Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ၅. ဖာသုဝိဟာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    5. Phāsuvihārasuttavaṇṇanā

    ၁၀၅. ပဉ္စမေ မေတ္တာ ဧတသ္သ အတ္ထီတိ မေတ္တံ, တံသမုဋ္ဌာနံ ကာယကမ္မံ မေတ္တံ ကာယကမ္မံ။ ဧသ နယော သေသဒ္ဝယေပိ။ အာဝီတိ ပကာသနံ။ ပကာသဘာဝော စေတ္ထ ယံ ဥဒ္ဒိသ္သ တံ ကာယကမ္မံ ကရီယတိ, တသ္သ သမ္မုခဘာဝတောတိ အာဟ ‘‘သမ္မုခာ’’တိ။ ရဟောတိ အပ္ပကာသံ။ အပ္ပကာသတာ စ ယံ ဥဒ္ဒိသ္သ တံ ကာယကမ္မံ ကရီယတိ, တသ္သ အပစ္စက္ခဘာဝတောတိ အာဟ ‘‘ပရမ္မုခာ’’တိ။ ဣမာနိ မေတ္တကာယကမ္မာဒီနိ ဘိက္ခူနံ ဝသေန အာဂတာနိ တေသံ သေဋ္ဌပရိသဘာဝတော, ဂိဟီသုပိ လဗ္ဘန္တိယေဝ။ ဘိက္ခူနဉ္ဟိ မေတ္တစိတ္တေန အာဘိသမာစာရိကပူရဏံ မေတ္တံ ကာယကမ္မံ နာမ ။ ဂိဟီနံ စေတိယဝန္ဒနတ္ထာယ ဗောဓိဝန္ဒနတ္ထာယ သင္ဃနိမန္တနတ္ထာယ ဂမနံ ဂာမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌေ ဘိက္ခူ ဒိသ္ဝာ ပစ္စုဂ္ဂမနံ ပတ္တပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ အာသနပညာပနံ အနုဂမနန္တိ ဧဝမာဒိကံ မေတ္တံ ကာယကမ္မံ နာမ။ ဘိက္ခူနံ မေတ္တစိတ္တေန အာစာရပညတ္တိသိက္ခာပနံ ကမ္မဋ္ဌာနကထနံ ဓမ္မဒေသနာ တေပိဋကမ္ပိ ဗုဒ္ဓဝစနံ မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ နာမ။ ဂိဟီနံ ‘‘စေတိယဝန္ဒနာယ ဂစ္ဆာမ, ဗောဓိဝန္ဒနာယ ဂစ္ဆာမ, ဓမ္မသ္သဝနံ ကရိသ္သာမ, ဒီပမာလံ ပုပ္ဖပူဇံ ကရိသ္သာမ, တီဏိ သုစရိတာနိ သမာဒာယ ဝတ္တိသ္သာမ, သလာကဘတ္တာဒီနိ ဒသ္သာမ, ဝသ္သာဝာသိကံ ဒသ္သာမ, အဇ္ဇ သင္ဃသ္သ စတ္တာရော ပစ္စယေ ဒသ္သာမ, သင္ဃံ နိမန္တေတ္ဝာ ခာဒနီယာဒီနိ သံဝိဒဟထ, အာသနာနိ ပညပေထ, ပာနီယံ ဥပဋ္ဌပေထ, သင္ဃံ ပစ္စုဂ္ဂန္တ္ဝာ အာနေထ, ပညတ္တာသနေ နိသီဒာပေထ, ဆန္ဒဇာတာ ဥသ္သာဟဇာတာ ဝေယ္ယာဝစ္စံ ကရောထာ’’တိအာဒိကထနကာလေ မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ နာမ။ ဘိက္ခူနံ ပာတောဝ ဥဋ္ဌာယ သရီရပ္ပဋိဇဂ္ဂနံ ကတ္ဝာ စေတိယင္ဂဏံ ဂန္တ္ဝာ ဝတ္တာဒီနိ ကတ္ဝာ ဝိဝိတ္တသေနာသနေ နိသီဒိတ္ဝာ ‘‘ဣမသ္မိံ ဝိဟာရေ ဘိက္ခူ သုခီ ဟောန္တု အဝေရာ အဗ္ယာပဇ္ဇာ’’တိ စိန္တနံ မေတ္တံ မနောကမ္မံ နာမ, ဂိဟီနံ ‘‘အယ္ယာ သုခီ ဟောန္တု အဝေရာ အဗ္ယာပဇ္ဇာ’’တိ စိန္တနံ မေတ္တံ မနောကမ္မံ နာမ။

