| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā |
೮. ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Piṇḍapātikasuttavaṇṇanā
೨೮. ಅಟ್ಠಮೇ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತನ್ತಿ ಏಕಾಸನಿಕಖಲುಪಚ್ಛಾಭತ್ತಿಕಾನಂ ಪಾತೋವ ಭುತ್ತಾನಂ ಅನ್ತೋಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೋಪಿ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಮೇವ, ಇಧ ಪನ ಪಕತಿಭತ್ತಸ್ಸೇವ ಪಚ್ಛತೋ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಾನನ್ತಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತತೋ ಪಟಿಕ್ಕನ್ತಾನಂ, ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪರಿಯೇಸಿತ್ವಾ ಭತ್ತಕಿಚ್ಚಸ್ಸ ನಿಟ್ಠಾಪನವಸೇನ ತತೋ ನಿವತ್ತಾನಂ। ಕರೇರಿಮಣ್ಡಲಮಾಳೇತಿ ಏತ್ಥ ಕರೇರೀತಿ ವರುಣರುಕ್ಖಸ್ಸ ನಾಮಂ। ಸೋ ಕಿರ ಗನ್ಧಕುಟಿಯಾ ಮಣ್ಡಪಸ್ಸ ಸಾಲಾಯ ಚ ಅನ್ತರೇ ಹೋತಿ, ತೇನ ಗನ್ಧಕುಟೀಪಿ ‘‘ಕರೇರಿಕುಟಿಕಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಮಣ್ಡಪೋಪಿ ಸಾಲಾಪಿ ‘‘ಕರೇರಿಮಣ್ಡಲಮಾಳೋ’’ತಿ। ತಸ್ಮಾ ಕರೇರಿರುಕ್ಖಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ಕತೇ ನಿಸೀದನಸಾಲಸಙ್ಖಾತೇ ಮಣ್ಡಲಮಾಳೇ। ತಿಣಪಣ್ಣಚ್ಛದನಂ ಅನೋವಸ್ಸಕಂ ‘‘ಮಣ್ಡಲಮಾಳೋ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ಅತಿಮುತ್ತಕಾದಿಲತಾಮಣ್ಡಪೋ ‘‘ಮಣ್ಡಲಮಾಳೋ’’ತಿ ಅಪರೇ।
28. Aṭṭhame pacchābhattanti ekāsanikakhalupacchābhattikānaṃ pātova bhuttānaṃ antomajjhanhikopi pacchābhattameva, idha pana pakatibhattasseva pacchato pacchābhattanti veditabbaṃ. Piṇḍapātapaṭikkantānanti piṇḍapātato paṭikkantānaṃ, piṇḍapātaṃ pariyesitvā bhattakiccassa niṭṭhāpanavasena tato nivattānaṃ. Karerimaṇḍalamāḷeti ettha karerīti varuṇarukkhassa nāmaṃ. So kira gandhakuṭiyā maṇḍapassa sālāya ca antare hoti, tena gandhakuṭīpi ‘‘karerikuṭikā’’ti vuccati, maṇḍapopi sālāpi ‘‘karerimaṇḍalamāḷo’’ti. Tasmā karerirukkhassa avidūre kate nisīdanasālasaṅkhāte maṇḍalamāḷe. Tiṇapaṇṇacchadanaṃ anovassakaṃ ‘‘maṇḍalamāḷo’’ti vadanti, atimuttakādilatāmaṇḍapo ‘‘maṇḍalamāḷo’’ti apare.
ಕಾಲೇನ ಕಾಲನ್ತಿ ಕಾಲೇ ಕಾಲೇ ಅನ್ತರನ್ತರಾ, ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮನಾಪಿಕೇತಿ ಮನವಡ್ಢಕೇ, ಪಿಯರೂಪೇ ಇಟ್ಠೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಟ್ಠಾನಿಟ್ಠಭಾವೋ ಚ ಪುಗ್ಗಲವಸೇನ ಚ ದ್ವಾರವಸೇನ ಚ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಹಿ ಇಟ್ಠಾಭಿಮತೋ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠೋ ಹೋತಿ, ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠಾಭಿಮತೋ ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಇಟ್ಠೋ । ತಥಾ ಏಕಸ್ಸ ದ್ವಾರಸ್ಸ ಇಟ್ಠೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅನಿಟ್ಠೋ। ವಿಪಾಕವಸೇನ ಪನೇತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಕುಸಲವಿಪಾಕೋ ಹಿ ಏಕನ್ತೇನ ಇಟ್ಠೋ, ಅಕುಸಲವಿಪಾಕೋ ಅನಿಟ್ಠೋ ಏವಾತಿ। ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪೇ ಪಸ್ಸಿತುನ್ತಿ ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಟ್ಠೋ ಉಪಾಸಕೇಹಿ ಗೇಹಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಪೂಜಾಸಕ್ಕಾರಕರಣತ್ಥಂ ಉಪನೀತೇಸು ಆಸನವಿತಾನಾದೀಸು ನಾನಾವಿರಾಗಸಮುಜ್ಜಲವಣ್ಣಸಙ್ಖಾತೇ ರಜನೀಯೇ ಅಞ್ಞೇ ಚ ಸವಿಞ್ಞಾಣಕರೂಪೇ ಚಕ್ಖುದ್ವಾರಿಕವಿಞ್ಞಾಣೇಹಿ ಪಸ್ಸಿತುಂ। ಸದ್ದೇತಿ ತಥೇವ ಇಸ್ಸರಜನಾನಂ ಗೇಹಂ ಪವಿಟ್ಠೋ ತೇಸಂ ಪಯುತ್ತೇ ಗೀತವಾದಿತಸದ್ದೇ ಸೋತುಂ। ಗನ್ಧೇತಿ ತಥಾ ತೇಹಿ ಪೂಜಾಸಕ್ಕಾರವಸೇನ ಉಪನೀತೇ ಪುಪ್ಫಧೂಮಾದಿಗನ್ಧೇ ಘಾಯಿತುಂ। ರಸೇತಿ ತೇಹಿ ದಿನ್ನಾಹಾರಪರಿಭೋಗೇ ನಾನಗ್ಗರಸೇ ಸಾಯಿತುಂ। ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇತಿ ಮಹಗ್ಘಪಚ್ಚತ್ಥರಣೇಸು ಆಸನೇಸು ನಿಸಿನ್ನಕಾಲೇ ಸುಖಸಮ್ಫಸ್ಸೇ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇ ಫುಸಿತುಂ। ಏವಞ್ಚ ಪಞ್ಚದ್ವಾರಿಕಇಟ್ಠಾರಮ್ಮಣಪ್ಪಟಿಲಾಭಂ ಕಿತ್ತೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಮನೋದ್ವಾರಿಕಇಟ್ಠಾರಮ್ಮಣಪ್ಪಟಿಲಾಭಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಸಕ್ಕತೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತತ್ಥಮೇವ।
Kālena kālanti kāle kāle antarantarā, tasmiṃ tasmiṃ samayeti attho. Manāpiketi manavaḍḍhake, piyarūpe iṭṭheti attho. Iṭṭhāniṭṭhabhāvo ca puggalavasena ca dvāravasena ca gahetabbo. Ekaccassa hi iṭṭhābhimato ekaccassa aniṭṭho hoti, ekaccassa aniṭṭhābhimato ekaccassa iṭṭho . Tathā ekassa dvārassa iṭṭho aññassa aniṭṭho. Vipākavasena panettha vinicchayo veditabbo. Kusalavipāko hi ekantena iṭṭho, akusalavipāko aniṭṭho evāti. Cakkhunā rūpe passitunti gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭho upāsakehi gehaṃ pavesetvā pūjāsakkārakaraṇatthaṃ upanītesu āsanavitānādīsu nānāvirāgasamujjalavaṇṇasaṅkhāte rajanīye aññe ca saviññāṇakarūpe cakkhudvārikaviññāṇehi passituṃ. Saddeti tatheva issarajanānaṃ gehaṃ paviṭṭho tesaṃ payutte gītavāditasadde sotuṃ. Gandheti tathā tehi pūjāsakkāravasena upanīte pupphadhūmādigandhe ghāyituṃ. Raseti tehi dinnāhāraparibhoge nānaggarase sāyituṃ. Phoṭṭhabbeti mahagghapaccattharaṇesu āsanesu nisinnakāle sukhasamphasse phoṭṭhabbe phusituṃ. Evañca pañcadvārikaiṭṭhārammaṇappaṭilābhaṃ kittetvā idāni manodvārikaiṭṭhārammaṇappaṭilābhaṃ dassetuṃ ‘‘sakkato’’tiādi vuttaṃ. Taṃ heṭṭhā vuttatthameva.
ಕಿಂ ಪನ ಅಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಾನಂ ಅಯಂ ನಯೋ ನ ಲಬ್ಭತೀತಿ? ಲಬ್ಭತಿ। ತೇಸಮ್ಪಿ ಹಿ ನಿಮನ್ತನಸಲಾಕಭತ್ತಾದಿಅತ್ಥಂ ಗಾಮಂ ಗತಕಾಲೇ ಉಳಾರವಿಭವಾ ಉಪಾಸಕಾ ತಥಾ ಸಕ್ಕಾರಸಮ್ಮಾನಂ ಕರೋನ್ತಿಯೇವ, ತಂ ಪನ ಅನಿಯತಂ। ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಾನಂ ಪನ ತದಾ ನಿಚ್ಚಮೇವ ತತ್ಥ ಪೂಜಾಸಕ್ಕಾರಂ ಕರಿಯಮಾನಂ ದಿಸ್ವಾ, ಸಕ್ಕಾರಗರುತಾಯ ಅನಿಸ್ಸರಣಮಗ್ಗೇ ಠತ್ವಾ, ಅಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರವಸೇನ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಏವಮಾಹಂಸು। ತೇನೇವಾಹ – ‘‘ಹನ್ದಾವುಸೋ, ಮಯಮ್ಪಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಾ ಹೋಮಾ’’ತಿಆದಿ।
Kiṃ pana apiṇḍapātikānaṃ ayaṃ nayo na labbhatīti? Labbhati. Tesampi hi nimantanasalākabhattādiatthaṃ gāmaṃ gatakāle uḷāravibhavā upāsakā tathā sakkārasammānaṃ karontiyeva, taṃ pana aniyataṃ. Piṇḍapātikānaṃ pana tadā niccameva tattha pūjāsakkāraṃ kariyamānaṃ disvā, sakkāragarutāya anissaraṇamagge ṭhatvā, ayonisomanasikāravasena te bhikkhū evamāhaṃsu. Tenevāha – ‘‘handāvuso, mayampi piṇḍapātikā homā’’tiādi.
