| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya |
੭. ਪਿਯਜਾਤਿਕਸੁਤ੍ਤਂ
7. Piyajātikasuttaṃ
੩੫੩. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ ਪਿਯੋ ਮਨਾਪੋ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾਯ ਨੇવ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ ਨ ਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਭਾਤਿ। ਸੋ ਆਲ਼ਾਹਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਕਨ੍ਦਤਿ – ‘‘ਕਹਂ, ਏਕਪੁਤ੍ਤਕ, ਕਹਂ, ਏਕਪੁਤ੍ਤਕਾ’’ਤਿ! ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਗਹਪਤਿ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਤਂ ਗਹਪਤਿਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਨ ਖੋ ਤੇ, ਗਹਪਤਿ, ਸਕੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਕਿਞ੍ਹਿ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਨਾਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ; ਮਯ੍ਹਞ੍ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਪੁਤ੍ਤੋ ਪਿਯੋ ਮਨਾਪੋ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ। ਤਸ੍ਸ ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾਯ ਨੇવ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਨ ਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਭਾਤਿ। ਸੋਹਂ ਆਲ਼ਾਹਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਕਨ੍ਦਾਮਿ – ‘ਕਹਂ, ਏਕਪੁਤ੍ਤਕ, ਕਹਂ, ਏਕਪੁਤ੍ਤਕਾ’’’ਤਿ! ‘‘ਏવਮੇਤਂ, ਗਹਪਤਿ, ਏવਮੇਤਂ, ਗਹਪਤਿ 1! ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਹਿ, ਗਹਪਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਸ੍ਸ ਖੋ 2 ਨਾਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ – ‘ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’ਤਿ? ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਹਿ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦਸੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਗਹਪਤਿ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
353. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññatarassa gahapatissa ekaputtako piyo manāpo kālaṅkato hoti. Tassa kālaṃkiriyāya neva kammantā paṭibhanti na bhattaṃ paṭibhāti. So āḷāhanaṃ gantvā kandati – ‘‘kahaṃ, ekaputtaka, kahaṃ, ekaputtakā’’ti! Atha kho so gahapati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ gahapatiṃ bhagavā etadavoca – ‘‘na kho te, gahapati, sake citte ṭhitassa indriyāni, atthi te indriyānaṃ aññathatta’’nti. ‘‘Kiñhi me, bhante, indriyānaṃ nāññathattaṃ bhavissati; mayhañhi, bhante, ekaputto piyo manāpo kālaṅkato. Tassa kālaṃkiriyāya neva kammantā paṭibhanti, na bhattaṃ paṭibhāti. Sohaṃ āḷāhanaṃ gantvā kandāmi – ‘kahaṃ, ekaputtaka, kahaṃ, ekaputtakā’’’ti! ‘‘Evametaṃ, gahapati, evametaṃ, gahapati 3! Piyajātikā hi, gahapati, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’’ti. ‘‘Kassa kho 4 nāmetaṃ, bhante, evaṃ bhavissati – ‘piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’ti? Piyajātikā hi kho, bhante, ānandasomanassā piyappabhavikā’’ti. Atha kho so gahapati bhagavato bhāsitaṃ anabhinanditvā paṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
੩੫੪. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਅਕ੍ਖਧੁਤ੍ਤਾ ਭਗવਤੋ ਅવਿਦੂਰੇ ਅਕ੍ਖੇਹਿ ਦਿਬ੍ਬਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਗਹਪਤਿ ਯੇਨ ਤੇ ਅਕ੍ਖਧੁਤ੍ਤਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਅਕ੍ਖਧੁਤ੍ਤੇ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਧਾਹਂ, ਭੋਨ੍ਤੋ, ਯੇਨ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਮਂ, ਭੋਨ੍ਤੋ, ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਨ ਖੋ ਤੇ, ਗਹਪਤਿ, ਸਕੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਤੇ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਅਹਂ, ਭੋਨ੍ਤੋ, ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਕਿਞ੍ਹਿ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਨਾਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ; ਮਯ੍ਹਞ੍ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ ਪਿਯੋ ਮਨਾਪੋ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ। ਤਸ੍ਸ ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾਯ ਨੇવ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ, ਨ ਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਭਾਤਿ । ਸੋਹਂ ਆਲ਼ਾਹਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਕਨ੍ਦਾਮਿ – ਕਹਂ, ਏਕਪੁਤ੍ਤਕ, ਕਹਂ, ਏਕਪੁਤ੍ਤਕਾ’ਤਿ! ‘ਏવਮੇਤਂ, ਗਹਪਤਿ, ਏવਮੇਤਂ, ਗਹਪਤਿ! ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਹਿ, ਗਹਪਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’ਤਿ। ‘ਕਸ੍ਸ ਖੋ ਨਾਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ – ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ? ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਹਿ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦਸੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’ਤਿ। ਅਥ ਖ੍વਾਹਂ, ਭੋਨ੍ਤੋ, ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇਤਂ, ਗਹਪਤਿ, ਏવਮੇਤਂ, ਗਹਪਤਿ! ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਹਿ, ਗਹਪਤਿ, ਆਨਨ੍ਦਸੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’’ਤਿ । ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਗਹਪਤਿ ‘‘ਸਮੇਤਿ ਮੇ ਅਕ੍ਖਧੁਤ੍ਤੇਹੀ’’ਤਿ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਅਥ ਖੋ ਇਦਂ ਕਥਾવਤ੍ਥੁ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਰਾਜਨ੍ਤੇਪੁਰਂ ਪਾવਿਸਿ।
354. Tena kho pana samayena sambahulā akkhadhuttā bhagavato avidūre akkhehi dibbanti. Atha kho so gahapati yena te akkhadhuttā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā akkhadhutte etadavoca – ‘‘idhāhaṃ, bhonto, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā samaṇaṃ gotamaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃ. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho maṃ, bhonto, samaṇo gotamo etadavoca – ‘na kho te, gahapati, sake citte ṭhitassa indriyāni, atthi te indriyānaṃ aññathatta’nti. Evaṃ vutte, ahaṃ, bhonto, samaṇaṃ gotamaṃ etadavocaṃ – ‘kiñhi me, bhante, indriyānaṃ nāññathattaṃ bhavissati; mayhañhi, bhante, ekaputtako piyo manāpo kālaṅkato. Tassa kālaṃkiriyāya neva kammantā paṭibhanti, na bhattaṃ paṭibhāti . Sohaṃ āḷāhanaṃ gantvā kandāmi – kahaṃ, ekaputtaka, kahaṃ, ekaputtakā’ti! ‘Evametaṃ, gahapati, evametaṃ, gahapati! Piyajātikā hi, gahapati, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’ti. ‘Kassa kho nāmetaṃ, bhante, evaṃ bhavissati – piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā? Piyajātikā hi kho, bhante, ānandasomanassā piyappabhavikā’ti. Atha khvāhaṃ, bhonto, samaṇassa gotamassa bhāsitaṃ anabhinanditvā paṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkami’’nti. ‘‘Evametaṃ, gahapati, evametaṃ, gahapati! Piyajātikā hi, gahapati, ānandasomanassā piyappabhavikā’’ti . Atha kho so gahapati ‘‘sameti me akkhadhuttehī’’ti pakkāmi. Atha kho idaṃ kathāvatthu anupubbena rājantepuraṃ pāvisi.
੩੫੫. ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਮਲ੍ਲਿਕਂ ਦੇવਿਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਦਂ ਤੇ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਸਮਣੇਨ ਗੋਤਮੇਨ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਸਚੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ਭਾਸਿਤਂ, ਏવਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਪਨਾਯਂ ਮਲ੍ਲਿਕਾ ਯਞ੍ਞਦੇવ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਭਾਸਤਿ ਤਂ ਤਦੇવਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਤਿ’’। ‘‘ਸਚੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ਭਾਸਿਤਂ ਏવਮੇਤਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ, ਯਞ੍ਞਦੇવ ਆਚਰਿਯੋ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਸ੍ਸ ਭਾਸਤਿ ਤਂ ਤਦੇવਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇવਾਸੀ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਤਿ – ‘ਏવਮੇਤਂ, ਆਚਰਿਯ, ਏવਮੇਤਂ, ਆਚਰਿਯਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਯਞ੍ਞਦੇવ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਭਾਸਤਿ ਤਂ ਤਦੇવਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨੁਮੋਦਸਿ’’। ‘‘ਸਚੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ , ਭਗવਤਾ ਭਾਸਿਤਂ ਏવਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਚਰਪਿ, ਰੇ ਮਲ੍ਲਿਕੇ, વਿਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਮਲ੍ਲਿਕਾ ਦੇવੀ ਨਾਲ਼ਿਜਙ੍ਘਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਮ વਚਨੇਨ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਾਹਿ, ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛ – ‘ਮਲ੍ਲਿਕਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવੀ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤਿ, ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’ਤਿ। ਏવਞ੍ਚ વਦੇਹਿ – ‘ਭਾਸਿਤਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਏਸਾ વਾਚਾ – ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’ਤਿ । ਯਥਾ ਤੇ ਭਗવਾ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ ਤਂ ਸਾਧੁਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਮਮ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਨ ਹਿ ਤਥਾਗਤਾ વਿਤਥਂ ਭਣਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭੋਤੀ’’ਤਿ ਖੋ ਨਾਲ਼ਿਜਙ੍ਘੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਲ੍ਲਿਕਾਯ ਦੇવਿਯਾ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਨਾਲ਼ਿਜਙ੍ਘੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਮਲ੍ਲਿਕਾ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਦੇવੀ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤਿ; ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ; ਏવਞ੍ਚ વਦੇਤਿ – ‘ਭਾਸਿਤਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਏਸਾ વਾਚਾ – ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’’’ਤਿ।
355. Atha kho rājā pasenadi kosalo mallikaṃ deviṃ āmantesi – ‘‘idaṃ te, mallike, samaṇena gotamena bhāsitaṃ – ‘piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’’’ti. ‘‘Sacetaṃ, mahārāja, bhagavatā bhāsitaṃ, evameta’’nti. ‘‘Evameva panāyaṃ mallikā yaññadeva samaṇo gotamo bhāsati taṃ tadevassa abbhanumodati’’. ‘‘Sacetaṃ, mahārāja, bhagavatā bhāsitaṃ evametanti. Seyyathāpi nāma, yaññadeva ācariyo antevāsissa bhāsati taṃ tadevassa antevāsī abbhanumodati – ‘evametaṃ, ācariya, evametaṃ, ācariyā’’’ti. ‘‘Evameva kho tvaṃ, mallike, yaññadeva samaṇo gotamo bhāsati taṃ tadevassa abbhanumodasi’’. ‘‘Sacetaṃ, mahārāja , bhagavatā bhāsitaṃ evameta’’nti. ‘‘Carapi, re mallike, vinassā’’ti. Atha kho mallikā devī nāḷijaṅghaṃ brāhmaṇaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, brāhmaṇa, yena bhagavā tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandāhi, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ puccha – ‘mallikā, bhante, devī bhagavato pāde sirasā vandati, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchatī’ti. Evañca vadehi – ‘bhāsitā nu kho, bhante, bhagavatā esā vācā – piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’ti . Yathā te bhagavā byākaroti taṃ sādhukaṃ uggahetvā mama āroceyyāsi. Na hi tathāgatā vitathaṃ bhaṇantī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhotī’’ti kho nāḷijaṅgho brāhmaṇo mallikāya deviyā paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho nāḷijaṅgho brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mallikā, bho gotama, devī bhoto gotamassa pāde sirasā vandati; appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati; evañca vadeti – ‘bhāsitā nu kho, bhante, bhagavatā esā vācā – piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’’’ti.
੩੫੬. ‘‘ਏવਮੇਤਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏવਮੇਤਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ! ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾਤਿ। ਤਦਮਿਨਾਪੇਤਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਰਿਯਾਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਯਥਾ ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ। ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇવ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤਰਿਸ੍ਸਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਮਾਤਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ। ਸਾ ਤਸ੍ਸਾ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਯ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਿਕਾ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਰਥਿਕਾਯ ਰਥਿਕਂ 5 ਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇਨ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਪਿ ਮੇ ਮਾਤਰਂ ਅਦ੍ਦਸ੍ਸਥ 6, ਅਪਿ ਮੇ ਮਾਤਰਂ ਅਦ੍ਦਸ੍ਸਥਾ’ਤਿ? ਇਮਿਨਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਰਿਯਾਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਯਥਾ ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾਤਿ।
356. ‘‘Evametaṃ, brāhmaṇa, evametaṃ, brāhmaṇa! Piyajātikā hi, brāhmaṇa, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikāti. Tadamināpetaṃ, brāhmaṇa, pariyāyena veditabbaṃ yathā piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā. Bhūtapubbaṃ, brāhmaṇa, imissāyeva sāvatthiyā aññatarissā itthiyā mātā kālamakāsi. Sā tassā kālakiriyāya ummattikā khittacittā rathikāya rathikaṃ 7 siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘api me mātaraṃ addassatha 8, api me mātaraṃ addassathā’ti? Imināpi kho etaṃ, brāhmaṇa, pariyāyena veditabbaṃ yathā piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikāti.
