| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೭. ಪಿಯಜಾತಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Piyajātikasuttavaṇṇanā
೩೫೩. ಪಕತಿನಿಯಾಮೇನಾತಿ ಯಥಾ ಸೋಕುಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಪುಬ್ಬೇ ಇತಿ ಕತ್ತಬ್ಬೇಸು ಅಸಮ್ಮೋಹವಸೇನ ಚಿತ್ತಂ ಪಕ್ಖನ್ದತಿ, ತಾನಿ ಚಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಹನ್ತಿ, ನ ಏವಂ ಸೋಕಸ್ಸ ಚಿತ್ತಸಙ್ಕೋಚಸಭಾವತೋ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಪಕತಿನಿಯಾಮೇನ ಪನ ನ ಪಟಿಭನ್ತೀ’’ತಿ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಸಾಮನ್ತಾ ಕತಿಪಯೇ ನ ಕುಟುಮ್ಬಂ ಸನ್ಧಾರೇತಿ। ತೇನಾಹ ‘ನ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಪಟಿಭನ್ತೀ’ತಿ’’ ವದನ್ತಿ। ಏತ್ಥಾತಿ ದುತಿಯಪದೇ। ಅನೇಕತ್ಥತ್ತಾ ಧಾತೂನಂ ‘‘ನ ಪಟಿಭಾತೀ’’ತಿ ಪದಸ್ಸ ‘‘ನ ರುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ಅತ್ಥಮಾಹ। ನ ಪಟಿಭಾತೀತಿ ವಾ ಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮತಾಚಿತ್ತಂ ನ ಉಪಟ್ಠಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪತಿಟ್ಠಿತೋಕಾಸನ್ತಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾವಿಟ್ಠಟ್ಠಾನಂ ವದತಿ। ಪಿಯಾಯಿತಬ್ಬತೋ ಪಿಯೋ ಜಾತಿ ಉಪ್ಪತ್ತಿಟ್ಠಾನಂ ಏತೇಸನ್ತಿ ಪಿಯಜಾತಿಕಾ। ಪಿಯೋ ಪಭುತಿ ಏತೇಸನ್ತಿ ಪಿಯಪ್ಪಭುತಿಕಾತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ, ಉ-ಕಾರಸ್ಸ ವ-ಕಾರಂ, ತ-ಕಾರಸ್ಸ ಚ ಲೋಪಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಪಿಯಪ್ಪಭಾವಿಕಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಪಿಯತೋ ಪಭವನ್ತೀ’’ತಿ।
353.Pakatiniyāmenāti yathā sokuppattito pubbe iti kattabbesu asammohavasena cittaṃ pakkhandati, tāni cassa upaṭṭhahanti, na evaṃ sokassa cittasaṅkocasabhāvato. Tena vuttaṃ ‘‘pakatiniyāmena pana na paṭibhantī’’ti. Keci pana ‘‘sāmantā katipaye na kuṭumbaṃ sandhāreti. Tenāha ‘na sabbena sabbaṃ paṭibhantī’ti’’ vadanti. Etthāti dutiyapade. Anekatthattā dhātūnaṃ ‘‘na paṭibhātī’’ti padassa ‘‘na ruccatī’’ti atthamāha. Na paṭibhātīti vā bhuñjitukāmatācittaṃ na upaṭṭhitanti attho. Patiṭṭhitokāsanti indriyāviṭṭhaṭṭhānaṃ vadati. Piyāyitabbato piyo jāti uppattiṭṭhānaṃ etesanti piyajātikā. Piyo pabhuti etesanti piyappabhutikāti vattabbe, u-kārassa va-kāraṃ, ta-kārassa ca lopaṃ katvā ‘‘piyappabhāvikā’’ti vuttaṃ. Tenāha ‘‘piyato pabhavantī’’ti.
