| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
८. पिण्डसुत्तवण्णना
8. Piṇḍasuttavaṇṇanā
१५४. अट्ठमे पाहुनकानि भवन्तीति तथारूपे नक्खत्ते तत्थ तत्थ पेसेतब्बानि पाहुनकानि भवन्ति, आगन्तुकपण्णाकारदानानि वा। सयंचरणदिवसे समवयजातिगोत्ता कुमारका ततो ततो सन्निपतन्ति। कुमारिकायोपि अत्तनो अत्तनो विभवानुरूपेन अलङ्कता तहं तहं विचरन्ति। तत्र कुमारिकायोपि यथारुचिकानं कुमारकानं पण्णाकारं पेसेन्ति, कुमारकापि कुमारिकानं अञ्ञस्मिं असति अन्तमसो मालागुळेनपि परिक्खिपन्ति। अन्वाविट्ठाति अनु आविट्ठा। तंदिवसं किर पञ्चसता कुमारिकायो उय्यानकीळं गच्छन्तियो पटिपथे सत्थारं दिस्वा छणपूवं ददेय्युं। सत्था तासं दानानुमोदनत्थं पकिण्णकधम्मदेसनं देसेय्य, देसनापरियोसाने सब्बापि सोतापत्तिफले पतिट्ठहेय्युं। मारो तासं सम्पत्तिया अन्तरायं करिस्सामीति अन्वाविसि। पाळियं पन मा समणो गोतमो पिण्डमलत्थाति एत्तकंयेव वुत्तन्ति।
154. Aṭṭhame pāhunakāni bhavantīti tathārūpe nakkhatte tattha tattha pesetabbāni pāhunakāni bhavanti, āgantukapaṇṇākāradānāni vā. Sayaṃcaraṇadivase samavayajātigottā kumārakā tato tato sannipatanti. Kumārikāyopi attano attano vibhavānurūpena alaṅkatā tahaṃ tahaṃ vicaranti. Tatra kumārikāyopi yathārucikānaṃ kumārakānaṃ paṇṇākāraṃ pesenti, kumārakāpi kumārikānaṃ aññasmiṃ asati antamaso mālāguḷenapi parikkhipanti. Anvāviṭṭhāti anu āviṭṭhā. Taṃdivasaṃ kira pañcasatā kumārikāyo uyyānakīḷaṃ gacchantiyo paṭipathe satthāraṃ disvā chaṇapūvaṃ dadeyyuṃ. Satthā tāsaṃ dānānumodanatthaṃ pakiṇṇakadhammadesanaṃ deseyya, desanāpariyosāne sabbāpi sotāpattiphale patiṭṭhaheyyuṃ. Māro tāsaṃ sampattiyā antarāyaṃ karissāmīti anvāvisi. Pāḷiyaṃ pana mā samaṇo gotamo piṇḍamalatthāti ettakaṃyeva vuttanti.
किं पन सत्था मारावट्टनं अजानित्वा पविट्ठोति? आम अजानित्वा। कस्मा? अनावज्जनताय। बुद्धानञ्हि – ‘‘असुकट्ठाने भत्तं लभिस्साम, न लभिस्सामा’’ति आवज्जनं न अननुच्छविकं। पविट्ठो पन मनुस्सानं उपचारभेदं दिस्वा, ‘‘किं इद’’न्ति? आवज्जेन्तो ञत्वा, ‘‘आमिसत्थं मारावट्टनं भिन्दितुं अननुच्छविक’’न्ति अभिन्दित्वाव निक्खन्तो।
Kiṃ pana satthā mārāvaṭṭanaṃ ajānitvā paviṭṭhoti? Āma ajānitvā. Kasmā? Anāvajjanatāya. Buddhānañhi – ‘‘asukaṭṭhāne bhattaṃ labhissāma, na labhissāmā’’ti āvajjanaṃ na ananucchavikaṃ. Paviṭṭho pana manussānaṃ upacārabhedaṃ disvā, ‘‘kiṃ ida’’nti? Āvajjento ñatvā, ‘‘āmisatthaṃ mārāvaṭṭanaṃ bhindituṃ ananucchavika’’nti abhinditvāva nikkhanto.
उपसङ्कमीति अमित्तविजयेन विय तुट्ठो सकलगामे कटच्छुमत्तम्पि भत्तं अलभित्वा गामतो निक्खमन्तं भगवन्तं गामियमनुस्सवेसेन उपसङ्कमि। तथाहं करिस्सामीति इदं सो मुसा भासति। एवं किरस्स अहोसि – ‘‘मया एवं वुत्ते पुन पविसिस्सति, अथ नं गामदारका ‘सकलगामे चरित्वा कटच्छुभिक्खम्पि अलभित्वा गामतो निक्खम्म पुन पविट्ठोसी’तिआदीनि वत्वा उप्पण्डेस्सन्ती’’ति। भगवा पन – ‘‘सचायं मं एवं विहेठेस्सति मुद्धमस्सेव सत्तधा फलिस्सती’’ति तस्मिं अनुकम्पाय अपविसित्वा गाथाद्वयमाह।
Upasaṅkamīti amittavijayena viya tuṭṭho sakalagāme kaṭacchumattampi bhattaṃ alabhitvā gāmato nikkhamantaṃ bhagavantaṃ gāmiyamanussavesena upasaṅkami. Tathāhaṃ karissāmīti idaṃ so musā bhāsati. Evaṃ kirassa ahosi – ‘‘mayā evaṃ vutte puna pavisissati, atha naṃ gāmadārakā ‘sakalagāme caritvā kaṭacchubhikkhampi alabhitvā gāmato nikkhamma puna paviṭṭhosī’tiādīni vatvā uppaṇḍessantī’’ti. Bhagavā pana – ‘‘sacāyaṃ maṃ evaṃ viheṭhessati muddhamasseva sattadhā phalissatī’’ti tasmiṃ anukampāya apavisitvā gāthādvayamāha.
तत्थ पसवीति जनेसि निप्फादेसि। आसज्जाति आसादेत्वा घट्टेत्वा। न मे पापं विपच्चतीति मम पापं न पच्चति। निप्फलं एतन्ति किं नु त्वं एवं मञ्ञसि? मा एवं मञ्ञि, अत्थि तया कतस्स पापस्स फलन्ति दीपेति। किञ्चनन्ति मद्दितुं समत्थं रागकिञ्चनादि किलेसजातं। आभस्सरा यथाति यथा आभस्सरा देवा सप्पीतिकज्झानेन यापेन्ता पीतिभक्खा नाम होन्ति, एवं भविस्सामाति। अट्ठमं।
Tattha pasavīti janesi nipphādesi. Āsajjāti āsādetvā ghaṭṭetvā. Na me pāpaṃ vipaccatīti mama pāpaṃ na paccati. Nipphalaṃ etanti kiṃ nu tvaṃ evaṃ maññasi? Mā evaṃ maññi, atthi tayā katassa pāpassa phalanti dīpeti. Kiñcananti maddituṃ samatthaṃ rāgakiñcanādi kilesajātaṃ. Ābhassarā yathāti yathā ābhassarā devā sappītikajjhānena yāpentā pītibhakkhā nāma honti, evaṃ bhavissāmāti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ८. पिण्डसुत्तं • 8. Piṇḍasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ८. पिण्डसुत्तवण्णना • 8. Piṇḍasuttavaṇṇanā