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ , ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇવ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤਰਿਸ੍ਸਾ ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਪਿਤਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ… ਭਾਤਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ… ਭਗਿਨੀ ਕਾਲਮਕਾਸਿ… ਪੁਤ੍ਤੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ… ਧੀਤਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ… ਸਾਮਿਕੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ। ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਯ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਿਕਾ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਰਥਿਕਾਯ ਰਥਿਕਂ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇਨ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਪਿ ਮੇ ਸਾਮਿਕਂ ਅਦ੍ਦਸ੍ਸਥ, ਅਪਿ ਮੇ ਸਾਮਿਕਂ ਅਦ੍ਦਸ੍ਸਥਾ’ਤਿ? ਇਮਿਨਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਰਿਯਾਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਯਥਾ ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾਤਿ।
‘‘Bhūtapubbaṃ , brāhmaṇa, imissāyeva sāvatthiyā aññatarissā itthiyā pitā kālamakāsi… bhātā kālamakāsi… bhaginī kālamakāsi… putto kālamakāsi… dhītā kālamakāsi… sāmiko kālamakāsi. Sā tassa kālakiriyāya ummattikā khittacittā rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘api me sāmikaṃ addassatha, api me sāmikaṃ addassathā’ti? Imināpi kho etaṃ, brāhmaṇa, pariyāyena veditabbaṃ yathā piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikāti.
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ , ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇવ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ। ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਯ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਰਥਿਕਾਯ ਰਥਿਕਂ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇਨ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਪਿ ਮੇ ਮਾਤਰਂ ਅਦ੍ਦਸ੍ਸਥ, ਅਪਿ ਮੇ ਮਾਤਰਂ ਅਦ੍ਦਸ੍ਸਥਾ’ਤਿ ? ਇਮਿਨਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ , ਪਰਿਯਾਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਯਥਾ ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾਤਿ।
‘‘Bhūtapubbaṃ , brāhmaṇa, imissāyeva sāvatthiyā aññatarassa purisassa mātā kālamakāsi. So tassā kālakiriyāya ummattako khittacitto rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘api me mātaraṃ addassatha, api me mātaraṃ addassathā’ti ? Imināpi kho etaṃ, brāhmaṇa , pariyāyena veditabbaṃ yathā piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikāti.
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇવ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪਿਤਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ… ਭਾਤਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ… ਭਗਿਨੀ ਕਾਲਮਕਾਸਿ… ਪੁਤ੍ਤੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ… ਧੀਤਾ ਕਾਲਮਕਾਸਿ… ਪਜਾਪਤਿ ਕਾਲਮਕਾਸਿ। ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਯ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ ਰਥਿਕਾਯ ਰਥਿਕਂ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇਨ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਪਿ ਮੇ ਪਜਾਪਤਿਂ ਅਦ੍ਦਸ੍ਸਥ, ਅਪਿ ਮੇ ਪਜਾਪਤਿਂ ਅਦ੍ਦਸ੍ਸਥਾ’ਤਿ? ਇਮਿਨਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਰਿਯਾਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਯਥਾ ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾਤਿ।
‘‘Bhūtapubbaṃ, brāhmaṇa, imissāyeva sāvatthiyā aññatarassa purisassa pitā kālamakāsi… bhātā kālamakāsi… bhaginī kālamakāsi… putto kālamakāsi… dhītā kālamakāsi… pajāpati kālamakāsi. So tassā kālakiriyāya ummattako khittacitto rathikāya rathikaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘api me pajāpatiṃ addassatha, api me pajāpatiṃ addassathā’ti? Imināpi kho etaṃ, brāhmaṇa, pariyāyena veditabbaṃ yathā piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikāti.
