| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೩. ಫೇಣಪಿಣ್ಡೂಪಮಸುತ್ತಂ
3. Pheṇapiṇḍūpamasuttaṃ
೯೫. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಅಯುಜ್ಝಾಯಂ 1 ವಿಹರತಿ ಗಙ್ಗಾಯ ನದಿಯಾ ತೀರೇ। ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ –
95. Ekaṃ samayaṃ bhagavā ayujjhāyaṃ 2 viharati gaṅgāya nadiyā tīre. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi –
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಯಂ ಗಙ್ಗಾ ನದೀ ಮಹನ್ತಂ ಫೇಣಪಿಣ್ಡಂ ಆವಹೇಯ್ಯ। ತಮೇನಂ ಚಕ್ಖುಮಾ ಪುರಿಸೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ನಿಜ್ಝಾಯೇಯ್ಯ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಸ್ಸತೋ ನಿಜ್ಝಾಯತೋ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತೋ ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ, ತುಚ್ಛಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ, ಅಸಾರಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ। ಕಿಞ್ಹಿ ಸಿಯಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಫೇಣಪಿಣ್ಡೇ ಸಾರೋ? ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ರೂಪಂ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ…ಪೇ॰… ಯಂ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಸ್ಸತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಸ್ಸತೋ ನಿಜ್ಝಾಯತೋ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತೋ ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ , ತುಚ್ಛಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ, ಅಸಾರಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ। ಕಿಞ್ಹಿ ಸಿಯಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರೂಪೇ ಸಾರೋ?
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ayaṃ gaṅgā nadī mahantaṃ pheṇapiṇḍaṃ āvaheyya. Tamenaṃ cakkhumā puriso passeyya nijjhāyeyya yoniso upaparikkheyya. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyeyya, tucchakaññeva khāyeyya, asārakaññeva khāyeyya. Kiñhi siyā, bhikkhave, pheṇapiṇḍe sāro? Evameva kho, bhikkhave, yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ…pe… yaṃ dūre santike vā taṃ bhikkhu passati nijjhāyati yoniso upaparikkhati. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyati , tucchakaññeva khāyati, asārakaññeva khāyati. Kiñhi siyā, bhikkhave, rūpe sāro?
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸರದಸಮಯೇ ಥುಲ್ಲಫುಸಿತಕೇ ದೇವೇ ವಸ್ಸನ್ತೇ ಉದಕೇ ಉದಕಪುಬ್ಬುಳಂ 3 ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚೇವ ನಿರುಜ್ಝತಿ ಚ। ತಮೇನಂ ಚಕ್ಖುಮಾ ಪುರಿಸೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ನಿಜ್ಝಾಯೇಯ್ಯ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಸ್ಸತೋ ನಿಜ್ಝಾಯತೋ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತೋ ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ, ತುಚ್ಛಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ, ಅಸಾರಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ। ಕಿಞ್ಹಿ ಸಿಯಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉದಕಪುಬ್ಬುಳೇ ಸಾರೋ? ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಾ ಕಾಚಿ ವೇದನಾ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ…ಪೇ॰… ಯಾ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಸ್ಸತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಸ್ಸತೋ ನಿಜ್ಝಾಯತೋ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತೋ ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ, ತುಚ್ಛಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ, ಅಸಾರಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ। ಕಿಞ್ಹಿ ಸಿಯಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದನಾಯ ಸಾರೋ?
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, saradasamaye thullaphusitake deve vassante udake udakapubbuḷaṃ 4 uppajjati ceva nirujjhati ca. Tamenaṃ cakkhumā puriso passeyya nijjhāyeyya yoniso upaparikkheyya. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyeyya, tucchakaññeva khāyeyya, asārakaññeva khāyeyya. Kiñhi siyā, bhikkhave, udakapubbuḷe sāro? Evameva kho, bhikkhave, yā kāci vedanā atītānāgatapaccuppannā…pe… yā dūre santike vā taṃ bhikkhu passati nijjhāyati yoniso upaparikkhati. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, asārakaññeva khāyati. Kiñhi siyā, bhikkhave, vedanāya sāro?
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೇ ಮಾಸೇ ಠಿತೇ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ ಕಾಲೇ ಮರೀಚಿಕಾ ಫನ್ದತಿ। ತಮೇನಂ ಚಕ್ಖುಮಾ ಪುರಿಸೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ನಿಜ್ಝಾಯೇಯ್ಯ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಸ್ಸತೋ ನಿಜ್ಝಾಯತೋ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತೋ ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ, ತುಚ್ಛಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ…ಪೇ॰… ಕಿಞ್ಹಿ ಸಿಯಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮರೀಚಿಕಾಯ ಸಾರೋ? ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಾ ಕಾಚಿ ಸಞ್ಞಾ…ಪೇ॰…।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, gimhānaṃ pacchime māse ṭhite majjhanhike kāle marīcikā phandati. Tamenaṃ cakkhumā puriso passeyya nijjhāyeyya yoniso upaparikkheyya. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyeyya, tucchakaññeva khāyeyya…pe… kiñhi siyā, bhikkhave, marīcikāya sāro? Evameva kho, bhikkhave, yā kāci saññā…pe….
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುರಿಸೋ ಸಾರತ್ಥಿಕೋ ಸಾರಗವೇಸೀ ಸಾರಪರಿಯೇಸನಂ ಚರಮಾನೋ ತಿಣ್ಹಂ ಕುಠಾರಿಂ 5 ಆದಾಯ ವನಂ ಪವಿಸೇಯ್ಯ। ಸೋ ತತ್ಥ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ಮಹನ್ತಂ ಕದಲಿಕ್ಖನ್ಧಂ ಉಜುಂ ನವಂ ಅಕುಕ್ಕುಕಜಾತಂ 6। ತಮೇನಂ ಮೂಲೇ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ; ಮೂಲೇ ಛೇತ್ವಾ ಅಗ್ಗೇ ಛಿನ್ದೇಯ್ಯ, ಅಗ್ಗೇ ಛೇತ್ವಾ ಪತ್ತವಟ್ಟಿಂ ವಿನಿಬ್ಭುಜೇಯ್ಯ। ಸೋ ತಸ್ಸ ಪತ್ತವಟ್ಟಿಂ ವಿನಿಬ್ಭುಜನ್ತೋ ಫೇಗ್ಗುಮ್ಪಿ ನಾಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಕುತೋ ಸಾರಂ! ತಮೇನಂ ಚಕ್ಖುಮಾ ಪುರಿಸೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ನಿಜ್ಝಾಯೇಯ್ಯ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಸ್ಸತೋ ನಿಜ್ಝಾಯತೋ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತೋ ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ, ತುಚ್ಛಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ, ಅಸಾರಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ। ಕಿಞ್ಹಿ ಸಿಯಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕದಲಿಕ್ಖನ್ಧೇ ಸಾರೋ? ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯೇ ಕೇಚಿ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ…ಪೇ॰… ಯೇ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಸ್ಸತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಸ್ಸತೋ ನಿಜ್ಝಾಯತೋ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತೋ ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ, ತುಚ್ಛಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ, ಅಸಾರಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ। ಕಿಞ್ಹಿ ಸಿಯಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಸಾರೋ?
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno tiṇhaṃ kuṭhāriṃ 7 ādāya vanaṃ paviseyya. So tattha passeyya mahantaṃ kadalikkhandhaṃ ujuṃ navaṃ akukkukajātaṃ 8. Tamenaṃ mūle chindeyya; mūle chetvā agge chindeyya, agge chetvā pattavaṭṭiṃ vinibbhujeyya. So tassa pattavaṭṭiṃ vinibbhujanto pheggumpi nādhigaccheyya, kuto sāraṃ! Tamenaṃ cakkhumā puriso passeyya nijjhāyeyya yoniso upaparikkheyya. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyeyya, tucchakaññeva khāyeyya, asārakaññeva khāyeyya. Kiñhi siyā, bhikkhave, kadalikkhandhe sāro? Evameva kho, bhikkhave, ye keci saṅkhārā atītānāgatapaccuppannā…pe… ye dūre santike vā taṃ bhikkhu passati nijjhāyati yoniso upaparikkhati. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, asārakaññeva khāyati. Kiñhi siyā, bhikkhave, saṅkhāresu sāro?
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾಯಾಕಾರೋ ವಾ ಮಾಯಾಕಾರನ್ತೇವಾಸೀ ವಾ ಚತುಮಹಾಪಥೇ 9 ಮಾಯಂ ವಿದಂಸೇಯ್ಯ। ತಮೇನಂ ಚಕ್ಖುಮಾ ಪುರಿಸೋ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ ನಿಜ್ಝಾಯೇಯ್ಯ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಸ್ಸತೋ ನಿಜ್ಝಾಯತೋ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತೋ ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ, ತುಚ್ಛಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ, ಅಸಾರಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯೇಯ್ಯ। ಕಿಞ್ಹಿ ಸಿಯಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾಯಾಯ ಸಾರೋ? ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ…ಪೇ॰… ಯಂ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ, ತಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಸ್ಸತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಸ್ಸತೋ ನಿಜ್ಝಾಯತೋ ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತೋ ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ, ತುಚ್ಛಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ, ಅಸಾರಕಞ್ಞೇವ ಖಾಯತಿ। ಕಿಞ್ಹಿ ಸಿಯಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಸಾರೋ?
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, māyākāro vā māyākārantevāsī vā catumahāpathe 10 māyaṃ vidaṃseyya. Tamenaṃ cakkhumā puriso passeyya nijjhāyeyya yoniso upaparikkheyya. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyeyya, tucchakaññeva khāyeyya, asārakaññeva khāyeyya. Kiñhi siyā, bhikkhave, māyāya sāro? Evameva kho, bhikkhave, yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ…pe… yaṃ dūre santike vā, taṃ bhikkhu passati nijjhāyati yoniso upaparikkhati. Tassa taṃ passato nijjhāyato yoniso upaparikkhato rittakaññeva khāyati, tucchakaññeva khāyati, asārakaññeva khāyati. Kiñhi siyā, bhikkhave, viññāṇe sāro?
‘‘ಏವಂ ಪಸ್ಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುತವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ರೂಪಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ವೇದನಾಯಪಿ… ಸಞ್ಞಾಯಪಿ… ಸಙ್ಖಾರೇಸುಪಿ … ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ। ನಿಬ್ಬಿನ್ದಂ ವಿರಜ್ಜತಿ; ವಿರಾಗಾ ವಿಮುಚ್ಚತಿ। ವಿಮುತ್ತಸ್ಮಿಂ ವಿಮುತ್ತಮಿತಿ ಞಾಣಂ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾತಿ ಪಜಾನಾತಿ’’।
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako rūpasmimpi nibbindati, vedanāyapi… saññāyapi… saṅkhāresupi … viññāṇasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti’’.
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸುಗತೋ ಅಥಾಪರಂ ಏತದವೋಚ ಸತ್ಥಾ –
Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
ಮರೀಚಿಕೂಪಮಾ ಸಞ್ಞಾ, ಸಙ್ಖಾರಾ ಕದಲೂಪಮಾ।
Marīcikūpamā saññā, saṅkhārā kadalūpamā;
ಮಾಯೂಪಮಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ದೇಸಿತಾದಿಚ್ಚಬನ್ಧುನಾ॥
Māyūpamañca viññāṇaṃ, desitādiccabandhunā.
‘‘ಯಥಾ ಯಥಾ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ, ಯೋನಿಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ।
‘‘Yathā yathā nijjhāyati, yoniso upaparikkhati;
ರಿತ್ತಕಂ ತುಚ್ಛಕಂ ಹೋತಿ, ಯೋ ನಂ ಪಸ್ಸತಿ ಯೋನಿಸೋ॥
Rittakaṃ tucchakaṃ hoti, yo naṃ passati yoniso.
‘‘ಇಮಞ್ಚ ಕಾಯಂ ಆರಬ್ಭ, ಭೂರಿಪಞ್ಞೇನ ದೇಸಿತಂ।
‘‘Imañca kāyaṃ ārabbha, bhūripaññena desitaṃ;
‘‘ಆಯು ಉಸ್ಮಾ ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಯದಾ ಕಾಯಂ ಜಹನ್ತಿಮಂ।
‘‘Āyu usmā ca viññāṇaṃ, yadā kāyaṃ jahantimaṃ;
‘‘ಏತಾದಿಸಾಯಂ ಸನ್ತಾನೋ, ಮಾಯಾಯಂ ಬಾಲಲಾಪಿನೀ।
‘‘Etādisāyaṃ santāno, māyāyaṃ bālalāpinī;
ವಧಕೋ ಏಸ ಅಕ್ಖಾತೋ, ಸಾರೋ ಏತ್ಥ ನ ವಿಜ್ಜತಿ॥
Vadhako esa akkhāto, sāro ettha na vijjati.
‘‘ಏವಂ ಖನ್ಧೇ ಅವೇಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖು ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ।
‘‘Evaṃ khandhe avekkheyya, bhikkhu āraddhavīriyo;
ದಿವಾ ವಾ ಯದಿ ವಾ ರತ್ತಿಂ, ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಪಟಿಸ್ಸತೋ॥
Divā vā yadi vā rattiṃ, sampajāno paṭissato.
‘‘ಜಹೇಯ್ಯ ಸಬ್ಬಸಂಯೋಗಂ, ಕರೇಯ್ಯ ಸರಣತ್ತನೋ।
‘‘Jaheyya sabbasaṃyogaṃ, kareyya saraṇattano;
ಚರೇಯ್ಯಾದಿತ್ತಸೀಸೋವ, ಪತ್ಥಯಂ ಅಚ್ಚುತಂ ಪದ’’ನ್ತಿ॥ ತತಿಯಂ।
Careyyādittasīsova, patthayaṃ accutaṃ pada’’nti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ಫೇಣಪಿಣ್ಡೂಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Pheṇapiṇḍūpamasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೩. ಫೇಣಪಿಣ್ಡೂಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Pheṇapiṇḍūpamasuttavaṇṇanā
