Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౩. ఫేణపిణ్డూపమసుత్తం
3. Pheṇapiṇḍūpamasuttaṃ
౯౫. ఏకం సమయం భగవా అయుజ్ఝాయం 1 విహరతి గఙ్గాయ నదియా తీరే. తత్ర ఖో భగవా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి –
95. Ekaṃ samayaṃ bhagavā ayujjhāyaṃ 2 viharati gaṅgāya nadiyā tīre. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi –
‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, అయం గఙ్గా నదీ మహన్తం ఫేణపిణ్డం ఆవహేయ్య. తమేనం చక్ఖుమా పురిసో పస్సేయ్య నిజ్ఝాయేయ్య యోనిసో ఉపపరిక్ఖేయ్య. తస్స తం పస్సతో నిజ్ఝాయతో యోనిసో ఉపపరిక్ఖతో రిత్తకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య, తుచ్ఛకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య, అసారకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య. కిఞ్హి సియా, భిక్ఖవే, ఫేణపిణ్డే సారో? ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, యం కిఞ్చి రూపం అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నం…పే॰… యం దూరే సన్తికే వా తం భిక్ఖు పస్సతి నిజ్ఝాయతి యోనిసో ఉపపరిక్ఖతి. తస్స తం పస్సతో నిజ్ఝాయతో యోనిసో ఉపపరిక్ఖతో రిత్తకఞ్ఞేవ ఖాయతి , తుచ్ఛకఞ్ఞేవ ఖాయతి, అసారకఞ్ఞేవ ఖాయతి. కిఞ్హి సియా, భిక్ఖవే, రూపే సారో?
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ayaṃ gaṅgā nadī mahantaṃ pheṇapiṇḍaṃ āvaheyya. Tamenaṃ cakkhumā puriso passeyya nijjhāyeyya yoniso upaparikkheyya. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyeyya, tucchakaññeva khāyeyya, asārakaññeva khāyeyya. Kiñhi siyā, bhikkhave, pheṇapiṇḍe sāro? Evameva kho, bhikkhave, yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ…pe… yaṃ dūre santike vā taṃ bhikkhu passati nijjhāyati yoniso upaparikkhati. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyati , tucchakaññeva khāyati, asārakaññeva khāyati. Kiñhi siyā, bhikkhave, rūpe sāro?
‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, సరదసమయే థుల్లఫుసితకే దేవే వస్సన్తే ఉదకే ఉదకపుబ్బుళం 3 ఉప్పజ్జతి చేవ నిరుజ్ఝతి చ. తమేనం చక్ఖుమా పురిసో పస్సేయ్య నిజ్ఝాయేయ్య యోనిసో ఉపపరిక్ఖేయ్య. తస్స తం పస్సతో నిజ్ఝాయతో యోనిసో ఉపపరిక్ఖతో రిత్తకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య, తుచ్ఛకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య, అసారకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య. కిఞ్హి సియా, భిక్ఖవే, ఉదకపుబ్బుళే సారో? ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, యా కాచి వేదనా అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నా…పే॰… యా దూరే సన్తికే వా తం భిక్ఖు పస్సతి నిజ్ఝాయతి యోనిసో ఉపపరిక్ఖతి. తస్స తం పస్సతో నిజ్ఝాయతో యోనిసో ఉపపరిక్ఖతో రిత్తకఞ్ఞేవ ఖాయతి, తుచ్ఛకఞ్ఞేవ ఖాయతి, అసారకఞ్ఞేవ ఖాయతి. కిఞ్హి సియా, భిక్ఖవే, వేదనాయ సారో?
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, saradasamaye thullaphusitake deve vassante udake udakapubbuḷaṃ 4 uppajjati ceva nirujjhati ca. Tamenaṃ cakkhumā puriso passeyya nijjhāyeyya yoniso upaparikkheyya. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyeyya, tucchakaññeva khāyeyya, asārakaññeva khāyeyya. Kiñhi siyā, bhikkhave, udakapubbuḷe sāro? Evameva kho, bhikkhave, yā kāci vedanā atītānāgatapaccuppannā…pe… yā dūre santike vā taṃ bhikkhu passati nijjhāyati yoniso upaparikkhati. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, asārakaññeva khāyati. Kiñhi siyā, bhikkhave, vedanāya sāro?
‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, గిమ్హానం పచ్ఛిమే మాసే ఠితే మజ్ఝన్హికే కాలే మరీచికా ఫన్దతి. తమేనం చక్ఖుమా పురిసో పస్సేయ్య నిజ్ఝాయేయ్య యోనిసో ఉపపరిక్ఖేయ్య. తస్స తం పస్సతో నిజ్ఝాయతో యోనిసో ఉపపరిక్ఖతో రిత్తకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య, తుచ్ఛకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య…పే॰… కిఞ్హి సియా, భిక్ఖవే, మరీచికాయ సారో? ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, యా కాచి సఞ్ఞా…పే॰….
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, gimhānaṃ pacchime māse ṭhite majjhanhike kāle marīcikā phandati. Tamenaṃ cakkhumā puriso passeyya nijjhāyeyya yoniso upaparikkheyya. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyeyya, tucchakaññeva khāyeyya…pe… kiñhi siyā, bhikkhave, marīcikāya sāro? Evameva kho, bhikkhave, yā kāci saññā…pe….
‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, పురిసో సారత్థికో సారగవేసీ సారపరియేసనం చరమానో తిణ్హం కుఠారిం 5 ఆదాయ వనం పవిసేయ్య. సో తత్థ పస్సేయ్య మహన్తం కదలిక్ఖన్ధం ఉజుం నవం అకుక్కుకజాతం 6. తమేనం మూలే ఛిన్దేయ్య; మూలే ఛేత్వా అగ్గే ఛిన్దేయ్య, అగ్గే ఛేత్వా పత్తవట్టిం వినిబ్భుజేయ్య. సో తస్స పత్తవట్టిం వినిబ్భుజన్తో ఫేగ్గుమ్పి నాధిగచ్ఛేయ్య, కుతో సారం! తమేనం చక్ఖుమా పురిసో పస్సేయ్య నిజ్ఝాయేయ్య యోనిసో ఉపపరిక్ఖేయ్య. తస్స తం పస్సతో నిజ్ఝాయతో యోనిసో ఉపపరిక్ఖతో రిత్తకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య, తుచ్ఛకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య, అసారకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య. కిఞ్హి సియా, భిక్ఖవే, కదలిక్ఖన్ధే సారో? ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, యే కేచి సఙ్ఖారా అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నా…పే॰… యే దూరే సన్తికే వా తం భిక్ఖు పస్సతి నిజ్ఝాయతి యోనిసో ఉపపరిక్ఖతి. తస్స తం పస్సతో నిజ్ఝాయతో యోనిసో ఉపపరిక్ఖతో రిత్తకఞ్ఞేవ ఖాయతి, తుచ్ఛకఞ్ఞేవ ఖాయతి, అసారకఞ్ఞేవ ఖాయతి. కిఞ్హి సియా, భిక్ఖవే, సఙ్ఖారేసు సారో?
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno tiṇhaṃ kuṭhāriṃ 7 ādāya vanaṃ paviseyya. So tattha passeyya mahantaṃ kadalikkhandhaṃ ujuṃ navaṃ akukkukajātaṃ 8. Tamenaṃ mūle chindeyya; mūle chetvā agge chindeyya, agge chetvā pattavaṭṭiṃ vinibbhujeyya. So tassa pattavaṭṭiṃ vinibbhujanto pheggumpi nādhigaccheyya, kuto sāraṃ! Tamenaṃ cakkhumā puriso passeyya nijjhāyeyya yoniso upaparikkheyya. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyeyya, tucchakaññeva khāyeyya, asārakaññeva khāyeyya. Kiñhi siyā, bhikkhave, kadalikkhandhe sāro? Evameva kho, bhikkhave, ye keci saṅkhārā atītānāgatapaccuppannā…pe… ye dūre santike vā taṃ bhikkhu passati nijjhāyati yoniso upaparikkhati. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, asārakaññeva khāyati. Kiñhi siyā, bhikkhave, saṅkhāresu sāro?
‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, మాయాకారో వా మాయాకారన్తేవాసీ వా చతుమహాపథే 9 మాయం విదంసేయ్య. తమేనం చక్ఖుమా పురిసో పస్సేయ్య నిజ్ఝాయేయ్య యోనిసో ఉపపరిక్ఖేయ్య. తస్స తం పస్సతో నిజ్ఝాయతో యోనిసో ఉపపరిక్ఖతో రిత్తకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య, తుచ్ఛకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య, అసారకఞ్ఞేవ ఖాయేయ్య. కిఞ్హి సియా, భిక్ఖవే, మాయాయ సారో? ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, యం కిఞ్చి విఞ్ఞాణం అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నం…పే॰… యం దూరే సన్తికే వా, తం భిక్ఖు పస్సతి నిజ్ఝాయతి యోనిసో ఉపపరిక్ఖతి. తస్స తం పస్సతో నిజ్ఝాయతో యోనిసో ఉపపరిక్ఖతో రిత్తకఞ్ఞేవ ఖాయతి, తుచ్ఛకఞ్ఞేవ ఖాయతి, అసారకఞ్ఞేవ ఖాయతి. కిఞ్హి సియా, భిక్ఖవే, విఞ్ఞాణే సారో?
