| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៨. បិណ្ឌោល្យសុត្តវណ្ណនា
8. Piṇḍolyasuttavaṇṇanā
៨០. អដ្ឋមេ កិស្មិញ្ចិទេវ បករណេតិ កិស្មិញ្ចិទេវ ការណេ។ បណាមេត្វាតិ នីហរិត្វា។ កិស្មិំ បន ការណេ ឯតេ ភគវតា បណាមិតាតិ? ឯកស្មិញ្ហិ អន្តោវស្សេ ភគវា សាវត្ថិយំ វសិត្វា វុត្ថវស្សោ បវារេត្វា មហាភិក្ខុសង្ឃបរិវារោ សាវត្ថិតោ និក្ខមិត្វា ជនបទចារិកំ ចរន្តោ កបិលវត្ថុំ បត្វា និគ្រោធារាមំ បាវិសិ។ សក្យរាជានោ ‘‘សត្ថា អាគតោ’’តិ សុត្វា បច្ឆាភត្តេ កប្បិយានិ តេលមធុផាណិតាទីនិ ចេវ បានកានិ ច កាជសតេហិ គាហាបេត្វា វិហារំ គន្ត្វា សង្ឃស្ស និយ្យាតេត្វា សត្ថារំ វន្ទិត្វា បដិសន្ថារំ ករោន្តា ឯកមន្តេ និសីទិំសុ។ សត្ថា តេសំ មធុរធម្មកថំ កថេន្តោ និសីទិ។ តស្មិំ ខណេ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ សេនាសនំ បដិជគ្គន្តិ, ឯកច្ចេ មញ្ចបីឋាទីនិ បញ្ញាបេន្តិ, សាមណេរា អប្បហរិតំ ករោន្តិ។ ភាជនីយដ្ឋានេ សម្បត្តភិក្ខូបិ អត្ថិ, អសម្បត្តភិក្ខូបិ អត្ថិ។ សម្បត្តា អសម្បត្តានំ លាភំ គណ្ហន្តា, ‘‘អម្ហាកំ ទេថ, អម្ហាកំ អាចរិយស្ស ទេថ ឧបជ្ឈាយស្ស ទេថា’’តិ កថេន្តា មហាសទ្ទមកំសុ។ សត្ថា សុត្វា ថេរំ បុច្ឆិ ‘‘កេ បន តេ, អានន្ទ, ឧច្ចាសទ្ទា មហាសទ្ទា កេវដ្ដា មញ្ញេ មច្ឆវិលោបេ’’តិ? ថេរោ ឯតមត្ថំ អារោចេសិ។ សត្ថា សុត្វា ‘‘អាមិសហេតុ, អានន្ទ, ភិក្ខូ មហាសទ្ទំ ករោន្តី’’តិ អាហ។ ‘‘អាម, ភន្តេ’’តិ។ ‘‘អននុច្ឆវិកំ, អានន្ទ, អប្បតិរូបំ។ ន ហិ មយា កប្បសតសហស្សាធិកានិ ចត្តារិ អសង្ខ្យេយ្យានិ ចីវរាទិហេតុ បារមិយោ បូរិតា, នាបិ ឥមេ ភិក្ខូ ចីវរាទិហេតុ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតា, អរហត្តហេតុ បព្ពជិត្វា អនត្ថំ អត្ថសទិសំ អសារំ សារសទិសំ ករោន្តិ, គច្ឆានន្ទ, តេ ភិក្ខូ បណាមេហី’’តិ។
80. Aṭṭhame kismiñcideva pakaraṇeti kismiñcideva kāraṇe. Paṇāmetvāti nīharitvā. Kismiṃ pana kāraṇe ete bhagavatā paṇāmitāti? Ekasmiñhi antovasse bhagavā sāvatthiyaṃ vasitvā vutthavasso pavāretvā mahābhikkhusaṅghaparivāro sāvatthito nikkhamitvā janapadacārikaṃ caranto kapilavatthuṃ patvā nigrodhārāmaṃ pāvisi. Sakyarājāno ‘‘satthā āgato’’ti sutvā pacchābhatte kappiyāni telamadhuphāṇitādīni ceva pānakāni ca kājasatehi gāhāpetvā vihāraṃ gantvā saṅghassa niyyātetvā satthāraṃ vanditvā paṭisanthāraṃ karontā ekamante nisīdiṃsu. Satthā tesaṃ madhuradhammakathaṃ kathento nisīdi. Tasmiṃ khaṇe ekacce bhikkhū senāsanaṃ paṭijagganti, ekacce mañcapīṭhādīni paññāpenti, sāmaṇerā appaharitaṃ karonti. Bhājanīyaṭṭhāne sampattabhikkhūpi atthi, asampattabhikkhūpi atthi. Sampattā asampattānaṃ lābhaṃ gaṇhantā, ‘‘amhākaṃ detha, amhākaṃ ācariyassa detha upajjhāyassa dethā’’ti kathentā mahāsaddamakaṃsu. Satthā sutvā theraṃ pucchi ‘‘ke pana te, ānanda, uccāsaddā mahāsaddā kevaṭṭā maññe macchavilope’’ti? Thero etamatthaṃ ārocesi. Satthā sutvā ‘‘āmisahetu, ānanda, bhikkhū mahāsaddaṃ karontī’’ti āha. ‘‘Āma, bhante’’ti. ‘‘Ananucchavikaṃ, ānanda, appatirūpaṃ. Na hi mayā kappasatasahassādhikāni cattāri asaṅkhyeyyāni cīvarādihetu pāramiyo pūritā, nāpi ime bhikkhū cīvarādihetu agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, arahattahetu pabbajitvā anatthaṃ atthasadisaṃ asāraṃ sārasadisaṃ karonti, gacchānanda, te bhikkhū paṇāmehī’’ti.
