| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มชฺฌิมนิกาย (อฎฺฐกถา) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
๙. ปิณฺฑปาตปาริสุทฺธิสุตฺตวณฺณนา
9. Piṇḍapātapārisuddhisuttavaṇṇanā
๔๓๘. เอวํ เม สุตนฺติ ปิณฺฑปาตปาริสุทฺธิสุตฺตํฯ ตตฺถ ปฎิสลฺลานาติ ผลสมาปตฺติโตฯ
438.Evaṃme sutanti piṇḍapātapārisuddhisuttaṃ. Tattha paṭisallānāti phalasamāpattito.
วิปฺปสนฺนานีติ โอกาสวเสเนตํ วุตฺตํฯ ผลสมาปตฺติโต หิ วุฎฺฐิตสฺส ปญฺจหิ ปสาเทหิ ปติฎฺฐิโตกาโส วิปฺปสโนฺน โหติ, ฉวิวโณฺณ ปริสุโทฺธฯ ตสฺมา เอวมาหฯ สุญฺญตวิหาเรนาติ สุญฺญตผลสมาปตฺติวิหาเรนฯ มหาปุริสวิหาโรติ พุทฺธปเจฺจกพุทฺธตถาคตมหาสาวกานํ มหาปุริสานํ วิหาโรฯ เยน จาหํ มเคฺคนาติอาทีสุ วิหารโต ปฎฺฐาย ยาว คามสฺส อินฺทขีลา เอส ปวิฎฺฐมโคฺค นาม, อโนฺตคามํ ปวิสิตฺวา เคหปฎิปาฎิยา จริตฺวา ยาว นครทฺวาเรน นิกฺขมนา เอส จริตพฺพปเทโส นาม, พหิ อินฺทขีลโต ปฎฺฐาย ยาว วิหารา เอส ปฎิกฺกนฺตมโคฺค นามฯ ปฎิฆํ วาปิ เจตโสติ จิเตฺต ปฎิหญฺญนกิเลสชาตํ กิญฺจิ อตฺถิ นตฺถีติฯ อโหรตฺตานุสิกฺขินาติ ทิวสญฺจ รตฺติญฺจ อนุสิกฺขเนฺตนฯ
Vippasannānīti okāsavasenetaṃ vuttaṃ. Phalasamāpattito hi vuṭṭhitassa pañcahi pasādehi patiṭṭhitokāso vippasanno hoti, chavivaṇṇo parisuddho. Tasmā evamāha. Suññatavihārenāti suññataphalasamāpattivihārena. Mahāpurisavihāroti buddhapaccekabuddhatathāgatamahāsāvakānaṃ mahāpurisānaṃ vihāro. Yena cāhaṃ maggenātiādīsu vihārato paṭṭhāya yāva gāmassa indakhīlā esa paviṭṭhamaggo nāma, antogāmaṃ pavisitvā gehapaṭipāṭiyā caritvā yāva nagaradvārena nikkhamanā esa caritabbapadeso nāma, bahi indakhīlato paṭṭhāya yāva vihārā esa paṭikkantamaggo nāma. Paṭighaṃ vāpi cetasoti citte paṭihaññanakilesajātaṃ kiñci atthi natthīti. Ahorattānusikkhināti divasañca rattiñca anusikkhantena.
๔๔๐. ปหีนา นุ โข เม ปญฺจ กามคุณาติอาทีสุ เอกภิกฺขุสฺส ปจฺจเวกฺขณา นานา, นานาภิกฺขูนํ ปจฺจเวกฺขณา นานาติฯ กถํ? เอโก หิ ภิกฺขุ ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฎิกฺกโนฺต ปตฺตจีวรํ ปฎิสาเมตฺวา วิวิโตฺตกาเส นิสิโนฺน ปจฺจเวกฺขติ ‘‘ปหีนา นุ โข เม ปญฺจกามคุณา’’ติฯ โส ‘‘อปฺปหีนา’’ติ ญตฺวา วีริยํ ปคฺคยฺห อนาคามิมเคฺคน ปญฺจกามคุณิกราคํ สมุคฺฆาเฎตฺวา มคฺคานนฺตรํ ผลํ ผลานนฺตรํ มคฺคํ ตโต วุฎฺฐาย ปจฺจเวกฺขโนฺต ‘‘ปหีนา’’ติ ปชานาติฯ นีวรณาทีสุปิ เอเสว นโยฯ เอเตสํ ปน อรหตฺตมเคฺคน ปหานาทีนิ โหนฺติ, เอวํ เอกภิกฺขุสฺส นานาปจฺจเวกฺขณา โหติฯ เอตาสุ ปน ปจฺจเวกฺขณาสุ อโญฺญ ภิกฺขุ เอกํ ปจฺจเวกฺขณํ ปจฺจเวกฺขติ, อโญฺญ เอกนฺติ เอวํ นานาภิกฺขูนํ นานาปจฺจเวกฺขณา โหติฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ
440.Pahīnā nu kho me pañca kāmaguṇātiādīsu ekabhikkhussa paccavekkhaṇā nānā, nānābhikkhūnaṃ paccavekkhaṇā nānāti. Kathaṃ? Eko hi bhikkhu pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto pattacīvaraṃ paṭisāmetvā vivittokāse nisinno paccavekkhati ‘‘pahīnā nu kho me pañcakāmaguṇā’’ti. So ‘‘appahīnā’’ti ñatvā vīriyaṃ paggayha anāgāmimaggena pañcakāmaguṇikarāgaṃ samugghāṭetvā maggānantaraṃ phalaṃ phalānantaraṃ maggaṃ tato vuṭṭhāya paccavekkhanto ‘‘pahīnā’’ti pajānāti. Nīvaraṇādīsupi eseva nayo. Etesaṃ pana arahattamaggena pahānādīni honti, evaṃ ekabhikkhussa nānāpaccavekkhaṇā hoti. Etāsu pana paccavekkhaṇāsu añño bhikkhu ekaṃ paccavekkhaṇaṃ paccavekkhati, añño ekanti evaṃ nānābhikkhūnaṃ nānāpaccavekkhaṇā hoti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฎฺฐกถาย
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ปิณฺฑปาตปาริสุทฺธิสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Piṇḍapātapārisuddhisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / มชฺฌิมนิกาย • Majjhimanikāya / ๙. ปิณฺฑปาตปาริสุทฺธิสุตฺตํ • 9. Piṇḍapātapārisuddhisuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / มชฺฌิมนิกาย (ฎีกา) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ๙. ปิณฺฑปาตปาริสุทฺธิสุตฺตวณฺณนา • 9. Piṇḍapātapārisuddhisuttavaṇṇanā
