Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੮. ਫਸ੍ਸਲਕ੍ਖਣਪਞ੍ਹੋ
8. Phassalakkhaṇapañho
੮. ਰਾਜਾ ਆਹ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਯਤ੍ਥ ਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਫਸ੍ਸੋਪਿ વੇਦਨਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਤ੍ਥ ਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਫਸ੍ਸੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, વੇਦਨਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਸਞ੍ਞਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਚੇਤਨਾਪਿ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, વਿਤਕ੍ਕੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, વਿਚਾਰੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਫਸ੍ਸਪ੍ਪਮੁਖਾ ਧਮ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
8. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, yattha manoviññāṇaṃ uppajjati, phassopi vedanāpi tattha uppajjatī’’ti? ‘‘Āma, mahārāja, yattha manoviññāṇaṃ uppajjati, phassopi tattha uppajjati, vedanāpi tattha uppajjati, saññāpi tattha uppajjati, cetanāpi tattha uppajjati, vitakkopi tattha uppajjati, vicāropi tattha uppajjati, sabbepi phassappamukhā dhammā tattha uppajjantī’’ti.
‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਕਿਂਲਕ੍ਖਣੋ ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ? ‘‘ਫੁਸਨਲਕ੍ਖਣੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਫਸ੍ਸੋ’’ਤਿ।
‘‘Bhante nāgasena, kiṃlakkhaṇo phasso’’ti? ‘‘Phusanalakkhaṇo, mahārāja, phasso’’ti.
‘‘ਓਪਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦ੍વੇ ਮੇਣ੍ਡਾ ਯੁਜ੍ਝੇਯ੍ਯੁਂ, ਤੇਸੁ ਯਥਾ ਏਕੋ ਮੇਣ੍ਡੋ, ਏવਂ ਚਕ੍ਖੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਯਥਾ ਦੁਤਿਯੋ ਮੇਣ੍ਡੋ, ਏવਂ ਰੂਪਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਥਾ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ, ਏવਂ ਫਸ੍ਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, dve meṇḍā yujjheyyuṃ, tesu yathā eko meṇḍo, evaṃ cakkhu daṭṭhabbaṃ yathā dutiyo meṇḍo, evaṃ rūpaṃ daṭṭhabbaṃ. Yathā tesaṃ sannipāto, evaṃ phasso daṭṭhabbo’’ti.
‘‘ਭਿਯ੍ਯੋ ਓਪਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦ੍વੇ ਪਾਣੀ વਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਤੇਸੁ ਯਥਾ ਏਕੋ ਪਾਣਿ, ਏવਂ ਚਕ੍ਖੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਥਾ ਦੁਤਿਯੋ ਪਾਣਿ, ਏવਂ ਰੂਪਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਥਾ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ, ਏવਂ ਫਸ੍ਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, dve pāṇī vajjeyyuṃ, tesu yathā eko pāṇi, evaṃ cakkhu daṭṭhabbaṃ. Yathā dutiyo pāṇi, evaṃ rūpaṃ daṭṭhabbaṃ. Yathā tesaṃ sannipāto, evaṃ phasso daṭṭhabbo’’ti.
‘‘ਭਿਯ੍ਯੋ ਓਪਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦ੍વੇ ਸਮ੍ਮਾ વਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਤੇਸੁ ਯਥਾ ਏਕੋ ਸਮ੍ਮੋ, ਏવਂ ਚਕ੍ਖੁ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਥਾ ਦੁਤਿਯੋ ਸਮ੍ਮੋ, ਏવਂ ਰੂਪਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਥਾ ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੋ, ਏવਂ ਫਸ੍ਸੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, dve sammā vajjeyyuṃ, tesu yathā eko sammo, evaṃ cakkhu daṭṭhabbaṃ. Yathā dutiyo sammo, evaṃ rūpaṃ daṭṭhabbaṃ. Yathā tesaṃ sannipāto, evaṃ phasso daṭṭhabbo’’ti.
‘‘ਕਲ੍ਲੋਸਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨਾ’’ਤਿ।
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
ਫਸ੍ਸਲਕ੍ਖਣਪਞ੍ਹੋ ਅਟ੍ਠਮੋ।
Phassalakkhaṇapañho aṭṭhamo.