| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੪. ਨਿਬ੍ਬਾਨવਗ੍ਗੋ
4. Nibbānavaggo
੧. ਫਸ੍ਸਾਦਿવਿਨਿਬ੍ਭੁਜਨਪਞ੍ਹੋ
1. Phassādivinibbhujanapañho
੧. ਰਾਜਾ ਆਹ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਸਕ੍ਕਾ ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਕਤੋਭਾવਗਤਾਨਂ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ‘ਅਯਂ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ વੇਦਨਾ, ਅਯਂ ਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਚੇਤਨਾ, ਇਦਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਯਂ વਿਤਕ੍ਕੋ, ਅਯਂ વਿਚਾਰੋ’ਤਿ’’? ‘‘ਨ ਸਕ੍ਕਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਕਤੋਭਾવਗਤਾਨਂ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ‘ਅਯਂ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ વੇਦਨਾ, ਅਯਂ ਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਚੇਤਨਾ, ਇਦਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਯਂ વਿਤਕ੍ਕੋ, ਅਯਂ વਿਚਾਰੋ’’’ਤਿ।
1. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, sakkā imesaṃ dhammānaṃ ekatobhāvagatānaṃ vinibbhujitvā vinibbhujitvā nānākaraṇaṃ paññāpetuṃ ‘ayaṃ phasso, ayaṃ vedanā, ayaṃ saññā, ayaṃ cetanā, idaṃ viññāṇaṃ, ayaṃ vitakko, ayaṃ vicāro’ti’’? ‘‘Na sakkā, mahārāja, imesaṃ dhammānaṃ ekatobhāvagatānaṃ vinibbhujitvā vinibbhujitvā nānākaraṇaṃ paññāpetuṃ ‘ayaṃ phasso, ayaṃ vedanā, ayaṃ saññā, ayaṃ cetanā, idaṃ viññāṇaṃ, ayaṃ vitakko, ayaṃ vicāro’’’ti.
‘‘ਓਪਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰਞ੍ਞੋ ਸੂਦੋ ਅਰਸਂ વਾ ਰਸਂ વਾ 1 ਕਰੇਯ੍ਯ, ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਦਧਿਮ੍ਪਿ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਲੋਣਮ੍ਪਿ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਸਿਙ੍ਗਿવੇਰਮ੍ਪਿ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਜੀਰਕਮ੍ਪਿ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਮਰਿਚਮ੍ਪਿ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਅਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਪਕਾਰਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਤਮੇਨਂ ਰਾਜਾ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ, ‘ਦਧਿਸ੍ਸ ਮੇ ਰਸਂ ਆਹਰ, ਲੋਣਸ੍ਸ ਮੇ ਰਸਂ ਆਹਰ, ਸਿਙ੍ਗਿવੇਰਸ੍ਸ ਮੇ ਰਸਂ ਆਹਰ, ਜੀਰਕਸ੍ਸ ਮੇ ਰਸਂ ਆਹਰ, ਮਰਿਚਸ੍ਸ ਮੇ ਰਸਂ ਆਹਰ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਮੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨਂ ਰਸਂ ਆਹਰਾ’ਤਿ। ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਸਂ ਰਸਾਨਂ ਏਕਤੋਭਾવਗਤਾਨਂ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ ਰਸਂ ਆਹਰਿਤੁਂ ਅਮ੍ਬਿਲਤ੍ਤਂ વਾ ਲવਣਤ੍ਤਂ વਾ ਤਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਂ વਾ ਕਟੁਕਤ੍ਤਂ વਾ ਕਸਾਯਤ੍ਤਂ વਾ ਮਧੁਰਤ੍ਤਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਕ੍ਕਾ ਤੇਸਂ ਰਸਾਨਂ ਏਕਤੋਭਾવਗਤਾਨਂ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ ਰਸਂ ਆਹਰਿਤੁਂ ਅਮ੍ਬਿਲਤ੍ਤਂ વਾ ਲવਣਤ੍ਤਂ વਾ ਤਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਂ વਾ ਕਟੁਕਤ੍ਤਂ વਾ ਕਸਾਯਤ੍ਤਂ વਾ ਮਧੁਰਤ੍ਤਂ વਾ, ਅਪਿ ਚ ਖੋ ਪਨ ਸਕੇਨ ਸਕੇਨ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਏਕਤੋਭਾવਗਤਾਨਂ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ‘ਅਯਂ ਫਸ੍ਸੋ, ਅਯਂ વੇਦਨਾ, ਅਯਂ ਸਞ੍ਞਾ, ਅਯਂ ਚੇਤਨਾ, ਇਦਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਯਂ વਿਤਕ੍ਕੋ, ਅਯਂ વਿਚਾਰੋ’ਤਿ, ਅਪਿ ਚ ਖੋ ਪਨ ਸਕੇਨ ਸਕੇਨ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, rañño sūdo arasaṃ vā rasaṃ vā 2 kareyya, so tattha dadhimpi pakkhipeyya, loṇampi pakkhipeyya, siṅgiverampi pakkhipeyya, jīrakampi pakkhipeyya, maricampi pakkhipeyya, aññānipi pakārāni pakkhipeyya, tamenaṃ rājā evaṃ vadeyya, ‘dadhissa me rasaṃ āhara, loṇassa me rasaṃ āhara, siṅgiverassa me rasaṃ āhara, jīrakassa me rasaṃ āhara, maricassa me rasaṃ āhara, sabbesaṃ me pakkhittānaṃ rasaṃ āharā’ti. Sakkā nu kho, mahārāja, tesaṃ rasānaṃ ekatobhāvagatānaṃ vinibbhujitvā vinibbhujitvā rasaṃ āharituṃ ambilattaṃ vā lavaṇattaṃ vā tittakattaṃ vā kaṭukattaṃ vā kasāyattaṃ vā madhurattaṃ vā’’ti? ‘‘Na hi, bhante, sakkā tesaṃ rasānaṃ ekatobhāvagatānaṃ vinibbhujitvā vinibbhujitvā rasaṃ āharituṃ ambilattaṃ vā lavaṇattaṃ vā tittakattaṃ vā kaṭukattaṃ vā kasāyattaṃ vā madhurattaṃ vā, api ca kho pana sakena sakena lakkhaṇena upaṭṭhahantī’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, na sakkā imesaṃ dhammānaṃ ekatobhāvagatānaṃ vinibbhujitvā vinibbhujitvā nānākaraṇaṃ paññāpetuṃ ‘ayaṃ phasso, ayaṃ vedanā, ayaṃ saññā, ayaṃ cetanā, idaṃ viññāṇaṃ, ayaṃ vitakko, ayaṃ vicāro’ti, api ca kho pana sakena sakena lakkhaṇena upaṭṭhahantī’’ti.
‘‘ਕਲ੍ਲੋਸਿ , ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨਾ’’ਤਿ।
‘‘Kallosi , bhante nāgasenā’’ti.
ਫਸ੍ਸਾਦਿવਿਨਿਬ੍ਭੁਜਨਪਞ੍ਹੋ ਪਠਮੋ।
Phassādivinibbhujanapañho paṭhamo.
Footnotes:
