Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
၁၀. ဖလဉာဏကထာဝဏ္ဏနာ
10. Phalañāṇakathāvaṇṇanā
၄၄၃-၄၄၄. ဣဒာနိ ဖလေ ဉာဏကထာ နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ‘‘ဗုဒ္ဓာပိ သတ္တာနံ အရိယဖလပ္ပတ္တိယာ ဓမ္မံ ဒေသေန္တိ သာဝကာပိ, ဣတိ ဣမိနာ သာမညေန ဗုဒ္ဓာနံ ဝိယ သာဝကာနမ္ပိ တေန တေန သတ္တေန ပတ္တဗ္ဗေ ဖလေ ဉာဏံ အတ္ထီ’’တိ ယေသံ လဒ္ဓိ, သေယ္ယထာပိ အန္ဓကာနံ; တေ သန္ဓာယ သာဝကသ္သာတိ ပုစ္ဆာ သကဝာဒိသ္သ, ပဋိညာ ဣတရသ္သ။ အထ နံ ‘‘ယဒိ သာဝကသ္သ ဖလေ ဉာဏံ အတ္ထိ, ယထာ ဗုဒ္ဓာ သမာနေပိ သောတာပတ္တိဖလေ အတ္တနော ဉာဏဗလေန ‘အယံ ဧကဗီဇီ, အယံ ကောလံကောလော, အယံ သတ္တက္ခတ္တုပရမော’တိ ဖလသ္သကတံ ပညပေန္တိ, ကိံ တေ ဧဝံ သာဝကောပီ’’တိ စောဒေတုံ သာဝကော ဖလသ္သ ကတံ ပညပေတီတိ အာဟ။ ဣတရော ပဋိက္ခိပတိ။
443-444. Idāni phale ñāṇakathā nāma hoti. Tattha ‘‘buddhāpi sattānaṃ ariyaphalappattiyā dhammaṃ desenti sāvakāpi, iti iminā sāmaññena buddhānaṃ viya sāvakānampi tena tena sattena pattabbe phale ñāṇaṃ atthī’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya sāvakassāti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi sāvakassa phale ñāṇaṃ atthi, yathā buddhā samānepi sotāpattiphale attano ñāṇabalena ‘ayaṃ ekabījī, ayaṃ kolaṃkolo, ayaṃ sattakkhattuparamo’ti phalassakataṃ paññapenti, kiṃ te evaṃ sāvakopī’’ti codetuṃ sāvako phalassa kataṃ paññapetīti āha. Itaro paṭikkhipati.
အတ္ထိ သာဝကသ္သ ဖလပရောပရိယတ္တီတိအာဒိ ဖလေ ဉာဏသ္သ အတ္ထိတာယ ပစ္စယပုစ္ဆနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ အယဉ္ဟေတ္ထ အဓိပ္ပာယော – ဗုဒ္ဓာနံ ‘‘ဣဒံ ဖလံ ပရံ, ဣဒံ ဩပရ’’န္တိ ဧဝံ ဖလာနံ ဥစ္စာဝစဘာဝဇာနနသင္ခာတာ ဖလေ ပရောပရိယတ္တိ နာမ အတ္ထိ။ တထာ ဣန္ဒ္ရိယပုဂ္ဂလပရောပရိယတ္တိယော, တာသံ အတ္ထိတာယ တသ္သ တသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ တေသံ တေသံ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ဝသေန တံ တံ ဖလံ ဇာနန္တိ, ကိံ တေ သာဝကသ္သာပိ ဧတာ ပရောပရိယတ္တိယော အတ္ထီတိ။
Atthi sāvakassa phalaparopariyattītiādi phale ñāṇassa atthitāya paccayapucchanatthaṃ vuttaṃ. Ayañhettha adhippāyo – buddhānaṃ ‘‘idaṃ phalaṃ paraṃ, idaṃ opara’’nti evaṃ phalānaṃ uccāvacabhāvajānanasaṅkhātā phale paropariyatti nāma atthi. Tathā indriyapuggalaparopariyattiyo, tāsaṃ atthitāya tassa tassa puggalassa tesaṃ tesaṃ indriyānaṃ vasena taṃ taṃ phalaṃ jānanti, kiṃ te sāvakassāpi etā paropariyattiyo atthīti.
အတ္ထိ သာဝကသ္သ ခန္ဓပညတ္တီတိအာဒီနိပိ ‘‘ယဒိ တေ သာဝကသ္သ ဗုဒ္ဓာနံ ဝိယ ဖလေ ဉာဏံ အတ္ထိ, ဣမာ ဟိ ပိသ္သ ပညတ္တီဟိ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ကိမသ္သ တာ အတ္ထိ, သက္ကောတိ သော ဧတာ ပညတ္တိယော အတ္တနော ဗလေန ဇာနိတုံ ဝာ ပညပေတုံ ဝာ’’တိ စောဒနတ္ထံ ဝုတ္တာနိ။ သာဝကော ဇိနောတိအာဒိ ‘‘ယဒိ သာဝကသ္သ ဗုဒ္ဓာနံ ဝိယ ဖလေ ဉာဏံ အတ္ထိ, ဧဝံ သန္တေ သ္ဝေဝ ဇိနော’’တိ စောဒနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ သာဝကော အနုပ္ပန္နသ္သာတိ ပဉ္ဟေပိ အယမေဝ နယော။ အညာဏီတိ ပဉ္ဟေ အဝိဇ္ဇာသင္ခာတသ္သ အညာဏသ္သ ဝိဟတတ္တာ ပဋိက္ခိတ္တော, န ပနသ္သ ဗုဒ္ဓာနံ ဝိယ ဖလေ ဉာဏံ အတ္ထိ။ တသ္မာ အပ္ပတိဋ္ဌိတောဝ ပရဝာဒီဝာဒောတိ။
Atthi sāvakassa khandhapaññattītiādīnipi ‘‘yadi te sāvakassa buddhānaṃ viya phale ñāṇaṃ atthi, imā hi pissa paññattīhi bhavitabbaṃ. Kimassa tā atthi, sakkoti so etā paññattiyo attano balena jānituṃ vā paññapetuṃ vā’’ti codanatthaṃ vuttāni. Sāvako jinotiādi ‘‘yadi sāvakassa buddhānaṃ viya phale ñāṇaṃ atthi, evaṃ sante sveva jino’’ti codanatthaṃ vuttaṃ. Sāvako anuppannassāti pañhepi ayameva nayo. Aññāṇīti pañhe avijjāsaṅkhātassa aññāṇassa vihatattā paṭikkhitto, na panassa buddhānaṃ viya phale ñāṇaṃ atthi. Tasmā appatiṭṭhitova paravādīvādoti.
ဖလဉာဏကထာဝဏ္ဏနာ။
Phalañāṇakathāvaṇṇanā.
ပဉ္စမော ဝဂ္ဂော။
Pañcamo vaggo.
မဟာပဏ္ဏာသကော သမတ္တော။
Mahāpaṇṇāsako samatto.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ကထာဝတ္ထုပာဠိ • Kathāvatthupāḷi / (၅၂) ၁၀. ဖလဉာဏကထာ • (52) 10. Phalañāṇakathā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ၁၀. ဖလဉာဏကထာဝဏ္ဏနာ • 10. Phalañāṇakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၁၀. ဖလဉာဏကထာဝဏ္ဏနာ • 10. Phalañāṇakathāvaṇṇanā