ತತ್ಥ ಹನ್ದಾತಿ ವೋಸ್ಸಗ್ಗತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ। ಲಚ್ಛಾಮಾತಿ ಲಭಿಸ್ಸಾಮ। ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೀತಿ ತತ್ಥ ಸುರಭಿಗನ್ಧಕುಟಿಯಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ತೇಸಂ ತಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪಂ ಸುತ್ವಾ ‘‘ಇಮೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಮಾದಿಸಸ್ಸ ನಾಮ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಮಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕವಿಹಾರೇ ವಸನ್ತಾಪಿ ಏವಂ ಅಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರವಸೇನ ಕಥಂ ಪವತ್ತೇನ್ತಿ, ಸಲ್ಲೇಖೇ ನ ವತ್ತನ್ತಿ, ಹನ್ದ ತೇ ತತೋ ನಿವಾರೇತ್ವಾ ಸಲ್ಲೇಖವಿಹಾರೇ ನಿಯೋಜೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಮಣ್ಡಲಮಾಳಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ। ಸೇಸಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
Tattha handāti vossaggatthe nipāto. Lacchāmāti labhissāma. Tenupasaṅkamīti tattha surabhigandhakuṭiyaṃ nisinno tesaṃ taṃ kathāsallāpaṃ sutvā ‘‘ime bhikkhū mādisassa nāma buddhassa sāsane pabbajitvā mayā saddhiṃ ekavihāre vasantāpi evaṃ ayonisomanasikāravasena kathaṃ pavattenti, sallekhe na vattanti, handa te tato nivāretvā sallekhavihāre niyojessāmī’’ti maṇḍalamāḷaṃ upasaṅkami. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayameva.
ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾತಿ ‘‘ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಸನ್ತುಟ್ಠಿತಾಸಲ್ಲೇಖಾನಂ ವಸೇನ ಕಿಲೇಸೇ ಧುನಿತುಂ ತಣ್ಹಂ ವಿಸೋಸೇತುಂ ಪಟಿಪನ್ನೋತಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಸ್ಸ ಸತೋ ದೇವಾ ಪಿಹಯನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಆದರಜಾತಾ ಪಿಯಾಯನ್ತಿ, ನ ಇತೋ ಅಞ್ಞಥಾ’’ತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತದತ್ಥದೀಪನಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ।
Etamatthaṃ viditvāti ‘‘appicchatāsantuṭṭhitāsallekhānaṃ vasena kilese dhunituṃ taṇhaṃ visosetuṃ paṭipannoti piṇḍapātikassa sato devā pihayanti, tassa paṭipattiyā ādarajātā piyāyanti, na ito aññathā’’ti imamatthaṃ viditvā tadatthadīpanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ತತ್ಥ ನೋ ಚೇ ಸದ್ದಸಿಲೋಕನಿಸ್ಸಿತೋತಿ ‘‘ಅಹೋ ಅಯ್ಯೋ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛೋ ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಪರಮಸಲ್ಲೇಖವುತ್ತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಪರೇಹಿ ಕಿತ್ತಿತಬ್ಬಸದ್ದಸಙ್ಖಾತಂ ಸಿಲೋಕಂ। ತಣ್ಹಾಯ ನಿಸ್ಸಿತೋ ನ ಹೋತಿ ಚೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸದ್ದೋ ವಾ ಸಮ್ಮುಖಾ ವಣ್ಣಭಣನಥುತಿಘೋಸೋ, ಸಿಲೋಕೋ ಪರಮ್ಮುಖಭೂತಾ ಪಸಂಸಾ ಪತ್ಥಟಯಸತಾ ವಾ। ಸೇಸಂ ಅನನ್ತರಸುತ್ತೇ ವುತ್ತನಯಮೇವ।
Tattha no ce saddasilokanissitoti ‘‘aho ayyo appiccho santuṭṭho paramasallekhavuttī’’tiādinā parehi kittitabbasaddasaṅkhātaṃ silokaṃ. Taṇhāya nissito na hoti ceti attho. Saddo vā sammukhā vaṇṇabhaṇanathutighoso, siloko parammukhabhūtā pasaṃsā patthaṭayasatā vā. Sesaṃ anantarasutte vuttanayameva.
ಅಟ್ಠಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Aṭṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi / ೮. ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಸುತ್ತಂ • 8. Piṇḍapātikasuttaṃ