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮਿਸ੍ਸਾਯੇવ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਇਤ੍ਥੀ ਞਾਤਿਕੁਲਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਤਸ੍ਸਾ ਤੇ ਞਾਤਕਾ ਸਾਮਿਕਂ 9 ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਤੁਕਾਮਾ। ਸਾ ਚ ਤਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸਾ ਇਤ੍ਥੀ ਸਾਮਿਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਇਮੇ, ਮਂ 10, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਞਾਤਕਾ ਤ੍વਂ 11 ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਤੁਕਾਮਾ। ਅਹਞ੍ਚ ਤਂ ਨ ਇਚ੍ਛਾਮੀ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਦ੍વਿਧਾ ਛੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਫਾਲੇਸਿ 12 – ‘ਉਭੋ ਪੇਚ੍ਚ ਭવਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ਇਮਿਨਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਪਰਿਯਾਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਯਥਾ ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’’ਤਿ।
‘‘Bhūtapubbaṃ, brāhmaṇa, imissāyeva sāvatthiyā aññatarā itthī ñātikulaṃ agamāsi. Tassā te ñātakā sāmikaṃ 13 acchinditvā aññassa dātukāmā. Sā ca taṃ na icchati. Atha kho sā itthī sāmikaṃ etadavoca – ‘ime, maṃ 14, ayyaputta, ñātakā tvaṃ 15 acchinditvā aññassa dātukāmā. Ahañca taṃ na icchāmī’ti. Atha kho so puriso taṃ itthiṃ dvidhā chetvā attānaṃ upphālesi 16 – ‘ubho pecca bhavissāmā’ti. Imināpi kho etaṃ, brāhmaṇa, pariyāyena veditabbaṃ yathā piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’’ti.
੩੫੭. ਅਥ ਖੋ ਨਾਲ਼ਿਜਙ੍ਘੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਯੇਨ ਮਲ੍ਲਿਕਾ ਦੇવੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਯਾવਤਕੋ ਅਹੋਸਿ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪੋ ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਮਲ੍ਲਿਕਾਯ ਦੇવਿਯਾ ਆਰੋਚੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਮਲ੍ਲਿਕਾ ਦੇવੀ ਯੇਨ ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਰਾਜਾਨਂ ਪਸੇਨਦਿਂ ਕੋਸਲਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਿਯਾ ਤੇ વਜਿਰੀ ਕੁਮਾਰੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਪਿਯਾ ਮੇ વਜਿਰੀ ਕੁਮਾਰੀ’’ਤਿ। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, વਜਿਰਿਯਾ ਤੇ ਕੁਮਾਰਿਯਾ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘વਜਿਰਿਯਾ ਮੇ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਕੁਮਾਰਿਯਾ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਜੀવਿਤਸ੍ਸਪਿ ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ, ਕਿਂ ਪਨ ਮੇ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’ਤਿ।
357. Atha kho nāḷijaṅgho brāhmaṇo bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā yena mallikā devī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā yāvatako ahosi bhagavatā saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ mallikāya deviyā ārocesi. Atha kho mallikā devī yena rājā pasenadi kosalo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ etadavoca – ‘‘taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, piyā te vajirī kumārī’’ti? ‘‘Evaṃ, mallike, piyā me vajirī kumārī’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, vajiriyā te kumāriyā vipariṇāmaññathābhāvā uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Vajiriyā me, mallike, kumāriyā vipariṇāmaññathābhāvā jīvitassapi siyā aññathattaṃ, kiṃ pana me na uppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Idaṃ kho taṃ, mahārāja, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sandhāya bhāsitaṃ – ‘piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’ti.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਿਯਾ ਤੇ વਾਸਭਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਪਿਯਾ ਮੇ વਾਸਭਾ ਖਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, વਾਸਭਾਯ ਤੇ ਖਤ੍ਤਿਯਾਯ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘વਾਸਭਾਯ ਮੇ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਖਤ੍ਤਿਯਾਯ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਜੀવਿਤਸ੍ਸਪਿ ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ, ਕਿਂ ਪਨ ਮੇ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’ਤਿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, piyā te vāsabhā khattiyā’’ti? ‘‘Evaṃ, mallike, piyā me vāsabhā khattiyā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, vāsabhāya te khattiyāya vipariṇāmaññathābhāvā uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Vāsabhāya me, mallike, khattiyāya vipariṇāmaññathābhāvā jīvitassapi siyā aññathattaṃ, kiṃ pana me na uppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Idaṃ kho taṃ, mahārāja, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sandhāya bhāsitaṃ – ‘piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’ti.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਿਯੋ ਤੇ વਿਟਟੂਭੋ 17 ਸੇਨਾਪਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ , ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਪਿਯੋ ਮੇ વਿਟਟੂਭੋ ਸੇਨਾਪਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, વਿਟਟੂਭਸ੍ਸ ਤੇ ਸੇਨਾਪਤਿਸ੍ਸ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘વਿਟਟੂਭਸ੍ਸ ਮੇ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਸੇਨਾਪਤਿਸ੍ਸ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਜੀવਿਤਸ੍ਸਪਿ ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ , ਕਿਂ ਪਨ ਮੇ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’ਤਿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, piyo te viṭaṭūbho 18 senāpatī’’ti? ‘‘Evaṃ , mallike, piyo me viṭaṭūbho senāpatī’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, viṭaṭūbhassa te senāpatissa vipariṇāmaññathābhāvā uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Viṭaṭūbhassa me, mallike, senāpatissa vipariṇāmaññathābhāvā jīvitassapi siyā aññathattaṃ , kiṃ pana me na uppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Idaṃ kho taṃ, mahārāja, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sandhāya bhāsitaṃ – ‘piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’ti.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਿਯਾ ਤੇ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਪਿਯਾ ਮੇਸਿ ਤ੍વ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਯ੍ਹਂ ਤੇ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਹਿ ਮੇ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਜੀવਿਤਸ੍ਸਪਿ ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ, ਕਿਂ ਪਨ ਮੇ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’ਤਿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, piyā te aha’’nti? ‘‘Evaṃ, mallike, piyā mesi tva’’nti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, mayhaṃ te vipariṇāmaññathābhāvā uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Tuyhañhi me, mallike, vipariṇāmaññathābhāvā jīvitassapi siyā aññathattaṃ, kiṃ pana me na uppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Idaṃ kho taṃ, mahārāja, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sandhāya bhāsitaṃ – ‘piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’ti.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਿਯਾ ਤੇ ਕਾਸਿਕੋਸਲਾ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਪਿਯਾ ਮੇ ਕਾਸਿਕੋਸਲਾ। ਕਾਸਿਕੋਸਲਾਨਂ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਆਨੁਭਾવੇਨ ਕਾਸਿਕਚਨ੍ਦਨਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਮ, ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨਂ ਧਾਰੇਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਾਸਿਕੋਸਲਾਨਂ ਤੇ વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਕਾਸਿਕੋਸਲਾਨਞ੍ਹਿ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ , વਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਜੀવਿਤਸ੍ਸਪਿ ਸਿਯਾ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ, ਕਿਂ ਪਨ ਮੇ ਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਪਿਯਪ੍ਪਭવਿਕਾ’’’ਤਿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, piyā te kāsikosalā’’ti? ‘‘Evaṃ, mallike, piyā me kāsikosalā. Kāsikosalānaṃ, mallike, ānubhāvena kāsikacandanaṃ paccanubhoma, mālāgandhavilepanaṃ dhāremā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, kāsikosalānaṃ te vipariṇāmaññathābhāvā uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Kāsikosalānañhi, mallike , vipariṇāmaññathābhāvā jīvitassapi siyā aññathattaṃ, kiṃ pana me na uppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā’’ti? ‘‘Idaṃ kho taṃ, mahārāja, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sandhāya bhāsitaṃ – ‘piyajātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā piyappabhavikā’’’ti.
‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ! ਯਾવਞ੍ਚ ਸੋ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਤਿવਿਜ੍ਝ ਮਞ੍ਞੇ 19 ਪਸ੍ਸਤਿ। ਏਹਿ, ਮਲ੍ਲਿਕੇ, ਆਚਮੇਹੀ’’ਤਿ 20। ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘‘ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।
‘‘Acchariyaṃ, mallike, abbhutaṃ, mallike! Yāvañca so bhagavā paññāya ativijjha maññe 21 passati. Ehi, mallike, ācamehī’’ti 22. Atha kho rājā pasenadi kosalo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ udānaṃ udānesi – ‘‘namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa, namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa, namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassā’’ti.
ਪਿਯਜਾਤਿਕਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਸਤ੍ਤਮਂ।
Piyajātikasuttaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੭. ਪਿਯਜਾਤਿਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Piyajātikasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੭. ਪਿਯਜਾਤਿਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Piyajātikasuttavaṇṇanā
