| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๘. ปิณฺฑสุตฺตวณฺณนา
8. Piṇḍasuttavaṇṇanā
๑๕๔. อฎฺฐเม ปาหุนกานิ ภวนฺตีติ ตถารูเป นกฺขเตฺต ตตฺถ ตตฺถ เปเสตพฺพานิ ปาหุนกานิ ภวนฺติ, อาคนฺตุกปณฺณาการทานานิ วาฯ สยํจรณทิวเส สมวยชาติโคตฺตา กุมารกา ตโต ตโต สนฺนิปตนฺติฯ กุมาริกาโยปิ อตฺตโน อตฺตโน วิภวานุรูเปน อลงฺกตา ตหํ ตหํ วิจรนฺติฯ ตตฺร กุมาริกาโยปิ ยถารุจิกานํ กุมารกานํ ปณฺณาการํ เปเสนฺติ, กุมารกาปิ กุมาริกานํ อญฺญสฺมิํ อสติ อนฺตมโส มาลาคุเฬนปิ ปริกฺขิปนฺติฯ อนฺวาวิฎฺฐาติ อนุ อาวิฎฺฐาฯ ตํทิวสํ กิร ปญฺจสตา กุมาริกาโย อุยฺยานกีฬํ คจฺฉนฺติโย ปฎิปเถ สตฺถารํ ทิสฺวา ฉณปูวํ ทเทยฺยุํฯ สตฺถา ตาสํ ทานานุโมทนตฺถํ ปกิณฺณกธมฺมเทสนํ เทเสยฺย, เทสนาปริโยสาเน สพฺพาปิ โสตาปตฺติผเล ปติฎฺฐเหยฺยุํฯ มาโร ตาสํ สมฺปตฺติยา อนฺตรายํ กริสฺสามีติ อนฺวาวิสิฯ ปาฬิยํ ปน มา สมโณ โคตโม ปิณฺฑมลตฺถาติ เอตฺตกํเยว วุตฺตนฺติฯ
154. Aṭṭhame pāhunakāni bhavantīti tathārūpe nakkhatte tattha tattha pesetabbāni pāhunakāni bhavanti, āgantukapaṇṇākāradānāni vā. Sayaṃcaraṇadivase samavayajātigottā kumārakā tato tato sannipatanti. Kumārikāyopi attano attano vibhavānurūpena alaṅkatā tahaṃ tahaṃ vicaranti. Tatra kumārikāyopi yathārucikānaṃ kumārakānaṃ paṇṇākāraṃ pesenti, kumārakāpi kumārikānaṃ aññasmiṃ asati antamaso mālāguḷenapi parikkhipanti. Anvāviṭṭhāti anu āviṭṭhā. Taṃdivasaṃ kira pañcasatā kumārikāyo uyyānakīḷaṃ gacchantiyo paṭipathe satthāraṃ disvā chaṇapūvaṃ dadeyyuṃ. Satthā tāsaṃ dānānumodanatthaṃ pakiṇṇakadhammadesanaṃ deseyya, desanāpariyosāne sabbāpi sotāpattiphale patiṭṭhaheyyuṃ. Māro tāsaṃ sampattiyā antarāyaṃ karissāmīti anvāvisi. Pāḷiyaṃ pana mā samaṇo gotamo piṇḍamalatthāti ettakaṃyeva vuttanti.
กิํ ปน สตฺถา มาราวฎฺฎนํ อชานิตฺวา ปวิโฎฺฐติ? อาม อชานิตฺวาฯ กสฺมา? อนาวชฺชนตายฯ พุทฺธานญฺหิ – ‘‘อสุกฎฺฐาเน ภตฺตํ ลภิสฺสาม, น ลภิสฺสามา’’ติ อาวชฺชนํ น อนนุจฺฉวิกํฯ ปวิโฎฺฐ ปน มนุสฺสานํ อุปจารเภทํ ทิสฺวา, ‘‘กิํ อิท’’นฺติ? อาวเชฺชโนฺต ญตฺวา, ‘‘อามิสตฺถํ มาราวฎฺฎนํ ภินฺทิตุํ อนนุจฺฉวิก’’นฺติ อภินฺทิตฺวาว นิกฺขโนฺตฯ
Kiṃ pana satthā mārāvaṭṭanaṃ ajānitvā paviṭṭhoti? Āma ajānitvā. Kasmā? Anāvajjanatāya. Buddhānañhi – ‘‘asukaṭṭhāne bhattaṃ labhissāma, na labhissāmā’’ti āvajjanaṃ na ananucchavikaṃ. Paviṭṭho pana manussānaṃ upacārabhedaṃ disvā, ‘‘kiṃ ida’’nti? Āvajjento ñatvā, ‘‘āmisatthaṃ mārāvaṭṭanaṃ bhindituṃ ananucchavika’’nti abhinditvāva nikkhanto.
อุปสงฺกมีติ อมิตฺตวิชเยน วิย ตุโฎฺฐ สกลคาเม กฎจฺฉุมตฺตมฺปิ ภตฺตํ อลภิตฺวา คามโต นิกฺขมนฺตํ ภควนฺตํ คามิยมนุสฺสเวเสน อุปสงฺกมิฯ ตถาหํ กริสฺสามีติ อิทํ โส มุสา ภาสติฯ เอวํ กิรสฺส อโหสิ – ‘‘มยา เอวํ วุเตฺต ปุน ปวิสิสฺสติ, อถ นํ คามทารกา ‘สกลคาเม จริตฺวา กฎจฺฉุภิกฺขมฺปิ อลภิตฺวา คามโต นิกฺขมฺม ปุน ปวิโฎฺฐสี’ติอาทีนิ วตฺวา อุปฺปเณฺฑสฺสนฺตี’’ติฯ ภควา ปน – ‘‘สจายํ มํ เอวํ วิเหเฐสฺสติ มุทฺธมเสฺสว สตฺตธา ผลิสฺสตี’’ติ ตสฺมิํ อนุกมฺปาย อปวิสิตฺวา คาถาทฺวยมาหฯ
Upasaṅkamīti amittavijayena viya tuṭṭho sakalagāme kaṭacchumattampi bhattaṃ alabhitvā gāmato nikkhamantaṃ bhagavantaṃ gāmiyamanussavesena upasaṅkami. Tathāhaṃ karissāmīti idaṃ so musā bhāsati. Evaṃ kirassa ahosi – ‘‘mayā evaṃ vutte puna pavisissati, atha naṃ gāmadārakā ‘sakalagāme caritvā kaṭacchubhikkhampi alabhitvā gāmato nikkhamma puna paviṭṭhosī’tiādīni vatvā uppaṇḍessantī’’ti. Bhagavā pana – ‘‘sacāyaṃ maṃ evaṃ viheṭhessati muddhamasseva sattadhā phalissatī’’ti tasmiṃ anukampāya apavisitvā gāthādvayamāha.
ตตฺถ ปสวีติ ชเนสิ นิปฺผาเทสิฯ อาสชฺชาติ อาสาเทตฺวา ฆเฎฺฎตฺวาฯ น เม ปาปํ วิปจฺจตีติ มม ปาปํ น ปจฺจติฯ นิปฺผลํ เอตนฺติ กิํ นุ ตฺวํ เอวํ มญฺญสิ? มา เอวํ มญฺญิ, อตฺถิ ตยา กตสฺส ปาปสฺส ผลนฺติ ทีเปติฯ กิญฺจนนฺติ มทฺทิตุํ สมตฺถํ ราคกิญฺจนาทิ กิเลสชาตํฯ อาภสฺสรา ยถาติ ยถา อาภสฺสรา เทวา สปฺปีติกชฺฌาเนน ยาเปนฺตา ปีติภกฺขา นาม โหนฺติ, เอวํ ภวิสฺสามาติฯ อฎฺฐมํฯ
Tattha pasavīti janesi nipphādesi. Āsajjāti āsādetvā ghaṭṭetvā. Na me pāpaṃ vipaccatīti mama pāpaṃ na paccati. Nipphalaṃ etanti kiṃ nu tvaṃ evaṃ maññasi? Mā evaṃ maññi, atthi tayā katassa pāpassa phalanti dīpeti. Kiñcananti maddituṃ samatthaṃ rāgakiñcanādi kilesajātaṃ. Ābhassarā yathāti yathā ābhassarā devā sappītikajjhānena yāpentā pītibhakkhā nāma honti, evaṃ bhavissāmāti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๘. ปิณฺฑสุตฺตํ • 8. Piṇḍasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๘. ปิณฺฑสุตฺตวณฺณนา • 8. Piṇḍasuttavaṇṇanā
