| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
४०. पिलिन्दवच्छवग्गो
40. Pilindavacchavaggo
१. पिलिन्दवच्छत्थेरअपदानवण्णना
1. Pilindavacchattheraapadānavaṇṇanā
चत्तालीसमवग्गे अपदाने नगरे हंसवतियातिआदिकं आयस्मतो पिलिन्दवच्छत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि पुरिमबुद्धेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे विवट्टूपनिस्सयानि पुञ्ञानि उपचिनन्तो पदुमुत्तरस्स भगवतो काले हंसवतीनगरे दोवारिककुले निब्बत्तो महद्धनो महाभोगो अहोसि। सो कोटिसन्निचितधनरासिं ओलोकेत्वा रहो निसिन्नो ‘‘इमं सब्बधनं मया सम्मा गहेत्वा गन्तुं वट्टती’’ति चिन्तेत्वा ‘‘बुद्धप्पमुखस्स भिक्खुसङ्घस्स सब्बपरिक्खारदानं दातुं वट्टती’’ति सन्निट्ठानं कत्वा छत्तसतसहस्सं आदिं कत्वा सब्बपरिभोगपरिक्खारानिपि सतसहस्सवसेन कारेत्वा पदुमुत्तरं भगवन्तं निमन्तेत्वा बुद्धप्पमुखस्स भिक्खुसङ्घस्स महादानं अदासि। एवं सत्ताहं दानं दत्वा परियोसानदिवसे निब्बानाधिगमं पत्थेत्वा यावजीवं पुञ्ञानि कत्वा जीवितपरियोसाने देवलोके निब्बत्तो छ कामावचरे दिब्बसम्पत्तियो अनुभवित्वा मनुस्सेसु च चक्कवत्तिआदिसम्पत्तियो अनुभवित्वा इमस्मिं बुद्धुप्पादे ब्राह्मणकुले निब्बत्तो सब्बसिप्पेसु निप्फत्तिं पत्तो गोत्तवसेन पिलिन्दवच्छोति पाकटो अहोसि।
Cattālīsamavagge apadāne nagare haṃsavatiyātiādikaṃ āyasmato pilindavacchattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare dovārikakule nibbatto mahaddhano mahābhogo ahosi. So koṭisannicitadhanarāsiṃ oloketvā raho nisinno ‘‘imaṃ sabbadhanaṃ mayā sammā gahetvā gantuṃ vaṭṭatī’’ti cintetvā ‘‘buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa sabbaparikkhāradānaṃ dātuṃ vaṭṭatī’’ti sanniṭṭhānaṃ katvā chattasatasahassaṃ ādiṃ katvā sabbaparibhogaparikkhārānipi satasahassavasena kāretvā padumuttaraṃ bhagavantaṃ nimantetvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ adāsi. Evaṃ sattāhaṃ dānaṃ datvā pariyosānadivase nibbānādhigamaṃ patthetvā yāvajīvaṃ puññāni katvā jīvitapariyosāne devaloke nibbatto cha kāmāvacare dibbasampattiyo anubhavitvā manussesu ca cakkavattiādisampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde brāhmaṇakule nibbatto sabbasippesu nipphattiṃ patto gottavasena pilindavacchoti pākaṭo ahosi.
१. सो एकदिवसं सत्थु सन्तिके धम्मदेसनं सुत्वा पटिलद्धसद्धो पब्बजित्वा नचिरस्सेव अरहा हुत्वा अत्तनो पुब्बकम्मं सरित्वा सोमनस्सजातो उदानवसेन तं पकासेन्तो नगरे हंसवतियातिआदिमाह। तस्सत्थो हेट्ठा वुत्तोव। आसिं दोवारिको अहन्ति अहं हंसवतीनगरे रञ्ञो गेहद्वारे द्वारपालको आसिं अहोसिन्ति अत्थो। अक्खोभं अमितं भोगन्ति रञ्ञो वल्लभत्ता अञ्ञेहि खोभेतुं चालेतुं असक्कुणेय्यं अमितं अपरिमाणभोगं धनं मम घरे सन्निचितं रासीकतं अहोसीति अत्थो।
1. So ekadivasaṃ satthu santike dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā nacirasseva arahā hutvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto udānavasena taṃ pakāsento nagare haṃsavatiyātiādimāha. Tassattho heṭṭhā vuttova. Āsiṃ dovāriko ahanti ahaṃ haṃsavatīnagare rañño gehadvāre dvārapālako āsiṃ ahosinti attho. Akkhobhaṃ amitaṃ bhoganti rañño vallabhattā aññehi khobhetuṃ cāletuṃ asakkuṇeyyaṃ amitaṃ aparimāṇabhogaṃ dhanaṃ mama ghare sannicitaṃ rāsīkataṃ ahosīti attho.
३. बहू मेधिगता भोगाति अनेका भोगा मे मया अधिगता पत्ता पटिलद्धाति अत्थो । सत्थवासिआदीनं परिक्खारानं नामानि नयानुयोगेन सुविञ्ञेय्यानि। परिक्खारदानानिसंसानि च सुविञ्ञेय्यानेवाति।
3.Bahū medhigatā bhogāti anekā bhogā me mayā adhigatā pattā paṭiladdhāti attho . Satthavāsiādīnaṃ parikkhārānaṃ nāmāni nayānuyogena suviññeyyāni. Parikkhāradānānisaṃsāni ca suviññeyyānevāti.
पिलिन्दवच्छत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Pilindavacchattheraapadānavaṇṇanā samattā.
दुतियततियचतुत्थपञ्चमापदानानि उत्तानानेवाति।
Dutiyatatiyacatutthapañcamāpadānāni uttānānevāti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / १. पिलिन्दवच्छत्थेरअपदानं • 1. Pilindavacchattheraapadānaṃ
