| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi |
೧೬೨. ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛವತ್ಥು
162. Pilindavacchavatthu
೨೭೦. 1 ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ರಾಜಗಹೇ ಪಬ್ಭಾರಂ ಸೋಧಾಪೇತಿ ಲೇಣಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ। ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ, ಥೇರೋ ಕಾರಾಪೇತೀ’’ತಿ? ‘‘ಪಬ್ಭಾರಂ, ಮಹಾರಾಜ, ಸೋಧಾಪೇಮಿ, ಲೇಣಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋ’’ತಿ। ‘‘ಅತ್ಥೋ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಆರಾಮಿಕೇನಾ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ, ಮಹಾರಾಜ, ಭಗವತಾ ಆರಾಮಿಕೋ ಅನುಞ್ಞಾತೋ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವನ್ತಂ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಮಮ ಆರೋಚೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ। ‘ಏವಂ, ಮಹಾರಾಜಾ’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ರಞ್ಞೋ ಮಾಗಧಸ್ಸ ಸೇನಿಯಸ್ಸ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ರಾಜಾನಂ ಮಾಗಧಂ ಸೇನಿಯಂ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ, ಸಮಾದಪೇಸಿ, ಸಮುತ್ತೇಜೇಸಿ, ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಆಯಸ್ಮತಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೇನ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿತೋ ಸಮಾದಪಿತೋ ಸಮುತ್ತೇಜಿತೋ ಸಮ್ಪಹಂಸಿತೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
270.2 Tena kho pana samayena āyasmā pilindavaccho rājagahe pabbhāraṃ sodhāpeti leṇaṃ kattukāmo. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro yenāyasmā pilindavaccho tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ pilindavacchaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā māgadho seniyo bimbisāro āyasmantaṃ pilindavacchaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ, bhante, thero kārāpetī’’ti? ‘‘Pabbhāraṃ, mahārāja, sodhāpemi, leṇaṃ kattukāmo’’ti. ‘‘Attho, bhante, ayyassa ārāmikenā’’ti? ‘‘Na kho, mahārāja, bhagavatā ārāmiko anuññāto’’ti. ‘‘Tena hi, bhante, bhagavantaṃ paṭipucchitvā mama āroceyyāthā’’ti. ‘Evaṃ, mahārājā’ti kho āyasmā pilindavaccho rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa paccassosi. Atha kho āyasmā pilindavaccho rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ dhammiyā kathāya sandassesi, samādapesi, samuttejesi, sampahaṃsesi. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro āyasmatā pilindavacchena dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā āyasmantaṃ pilindavacchaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ದೂತಂ ಪಾಹೇಸಿ – ‘‘ರಾಜಾ, ಭನ್ತೇ, ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಆರಾಮಿಕಂ ದಾತುಕಾಮೋ। ಕಥಂ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಮಯಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆರಾಮಿಕ’’ನ್ತಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅನುಞ್ಞಾತೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತಾ ಆರಾಮಿಕೋ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಮಹಾರಾಜಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಆರಾಮಿಕಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛಸ್ಸ ಆರಾಮಿಕಂ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ, ವಿಸ್ಸರಿತ್ವಾ, ಚಿರೇನ ಸತಿಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ, ಅಞ್ಞತರಂ ಸಬ್ಬತ್ಥಕಂ ಮಹಾಮತ್ತಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಯೋ ಮಯಾ, ಭಣೇ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಆರಾಮಿಕೋ ಪಟಿಸ್ಸುತೋ, ದಿನ್ನೋ ಸೋ ಆರಾಮಿಕೋ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ, ದೇವ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಆರಾಮಿಕೋ ದಿನ್ನೋ’’ತಿ। ‘‘ಕೀವ ಚಿರಂ ನು ಖೋ, ಭಣೇ, ಇತೋ 3 ಹಿ ತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಸೋ ಮಹಾಮತ್ತೋ ರತ್ತಿಯೋ ಗಣೇತ್ವಾ 4 ರಾಜಾನಂ ಮಾಗಧಂ ಸೇನಿಯಂ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಪಞ್ಚ, ದೇವ, ರತ್ತಿಸತಾನೀ’’ತಿ। ತೇನ ಹಿ, ಭಣೇ, ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಆರಾಮಿಕಸತಾನಿ ದೇಹೀತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ ಸೋ ಮಹಾಮತ್ತೋ ರಞ್ಞೋ ಮಾಗಧಸ್ಸ ಸೇನಿಯಸ್ಸ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಆರಾಮಿಕಸತಾನಿ ಪಾದಾಸಿ, ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕೋ ಗಾಮೋ ನಿವಿಸಿ। ‘ಆರಾಮಿಕಗಾಮಕೋತಿ’ಪಿ ನಂ ಆಹಂಸು , ‘ಪಿಲಿನ್ದಗಾಮಕೋ’ತಿಪಿ ನಂ ಆಹಂಸು।
Atha kho āyasmā pilindavaccho bhagavato santike dūtaṃ pāhesi – ‘‘rājā, bhante, māgadho seniyo bimbisāro ārāmikaṃ dātukāmo. Kathaṃ nu kho, bhante, mayā paṭipajjitabba’’nti? Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ārāmika’’nti. Dutiyampi kho rājā māgadho seniyo bimbisāro yenāyasmā pilindavaccho tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ pilindavacchaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā māgadho seniyo bimbisāro āyasmantaṃ pilindavacchaṃ etadavoca – ‘‘anuññāto, bhante, bhagavatā ārāmiko’’ti? ‘‘Evaṃ, mahārājā’’ti. ‘‘Tena hi, bhante, ayyassa ārāmikaṃ dammī’’ti. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro āyasmato pilindavacchassa ārāmikaṃ paṭissutvā, vissaritvā, cirena satiṃ paṭilabhitvā, aññataraṃ sabbatthakaṃ mahāmattaṃ āmantesi – ‘‘yo mayā, bhaṇe, ayyassa ārāmiko paṭissuto, dinno so ārāmiko’’ti? ‘‘Na kho, deva, ayyassa ārāmiko dinno’’ti. ‘‘Kīva ciraṃ nu kho, bhaṇe, ito 5 hi taṃ hotī’’ti? Atha kho so mahāmatto rattiyo gaṇetvā 6 rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ etadavoca – ‘‘pañca, deva, rattisatānī’’ti. Tena hi, bhaṇe, ayyassa pañca ārāmikasatāni dehīti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho so mahāmatto rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa paṭissutvā āyasmato pilindavacchassa pañca ārāmikasatāni pādāsi, pāṭiyekko gāmo nivisi. ‘Ārāmikagāmakoti’pi naṃ āhaṃsu , ‘pilindagāmako’tipi naṃ āhaṃsu.
