| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मज्झिमनिकाय (अट्ठकथा) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
९. पिण्डपातपारिसुद्धिसुत्तवण्णना
9. Piṇḍapātapārisuddhisuttavaṇṇanā
४३८. एवं मे सुतन्ति पिण्डपातपारिसुद्धिसुत्तं। तत्थ पटिसल्लानाति फलसमापत्तितो।
438.Evaṃme sutanti piṇḍapātapārisuddhisuttaṃ. Tattha paṭisallānāti phalasamāpattito.
विप्पसन्नानीति ओकासवसेनेतं वुत्तं। फलसमापत्तितो हि वुट्ठितस्स पञ्चहि पसादेहि पतिट्ठितोकासो विप्पसन्नो होति, छविवण्णो परिसुद्धो। तस्मा एवमाह। सुञ्ञतविहारेनाति सुञ्ञतफलसमापत्तिविहारेन। महापुरिसविहारोति बुद्धपच्चेकबुद्धतथागतमहासावकानं महापुरिसानं विहारो। येन चाहं मग्गेनातिआदीसु विहारतो पट्ठाय याव गामस्स इन्दखीला एस पविट्ठमग्गो नाम, अन्तोगामं पविसित्वा गेहपटिपाटिया चरित्वा याव नगरद्वारेन निक्खमना एस चरितब्बपदेसो नाम, बहि इन्दखीलतो पट्ठाय याव विहारा एस पटिक्कन्तमग्गो नाम। पटिघं वापि चेतसोति चित्ते पटिहञ्ञनकिलेसजातं किञ्चि अत्थि नत्थीति। अहोरत्तानुसिक्खिनाति दिवसञ्च रत्तिञ्च अनुसिक्खन्तेन।
Vippasannānīti okāsavasenetaṃ vuttaṃ. Phalasamāpattito hi vuṭṭhitassa pañcahi pasādehi patiṭṭhitokāso vippasanno hoti, chavivaṇṇo parisuddho. Tasmā evamāha. Suññatavihārenāti suññataphalasamāpattivihārena. Mahāpurisavihāroti buddhapaccekabuddhatathāgatamahāsāvakānaṃ mahāpurisānaṃ vihāro. Yena cāhaṃ maggenātiādīsu vihārato paṭṭhāya yāva gāmassa indakhīlā esa paviṭṭhamaggo nāma, antogāmaṃ pavisitvā gehapaṭipāṭiyā caritvā yāva nagaradvārena nikkhamanā esa caritabbapadeso nāma, bahi indakhīlato paṭṭhāya yāva vihārā esa paṭikkantamaggo nāma. Paṭighaṃ vāpi cetasoti citte paṭihaññanakilesajātaṃ kiñci atthi natthīti. Ahorattānusikkhināti divasañca rattiñca anusikkhantena.
४४०. पहीना नु खो मे पञ्च कामगुणातिआदीसु एकभिक्खुस्स पच्चवेक्खणा नाना, नानाभिक्खूनं पच्चवेक्खणा नानाति। कथं? एको हि भिक्खु पच्छाभत्तं पिण्डपातपटिक्कन्तो पत्तचीवरं पटिसामेत्वा विवित्तोकासे निसिन्नो पच्चवेक्खति ‘‘पहीना नु खो मे पञ्चकामगुणा’’ति। सो ‘‘अप्पहीना’’ति ञत्वा वीरियं पग्गय्ह अनागामिमग्गेन पञ्चकामगुणिकरागं समुग्घाटेत्वा मग्गानन्तरं फलं फलानन्तरं मग्गं ततो वुट्ठाय पच्चवेक्खन्तो ‘‘पहीना’’ति पजानाति। नीवरणादीसुपि एसेव नयो। एतेसं पन अरहत्तमग्गेन पहानादीनि होन्ति, एवं एकभिक्खुस्स नानापच्चवेक्खणा होति। एतासु पन पच्चवेक्खणासु अञ्ञो भिक्खु एकं पच्चवेक्खणं पच्चवेक्खति, अञ्ञो एकन्ति एवं नानाभिक्खूनं नानापच्चवेक्खणा होति। सेसं सब्बत्थ उत्तानमेवाति।
440.Pahīnā nu kho me pañca kāmaguṇātiādīsu ekabhikkhussa paccavekkhaṇā nānā, nānābhikkhūnaṃ paccavekkhaṇā nānāti. Kathaṃ? Eko hi bhikkhu pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto pattacīvaraṃ paṭisāmetvā vivittokāse nisinno paccavekkhati ‘‘pahīnā nu kho me pañcakāmaguṇā’’ti. So ‘‘appahīnā’’ti ñatvā vīriyaṃ paggayha anāgāmimaggena pañcakāmaguṇikarāgaṃ samugghāṭetvā maggānantaraṃ phalaṃ phalānantaraṃ maggaṃ tato vuṭṭhāya paccavekkhanto ‘‘pahīnā’’ti pajānāti. Nīvaraṇādīsupi eseva nayo. Etesaṃ pana arahattamaggena pahānādīni honti, evaṃ ekabhikkhussa nānāpaccavekkhaṇā hoti. Etāsu pana paccavekkhaṇāsu añño bhikkhu ekaṃ paccavekkhaṇaṃ paccavekkhati, añño ekanti evaṃ nānābhikkhūnaṃ nānāpaccavekkhaṇā hoti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
पपञ्चसूदनिया मज्झिमनिकायट्ठकथाय
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
पिण्डपातपारिसुद्धिसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Piṇḍapātapārisuddhisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / मज्झिमनिकाय • Majjhimanikāya / ९. पिण्डपातपारिसुद्धिसुत्तं • 9. Piṇḍapātapārisuddhisuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / मज्झिमनिकाय (टीका) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ९. पिण्डपातपारिसुद्धिसुत्तवण्णना • 9. Piṇḍapātapārisuddhisuttavaṇṇanā
