| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
८. पिण्डसुत्तवण्णना
8. Piṇḍasuttavaṇṇanā
१५४. तत्थ तत्थाति तस्मिं तस्मिं ञातिमित्तकुले। पाहुनकानीति पहितब्बपण्णाकारानि। आगन्तुकपण्णाकारानीति आगन्तुकानं उपगतानं दातब्बपण्णाकारानि। सयंचरदिवसेति कुमारकानञ्च कुमारिकानञ्च सयं अत्तना चरितब्बछणदिवसे। इदानि तमत्थं वित्थारतो दस्सेन्तो ‘‘समवयजातिगोत्ता’’तिआदिमाह। समवयसमजातिकसमगोत्ताति पच्चेकं सम-सद्दो योजेतब्बो। गोत्तसमता च आवाहविवाहयोग्यतावसेन दट्ठब्बा, न एकगोत्ततावसेन। ततो ततो गामतो। अञ्ञस्मिं दातब्बे असति। छणवसेन पहिणितुं सम्पादितं पूवं छणपूवं। तासं सम्पत्तियाति तासं दानं धम्मस्सवनञ्चाति तस्सा दुविधायपि सम्पत्तिया।
154.Tattha tatthāti tasmiṃ tasmiṃ ñātimittakule. Pāhunakānīti pahitabbapaṇṇākārāni. Āgantukapaṇṇākārānīti āgantukānaṃ upagatānaṃ dātabbapaṇṇākārāni. Sayaṃcaradivaseti kumārakānañca kumārikānañca sayaṃ attanā caritabbachaṇadivase. Idāni tamatthaṃ vitthārato dassento ‘‘samavayajātigottā’’tiādimāha. Samavayasamajātikasamagottāti paccekaṃ sama-saddo yojetabbo. Gottasamatā ca āvāhavivāhayogyatāvasena daṭṭhabbā, na ekagottatāvasena. Tato tato gāmato. Aññasmiṃ dātabbe asati. Chaṇavasena pahiṇituṃ sampāditaṃ pūvaṃ chaṇapūvaṃ. Tāsaṃ sampattiyāti tāsaṃ dānaṃ dhammassavanañcāti tassā duvidhāyapi sampattiyā.
ञाणं नाम आवज्जनपुब्बकं, तस्मा अजाननस्स ‘‘अनावज्जनताया’’ति कारणं वत्वा सेसकारणं वदन्तो ‘‘बुद्धान’’न्तिआदिमाह। उपचारभेदन्ति बुद्धं दिस्वा मनुस्सेहि कातब्बउपचारस्स भिन्दनं। भिन्दितुन्ति विधमितुं।
Ñāṇaṃ nāma āvajjanapubbakaṃ, tasmā ajānanassa ‘‘anāvajjanatāyā’’ti kāraṇaṃ vatvā sesakāraṇaṃ vadanto ‘‘buddhāna’’ntiādimāha. Upacārabhedanti buddhaṃ disvā manussehi kātabbaupacārassa bhindanaṃ. Bhinditunti vidhamituṃ.
भगवा पनाति पनसद्दो विसेसत्थजोतको। तेन न केवलं भगवा उप्पण्डनं परिहरन्तो तं गामं न पुन पाविसि, अथ खो मारं अनुकम्पन्तोति इदं विसेसं जोतेति।
Bhagavā panāti panasaddo visesatthajotako. Tena na kevalaṃ bhagavā uppaṇḍanaṃ pariharanto taṃ gāmaṃ na puna pāvisi, atha kho māraṃ anukampantoti idaṃ visesaṃ joteti.
जनेसीति अपुञ्ञं जनेसि, जनेन्तो च यथा ततो आयतिं थिरतरं महन्तं दुक्खं निप्फज्जिस्सति, एवं निप्फादेसि। आसज्जनन्ति एत्थ नन्ति निपातमत्तं। किञ्चति मद्दति अभिभवतीति किञ्चनन्ति आह ‘‘मद्दितुं समत्थ’’न्ति।
Janesīti apuññaṃ janesi, janento ca yathā tato āyatiṃ thirataraṃ mahantaṃ dukkhaṃ nipphajjissati, evaṃ nipphādesi. Āsajjananti ettha nanti nipātamattaṃ. Kiñcati maddati abhibhavatīti kiñcananti āha ‘‘maddituṃ samattha’’nti.
पिण्डसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Piṇḍasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ८. पिण्डसुत्तं • 8. Piṇḍasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ८. पिण्डसुत्तवण्णना • 8. Piṇḍasuttavaṇṇanā