    105. Pañcame mettā etassa atthīti mettaṃ, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ mettaṃ kāyakammaṃ. Esa nayo sesadvayepi. Āvīti pakāsanaṃ. Pakāsabhāvo cettha yaṃ uddissa taṃ kāyakammaṃ karīyati, tassa sammukhabhāvatoti āha ‘‘sammukhā’’ti. Rahoti appakāsaṃ. Appakāsatā ca yaṃ uddissa taṃ kāyakammaṃ karīyati, tassa apaccakkhabhāvatoti āha ‘‘parammukhā’’ti. Imāni mettakāyakammādīni bhikkhūnaṃ vasena āgatāni tesaṃ seṭṭhaparisabhāvato, gihīsupi labbhantiyeva. Bhikkhūnañhi mettacittena ābhisamācārikapūraṇaṃ mettaṃ kāyakammaṃ nāma . Gihīnaṃ cetiyavandanatthāya bodhivandanatthāya saṅghanimantanatthāya gamanaṃ gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhe bhikkhū disvā paccuggamanaṃ pattappaṭiggahaṇaṃ āsanapaññāpanaṃ anugamananti evamādikaṃ mettaṃ kāyakammaṃ nāma. Bhikkhūnaṃ mettacittena ācārapaññattisikkhāpanaṃ kammaṭṭhānakathanaṃ dhammadesanā tepiṭakampi buddhavacanaṃ mettaṃ vacīkammaṃ nāma. Gihīnaṃ ‘‘cetiyavandanāya gacchāma, bodhivandanāya gacchāma, dhammassavanaṃ karissāma, dīpamālaṃ pupphapūjaṃ karissāma, tīṇi sucaritāni samādāya vattissāma, salākabhattādīni dassāma, vassāvāsikaṃ dassāma, ajja saṅghassa cattāro paccaye dassāma, saṅghaṃ nimantetvā khādanīyādīni saṃvidahatha, āsanāni paññapetha, pānīyaṃ upaṭṭhapetha, saṅghaṃ paccuggantvā ānetha, paññattāsane nisīdāpetha, chandajātā ussāhajātā veyyāvaccaṃ karothā’’tiādikathanakāle mettaṃ vacīkammaṃ nāma. Bhikkhūnaṃ pātova uṭṭhāya sarīrappaṭijagganaṃ katvā cetiyaṅgaṇaṃ gantvā vattādīni katvā vivittasenāsane nisīditvā ‘‘imasmiṃ vihāre bhikkhū sukhī hontu averā abyāpajjā’’ti cintanaṃ mettaṃ manokammaṃ nāma, gihīnaṃ ‘‘ayyā sukhī hontu averā abyāpajjā’’ti cintanaṃ mettaṃ manokammaṃ nāma.

    တတ္ထ နဝကာနံ စီဝရကမ္မာဒီသု သဟာယဘာဝဂမနံ သမ္မုခာ ကာယကမ္မံ နာမ, ထေရာနံ ပန ပာဒဓောဝနသိဉ္စနဗီဇနဒာနာဒိဘေဒမ္ပိ သဗ္ဗံ သာမီစိကမ္မံ သမ္မုခာ ကာယကမ္မံ နာမ, ဥဘယေဟိပိ ဒုန္နိက္ခိတ္တာနံ ဒာရုဘဏ္ဍာဒီနံ တေသု အဝညံ အကတ္ဝာ အတ္တနာ ဒုန္နိက္ခိတ္တာနံ ဝိယ ပဋိသာမနံ ပရမ္မုခာ မေတ္တံ ကာယကမ္မံ နာမ။ ‘‘ဒေဝတ္ထေရော တိသ္သတ္ထေရော’’တိ ဝုတ္တံ ဧဝံ ပဂ္ဂယ္ဟဝစနံ သမ္မုခာ မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ နာမ, ဝိဟာရေ အသန္တံ ပန ပဋိပုစ္ဆန္တသ္သ ‘‘ကုဟိံ အမ္ဟာကံ ဒေဝတ္ထေရော, ကုဟိံ အမ္ဟာကံ တိသ္သတ္ထေရော, ကဒာ နု ခော အာဂမိသ္သတီ’’တိ ဧဝံ ပိယဝစနံ ပရမ္မုခာ မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ နာမ။ မေတ္တာသိနေဟသိနိဒ္ဓာနိ ပန နယနာနိ ဥမ္မီလေတ္ဝာ ပသန္နေန မုခေန ဩလောကနံ သမ္မုခာ မေတ္တံ မနောကမ္မံ နာမ, ‘‘ဒေဝတ္ထေရော တိသ္သတ္ထေရော အရောဂော ဟောတု အဗ္ယာပဇ္ဇော’’တိ သမန္နာဟရဏံ ပရမ္မုခာ မေတ္တံ မနောကမ္မံ နာမ။ ကာမဉ္စေတ္ထ မေတ္တာသိနေဟသိနိဒ္ဓာနံ နယနာနံ ဥမ္မီလနံ, ပသန္နေန မုခေန ဩလောကနဉ္စ မေတ္တံ ကာယကမ္မမေဝ။ ယသ္သ ပန စိတ္တသ္သ ဝသေန နယနာနံ မေတ္တာသိနေဟသိနိဒ္ဓတာ, မုခသ္သ စ ပသန္နတာ, တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘မေတ္တံ မနောကမ္မံ နာမာ’’တိ။ သမာဓိသံဝတ္တနပ္ပယောဇနာနိ သမာဓိသံဝတ္တနိကာနိ

    Tattha navakānaṃ cīvarakammādīsu sahāyabhāvagamanaṃ sammukhā kāyakammaṃ nāma, therānaṃ pana pādadhovanasiñcanabījanadānādibhedampi sabbaṃ sāmīcikammaṃ sammukhā kāyakammaṃ nāma, ubhayehipi dunnikkhittānaṃ dārubhaṇḍādīnaṃ tesu avaññaṃ akatvā attanā dunnikkhittānaṃ viya paṭisāmanaṃ parammukhā mettaṃ kāyakammaṃ nāma. ‘‘Devatthero tissatthero’’ti vuttaṃ evaṃ paggayhavacanaṃ sammukhā mettaṃ vacīkammaṃ nāma, vihāre asantaṃ pana paṭipucchantassa ‘‘kuhiṃ amhākaṃ devatthero, kuhiṃ amhākaṃ tissatthero, kadā nu kho āgamissatī’’ti evaṃ piyavacanaṃ parammukhā mettaṃ vacīkammaṃ nāma. Mettāsinehasiniddhāni pana nayanāni ummīletvā pasannena mukhena olokanaṃ sammukhā mettaṃ manokammaṃ nāma, ‘‘devatthero tissatthero arogo hotu abyāpajjo’’ti samannāharaṇaṃ parammukhā mettaṃ manokammaṃ nāma. Kāmañcettha mettāsinehasiniddhānaṃ nayanānaṃ ummīlanaṃ, pasannena mukhena olokanañca mettaṃ kāyakammameva. Yassa pana cittassa vasena nayanānaṃ mettāsinehasiniddhatā, mukhassa ca pasannatā, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘mettaṃ manokammaṃ nāmā’’ti. Samādhisaṃvattanappayojanāni samādhisaṃvattanikāni.

    သမာနသီလတံ ဂတောတိ တေသု တေသု ဒိသာဘာဂေသု ဝိဟရန္တေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သမာနသီလတံ ဂတော။ ယာယန္တိ ယာ အယံ မယ္ဟဉ္စေဝ တုမ္ဟာကဉ္စ ပစ္စက္ခဘူတာ။ ဒိဋ္ဌီတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ အရိယာတိ နိဒ္ဒောသာ။ နိယ္ယာတီတိ ဝဋ္ဋဒုက္ခတော နိသ္သရတိ နိဂ္ဂစ္ဆတိ။ သယံ နိယ္ယန္တီယေဝ ဟိ တံသမင္ဂိပုဂ္ဂလံ ဝဋ္ဋဒုက္ခတော နိယ္ယာပေတီတိ ဝုစ္စတိ။ ယာ သတ္ထု အနုသိဋ္ဌိ, တံ ကရောတီတိ တက္ကရော , တသ္သ, ယထာနုသိဋ္ဌံ ပဋိပဇ္ဇကသ္သာတိ အတ္ထော။ ဒုက္ခက္ခယာယာတိ သဗ္ဗဒုက္ခက္ခယတ္ထံ။ ဒိဋ္ဌိသာမညဂတောတိ သမာနဒိဋ္ဌိဘာဝံ ဥပဂတော။

    Samānasīlataṃgatoti tesu tesu disābhāgesu viharantehi bhikkhūhi saddhiṃ samānasīlataṃ gato. Yāyanti yā ayaṃ mayhañceva tumhākañca paccakkhabhūtā. Diṭṭhīti sammādiṭṭhi. Ariyāti niddosā. Niyyātīti vaṭṭadukkhato nissarati niggacchati. Sayaṃ niyyantīyeva hi taṃsamaṅgipuggalaṃ vaṭṭadukkhato niyyāpetīti vuccati. Yā satthu anusiṭṭhi, taṃ karotīti takkaro, tassa, yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjakassāti attho. Dukkhakkhayāyāti sabbadukkhakkhayatthaṃ. Diṭṭhisāmaññagatoti samānadiṭṭhibhāvaṃ upagato.

    ဖာသုဝိဟာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Phāsuvihārasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၅. ဖာသုဝိဟာရသုတ္တံ • 5. Phāsuvihārasuttaṃ

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၅. ဖာသုဝိဟာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Phāsuvihārasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact