| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / พุทฺธวํสปาฬิ • Buddhavaṃsapāḷi |
๒๐. ผุสฺสพุทฺธวํโส
20. Phussabuddhavaṃso
๑.
1.
ตเตฺถว มณฺฑกปฺปมฺหิ, อหุ สตฺถา อนุตฺตโร;
Tattheva maṇḍakappamhi, ahu satthā anuttaro;
อนุปโม อสมสโม, ผุโสฺส โลกคฺคนายโกฯ
Anupamo asamasamo, phusso lokagganāyako.
๒.
2.
โสปิ สพฺพํ ตมํ หนฺตฺวา, วิชเฎตฺวา มหาชฎํ;
Sopi sabbaṃ tamaṃ hantvā, vijaṭetvā mahājaṭaṃ;
สเทวกํ ตปฺปยโนฺต, อภิวสฺสิ อมตมฺพุนาฯ
Sadevakaṃ tappayanto, abhivassi amatambunā.
๓.
3.
ธมฺมจกฺกํ ปวเตฺตเนฺต, ผุเสฺส นกฺขตฺตมงฺคเล;
Dhammacakkaṃ pavattente, phusse nakkhattamaṅgale;
โกฎิสตสหสฺสานํ, ปฐมาภิสมโย อหุฯ
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
๔.
4.
นวุติสตสหสฺสานํ , ทุติยาภิสมโย อหุ;
Navutisatasahassānaṃ , dutiyābhisamayo ahu;
อสีติสตสหสฺสานํ, ตติยาภิสมโย อหุฯ
Asītisatasahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
๕.
5.
สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, ผุสฺสสฺสาปิ มเหสิโน;
Sannipātā tayo āsuṃ, phussassāpi mahesino;
ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
๖.
6.
สฎฺฐิสตสหสฺสานํ , ปฐโม อาสิ สมาคโม;
Saṭṭhisatasahassānaṃ , paṭhamo āsi samāgamo;
ปญฺญาสสตสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ
Paññāsasatasahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
๗.
7.
จตฺตารีสสตสหสฺสานํ, ตติโย อาสิ สมาคโม;
Cattārīsasatasahassānaṃ, tatiyo āsi samāgamo;
อนุปาทา วิมุตฺตานํ, โวจฺฉินฺนปฎิสนฺธินํฯ
Anupādā vimuttānaṃ, vocchinnapaṭisandhinaṃ.
๘.
8.
อหํ เตน สมเยน, วิชิตาวี นาม ขตฺติโย;
Ahaṃ tena samayena, vijitāvī nāma khattiyo;
ฉฑฺฑยิตฺวา มหารชฺชํ, ปพฺพชิํ ตสฺส สนฺติเกฯ
Chaḍḍayitvā mahārajjaṃ, pabbajiṃ tassa santike.
๙.
9.
โสปิ มํ พุโทฺธ พฺยากาสิ, ผุโสฺส โลกคฺคนายโก;
Sopi maṃ buddho byākāsi, phusso lokagganāyako;
‘‘เทฺวนวุเต อิโต กเปฺป, อยํ พุโทฺธ ภวิสฺสติฯ
‘‘Dvenavute ito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
๑๐.
10.
‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
๑๑.
11.
ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, ภิโยฺย จิตฺตํ ปสาทยิํ;
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
อุตฺตริํ วตมธิฎฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยาฯ
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
๑๒.
12.
สุตฺตนฺตํ วินยญฺจาปิ, นวงฺคํ สตฺถุสาสนํ;
Suttantaṃ vinayañcāpi, navaṅgaṃ satthusāsanaṃ;
สพฺพํ ปริยาปุณิตฺวา, โสภยิํ ชินสาสนํฯ
Sabbaṃ pariyāpuṇitvā, sobhayiṃ jinasāsanaṃ.
๑๓.
13.
ตตฺถปฺปมโตฺต วิหรโนฺต, พฺรหฺมํ ภาเวตฺว ภาวนํ;
Tatthappamatto viharanto, brahmaṃ bhāvetva bhāvanaṃ;
อภิญฺญาสุ ปารมิํ คนฺตฺวา, พฺรหฺมโลกมคญฺฉหํฯ
Abhiññāsu pāramiṃ gantvā, brahmalokamagañchahaṃ.
๑๔.
14.
กาสิกํ นาม นครํ, ชยเสโน นาม ขตฺติโย;
Kāsikaṃ nāma nagaraṃ, jayaseno nāma khattiyo;
สิริมา นาม ชนิกา, ผุสฺสสฺสาปิ มเหสิโนฯ
Sirimā nāma janikā, phussassāpi mahesino.
๑๕.
15.
นววสฺสสหสฺสานิ, อคารํ อชฺฌ โส วสิ;
Navavassasahassāni, agāraṃ ajjha so vasi;
ครุฬปกฺข หํส สุวณฺณภารา, ตโย ปาสาทมุตฺตมาฯ
Garuḷapakkha haṃsa suvaṇṇabhārā, tayo pāsādamuttamā.
๑๖.
16.
ติํสอิตฺถิสหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;
Tiṃsaitthisahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
กิสาโคตมี นาม นารี, อนูปโม นาม อตฺรโชฯ
Kisāgotamī nāma nārī, anūpamo nāma atrajo.
๑๗.
17.
นิมิเตฺต จตุโร ทิสฺวา, หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ;
Nimitte caturo disvā, hatthiyānena nikkhami;
ฉมาสํ ปธานจารํ, อจรี ปุริสุตฺตโมฯ
Chamāsaṃ padhānacāraṃ, acarī purisuttamo.
๑๘.
18.
พฺรหฺมุนา ยาจิโต สโนฺต, ผุโสฺส โลกคฺคนายโก;
Brahmunā yācito santo, phusso lokagganāyako;
วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, มิคทาเย นรุตฺตโมฯ
Vatti cakkaṃ mahāvīro, migadāye naruttamo.
๑๙.
19.
สุรกฺขิโต ธมฺมเสโน, อเหสุํ อคฺคสาวกา;
Surakkhito dhammaseno, ahesuṃ aggasāvakā;
สภิโย นามุปฎฺฐาโก, ผุสฺสสฺสาปิ มเหสิโนฯ
Sabhiyo nāmupaṭṭhāko, phussassāpi mahesino.
๒๐.
20.
จาลา จ อุปจาลา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;
Cālā ca upacālā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
โพธิ ตสฺส ภควโต, อามโณฺฑติ ปวุจฺจติฯ
Bodhi tassa bhagavato, āmaṇḍoti pavuccati.
๒๑.
21.
ธนญฺจโย วิสาโข จ, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐกา;
Dhanañcayo visākho ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
ปทุมา เจว นาคา จ, อเหสุํ อคฺคุปฎฺฐิกาฯ
Padumā ceva nāgā ca, ahesuṃ aggupaṭṭhikā.
๒๒.
22.
อฎฺฐปณฺณาสรตนํ , โสปิ อจฺจุคฺคโต มุนิ;
Aṭṭhapaṇṇāsaratanaṃ , sopi accuggato muni;
โสภเต สตรํสีว, อุฬุราชาว ปูริโตฯ
Sobhate sataraṃsīva, uḷurājāva pūrito.
๒๓.
23.
นวุติวสฺสสหสฺสานิ, อายุ วิชฺชติ ตาวเท;
Navutivassasahassāni, āyu vijjati tāvade;
ตาวตา ติฎฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
๒๔.
24.
โอวทิตฺวา พหู สเตฺต, สนฺตาเรตฺวา พหู ชเน;
Ovaditvā bahū satte, santāretvā bahū jane;
โสปิ สตฺถา อตุลยโส, นิพฺพุโต โส สสาวโกฯ
Sopi satthā atulayaso, nibbuto so sasāvako.
๒๕.
25.
ผุโสฺส ชินวโร สตฺถา, เสนารามมฺหิ นิพฺพุโต;
Phusso jinavaro satthā, senārāmamhi nibbuto;
ธาตุวิตฺถาริกํ อาสิ, เตสุ เตสุ ปเทสโตติฯ
Dhātuvitthārikaṃ āsi, tesu tesu padesatoti.
ผุสฺสสฺส ภควโต วํโส อฎฺฐารสโมฯ
Phussassa bhagavato vaṃso aṭṭhārasamo.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / พุทฺธวํส-อฎฺฐกถา • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ๒๐. ผุสฺสพุทฺธวํสวณฺณนา • 20. Phussabuddhavaṃsavaṇṇanā