បុព្ពណ្ហសមយន្តិ ទុតិយទិវសេ បុព្ពណ្ហសមយំ។ ពេលុវលដ្ឋិកាយ មូលេតិ តរុណពេលុវរុក្ខមូលេ។ បពាឡ្ហោតិ បពាហិតោ។ បវាឡ្ហោតិបិ បាឋោ, បវាហិតោតិ អត្ថោ។ ឧភយម្បិ នីហដភាវមេវ ទីបេតិ។ សិយា អញ្ញថត្តន្តិ បសាទញ្ញថត្តំ វា ភាវញ្ញថត្តំ វា ភវេយ្យ។ កថំ? ‘‘សម្មាសម្ពុទ្ធេន មយំ លហុកេ ការណេ បណាមិតា’’តិ បសាទំ មន្ទំ ករោន្តានំ បសាទញ្ញថត្តំ នាម ហោតិ។ សលិង្គេនេវ តិត្ថាយតនំ បក្កមន្តានំ ភាវញ្ញថត្តំ នាម។ សិយា វិបរិណាមោតិ ឯត្ថ បន ‘‘មយំ សត្ថុ អជ្ឈាសយំ គណ្ហិតុំ សក្ខិស្សាមាតិ បព្ពជិតា, នំ គហេតុំ អសក្កោន្តានំ កិំ អម្ហាកំ បព្ពជ្ជាយា’’តិ? សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តនំ វិបរិណាមោតិ វេទិតព្ពោ។ វច្ឆស្សាតិ ខីរូបកវច្ឆស្ស។ អញ្ញថត្តន្តិ មិលាយនអញ្ញថត្តំ។ ខីរូបកោ ហិ វច្ឆោ មាតុ អទស្សនេន ខីរំ អលភន្តោ មិលាយតិ កម្បតិ បវេធតិ។ វិបរិណាមោតិ មរណំ។ សោ ហិ ខីរំ អលភមានោ ខីរបិបាសាយ សុស្សន្តោ បតិត្វា មរតិ។
Pubbaṇhasamayanti dutiyadivase pubbaṇhasamayaṃ. Beluvalaṭṭhikāya mūleti taruṇabeluvarukkhamūle. Pabāḷhoti pabāhito. Pavāḷhotipi pāṭho, pavāhitoti attho. Ubhayampi nīhaṭabhāvameva dīpeti. Siyā aññathattanti pasādaññathattaṃ vā bhāvaññathattaṃ vā bhaveyya. Kathaṃ? ‘‘Sammāsambuddhena mayaṃ lahuke kāraṇe paṇāmitā’’ti pasādaṃ mandaṃ karontānaṃ pasādaññathattaṃ nāma hoti. Saliṅgeneva titthāyatanaṃ pakkamantānaṃ bhāvaññathattaṃ nāma. Siyā vipariṇāmoti ettha pana ‘‘mayaṃ satthu ajjhāsayaṃ gaṇhituṃ sakkhissāmāti pabbajitā, naṃ gahetuṃ asakkontānaṃ kiṃ amhākaṃ pabbajjāyā’’ti? Sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattanaṃ vipariṇāmoti veditabbo. Vacchassāti khīrūpakavacchassa. Aññathattanti milāyanaaññathattaṃ. Khīrūpako hi vaccho mātu adassanena khīraṃ alabhanto milāyati kampati pavedhati. Vipariṇāmoti maraṇaṃ. So hi khīraṃ alabhamāno khīrapipāsāya sussanto patitvā marati.
ពីជានំ តរុណានន្តិ ឧទកេន អនុគ្គហេតព្ពានំ វិរូឡ្ហពីជានំ។ អញ្ញថត្តន្តិ មិលាយនញ្ញថត្តមេវ។ តានិ ហិ ឧទកំ អលភន្តានិ មិលាយន្តិ។ វិបរិណាមោតិ វិនាសោ។ តានិ ហិ ឧទកំ អលភន្តានិ សុក្ខិត្វា វិនស្សន្តិ, បលាលមេវ ហោន្តិ។ អនុគ្គហិតោតិ អាមិសានុគ្គហេន ចេវ ធម្មានុគ្គហេន ច អនុគ្គហិតោ។ អនុគ្គណ្ហេយ្យន្តិ ទ្វីហិបិ ឯតេហិ អនុគ្គហេហិ អនុគ្គណ្ហេយ្យំ។ អចិរបព្ពជិតា ហិ សាមណេរា ចេវ ទហរភិក្ខូ ច ចីវរាទិបច្ចយវេកល្លេ វា សតិ គេលញ្ញេ វា សត្ថារា វា អាចរិយុបជ្ឈាយេហិ វា អាមិសានុគ្គហេន អននុគ្គហិតា កិលមន្តា ន សក្កោន្តិ សជ្ឈាយំ វា មនសិការំ វា កាតុំ, ធម្មានុគ្គហេន អននុគ្គហិតា ឧទ្ទេសេន ចេវ ឱវាទានុសាសនិយា ច បរិហាយមានា ន សក្កោន្តិ អកុសលំ បរិវជ្ជេត្វា កុសលំ ភាវេតុំ។ ឥមេហិ បន ទ្វីហិ អនុគ្គហេហិ អនុគ្គហិតា កាយេន អកិលមន្តា សជ្ឈាយមនសិការេ បវត្តិត្វា យថានុសិដ្ឋំ បដិបជ្ជមានា អបរភាគេ តំ អនុគ្គហំ អលភន្តាបិ តេនេវ បុរិមានុគ្គហេន លទ្ធពលា សាសនេ បតិដ្ឋហន្តិ, តស្មា ភគវតោ ឯវំ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ។
Bījānaṃ taruṇānanti udakena anuggahetabbānaṃ virūḷhabījānaṃ. Aññathattanti milāyanaññathattameva. Tāni hi udakaṃ alabhantāni milāyanti. Vipariṇāmoti vināso. Tāni hi udakaṃ alabhantāni sukkhitvā vinassanti, palālameva honti. Anuggahitoti āmisānuggahena ceva dhammānuggahena ca anuggahito. Anuggaṇheyyanti dvīhipi etehi anuggahehi anuggaṇheyyaṃ. Acirapabbajitā hi sāmaṇerā ceva daharabhikkhū ca cīvarādipaccayavekalle vā sati gelaññe vā satthārā vā ācariyupajjhāyehi vā āmisānuggahena ananuggahitā kilamantā na sakkonti sajjhāyaṃ vā manasikāraṃ vā kātuṃ, dhammānuggahena ananuggahitā uddesena ceva ovādānusāsaniyā ca parihāyamānā na sakkonti akusalaṃ parivajjetvā kusalaṃ bhāvetuṃ. Imehi pana dvīhi anuggahehi anuggahitā kāyena akilamantā sajjhāyamanasikāre pavattitvā yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamānā aparabhāge taṃ anuggahaṃ alabhantāpi teneva purimānuggahena laddhabalā sāsane patiṭṭhahanti, tasmā bhagavato evaṃ parivitakko udapādi.
ភគវតោ បុរតោ បាតុរហោសីតិ សត្ថុ ចិត្តំ ញត្វា – ‘‘ឥមេ ភិក្ខូ ភគវតា បណាមិតា, ឥទានិ នេសំ អនុគ្គហំ កាតុកាមោ ឯវំ ចិន្តេសិ, ការណំ ភគវា ចិន្តេសិ, អហមេត្ថ ឧស្សាហំ ជនេស្សាមី’’តិ បុរតោ បាកដោ អហោសិ។ សន្តេត្ថ ភិក្ខូតិ ឥទំ សោ មហាព្រហ្មា យថា នាម ព្យត្តោ សូទោ យទេវ អម្ពិលគ្គាទីសុ រសជាតំ រញ្ញោ រុច្ចតិ, តំ អភិសង្ខារេន សាទុតរំ កត្វា បុនទិវសេ ឧបនាមេតិ, ឯវមេវ អត្តនោ ព្យត្តតាយ ភគវតា អាហដឧបមំយេវ ឯវមេតំ ភគវាតិអាទិវចនេហិ អភិសង្ខរិត្វា ភគវន្តំ យាចន្តោ ភិក្ខុសង្ឃស្ស អនុគ្គហករណត្ថំ វទតិ ។ តត្ថ អភិនន្ទតូតិ ‘‘មម សន្តិកំ ភិក្ខុសង្ឃោ អាគច្ឆតូ’’តិ។ ឯវមស្ស អាគមនំ សម្បិយាយមានោ អភិនន្ទតុ។ អភិវទតូតិ អាគតស្ស ច ឱវាទានុសាសនិំ ទទន្តោ អភិវទតុ។
Bhagavato purato pāturahosīti satthu cittaṃ ñatvā – ‘‘ime bhikkhū bhagavatā paṇāmitā, idāni nesaṃ anuggahaṃ kātukāmo evaṃ cintesi, kāraṇaṃ bhagavā cintesi, ahamettha ussāhaṃ janessāmī’’ti purato pākaṭo ahosi. Santettha bhikkhūti idaṃ so mahābrahmā yathā nāma byatto sūdo yadeva ambilaggādīsu rasajātaṃ rañño ruccati, taṃ abhisaṅkhārena sādutaraṃ katvā punadivase upanāmeti, evameva attano byattatāya bhagavatā āhaṭaupamaṃyeva evametaṃ bhagavātiādivacanehi abhisaṅkharitvā bhagavantaṃ yācanto bhikkhusaṅghassa anuggahakaraṇatthaṃ vadati . Tattha abhinandatūti ‘‘mama santikaṃ bhikkhusaṅgho āgacchatū’’ti. Evamassa āgamanaṃ sampiyāyamāno abhinandatu. Abhivadatūti āgatassa ca ovādānusāsaniṃ dadanto abhivadatu.
បដិសល្លានាតិ ឯកីភាវា។ ឥទ្ធាភិសង្ខារំ អភិសង្ខាសីតិ ឥទ្ធិំ អកាសិ។ ឯកទ្វីហិកាយាតិ ឯកេកោ ចេវ ទ្វេ ទ្វេ ច ហុត្វា។ សារជ្ជមានរូបាតិ ឱត្តប្បមានសភាវា ភាយមានា។ កស្មា បន ភគវា តេសំ តថា ឧបសង្កមនាយ ឥទ្ធិមកាសីតិ? ហិតបត្ថនាយ។ យទិ ហិ តេ វគ្គវគ្គា ហុត្វា អាគច្ឆេយ្យុំ, ‘‘ភគវា ភិក្ខុសង្ឃំ បណាមេត្វា អរញ្ញំ បវិដ្ឋោ ឯកទិវសម្បិ តត្ថ វសិតុំ នាសក្ខិ, វេគេនេវ អាគតោ’’តិ កេឡិម្បិ ករេយ្យុំ។ អថ នេសំ នេវ ពុទ្ធគារវំ បច្ចុបដ្ឋហេយ្យ, ន ធម្មទេសនំ សម្បដិច្ឆិតុំ សមត្ថា ភវេយ្យុំ។ សភយានំ បន សសារជ្ជានំ ឯកទ្វីហិកាយ អាគច្ឆន្តានំ ពុទ្ធគារវញ្ចេវ បច្ចុបដ្ឋិតំ ភវិស្សតិ, ធម្មទេសនញ្ច សម្បដិច្ឆិតុំ សក្ខិស្សន្តីតិ ចិន្តេត្វា តេសំ ហិតបត្ថនាយ តថារូបំ ឥទ្ធិំ អកាសិ។
Paṭisallānāti ekībhāvā. Iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsīti iddhiṃ akāsi. Ekadvīhikāyāti ekeko ceva dve dve ca hutvā. Sārajjamānarūpāti ottappamānasabhāvā bhāyamānā. Kasmā pana bhagavā tesaṃ tathā upasaṅkamanāya iddhimakāsīti? Hitapatthanāya. Yadi hi te vaggavaggā hutvā āgaccheyyuṃ, ‘‘bhagavā bhikkhusaṅghaṃ paṇāmetvā araññaṃ paviṭṭho ekadivasampi tattha vasituṃ nāsakkhi, vegeneva āgato’’ti keḷimpi kareyyuṃ. Atha nesaṃ neva buddhagāravaṃ paccupaṭṭhaheyya, na dhammadesanaṃ sampaṭicchituṃ samatthā bhaveyyuṃ. Sabhayānaṃ pana sasārajjānaṃ ekadvīhikāya āgacchantānaṃ buddhagāravañceva paccupaṭṭhitaṃ bhavissati, dhammadesanañca sampaṭicchituṃ sakkhissantīti cintetvā tesaṃ hitapatthanāya tathārūpaṃ iddhiṃ akāsi.
និសីទិំសូតិ តេសុ ហិ សារជ្ជមានរូបេសុ អាគច្ឆន្តេសុ ឯកោ ភិក្ខុ ‘‘មមំយេវ សត្ថា ឱលោកេតិ, មំយេវ មញ្ញេ និគ្គណ្ហិតុកាមោ’’តិ សណិកំ អាគន្ត្វា វន្ទិត្វា និសីទិ, អថញ្ញោ អថញ្ញោតិ ឯវំ បញ្ចភិក្ខុសតានិ និសីទិំសុ។ ឯវំ និសិន្នំ បន ភិក្ខុសង្ឃំ សីទន្តរេ សន្និសិន្នំ មហាសមុទ្ទំ វិយ និវាតេ បទីបំ វិយ ច និច្ចលំ ទិស្វា សត្ថា ចិន្តេសិ – ‘‘ឥមេសំ ភិក្ខូនំ កីទិសី ធម្មទេសនា វដ្ដតី’’តិ? អថស្ស ឯតទហោសិ – ‘‘ឥមេ អាហារហេតុ បណាមិតា, បិណ្ឌិយាលោបធម្មទេសនាវ នេសំ សប្បាយា, តំ ទស្សេត្វា មត្ថកេ តិបរិវដ្ដទេសនំ ទេសេស្សាមិ, ទេសនាបរិយោសានេ សព្ពេ អរហត្តំ បាបុណិស្សន្តី’’តិ។ អថ នេសំ តំ ធម្មទេសនំ ទេសេន្តោ អន្តមិទំ, ភិក្ខវេតិអាទិមាហ។
Nisīdiṃsūti tesu hi sārajjamānarūpesu āgacchantesu eko bhikkhu ‘‘mamaṃyeva satthā oloketi, maṃyeva maññe niggaṇhitukāmo’’ti saṇikaṃ āgantvā vanditvā nisīdi, athañño athaññoti evaṃ pañcabhikkhusatāni nisīdiṃsu. Evaṃ nisinnaṃ pana bhikkhusaṅghaṃ sīdantare sannisinnaṃ mahāsamuddaṃ viya nivāte padīpaṃ viya ca niccalaṃ disvā satthā cintesi – ‘‘imesaṃ bhikkhūnaṃ kīdisī dhammadesanā vaṭṭatī’’ti? Athassa etadahosi – ‘‘ime āhārahetu paṇāmitā, piṇḍiyālopadhammadesanāva nesaṃ sappāyā, taṃ dassetvā matthake tiparivaṭṭadesanaṃ desessāmi, desanāpariyosāne sabbe arahattaṃ pāpuṇissantī’’ti. Atha nesaṃ taṃ dhammadesanaṃ desento antamidaṃ, bhikkhavetiādimāha.
តត្ថ អន្តន្តិ បច្ឆិមំ លាមកំ។ យទិទំ បិណ្ឌោល្យន្តិ យំ ឯវំ បិណ្ឌបរិយេសនេន ជីវិកំ កប្បេន្តស្ស ជីវិតំ។ អយំ បនេត្ថ បទត្ថោ – បិណ្ឌាយ ឧលតីតិ បិណ្ឌោលោ, បិណ្ឌោលស្ស កម្មំ បិណ្ឌោល្យំ, បិណ្ឌបរិយេសនេន និប្ផាទិតជីវិតន្តិ អត្ថោ។ អភិសាបោតិ អក្កោសោ។ កុបិតា ហិ មនុស្សា អត្តនោ បច្ចត្ថិកំ ‘‘ចីវរំ និវាសេត្វា កបាលំ គហេត្វា បិណ្ឌំ បរិយេសមានោ ចរិស្សតី’’តិ អក្កោសន្តិ។ អថ វា បន ‘‘កិំ តុយ្ហំ អកាតព្ពំ អត្ថិ, យោ ត្វំ ឯវំ ពលវា វីរិយសម្បន្នោបិ ហិរោត្តប្បំ បហាយ កបណោ វិយ បិណ្ឌោលោ វិចរសិ បត្តបាណី’’តិ? ឯវម្បិ អក្កោសន្តិយេវ។ តញ្ច ខោ ឯតន្តិ ឯវំ តំ អភិសាបំ សមានម្បិ បិណ្ឌោល្យំ។ កុលបុត្តា ឧបេន្តិ អត្ថវសិកាតិ មម សាសនេ ជាតិកុលបុត្តា ច អាចារកុលបុត្តា ច អត្ថវសិកា ការណវសិកា ហុត្វា ការណវសំ បដិច្ច ឧបេន្តិ។
Tattha antanti pacchimaṃ lāmakaṃ. Yadidaṃ piṇḍolyanti yaṃ evaṃ piṇḍapariyesanena jīvikaṃ kappentassa jīvitaṃ. Ayaṃ panettha padattho – piṇḍāya ulatīti piṇḍolo, piṇḍolassa kammaṃ piṇḍolyaṃ, piṇḍapariyesanena nipphāditajīvitanti attho. Abhisāpoti akkoso. Kupitā hi manussā attano paccatthikaṃ ‘‘cīvaraṃ nivāsetvā kapālaṃ gahetvā piṇḍaṃ pariyesamāno carissatī’’ti akkosanti. Atha vā pana ‘‘kiṃ tuyhaṃ akātabbaṃ atthi, yo tvaṃ evaṃ balavā vīriyasampannopi hirottappaṃ pahāya kapaṇo viya piṇḍolo vicarasi pattapāṇī’’ti? Evampi akkosantiyeva. Tañca kho etanti evaṃ taṃ abhisāpaṃ samānampi piṇḍolyaṃ. Kulaputtā upenti atthavasikāti mama sāsane jātikulaputtā ca ācārakulaputtā ca atthavasikā kāraṇavasikā hutvā kāraṇavasaṃ paṭicca upenti.
រាជាភិនីតាតិអាទីសុ យេ រញ្ញោ សន្តកំ ខាទិត្វា រញ្ញា ពន្ធនាគារេ ពន្ធាបិតា បលាយិត្វា បព្ពជន្តិ, តេ រាជាភិនីតា នាម។ តេ ហិ រញ្ញា ពន្ធនំ អភិនីតត្តា រាជាភិនីតា នាម។ យេ បន ចោរេហិ អដវិយំ គហេត្វា ឯកច្ចេសុ មារិយមានេសុ ឯកច្ចេ ‘‘មយំ សាមិ តុម្ហេហិ វិស្សដ្ឋា គេហំ អនជ្ឈាវសិត្វា បព្ពជិស្សាម, តត្ថ យំ យំ ពុទ្ធបូជាទិបុញ្ញំ ករិស្សាម, តតោ តុម្ហាកំ បត្តិំ ទស្សាមា’’តិ តេហិ វិស្សដ្ឋា បព្ពជន្តិ, តេ ចោរាភិនីតា នាម។ តេបិ ហិ ចោរេហិ មារេតព្ពតំ អភិនីតាតិ ចោរាភិនីតា នាម។ យេ បន ឥណំ គហេត្វា បដិទាតុំ អសក្កោន្តា បលាយិត្វា បព្ពជន្តិ, តេ ឥណដ្ដា នាម, ឥណបីឡិតាតិ អត្ថោ ។ ឥណដ្ឋាតិបិ បាឋោ, ឥណេ ឋិតាតិ អត្ថោ។ យេ រាជចោរឆាតករោគភយានំ អញ្ញតរេន អភិភូតា ឧបទ្ទុតា បព្ពជន្តិ, តេ ភយដ្ដា នាម, ភយបីឡិតាតិ អត្ថោ។ ភយដ្ឋាតិបិ បាឋោ, ភយេ ឋិតាតិ អត្ថោ។ អាជីវិកាបកតាតិ អាជីវិកាយ ឧបទ្ទុតា អភិភូតា, បុត្តទារំ បោសេតុំ អសក្កោន្តាតិ អត្ថោ។ ឱតិណ្ណាម្ហាតិ អន្តោ អនុបវិដ្ឋា។
Rājābhinītātiādīsu ye rañño santakaṃ khāditvā raññā bandhanāgāre bandhāpitā palāyitvā pabbajanti, te rājābhinītā nāma. Te hi raññā bandhanaṃ abhinītattā rājābhinītā nāma. Ye pana corehi aṭaviyaṃ gahetvā ekaccesu māriyamānesu ekacce ‘‘mayaṃ sāmi tumhehi vissaṭṭhā gehaṃ anajjhāvasitvā pabbajissāma, tattha yaṃ yaṃ buddhapūjādipuññaṃ karissāma, tato tumhākaṃ pattiṃ dassāmā’’ti tehi vissaṭṭhā pabbajanti, te corābhinītā nāma. Tepi hi corehi māretabbataṃ abhinītāti corābhinītā nāma. Ye pana iṇaṃ gahetvā paṭidātuṃ asakkontā palāyitvā pabbajanti, te iṇaṭṭā nāma, iṇapīḷitāti attho . Iṇaṭṭhātipi pāṭho, iṇe ṭhitāti attho. Ye rājacorachātakarogabhayānaṃ aññatarena abhibhūtā upaddutā pabbajanti, te bhayaṭṭā nāma, bhayapīḷitāti attho. Bhayaṭṭhātipi pāṭho, bhaye ṭhitāti attho. Ājīvikāpakatāti ājīvikāya upaddutā abhibhūtā, puttadāraṃ posetuṃ asakkontāti attho. Otiṇṇāmhāti anto anupaviṭṭhā.
សោ ច ហោតិ អភិជ្ឈាលូតិ ឥទំ សោ កុលបុត្តោ ‘‘ទុក្ខស្ស អន្តំ ករិស្សាមី’’តិអាទិវសេន ចិត្តំ ឧប្បាទេត្វា បព្ពជិតោ, អបរភាគេ, តំ បព្ពជ្ជំ តថារូបំ កាតុំ ន សក្កោតិ, តំ ទស្សេតុំ វុត្តំ។ តត្ថ អភិជ្ឈាលូតិ បរភណ្ឌានំ អភិជ្ឈាយិតា។ តិព្ពសារាគោតិ ពហលរាគោ។ ព្យាបន្នចិត្តោតិ បូតិភាវេន វិបន្នចិត្តោ។ បទុដ្ឋមនសង្កប្បោតិ តិខិណសិង្គោ វិយ គោណោ ទុដ្ឋចិត្តោ។ មុដ្ឋស្សតីតិ ភត្តនិក្ខិត្តកាកោ វិយ នដ្ឋស្សតិ, ឥធ កតំ ឯត្ថ នស្សតិ។ អសម្បជានោតិ និប្បញ្ញោ។ ខន្ធាទិបរិច្ឆេទរហិតោ។ អសមាហិតោតិ ចណ្ឌសោតេ ពទ្ធនាវា វិយ ឧបចារប្បនាភាវេន អសណ្ឋិតោ។ វិព្ភន្តចិត្តោតិ ពន្ធារុឡ្ហមគោ វិយ សន្តមនោ។ បាកតិន្ទ្រិយោតិ យថា គិហី បុត្តធីតរោ ឱលោកេន្តោ អសំវុតិន្ទ្រិយោ ហោតិ, ឯវំ អសំវុតិន្ទ្រិយោ។
So ca hoti abhijjhālūti idaṃ so kulaputto ‘‘dukkhassa antaṃ karissāmī’’tiādivasena cittaṃ uppādetvā pabbajito, aparabhāge, taṃ pabbajjaṃ tathārūpaṃ kātuṃ na sakkoti, taṃ dassetuṃ vuttaṃ. Tattha abhijjhālūti parabhaṇḍānaṃ abhijjhāyitā. Tibbasārāgoti bahalarāgo. Byāpannacittoti pūtibhāvena vipannacitto. Paduṭṭhamanasaṅkappoti tikhiṇasiṅgo viya goṇo duṭṭhacitto. Muṭṭhassatīti bhattanikkhittakāko viya naṭṭhassati, idha kataṃ ettha nassati. Asampajānoti nippañño. Khandhādiparicchedarahito. Asamāhitoti caṇḍasote baddhanāvā viya upacārappanābhāvena asaṇṭhito. Vibbhantacittoti bandhāruḷhamago viya santamano. Pākatindriyoti yathā gihī puttadhītaro olokento asaṃvutindriyo hoti, evaṃ asaṃvutindriyo.
ឆវាលាតន្តិ ឆវានំ ទឌ្ឍដ្ឋានេ អលាតំ។ ឧភតោបទិត្តំ មជ្ឈេ គូថគតន្តិ បមាណេន អដ្ឋង្គុលមត្តំ ទ្វីសុ ឋានេសុ អាទិត្តំ មជ្ឈេ គូថមក្ខិតំ។ នេវ គាមេតិ សចេ ហិ តំ យុគនង្គលគោបានសិបក្ខបាសកាទីនំ អត្ថាយ ឧបនេតុំ សក្កា អស្ស, គាមេ កដ្ឋត្ថំ ផរេយ្យ។ សចេ ខេត្តកុដិយំ កដ្ឋត្ថរមញ្ចកាទីនំ អត្ថាយ ឧបនេតុំ សក្កា, អរញ្ញេ កដ្ឋត្ថំ ផរេយ្យ។ យស្មា បន ឧភយថាបិ ន សក្កា, តស្មា ឯវំ វុត្តំ។ គិហិភោគា ច បរិហីនោតិ យោ អគារេ វសន្តេហិ គិហីហិ ទាយជ្ជេ ភាជិយមានេ ភោគោ លទ្ធព្ពោ អស្ស, តតោ ច បរិហីនោ។ សាមញ្ញត្ថញ្ចាតិ អាចរិយុបជ្ឈាយានំ ឱវាទេ ឋត្វា បរិយត្តិបដិវេធវសេន បត្តព្ពំ សាមញ្ញត្ថញ្ច។ ឥមញ្ច បន ឧបមំ សត្ថា ន ទុស្សីលស្ស វសេន អាហរិ, បរិសុទ្ធសីលស្ស បន អលសស្ស អភិជ្ឈាទីហិ ទោសេហិ ឧបហតស្ស បុគ្គលស្ស ឥមំ ឧបមំ អាហរិ។
Chavālātanti chavānaṃ daḍḍhaṭṭhāne alātaṃ. Ubhatopadittaṃ majjhe gūthagatanti pamāṇena aṭṭhaṅgulamattaṃ dvīsu ṭhānesu ādittaṃ majjhe gūthamakkhitaṃ. Neva gāmeti sace hi taṃ yuganaṅgalagopānasipakkhapāsakādīnaṃ atthāya upanetuṃ sakkā assa, gāme kaṭṭhatthaṃ phareyya. Sace khettakuṭiyaṃ kaṭṭhattharamañcakādīnaṃ atthāya upanetuṃ sakkā, araññe kaṭṭhatthaṃ phareyya. Yasmā pana ubhayathāpi na sakkā, tasmā evaṃ vuttaṃ. Gihibhogā ca parihīnoti yo agāre vasantehi gihīhi dāyajje bhājiyamāne bhogo laddhabbo assa, tato ca parihīno. Sāmaññatthañcāti ācariyupajjhāyānaṃ ovāde ṭhatvā pariyattipaṭivedhavasena pattabbaṃ sāmaññatthañca. Imañca pana upamaṃ satthā na dussīlassa vasena āhari, parisuddhasīlassa pana alasassa abhijjhādīhi dosehi upahatassa puggalassa imaṃ upamaṃ āhari.
