| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi |
6. පිණ්‌ඩචාරිකවත්‌තකථා
6. Piṇḍacārikavattakathā
365. තෙන ඛො පන සමයෙන පිණ්‌ඩචාරිකා භික්‌ඛූ දුන්‌නිවත්‌ථා දුප්‌පාරුතා අනාකප්‌පසම්‌පන්‌නා පිණ්‌ඩාය චරන්‌ති, අසල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වාපි නිවෙසනං පවිසන්‌ති, අසල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වාපි නික්‌ඛමන්‌ති, අතිසහසාපි පවිසන්‌ති, අතිසහසාපි නික්‌ඛමන්‌ති, අතිදූරෙපි තිට්‌ඨන්‌ති, අච්‌චාසන්‌නෙපි තිට්‌ඨන්‌ති, අතිචිරම්‌පි තිට්‌ඨන්‌ති, අතිලහුම්‌පි නිවත්‌තන්‌ති. අඤ්‌ඤතරොපි පිණ්‌ඩචාරිකො භික්‌ඛු අසල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වා නිවෙසනං පාවිසි. සො ච ද්‌වාරං මඤ්‌ඤමානො අඤ්‌ඤතරං ඔවරකං පාවිසි. තස්‌මිම්‌පි ඔවරකෙ ඉත්‌ථී නග්‌ගා උත්‌තානා නිපන්‌නා හොති. අද්‌දසා ඛො සො භික්‌ඛු තං ඉත්‌ථිං නග්‌ගං උත්‌තානං නිපන්‌නං. දිස්‌වාන – ‘‘නයිදං ද්‌වාරං, ඔවරකං ඉද’’න්‌ති තම්‌හා ඔවරකා නික්‌ඛමි. අද්‌දසා ඛො තස්‌සා ඉත්‌ථියා සාමිකො තං ඉත්‌ථිං නග්‌ගං උත්‌තානං නිපන්‌නං. දිස්‌වාන – ‘‘ඉමිනා මෙ භික්‌ඛුනා පජාපතී දූසිතා’’ති තං භික්‌ඛුං ගහෙත්‌වා ආකොටෙසි. අථ ඛො සා ඉත්‌ථී තෙන සද්‌දෙන පටිබුජ්‌ඣිත්‌වා තං පුරිසං එතදවොච – ‘‘කිස්‌ස ත්‌වං, අය්‍ය, ඉමං භික්‌ඛුං ආකොටෙසී’’ති? ‘‘ඉමිනාසි ත්‌වං භික්‌ඛුනා දූසිතා’’ති? ‘‘නාහං, අය්‍ය, ඉමිනා භික්‌ඛුනා දූසිතා; අකාරකො සො භික්‌ඛූ’’ති තං භික්‌ඛුං මුඤ්‌චාපෙසි. අථ ඛො සො භික්‌ඛු ආරාමං ගන්‌ත්‌වා භික්‌ඛූනං එතමත්‌ථං ආරොචෙසි. යෙ තෙ භික්‌ඛූ අප්‌පිච්‌ඡා…පෙ.… තෙ උජ්‌ඣායන්‌ති ඛිය්‍යන්‌ති විපාචෙන්‌ති – ‘‘කථඤ්‌හි නාම පිණ්‌ඩචාරිකා භික්‌ඛූ දුන්‌නිවත්‌ථා දුප්‌පාරුතා අනාකප්‌පසම්‌පන්‌නා පිණ්‌ඩාය චරිස්‌සන්‌ති, අසල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වාපි නිවෙසනං පවිසිස්‌සන්‌ති, අසල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වාපි නික්‌ඛමිස්‌සන්‌ති, අතිසහසාපි පවිසිස්‌සන්‌ති, අතිසහසාපි නික්‌ඛමිස්‌සන්‌ති, අතිදූරෙපි තිට්‌ඨිස්‌සන්‌ති, අච්‌චාසන්‌නෙපි තිට්‌ඨිස්‌සන්‌ති, අතිචිරම්‌පි තිට්‌ඨිස්‌සන්‌ති, අතිලහුම්‌පි නිවත්‌තිස්‌සන්‌තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං…පෙ.… සච්‌චං කිර, භික්‌ඛවෙ…පෙ.… සච්‌චං භගවාති…පෙ.… විගරහිත්‌වා…පෙ.… ධම්‌මිං කථං කත්‌වා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි –
365. Tena kho pana samayena piṇḍacārikā bhikkhū dunnivatthā duppārutā anākappasampannā piṇḍāya caranti, asallakkhetvāpi nivesanaṃ pavisanti, asallakkhetvāpi nikkhamanti, atisahasāpi pavisanti, atisahasāpi nikkhamanti, atidūrepi tiṭṭhanti, accāsannepi tiṭṭhanti, aticirampi tiṭṭhanti, atilahumpi nivattanti. Aññataropi piṇḍacāriko bhikkhu asallakkhetvā nivesanaṃ pāvisi. So ca dvāraṃ maññamāno aññataraṃ ovarakaṃ pāvisi. Tasmimpi ovarake itthī naggā uttānā nipannā hoti. Addasā kho so bhikkhu taṃ itthiṃ naggaṃ uttānaṃ nipannaṃ. Disvāna – ‘‘nayidaṃ dvāraṃ, ovarakaṃ ida’’nti tamhā ovarakā nikkhami. Addasā kho tassā itthiyā sāmiko taṃ itthiṃ naggaṃ uttānaṃ nipannaṃ. Disvāna – ‘‘iminā me bhikkhunā pajāpatī dūsitā’’ti taṃ bhikkhuṃ gahetvā ākoṭesi. Atha kho sā itthī tena saddena paṭibujjhitvā taṃ purisaṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, ayya, imaṃ bhikkhuṃ ākoṭesī’’ti? ‘‘Imināsi tvaṃ bhikkhunā dūsitā’’ti? ‘‘Nāhaṃ, ayya, iminā bhikkhunā dūsitā; akārako so bhikkhū’’ti taṃ bhikkhuṃ muñcāpesi. Atha kho so bhikkhu ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma piṇḍacārikā bhikkhū dunnivatthā duppārutā anākappasampannā piṇḍāya carissanti, asallakkhetvāpi nivesanaṃ pavisissanti, asallakkhetvāpi nikkhamissanti, atisahasāpi pavisissanti, atisahasāpi nikkhamissanti, atidūrepi tiṭṭhissanti, accāsannepi tiṭṭhissanti, aticirampi tiṭṭhissanti, atilahumpi nivattissantī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave…pe… saccaṃ bhagavāti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
366. ‘‘තෙන හි, භික්‌ඛවෙ, පිණ්‌ඩචාරිකානං භික්‌ඛූනං වත්‌තං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සාමි යථා පිණ්‌ඩචාරිකෙහි භික්‌ඛූහි සම්‌මා වත්‌තිතබ්‌බං. පිණ්‌ඩචාරිකෙන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනා – ‘ඉදානි ගාමං පවිසිස්‌සාමී’ති තිමණ්‌ඩලං පටිච්‌ඡාදෙන්‌තෙන පරිමණ්‌ඩලං නිවාසෙත්‌වා කායබන්‌ධනං බන්‌ධිත්‌වා සගුණං කත්‌වා සඞ්‌ඝාටියො පාරුපිත්‌වා ගණ්‌ඨිකං පටිමුඤ්‌චිත්‌වා ධොවිත්‌වා පත්‌තං ගහෙත්‌වා සාධුකං අතරමානෙන ගාමො පවිසිතබ්‌බො.
366. ‘‘Tena hi, bhikkhave, piṇḍacārikānaṃ bhikkhūnaṃ vattaṃ paññāpessāmi yathā piṇḍacārikehi bhikkhūhi sammā vattitabbaṃ. Piṇḍacārikena, bhikkhave, bhikkhunā – ‘idāni gāmaṃ pavisissāmī’ti timaṇḍalaṃ paṭicchādentena parimaṇḍalaṃ nivāsetvā kāyabandhanaṃ bandhitvā saguṇaṃ katvā saṅghāṭiyo pārupitvā gaṇṭhikaṃ paṭimuñcitvā dhovitvā pattaṃ gahetvā sādhukaṃ ataramānena gāmo pavisitabbo.
‘‘සුප්‌පටිච්‌ඡන්‌නෙන අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං . සුසංවුතෙන අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. ඔක්‌ඛිත්‌තචක්‌ඛුනා අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න උක්‌ඛිත්‌තකාය අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න උජ්‌ජග්‌ඝිකාය අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. අප්‌පසද්‌දෙන අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න කායප්‌පචාලකං අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න බාහුප්‌පචාලකං අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න සීසප්‌පචාලකං අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න ඛම්‌භකතෙන අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න ඔගුණ්‌ඨිතෙන අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න උක්‌කුටිකාය අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං.
‘‘Suppaṭicchannena antaraghare gantabbaṃ . Susaṃvutena antaraghare gantabbaṃ. Okkhittacakkhunā antaraghare gantabbaṃ. Na ukkhittakāya antaraghare gantabbaṃ. Na ujjagghikāya antaraghare gantabbaṃ. Appasaddena antaraghare gantabbaṃ. Na kāyappacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ. Na bāhuppacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ. Na sīsappacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ. Na khambhakatena antaraghare gantabbaṃ. Na oguṇṭhitena antaraghare gantabbaṃ. Na ukkuṭikāya antaraghare gantabbaṃ.
‘‘නිවෙසනං පවිසන්‌තෙන සල්‌ලක්‌ඛෙතබ්‌බං – ‘ඉමිනා පවිසිස්‌සාමි, ඉමිනා නික්‌ඛමිස්‌සාමී’ති. නාතිසහසා පවිසිතබ්‌බං. නාතිසහසා නික්‌ඛමිතබ්‌බං. නාතිදූරෙ ඨාතබ්‌බං. නාච්‌චාසන්‌නෙ ඨාතබ්‌බං. නාතිචිරං ඨාතබ්‌බං. නාතිලහුං නිවත්‌තිතබ්‌බං. ඨිතකෙන සල්‌ලක්‌ඛෙතබ්‌බං – ‘භික්‌ඛං දාතුකාමා වා අදාතුකාමා වා’ති. සචෙ කම්‌මං වා නික්‌ඛිපති, ආසනා වා වුට්‌ඨාති, කටච්‌ඡුං වා පරාමසති, භාජනං වා පරාමසති, ඨපෙති 1 වා – දාතුකාමස්‌සාති 2 ඨාතබ්‌බං. භික්‌ඛාය දිය්‍යමානාය වාමෙන හත්‌ථෙන සඞ්‌ඝාටිං උච්‌චාරෙත්‌වා දක්‌ඛිණෙන හත්‌ථෙන පත්‌තං පණාමෙත්‌වා උභොහි හත්‌ථෙහි පත්‌තං පටිග්‌ගහෙත්‌වා භික්‌ඛා පටිග්‌ගහෙතබ්‌බා. න ච භික්‌ඛාදායිකාය මුඛං උල්‌ලොකෙතබ්‌බං 3. සල්‌ලක්‌ඛෙතබ්‌බං – ‘සූපං දාතුකාමා වා අදාතුකාමා වා’ති. සචෙ කටච්‌ඡුං වා පරාමසති, භාජනං වා පරාමසති, ඨපෙති වා – දාතුකාමස්‌සාති ඨාතබ්‌බං. භික්‌ඛාය දින්‌නාය සඞ්‌ඝාටියා පත්‌තං පටිච්‌ඡාදෙත්‌වා සාධුකං අතරමානෙන නිවත්‌තිතබ්‌බං.
‘‘Nivesanaṃ pavisantena sallakkhetabbaṃ – ‘iminā pavisissāmi, iminā nikkhamissāmī’ti. Nātisahasā pavisitabbaṃ. Nātisahasā nikkhamitabbaṃ. Nātidūre ṭhātabbaṃ. Nāccāsanne ṭhātabbaṃ. Nāticiraṃ ṭhātabbaṃ. Nātilahuṃ nivattitabbaṃ. Ṭhitakena sallakkhetabbaṃ – ‘bhikkhaṃ dātukāmā vā adātukāmā vā’ti. Sace kammaṃ vā nikkhipati, āsanā vā vuṭṭhāti, kaṭacchuṃ vā parāmasati, bhājanaṃ vā parāmasati, ṭhapeti 4 vā – dātukāmassāti 5 ṭhātabbaṃ. Bhikkhāya diyyamānāya vāmena hatthena saṅghāṭiṃ uccāretvā dakkhiṇena hatthena pattaṃ paṇāmetvā ubhohi hatthehi pattaṃ paṭiggahetvā bhikkhā paṭiggahetabbā. Na ca bhikkhādāyikāya mukhaṃ ulloketabbaṃ 6. Sallakkhetabbaṃ – ‘sūpaṃ dātukāmā vā adātukāmā vā’ti. Sace kaṭacchuṃ vā parāmasati, bhājanaṃ vā parāmasati, ṭhapeti vā – dātukāmassāti ṭhātabbaṃ. Bhikkhāya dinnāya saṅghāṭiyā pattaṃ paṭicchādetvā sādhukaṃ ataramānena nivattitabbaṃ.
‘‘සුප්‌පටිච්‌ඡන්‌නෙන අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. සුසංවුතෙන අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. ඔක්‌ඛිත්‌තචක්‌ඛුනා අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න උක්‌ඛිත්‌තකාය අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න උජ්‌ජග්‌ඝිකාය අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. අප්‌පසද්‌දෙන අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න කායප්‌පචාලකං අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න බාහුප්‌පචාලකං අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න සීසප්‌පචාලකං අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න ඛම්‌භකතෙන අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න ඔගුණ්‌ඨිතෙන අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. න උක්‌කුටිකාය අන්‌තරඝරෙ ගන්‌තබ්‌බං. යො පඨමං ගාමතො පිණ්‌ඩාය පටික්‌කමති, තෙන ආසනං පඤ්‌ඤපෙතබ්‌බං, පාදොදකං පාදපීඨං පාදකථලිකං උපනික්‌ඛිපිතබ්‌බං, අවක්‌කාරපාති ධොවිත්‌වා උපට්‌ඨාපෙතබ්‌බා, පානීයං පරිභොජනීයං උපට්‌ඨාපෙතබ්‌බං. යො පච්‌ඡා ගාමතො පිණ්‌ඩාය පටික්‌කමති, සචෙ හොති භුත්‌තාවසෙසො, සචෙ ආකඞ්‌ඛති, භුඤ්‌ජිතබ්‌බං . නො චෙ ආකඞ්‌ඛති, අප්‌පහරිතෙ වා ඡඩ්‌ඩෙතබ්‌බං, අප්‌පාණකෙ වා උදකෙ ඔපිලාපෙතබ්‌බං. තෙන ආසනං උද්‌ධරිතබ්‌බං, පාදොදකං පාදපීඨං පාදකථලිකං පටිසාමෙතබ්‌බං, අවක්‌කාරපාති ධොවිත්‌වා පටිසාමෙතබ්‌බා, පානීයං පරිභොජනීයං පටිසාමෙතබ්‌බං , භත්‌තග්‌ගං සම්‌මජ්‌ජිතබ්‌බං. යො පස්‌සති පානීයඝටං වා පරිභොජනීයඝටං වා වච්‌චඝටං වා රිත්‌තං තුච්‌ඡං තෙන උපට්‌ඨාපෙතබ්‌බං. සචස්‌ස හොති අවිසය්‌හං, හත්‌ථවිකාරෙන දුතියං ආමන්‌තෙත්‌වා හත්‌ථවිලඞ්‌ඝකෙන උපට්‌ඨාපෙතබ්‌බං, න ච තප්‌පච්‌චයා වාචා භින්‌දිතබ්‌බා. ඉදං ඛො, භික්‌ඛවෙ, පිණ්‌ඩචාරිකානං භික්‌ඛූනං වත්‌තං යථා පිණ්‌ඩචාරිකෙහි භික්‌ඛූහි සම්‌මා වත්‌තිතබ්‌බ’’න්‌ති.
‘‘Suppaṭicchannena antaraghare gantabbaṃ. Susaṃvutena antaraghare gantabbaṃ. Okkhittacakkhunā antaraghare gantabbaṃ. Na ukkhittakāya antaraghare gantabbaṃ. Na ujjagghikāya antaraghare gantabbaṃ. Appasaddena antaraghare gantabbaṃ. Na kāyappacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ. Na bāhuppacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ. Na sīsappacālakaṃ antaraghare gantabbaṃ. Na khambhakatena antaraghare gantabbaṃ. Na oguṇṭhitena antaraghare gantabbaṃ. Na ukkuṭikāya antaraghare gantabbaṃ. Yo paṭhamaṃ gāmato piṇḍāya paṭikkamati, tena āsanaṃ paññapetabbaṃ, pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ upanikkhipitabbaṃ, avakkārapāti dhovitvā upaṭṭhāpetabbā, pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpetabbaṃ. Yo pacchā gāmato piṇḍāya paṭikkamati, sace hoti bhuttāvaseso, sace ākaṅkhati, bhuñjitabbaṃ . No ce ākaṅkhati, appaharite vā chaḍḍetabbaṃ, appāṇake vā udake opilāpetabbaṃ. Tena āsanaṃ uddharitabbaṃ, pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ paṭisāmetabbaṃ, avakkārapāti dhovitvā paṭisāmetabbā, pānīyaṃ paribhojanīyaṃ paṭisāmetabbaṃ , bhattaggaṃ sammajjitabbaṃ. Yo passati pānīyaghaṭaṃ vā paribhojanīyaghaṭaṃ vā vaccaghaṭaṃ vā rittaṃ tucchaṃ tena upaṭṭhāpetabbaṃ. Sacassa hoti avisayhaṃ, hatthavikārena dutiyaṃ āmantetvā hatthavilaṅghakena upaṭṭhāpetabbaṃ, na ca tappaccayā vācā bhinditabbā. Idaṃ kho, bhikkhave, piṇḍacārikānaṃ bhikkhūnaṃ vattaṃ yathā piṇḍacārikehi bhikkhūhi sammā vattitabba’’nti.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / පිණ්‌ඩචාරිකවත්‌තකථා • Piṇḍacārikavattakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / පිණ්‌ඩචාරිකවත්‌තකථාවණ්‌ණනා • Piṇḍacārikavattakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / පිණ්‌ඩචාරිකවත්‌තකථාදිවණ්‌ණනා • Piṇḍacārikavattakathādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 6. පිණ්‌ඩචාරිකවත්‌තකථා • 6. Piṇḍacārikavattakathā