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, māyākāro vā māyākārantevāsī vā catumahāpathe 10 māyaṃ vidaṃseyya. Tamenaṃ cakkhumā puriso passeyya nijjhāyeyya yoniso upaparikkheyya. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyeyya, tucchakaññeva khāyeyya, asārakaññeva khāyeyya. Kiñhi siyā, bhikkhave, māyāya sāro? Evameva kho, bhikkhave, yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ…pe… yaṃ dūre santike vā, taṃ bhikkhu passati nijjhāyati yoniso upaparikkhati. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, asārakaññeva khāyati. Kiñhi siyā, bhikkhave, viññāṇe sāro?
‘‘ఏవం పస్సం, భిక్ఖవే, సుతవా అరియసావకో రూపస్మిమ్పి నిబ్బిన్దతి, వేదనాయపి… సఞ్ఞాయపి… సఙ్ఖారేసుపి … విఞ్ఞాణస్మిమ్పి నిబ్బిన్దతి. నిబ్బిన్దం విరజ్జతి; విరాగా విముచ్చతి. విముత్తస్మిం విముత్తమితి ఞాణం హోతి…పే॰… నాపరం ఇత్థత్తాయాతి పజానాతి’’.
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako rūpasmimpi nibbindati, vedanāyapi… saññāyapi… saṅkhāresupi … viññāṇasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti’’.
ఇదమవోచ భగవా. ఇదం వత్వాన సుగతో అథాపరం ఏతదవోచ సత్థా –
Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
మరీచికూపమా సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా కదలూపమా;
Marīcikūpamā saññā, saṅkhārā kadalūpamā;
మాయూపమఞ్చ విఞ్ఞాణం, దేసితాదిచ్చబన్ధునా.
Māyūpamañca viññāṇaṃ, desitādiccabandhunā.
‘‘యథా యథా నిజ్ఝాయతి, యోనిసో ఉపపరిక్ఖతి;
‘‘Yathā yathā nijjhāyati, yoniso upaparikkhati;
రిత్తకం తుచ్ఛకం హోతి, యో నం పస్సతి యోనిసో.
Rittakaṃ tucchakaṃ hoti, yo naṃ passati yoniso.
‘‘ఇమఞ్చ కాయం ఆరబ్భ, భూరిపఞ్ఞేన దేసితం;
‘‘Imañca kāyaṃ ārabbha, bhūripaññena desitaṃ;
‘‘ఆయు ఉస్మా చ విఞ్ఞాణం, యదా కాయం జహన్తిమం;
‘‘Āyu usmā ca viññāṇaṃ, yadā kāyaṃ jahantimaṃ;
‘‘ఏతాదిసాయం సన్తానో, మాయాయం బాలలాపినీ;
‘‘Etādisāyaṃ santāno, māyāyaṃ bālalāpinī;
వధకో ఏస అక్ఖాతో, సారో ఏత్థ న విజ్జతి.
Vadhako esa akkhāto, sāro ettha na vijjati.
‘‘ఏవం ఖన్ధే అవేక్ఖేయ్య, భిక్ఖు ఆరద్ధవీరియో;
‘‘Evaṃ khandhe avekkheyya, bhikkhu āraddhavīriyo;
దివా వా యది వా రత్తిం, సమ్పజానో పటిస్సతో.
Divā vā yadi vā rattiṃ, sampajāno paṭissato.
‘‘జహేయ్య సబ్బసంయోగం, కరేయ్య సరణత్తనో;
‘‘Jaheyya sabbasaṃyogaṃ, kareyya saraṇattano;
చరేయ్యాదిత్తసీసోవ, పత్థయం అచ్చుతం పద’’న్తి. తతియం;
Careyyādittasīsova, patthayaṃ accutaṃ pada’’nti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౩. ఫేణపిణ్డూపమసుత్తవణ్ణనా • 3. Pheṇapiṇḍūpamasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౩. ఫేణపిణ్డూపమసుత్తవణ్ణనా • 3. Pheṇapiṇḍūpamasuttavaṇṇanā