೩೫೫. ಪರ-ಸದ್ದೇನ ಸಮಾನತ್ಥಂ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಭಾವನಿಸೇಧನತ್ಥಂ ‘‘ಪಿರೇ’’ತಿ ಪದನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪರೇ’’ತಿ। ಪಿರೇತಿ ವಾ ‘‘ಪರತೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮಾನತ್ಥಂ ನಿಪಾತಪದನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಚರ ಪಿರೇತಿ ಪರತೋ ಗಚ್ಛಾ’’ತಿ।
355. Para-saddena samānatthaṃ ajjhattikabhāvanisedhanatthaṃ ‘‘pire’’ti padanti āha ‘‘amhākaṃ pare’’ti. Pireti vā ‘‘parato’’ti iminā samānatthaṃ nipātapadanti āha ‘‘cara pireti parato gacchā’’ti.
೩೫೬. ದ್ವಿಧಾ ಛೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಯದಿ ಇತ್ಥೀ ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಪಿಯಾ, ಕಥಂ ದ್ವಿಧಾ ಛಿನ್ದತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಯದಿ ಹೀ’’ತಿಆದಿ।
356.Dvidhā chetvāti ettha yadi itthī tassa purisassa piyā, kathaṃ dvidhā chindatīti āha ‘‘yadi hī’’tiādi.
೩೫೭. ಕಥಂ ಕಥೇಯ್ಯನ್ತಿ ಯಥಾ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಕಥೇಸಿ, ಸೋ ಚ ಮೇ ಕಥೇಸಿ, ತಥಾ ಚಾಹಂ ಕಥೇಯ್ಯಂ। ಮರಣವಸೇನ ವಿಪರಿಣಾಮೋ ಅತ್ತಭಾವಸ್ಸ ಪರಿವತ್ತತ್ತಾ। ಪಲಾಯಿತ್ವಾ ಗಮನವಸೇನ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೋ ಮಿತ್ತಸನ್ಥವಸ್ಸ ಸಮಾಗಮಸ್ಸ ಚ ಅಞ್ಞಥಾಭೂತತ್ತಾ।
357.Kathaṃ katheyyanti yathā bhagavā etassa brāhmaṇassa kathesi, so ca me kathesi, tathā cāhaṃ katheyyaṃ. Maraṇavasena vipariṇāmo attabhāvassa parivattattā. Palāyitvā gamanavasena aññathābhāvo mittasanthavassa samāgamassa ca aññathābhūtattā.
ಛಡ್ಡಿತಭಾವೇನಾತಿ ಪರಿವತ್ತಿತಭಾವೇನ। ಹತ್ಥಗಮನವಸೇನ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೋ ಪುಬ್ಬೇ ಸವಸೇ ವತ್ತಿತಾನಂ ಇದಾನಿ ವಸೇ ಅವತ್ತನಭಾವೇನ।
Chaḍḍitabhāvenāti parivattitabhāvena. Hatthagamanavasena aññathābhāvo pubbe savase vattitānaṃ idāni vase avattanabhāvena.
ಆಚಮೇಹೀತಿ ಆಚಮನಂ ಮುಖವಿಕ್ಖಾಲನಂ ಕಾರೇಹಿ। ಯಸ್ಮಾ ಮುಖಂ ವಿಕ್ಖಾಲೇನ್ತಾ ಹಿ ಹತ್ಥಪಾದೇ ಧೋವಿತ್ವಾ ವಿಕ್ಖಾಲೇನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಆಚಮಿತ್ವಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾಪಿ ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಮುಖಂ ವಿಕ್ಖಾಲೇತ್ವಾ’’ತಿ ಆಹ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
Ācamehīti ācamanaṃ mukhavikkhālanaṃ kārehi. Yasmā mukhaṃ vikkhālentā hi hatthapāde dhovitvā vikkhālenti, tasmā ‘‘ācamitvā’’ti vatvā pacchāpi tassa atthaṃ dassento ‘‘mukhaṃ vikkhāletvā’’ti āha. Sesaṃ suviññeyyameva.
ಪಿಯಜಾತಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Piyajātikasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೭. ಪಿಯಜಾತಿಕಸುತ್ತಂ • 7. Piyajātikasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ಪಿಯಜಾತಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Piyajātikasuttavaṇṇanā