೨೭೧. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮಕೇ ಕುಲೂಪಕೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಪಿಲಿನ್ದಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ತಸ್ಮಿಂ ಗಾಮಕೇ ಉಸ್ಸವೋ ಹೋತಿ। ದಾರಕಾ ಅಲಙ್ಕತಾ ಮಾಲಾಕಿತಾ ಕೀಳನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ಪಿಲಿನ್ದಗಾಮಕೇ ಸಪದಾನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಆರಾಮಿಕಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ತಸ್ಸಾ ಆರಾಮಿಕಿನಿಯಾ ಧೀತಾ ಅಞ್ಞೇ ದಾರಕೇ ಅಲಙ್ಕತೇ ಮಾಲಾಕಿತೇ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ರೋದತಿ – ‘ಮಾಲಂ ಮೇ ದೇಥ, ಅಲಙ್ಕಾರಂ ಮೇ ದೇಥಾ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ತಂ ಆರಾಮಿಕಿನಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಸ್ಸಾಯಂ ದಾರಿಕಾ ರೋದತೀ’’ತಿ? ‘‘ಅಯಂ, ಭನ್ತೇ, ದಾರಿಕಾ ಅಞ್ಞೇ ದಾರಕೇ ಅಲಙ್ಕತೇ ಮಾಲಾಕಿತೇ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ರೋದತಿ – ‘ಮಾಲಂ ಮೇ ದೇಥ, ಅಲಙ್ಕಾರಂ ಮೇ ದೇಥಾ’ತಿ। ಕುತೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದುಗ್ಗತಾನಂ ಮಾಲಾ, ಕುತೋ ಅಲಙ್ಕಾರೋ’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ಅಞ್ಞತರಂ ತಿಣಣ್ಡುಪಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತಂ ಆರಾಮಿಕಿನಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಹನ್ದಿಮಂ ತಿಣಣ್ಡುಪಕಂ ತಸ್ಸಾ ದಾರಿಕಾಯ ಸೀಸೇ ಪಟಿಮುಞ್ಚಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಾ ಆರಾಮಿಕಿನೀ ತಂ ತಿಣಣ್ಡುಪಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತಸ್ಸಾ ದಾರಿಕಾಯ ಸೀಸೇ ಪಟಿಮುಞ್ಚಿ। ಸಾ ಅಹೋಸಿ ಸುವಣ್ಣಮಾಲಾ ಅಭಿರೂಪಾ, ದಸ್ಸನೀಯಾ, ಪಾಸಾದಿಕಾ; ನತ್ಥಿ ತಾದಿಸಾ ರಞ್ಞೋಪಿ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಸುವಣ್ಣಮಾಲಾ। ಮನುಸ್ಸಾ ರಞ್ಞೋ ಮಾಗಧಸ್ಸ ಸೇನಿಯಸ್ಸ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸುಂ – ‘‘ಅಮುಕಸ್ಸ, ದೇವ, ಆರಾಮಿಕಸ್ಸ ಘರೇ ಸುವಣ್ಣಮಾಲಾ ಅಭಿರೂಪಾ, ದಸ್ಸನೀಯಾ, ಪಾಸಾದಿಕಾ; ನತ್ಥಿ ತಾದಿಸಾ ದೇವಸ್ಸಪಿ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಸುವಣ್ಣಮಾಲಾ; ಕುತೋ ತಸ್ಸ ದುಗ್ಗತಸ್ಸ? ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಚೋರಿಕಾಯ ಆಭತಾ’’ತಿ।
271. Tena kho pana samayena āyasmā pilindavaccho tasmiṃ gāmake kulūpako hoti. Atha kho āyasmā pilindavaccho pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya pilindagāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Tena kho pana samayena tasmiṃ gāmake ussavo hoti. Dārakā alaṅkatā mālākitā kīḷanti. Atha kho āyasmā pilindavaccho pilindagāmake sapadānaṃ piṇḍāya caramāno yena aññatarassa ārāmikassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Tena kho pana samayena tassā ārāmikiniyā dhītā aññe dārake alaṅkate mālākite passitvā rodati – ‘mālaṃ me detha, alaṅkāraṃ me dethā’ti. Atha kho āyasmā pilindavaccho taṃ ārāmikiniṃ etadavoca – ‘‘kissāyaṃ dārikā rodatī’’ti? ‘‘Ayaṃ, bhante, dārikā aññe dārake alaṅkate mālākite passitvā rodati – ‘mālaṃ me detha, alaṅkāraṃ me dethā’ti. Kuto amhākaṃ duggatānaṃ mālā, kuto alaṅkāro’’ti? Atha kho āyasmā pilindavaccho aññataraṃ tiṇaṇḍupakaṃ gahetvā taṃ ārāmikiniṃ etadavoca – ‘‘handimaṃ tiṇaṇḍupakaṃ tassā dārikāya sīse paṭimuñcā’’ti. Atha kho sā ārāmikinī taṃ tiṇaṇḍupakaṃ gahetvā tassā dārikāya sīse paṭimuñci. Sā ahosi suvaṇṇamālā abhirūpā, dassanīyā, pāsādikā; natthi tādisā raññopi antepure suvaṇṇamālā. Manussā rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa ārocesuṃ – ‘‘amukassa, deva, ārāmikassa ghare suvaṇṇamālā abhirūpā, dassanīyā, pāsādikā; natthi tādisā devassapi antepure suvaṇṇamālā; kuto tassa duggatassa? Nissaṃsayaṃ corikāya ābhatā’’ti.
ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ತಂ ಆರಾಮಿಕಕುಲಂ ಬನ್ಧಾಪೇಸಿ। ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಪಿಲಿನ್ದಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ। ಪಿಲಿನ್ದಗಾಮಕೇ ಸಪದಾನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ತಸ್ಸ ಆರಾಮಿಕಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಟಿವಿಸ್ಸಕೇ ಪುಚ್ಛಿ – ‘‘ಕಹಂ ಇಮಂ ಆರಾಮಿಕಕುಲಂ ಗತ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏತಿಸ್ಸಾ, ಭನ್ತೇ, ಸುವಣ್ಣಮಾಲಾಯ ಕಾರಣಾ ರಞ್ಞಾ ಬನ್ಧಾಪಿತ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ಯೇನ ರಞ್ಞೋ ಮಾಗಧಸ್ಸ ಸೇನಿಯಸ್ಸ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ಅಥ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ರಾಜಾನಂ ಮಾಗಧಂ ಸೇನಿಯಂ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಸ್ಸ, ಮಹಾರಾಜ, ಆರಾಮಿಕಕುಲಂ ಬನ್ಧಾಪಿತ’’ನ್ತಿ? ‘‘ತಸ್ಸ, ಭನ್ತೇ, ಆರಾಮಿಕಸ್ಸ ಘರೇ ಸುವಣ್ಣಮಾಲಾ ಅಭಿರೂಪಾ, ದಸ್ಸನೀಯಾ, ಪಾಸಾದಿಕಾ; ನತ್ಥಿ ತಾದಿಸಾ ಅಮ್ಹಾಕಮ್ಪಿ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಸುವಣ್ಣಮಾಲಾ; ಕುತೋ ತಸ್ಸ ದುಗ್ಗತಸ್ಸ? ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಚೋರಿಕಾಯ ಆಭತಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ರಞ್ಞೋ ಮಾಗಧಸ್ಸ ಸೇನಿಯಸ್ಸ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರಸ್ಸ ಪಾಸಾದಂ ಸುವಣ್ಣನ್ತಿ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿ; ಸೋ ಅಹೋಸಿ ಸಬ್ಬಸೋವಣ್ಣಮಯೋ। ‘‘ಇದಂ ಪನ ತೇ, ಮಹಾರಾಜ, ತಾವ ಬಹುಂ ಸುವಣ್ಣಂ ಕುತೋ’’ತಿ? ‘ಅಞ್ಞಾತಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯಸ್ಸೇವೇಸೋ ಇದ್ಧಾನುಭಾವೋ’ತಿ ತಂ ಆರಾಮಿಕಕುಲಂ ಮುಞ್ಚಾಪೇಸಿ।
Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro taṃ ārāmikakulaṃ bandhāpesi. Dutiyampi kho āyasmā pilindavaccho pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya pilindagāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Pilindagāmake sapadānaṃ piṇḍāya caramāno yena tassa ārāmikassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paṭivissake pucchi – ‘‘kahaṃ imaṃ ārāmikakulaṃ gata’’nti? ‘‘Etissā, bhante, suvaṇṇamālāya kāraṇā raññā bandhāpita’’nti. Atha kho āyasmā pilindavaccho yena rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro yenāyasmā pilindavaccho tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ pilindavacchaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ āyasmā pilindavaccho etadavoca – ‘‘kissa, mahārāja, ārāmikakulaṃ bandhāpita’’nti? ‘‘Tassa, bhante, ārāmikassa ghare suvaṇṇamālā abhirūpā, dassanīyā, pāsādikā; natthi tādisā amhākampi antepure suvaṇṇamālā; kuto tassa duggatassa? Nissaṃsayaṃ corikāya ābhatā’’ti. Atha kho āyasmā pilindavaccho rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa pāsādaṃ suvaṇṇanti adhimucci; so ahosi sabbasovaṇṇamayo. ‘‘Idaṃ pana te, mahārāja, tāva bahuṃ suvaṇṇaṃ kuto’’ti? ‘Aññātaṃ, bhante, ayyasseveso iddhānubhāvo’ti taṃ ārāmikakulaṃ muñcāpesi.
ಮನುಸ್ಸಾ ‘‘ಅಯ್ಯೇನ ಕಿರ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೇನ ಸರಾಜಿಕಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಂ ಇದ್ಧಿಪಾಟಿಹಾರಿಯಂ ದಸ್ಸಿತ’’ನ್ತಿ ಅತ್ತಮನಾ ಅಭಿಪ್ಪಸನ್ನಾ ಆಯಸ್ಮತೋ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಅಭಿಹರಿಂಸು, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಪ್ಪಿಂ, ನವನೀತಂ, ತೇಲಂ, ಮಧುಂ 7, ಫಾಣಿತಂ। ಪಕತಿಯಾಪಿ ಚ ಆಯಸ್ಮಾ ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛೋ ಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೇಸಜ್ಜಾನಂ; ಲದ್ಧಂ ಲದ್ಧಂ ಪರಿಸಾಯ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ। ಪರಿಸಾ ಚಸ್ಸ ಹೋತಿ ಬಾಹುಲ್ಲಿಕಾ; ಲದ್ಧಂ ಲದ್ಧಂ ಕೋಲಮ್ಬೇಪಿ 8, ಘಟೇಪಿ, ಪೂರೇತ್ವಾ ಪಟಿಸಾಮೇತಿ; ಪರಿಸ್ಸಾವನಾನಿಪಿ, ಥವಿಕಾಯೋಪಿ, ಪೂರೇತ್ವಾ ವಾತಪಾನೇಸು ಲಗ್ಗೇತಿ। ತಾನಿ ಓಲೀನವಿಲೀನಾನಿ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ಉನ್ದೂರೇಹಿಪಿ ವಿಹಾರಾ ಓಕಿಣ್ಣವಿಕಿಣ್ಣಾ ಹೋನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ವಿಹಾರಚಾರಿಕಂ ಆಹಿಣ್ಡನ್ತಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಅನ್ತೋಕೋಟ್ಠಾಗಾರಿಕಾ ಇಮೇ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ , ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಸೇನಿಯೋ ಬಿಮ್ಬಿಸಾರೋ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ, ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವರೂಪಾಯ ಬಾಹುಲ್ಲಾಯ ಚೇತೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಏವರೂಪಾಯ ಬಾಹುಲ್ಲಾಯ ಚೇತೇನ್ತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಭಗವಾತಿ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಗಿಲಾನಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಟಿಸಾಯನೀಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಪ್ಪಿ, ನವನೀತಂ, ತೇಲಂ, ಮಧು, ಫಾಣಿತಂ, ತಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಪರಮಂ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ। ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ।
Manussā ‘‘ayyena kira pilindavacchena sarājikāya parisāya uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassita’’nti attamanā abhippasannā āyasmato pilindavacchassa pañca bhesajjāni abhihariṃsu, seyyathidaṃ – sappiṃ, navanītaṃ, telaṃ, madhuṃ 9, phāṇitaṃ. Pakatiyāpi ca āyasmā pilindavaccho lābhī hoti pañcannaṃ bhesajjānaṃ; laddhaṃ laddhaṃ parisāya vissajjeti. Parisā cassa hoti bāhullikā; laddhaṃ laddhaṃ kolambepi 10, ghaṭepi, pūretvā paṭisāmeti; parissāvanānipi, thavikāyopi, pūretvā vātapānesu laggeti. Tāni olīnavilīnāni tiṭṭhanti. Undūrehipi vihārā okiṇṇavikiṇṇā honti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘antokoṭṭhāgārikā ime samaṇā sakyaputtiyā , seyyathāpi rājā māgadho seniyo bimbisāro’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā, te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhū evarūpāya bāhullāya cetessantī’’ti. Atha kho te bhikkhū te anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhū evarūpāya bāhullāya cetentī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavāti…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘yāni kho pana tāni gilānānaṃ bhikkhūnaṃ paṭisāyanīyāni bhesajjāni, seyyathidaṃ – sappi, navanītaṃ, telaṃ, madhu, phāṇitaṃ, tāni paṭiggahetvā sattāhaparamaṃ sannidhikārakaṃ paribhuñjitabbāni. Taṃ atikkāmayato yathādhammo kāretabbo’’ti.
ಪಿಲಿನ್ದವಚ್ಛವತ್ಥು ನಿಟ್ಠಿತಂ।
Pilindavacchavatthu niṭṭhitaṃ.
ಭೇಸಜ್ಜಾನುಞ್ಞಾತಭಾಣವಾರೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ ಪಠಮೋ।
Bhesajjānuññātabhāṇavāro niṭṭhito paṭhamo.
Footnotes:
