| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
១០. ផលញាណកថាវណ្ណនា
10. Phalañāṇakathāvaṇṇanā
៤៤៣-៤៤៤. ឥទានិ ផលេ ញាណកថា នាម ហោតិ។ តត្ថ ‘‘ពុទ្ធាបិ សត្តានំ អរិយផលប្បត្តិយា ធម្មំ ទេសេន្តិ សាវកាបិ, ឥតិ ឥមិនា សាមញ្ញេន ពុទ្ធានំ វិយ សាវកានម្បិ តេន តេន សត្តេន បត្តព្ពេ ផលេ ញាណំ អត្ថី’’តិ យេសំ លទ្ធិ, សេយ្យថាបិ អន្ធកានំ; តេ សន្ធាយ សាវកស្សាតិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស, បដិញ្ញា ឥតរស្ស។ អថ នំ ‘‘យទិ សាវកស្ស ផលេ ញាណំ អត្ថិ, យថា ពុទ្ធា សមានេបិ សោតាបត្តិផលេ អត្តនោ ញាណពលេន ‘អយំ ឯកពីជី, អយំ កោលំកោលោ, អយំ សត្តក្ខត្តុបរមោ’តិ ផលស្សកតំ បញ្ញបេន្តិ, កិំ តេ ឯវំ សាវកោបី’’តិ ចោទេតុំ សាវកោ ផលស្ស កតំ បញ្ញបេតីតិ អាហ។ ឥតរោ បដិក្ខិបតិ។
443-444. Idāni phale ñāṇakathā nāma hoti. Tattha ‘‘buddhāpi sattānaṃ ariyaphalappattiyā dhammaṃ desenti sāvakāpi, iti iminā sāmaññena buddhānaṃ viya sāvakānampi tena tena sattena pattabbe phale ñāṇaṃ atthī’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya sāvakassāti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi sāvakassa phale ñāṇaṃ atthi, yathā buddhā samānepi sotāpattiphale attano ñāṇabalena ‘ayaṃ ekabījī, ayaṃ kolaṃkolo, ayaṃ sattakkhattuparamo’ti phalassakataṃ paññapenti, kiṃ te evaṃ sāvakopī’’ti codetuṃ sāvako phalassa kataṃ paññapetīti āha. Itaro paṭikkhipati.
អត្ថិ សាវកស្ស ផលបរោបរិយត្តីតិអាទិ ផលេ ញាណស្ស អត្ថិតាយ បច្ចយបុច្ឆនត្ថំ វុត្តំ។ អយញ្ហេត្ថ អធិប្បាយោ – ពុទ្ធានំ ‘‘ឥទំ ផលំ បរំ, ឥទំ ឱបរ’’ន្តិ ឯវំ ផលានំ ឧច្ចាវចភាវជាននសង្ខាតា ផលេ បរោបរិយត្តិ នាម អត្ថិ។ តថា ឥន្ទ្រិយបុគ្គលបរោបរិយត្តិយោ, តាសំ អត្ថិតាយ តស្ស តស្ស បុគ្គលស្ស តេសំ តេសំ ឥន្ទ្រិយានំ វសេន តំ តំ ផលំ ជានន្តិ, កិំ តេ សាវកស្សាបិ ឯតា បរោបរិយត្តិយោ អត្ថីតិ។
Atthi sāvakassa phalaparopariyattītiādi phale ñāṇassa atthitāya paccayapucchanatthaṃ vuttaṃ. Ayañhettha adhippāyo – buddhānaṃ ‘‘idaṃ phalaṃ paraṃ, idaṃ opara’’nti evaṃ phalānaṃ uccāvacabhāvajānanasaṅkhātā phale paropariyatti nāma atthi. Tathā indriyapuggalaparopariyattiyo, tāsaṃ atthitāya tassa tassa puggalassa tesaṃ tesaṃ indriyānaṃ vasena taṃ taṃ phalaṃ jānanti, kiṃ te sāvakassāpi etā paropariyattiyo atthīti.
អត្ថិ សាវកស្ស ខន្ធបញ្ញត្តីតិអាទីនិបិ ‘‘យទិ តេ សាវកស្ស ពុទ្ធានំ វិយ ផលេ ញាណំ អត្ថិ, ឥមា ហិ បិស្ស បញ្ញត្តីហិ ភវិតព្ពំ។ កិមស្ស តា អត្ថិ, សក្កោតិ សោ ឯតា បញ្ញត្តិយោ អត្តនោ ពលេន ជានិតុំ វា បញ្ញបេតុំ វា’’តិ ចោទនត្ថំ វុត្តានិ។ សាវកោ ជិនោតិអាទិ ‘‘យទិ សាវកស្ស ពុទ្ធានំ វិយ ផលេ ញាណំ អត្ថិ, ឯវំ សន្តេ ស្វេវ ជិនោ’’តិ ចោទនត្ថំ វុត្តំ។ សាវកោ អនុប្បន្នស្សាតិ បញ្ហេបិ អយមេវ នយោ។ អញ្ញាណីតិ បញ្ហេ អវិជ្ជាសង្ខាតស្ស អញ្ញាណស្ស វិហតត្តា បដិក្ខិត្តោ, ន បនស្ស ពុទ្ធានំ វិយ ផលេ ញាណំ អត្ថិ។ តស្មា អប្បតិដ្ឋិតោវ បរវាទីវាទោតិ។
Atthi sāvakassa khandhapaññattītiādīnipi ‘‘yadi te sāvakassa buddhānaṃ viya phale ñāṇaṃ atthi, imā hi pissa paññattīhi bhavitabbaṃ. Kimassa tā atthi, sakkoti so etā paññattiyo attano balena jānituṃ vā paññapetuṃ vā’’ti codanatthaṃ vuttāni. Sāvako jinotiādi ‘‘yadi sāvakassa buddhānaṃ viya phale ñāṇaṃ atthi, evaṃ sante sveva jino’’ti codanatthaṃ vuttaṃ. Sāvako anuppannassāti pañhepi ayameva nayo. Aññāṇīti pañhe avijjāsaṅkhātassa aññāṇassa vihatattā paṭikkhitto, na panassa buddhānaṃ viya phale ñāṇaṃ atthi. Tasmā appatiṭṭhitova paravādīvādoti.
ផលញាណកថាវណ្ណនា។
Phalañāṇakathāvaṇṇanā.
បញ្ចមោ វគ្គោ។
Pañcamo vaggo.
មហាបណ្ណាសកោ សមត្តោ។
Mahāpaṇṇāsako samatto.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / (៥២) ១០. ផលញាណកថា • (52) 10. Phalañāṇakathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ១០. ផលញាណកថាវណ្ណនា • 10. Phalañāṇakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ១០. ផលញាណកថាវណ្ណនា • 10. Phalañāṇakathāvaṇṇanā
