībhūtassa vacanappayojanābhāvato, tena vuttaṃ ‘‘pāpagarahitāya bhaṇantassa anāpattī’’ti.
പേസുഞ്ഞസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൧. മുസാവാദവഗ്ഗോ • 1. Musāvādavaggo
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൩. പേസുഞ്ഞസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൩. പേസുഞ്ഞസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൩. പേസുഞ്ഞസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 3. Pesuññasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൩. പേസുഞ്ഞസിക്ഖാപദം • 3. Pesuññasikkhāpadaṃ