តយោមេ, ភិក្ខវេតិ កស្មា អារទ្ធំ? ឥមស្ស បុគ្គលស្ស ឆវាលាតសទិសភាវោ នេវ មាតាបិតូហិ កតោ, ន អាចរិយុបជ្ឈាយេហិ, ឥមេហិ បន បាបវិតក្កេហិ កតោតិ ទស្សនត្ថំ អារទ្ធំ។ អនិមិត្តំ វា សមាធិន្តិ វិបស្សនាសមាធិំ។ សោ ហិ និច្ចនិមិត្តាទីនំ សមុគ្ឃាតនេន អនិមិត្តោតិ វុច្ចតិ។ ឯត្ថ ច ចត្តារោ សតិបដ្ឋានា មិស្សកា, អនិមិត្តសមាធិ បុព្ពភាគោ។ អនិមិត្តសមាធិ វា មិស្សកោ, សតិបដ្ឋានា បុព្ពភាគាតិ វេទិតព្ពា។
Tayome, bhikkhaveti kasmā āraddhaṃ? Imassa puggalassa chavālātasadisabhāvo neva mātāpitūhi kato, na ācariyupajjhāyehi, imehi pana pāpavitakkehi katoti dassanatthaṃ āraddhaṃ. Animittaṃ vā samādhinti vipassanāsamādhiṃ. So hi niccanimittādīnaṃ samugghātanena animittoti vuccati. Ettha ca cattāro satipaṭṭhānā missakā, animittasamādhi pubbabhāgo. Animittasamādhi vā missako, satipaṭṭhānā pubbabhāgāti veditabbā.
ទ្វេមា, ភិក្ខវេ, ទិដ្ឋិយោតិ ឥទំ បន ន កេវលំ អនិមិត្តសមាធិភាវនា ឥមេសំយេវ តិណ្ណំ មហាវិតក្កានំ បហានាយ សំវត្តតិ, សស្សតុច្ឆេទទិដ្ឋីនម្បិ បន សមុគ្ឃាតំ ករោតីតិ ទស្សនត្ថំ វុត្តំ។ ន វជ្ជវា អស្សន្តិ និទ្ទោសោ ភវេយ្យំ។ សេសមេត្ថ ឧត្តានមេវ។ ឥតិ ភគវា ឥមស្មិម្បិ សុត្តេ ទេសនំ តីហិ ភវេហិ វិនិវត្តេត្វា អរហត្តេន កូដំ គណ្ហិ។ ទេសនាវសានេ បញ្ចសតា ភិក្ខូ សហ បដិសម្ភិទាហិ អរហត្តំ បាបុណិំសូតិ។ អដ្ឋមំ។
Dvemā, bhikkhave, diṭṭhiyoti idaṃ pana na kevalaṃ animittasamādhibhāvanā imesaṃyeva tiṇṇaṃ mahāvitakkānaṃ pahānāya saṃvattati, sassatucchedadiṭṭhīnampi pana samugghātaṃ karotīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Na vajjavā assanti niddoso bhaveyyaṃ. Sesamettha uttānameva. Iti bhagavā imasmimpi sutte desanaṃ tīhi bhavehi vinivattetvā arahattena kūṭaṃ gaṇhi. Desanāvasāne pañcasatā bhikkhū saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇiṃsūti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៨. បិណ្ឌោល្យសុត្តំ • 8. Piṇḍolyasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៨. បិណ្ឌោល្យសុត្តវណ្ណនា • 8. Piṇḍolyasuttavaṇṇanā
