Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / చూళనిద్దేస-అట్ఠకథా • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā |
౧౬. పిఙ్గియమాణవసుత్తనిద్దేసవణ్ణనా
16. Piṅgiyamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā
౮౯. సోళసమే పిఙ్గియసుత్తనిద్దేసే – జిణ్ణోహమస్మి అబలో వీతవణ్ణోతి సో కిర బ్రాహ్మణో జరాభిభూతో వీసవస్ససతికో జాతియా, దుబ్బలో చ ‘‘ఇధ పాదం కరిస్సామీ’’తి అఞ్ఞత్రేవ కరోతి, వినట్ఠపురిమఛవివణ్ణో చ. తేనాహ – ‘‘జిణ్ణోహమస్మి అబలో వీతవణ్ణో’’తి. మాహం నస్సం మోముహో అన్తరావాతి మాహం తుయ్హం ధమ్మం అసచ్ఛికత్వా అన్తరా ఏవ అవిద్వా హుత్వా అనస్సిం. జాతిజరాయ ఇధ విప్పహానన్తి ఇధేవ తవ పాదమూలే పాసాణకే చేతియే వా జాతిజరాయ విప్పహానం నిబ్బానం ధమ్మరసం అహం విజఞ్ఞం, తం మే ఆచిక్ఖ.
89. Soḷasame piṅgiyasuttaniddese – jiṇṇohamasmi abalo vītavaṇṇoti so kira brāhmaṇo jarābhibhūto vīsavassasatiko jātiyā, dubbalo ca ‘‘idha pādaṃ karissāmī’’ti aññatreva karoti, vinaṭṭhapurimachavivaṇṇo ca. Tenāha – ‘‘jiṇṇohamasmi abalo vītavaṇṇo’’ti. Māhaṃnassaṃ momuho antarāvāti māhaṃ tuyhaṃ dhammaṃ asacchikatvā antarā eva avidvā hutvā anassiṃ. Jātijarāya idha vippahānanti idheva tava pādamūle pāsāṇake cetiye vā jātijarāya vippahānaṃ nibbānaṃ dhammarasaṃ ahaṃ vijaññaṃ, taṃ me ācikkha.
అబలోతి బలవిరహితో. దుబ్బలోతి దుబ్బలబలో. అప్పబలోతి పరిత్తబలో. అప్పథామోతి పరిత్తవీరియో. వీతవణ్ణోతి పరివత్తితఛవివణ్ణో. విగతవణ్ణోతి అపగతఛవివణ్ణో. విగచ్ఛితవణ్ణోతి దూరీభూతఛవివణ్ణో. యా సా పురిమా సుభా వణ్ణనిభాతి యా సా సుభా సున్దరా పురిమకాలే సతి, సా వణ్ణనిభా ఏతరహి అన్తరహితా విగతా. ఆదీనవో పాతుభూతోతి ఉపద్దవో పాతురహోసి. ‘‘యా సా పురిమా సుభా వణ్ణనిభా’’తి పాఠం ఠపేత్వా ‘‘యా సుభా అస్సా’’తి ఏకే వణ్ణయన్తి.
Abaloti balavirahito. Dubbaloti dubbalabalo. Appabaloti parittabalo. Appathāmoti parittavīriyo. Vītavaṇṇoti parivattitachavivaṇṇo. Vigatavaṇṇoti apagatachavivaṇṇo. Vigacchitavaṇṇoti dūrībhūtachavivaṇṇo. Yā sā purimā subhā vaṇṇanibhāti yā sā subhā sundarā purimakāle sati, sā vaṇṇanibhā etarahi antarahitā vigatā. Ādīnavo pātubhūtoti upaddavo pāturahosi. ‘‘Yā sā purimā subhā vaṇṇanibhā’’ti pāṭhaṃ ṭhapetvā ‘‘yā subhā assā’’ti eke vaṇṇayanti.
అసుద్ధాతి పటలాదీహి అసుద్ధా. అవిసుద్ధాతి తిమిరాదీహి అవిసుద్ధా. అపరిసుద్ధాతి సమన్తతో ఫోటపటలాదీహి పరియోనద్ధత్తా అపరిసుద్ధా. అవోదాతాతి నప్పసన్నా పసన్నసదిసా. నో తథా చక్ఖునా రూపే పస్సామీతి యథా పోరాణచక్ఖునా రూపారమ్మణం పస్సామి ఓలోకేమి, తథా తేన పకారేన ఇదాని న పస్సామి. సోతం అసుద్ధన్తిఆదీసుపి ఏసేవ నయో. మాహం నస్సన్తి అహం మా వినస్సం.
Asuddhāti paṭalādīhi asuddhā. Avisuddhāti timirādīhi avisuddhā. Aparisuddhāti samantato phoṭapaṭalādīhi pariyonaddhattā aparisuddhā. Avodātāti nappasannā pasannasadisā. No tathā cakkhunā rūpe passāmīti yathā porāṇacakkhunā rūpārammaṇaṃ passāmi olokemi, tathā tena pakārena idāni na passāmi. Sotaṃ asuddhantiādīsupi eseva nayo. Māhaṃ nassanti ahaṃ mā vinassaṃ.
౯౦. ఇదాని యస్మా పిఙ్గియో కాయే సాపేక్ఖతాయ ‘‘జిణ్ణోహమస్మీ’’తిఆదిమాహ . తేనస్స భగవా కాయే సినేహప్పహానత్థం ‘‘దిస్వాన రూపేసు విహఞ్ఞమానే’’తి గాథమాహ. తత్థ రూపేసూతి రూపహేతు రూపపచ్చయా. విహఞ్ఞమానేతి కమ్మకారణాదీహి ఉపహఞ్ఞమానే. రుప్పన్తి రూపేసూతి చక్ఖురోగాదీహి చ రూపహేతుయేవ జనా రుప్పన్తి బాధియన్తి.
90. Idāni yasmā piṅgiyo kāye sāpekkhatāya ‘‘jiṇṇohamasmī’’tiādimāha . Tenassa bhagavā kāye sinehappahānatthaṃ ‘‘disvāna rūpesu vihaññamāne’’ti gāthamāha. Tattha rūpesūti rūpahetu rūpapaccayā. Vihaññamāneti kammakāraṇādīhi upahaññamāne. Ruppanti rūpesūti cakkhurogādīhi ca rūpahetuyeva janā ruppanti bādhiyanti.
హఞ్ఞన్తీతి ఘటీయన్తి. విహఞ్ఞన్తీతి విహేసియన్తి. ఉపవిహఞ్ఞన్తీతి హత్థపాదచ్ఛేదాదిం లభన్తి. ఉపఘాతియన్తీతి మరణం లభన్తి. కుప్పన్తీతి పరివత్తన్తి. పీళయన్తీతి విఘాతం ఆపజ్జన్తి. ఘట్టయన్తీతి ఘట్టనం పాపుణన్తి. బ్యాధితాతి భీతా. దోమనస్సితాతి చిత్తవిఘాతం పత్తా. వేమానేతి నస్సమానే.
Haññantīti ghaṭīyanti. Vihaññantīti vihesiyanti. Upavihaññantīti hatthapādacchedādiṃ labhanti. Upaghātiyantīti maraṇaṃ labhanti. Kuppantīti parivattanti. Pīḷayantīti vighātaṃ āpajjanti. Ghaṭṭayantīti ghaṭṭanaṃ pāpuṇanti. Byādhitāti bhītā. Domanassitāti cittavighātaṃ pattā. Vemāneti nassamāne.
౯౧. ఏవం భగవతా యావ అరహత్తం, తావ కథితం పటిపత్తిం సుత్వా పిఙ్గియో జరాదుబ్బలతాయ విసేసం అనధిగన్త్వా చ పున ‘‘దిసా చతస్సో’’తి ఇమాయ గాథాయ భగవన్తం థోమేన్తో దేసనం యాచతి.
91. Evaṃ bhagavatā yāva arahattaṃ, tāva kathitaṃ paṭipattiṃ sutvā piṅgiyo jarādubbalatāya visesaṃ anadhigantvā ca puna ‘‘disā catasso’’ti imāya gāthāya bhagavantaṃ thomento desanaṃ yācati.
౯౨. అథస్స భగవా పునపి యావ అరహత్తం, తావ పటిపదం దస్సేన్తో ‘‘తణ్హాధిపన్నే’’తి గాథమాహ.
92. Athassa bhagavā punapi yāva arahattaṃ, tāva paṭipadaṃ dassento ‘‘taṇhādhipanne’’ti gāthamāha.
తణ్హాధిపన్నేతి తణ్హాయ విముచ్చిత్వా ఠితే. తణ్హానుగేతి తణ్హాయ సహ గచ్ఛన్తే. తణ్హానుగతేతి తణ్హాయ అనుబన్ధన్తే. తణ్హానుసటేతి తణ్హాయ సహ ధావన్తే. తణ్హాయ పన్నేతి తణ్హాయ నిముగ్గే. పటిపన్నేతి తణ్హాయ అవత్థటే. అభిభూతేతి మద్దితే. పరియాదిన్నచిత్తేతి పరియాదియిత్వా గహితకుసలచిత్తే.
Taṇhādhipanneti taṇhāya vimuccitvā ṭhite. Taṇhānugeti taṇhāya saha gacchante. Taṇhānugateti taṇhāya anubandhante. Taṇhānusaṭeti taṇhāya saha dhāvante. Taṇhāya panneti taṇhāya nimugge. Paṭipanneti taṇhāya avatthaṭe. Abhibhūteti maddite. Pariyādinnacitteti pariyādiyitvā gahitakusalacitte.
సన్తాపజాతేతి సఞ్జాతచిత్తసన్తాపే. ఈతిజాతేతి రోగుప్పన్నే. ఉపద్దవజాతేతి ఆదీనవజాతే. ఉపసగ్గజాతేతి ఉప్పన్నదుక్ఖజాతే.
Santāpajāteti sañjātacittasantāpe. Ītijāteti roguppanne. Upaddavajāteti ādīnavajāte. Upasaggajāteti uppannadukkhajāte.
విరజం వీతమలన్తి ఏత్థ విరజన్తి విగతరాగాదిరజం. వీతమలన్తి వీతరాగాదిమలం. రాగాదయో హి అజ్ఝోత్థరణట్ఠేన రజో నామ, దూసట్ఠేన మలం నామ. ధమ్మచక్ఖున్తి కత్థచి పఠమమగ్గఞాణం , కత్థచి ఆదీని తీణి మగ్గఞాణాని, కత్థచి చతుత్థమగ్గఞాణమ్పి. ఇధ పన జటిలసహస్సస్స చతుత్థమగ్గఞాణం. పిఙ్గియస్స తతియమగ్గఞాణమేవ. యం కిఞ్చి సముదయధమ్మం, సబ్బం తం నిరోధధమ్మన్తి విపస్సనావసేన ఏవం పవత్తస్స ధమ్మచక్ఖుం ఉదపాదీతి అత్థో. సేసం సబ్బత్థ పాకటమేవ.
Virajaṃ vītamalanti ettha virajanti vigatarāgādirajaṃ. Vītamalanti vītarāgādimalaṃ. Rāgādayo hi ajjhottharaṇaṭṭhena rajo nāma, dūsaṭṭhena malaṃ nāma. Dhammacakkhunti katthaci paṭhamamaggañāṇaṃ , katthaci ādīni tīṇi maggañāṇāni, katthaci catutthamaggañāṇampi. Idha pana jaṭilasahassassa catutthamaggañāṇaṃ. Piṅgiyassa tatiyamaggañāṇameva. Yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti vipassanāvasena evaṃ pavattassa dhammacakkhuṃ udapādīti attho. Sesaṃ sabbattha pākaṭameva.
ఏవం ఇదమ్పి సుత్తం భగవా అరహత్తనికూటేనేవ దేసేసి, దేసనాపరియోసానే చ పిఙ్గియో అనాగామిఫలే పతిట్ఠాసి. సో కిర అన్తరన్తరా చిన్తేసి – ‘‘ఏవం విచిత్రపటిభానం నామ దేసనం న లభతి మయ్హం మాతులో బావరీ సవనాయా’’తి. తేన సినేహవిక్ఖేపేన అరహత్తం పాపుణితుం నాసక్ఖి. అన్తేవాసికా పనస్స సహస్సజటిలా అరహత్తం పాపుణింసు. సబ్బేవ ఇద్ధిమయపత్తచీవరధరా ఏహిభిక్ఖునో అహేసున్తి.
Evaṃ idampi suttaṃ bhagavā arahattanikūṭeneva desesi, desanāpariyosāne ca piṅgiyo anāgāmiphale patiṭṭhāsi. So kira antarantarā cintesi – ‘‘evaṃ vicitrapaṭibhānaṃ nāma desanaṃ na labhati mayhaṃ mātulo bāvarī savanāyā’’ti. Tena sinehavikkhepena arahattaṃ pāpuṇituṃ nāsakkhi. Antevāsikā panassa sahassajaṭilā arahattaṃ pāpuṇiṃsu. Sabbeva iddhimayapattacīvaradharā ehibhikkhuno ahesunti.
సద్ధమ్మప్పజ్జోతికాయ చూళనిద్దేస-అట్ఠకథాయ
Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya
పిఙ్గియమాణవసుత్తనిద్దేసవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Piṅgiyamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / చూళనిద్దేసపాళి • Cūḷaniddesapāḷi
౧౬. పిఙ్గియమాణవపుచ్ఛా • 16. Piṅgiyamāṇavapucchā
౧౬. పిఙ్గియమాణవపుచ్ఛానిద్దేసో • 16. Piṅgiyamāṇavapucchāniddeso