Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā)

    ൭. പിയജാതികസുത്തവണ്ണനാ

    7. Piyajātikasuttavaṇṇanā

    ൩൫൩. പകതിനിയാമേനാതി യഥാ സോകുപ്പത്തിതോ പുബ്ബേ ഇതി കത്തബ്ബേസു അസമ്മോഹവസേന ചിത്തം പക്ഖന്ദതി, താനി ചസ്സ ഉപട്ഠഹന്തി, ന ഏവം സോകസ്സ ചിത്തസങ്കോചസഭാവതോ. തേന വുത്തം ‘‘പകതിനിയാമേന പന ന പടിഭന്തീ’’തി. കേചി പന ‘‘സാമന്താ കതിപയേ ന കുടുമ്ബം സന്ധാരേതി. തേനാഹ ‘ന സബ്ബേന സബ്ബം പടിഭന്തീ’തി’’ വദന്തി. ഏത്ഥാതി ദുതിയപദേ. അനേകത്ഥത്താ ധാതൂനം ‘‘ന പടിഭാതീ’’തി പദസ്സ ‘‘ന രുച്ചതീ’’തി അത്ഥമാഹ. ന പടിഭാതീതി വാ ഭുഞ്ജിതുകാമതാചിത്തം ന ഉപട്ഠിതന്തി അത്ഥോ. പതിട്ഠിതോകാസന്തി ഇന്ദ്രിയാവിട്ഠട്ഠാനം വദതി. പിയായിതബ്ബതോ പിയോ ജാതി ഉപ്പത്തിട്ഠാനം ഏതേസന്തി പിയജാതികാ. പിയോ പഭുതി ഏതേസന്തി പിയപ്പഭുതികാതി വത്തബ്ബേ, ഉ-കാരസ്സ വ-കാരം, ത-കാരസ്സ ച ലോപം കത്വാ ‘‘പിയപ്പഭാവികാ’’തി വുത്തം. തേനാഹ ‘‘പിയതോ പഭവന്തീ’’തി.

    353.Pakatiniyāmenāti yathā sokuppattito pubbe iti kattabbesu asammohavasena cittaṃ pakkhandati, tāni cassa upaṭṭhahanti, na evaṃ sokassa cittasaṅkocasabhāvato. Tena vuttaṃ ‘‘pakatiniyāmena pana na paṭibhantī’’ti. Keci pana ‘‘sāmantā katipaye na kuṭumbaṃ sandhāreti. Tenāha ‘na sabbena sabbaṃ paṭibhantī’ti’’ vadanti. Etthāti dutiyapade. Anekatthattā dhātūnaṃ ‘‘na paṭibhātī’’ti padassa ‘‘na ruccatī’’ti atthamāha. Na paṭibhātīti vā bhuñjitukāmatācittaṃ na upaṭṭhitanti attho. Patiṭṭhitokāsanti indriyāviṭṭhaṭṭhānaṃ vadati. Piyāyitabbato piyo jāti uppattiṭṭhānaṃ etesanti piyajātikā. Piyo pabhuti etesanti piyappabhutikāti vattabbe, u-kārassa va-kāraṃ, ta-kārassa ca lopaṃ katvā ‘‘piyappabhāvikā’’ti vuttaṃ. Tenāha ‘‘piyato pabhavantī’’ti.

    ൩൫൫. പര-സദ്ദേന സമാനത്ഥം അജ്ഝത്തികഭാവനിസേധനത്ഥം ‘‘പിരേ’’തി പദന്തി ആഹ ‘‘അമ്ഹാകം പരേ’’തി. പിരേതി വാ ‘‘പരതോ’’തി ഇമിനാ സമാനത്ഥം നിപാതപദന്തി ആഹ ‘‘ചര പിരേതി പരതോ ഗച്ഛാ’’തി.

    355. Para-saddena samānatthaṃ ajjhattikabhāvanisedhanatthaṃ ‘‘pire’’ti padanti āha ‘‘amhākaṃ pare’’ti. Pireti vā ‘‘parato’’ti iminā samānatthaṃ nipātapadanti āha ‘‘cara pireti parato gacchā’’ti.

    ൩൫൬. ദ്വിധാ ഛേത്വാതി ഏത്ഥ യദി ഇത്ഥീ തസ്സ പുരിസസ്സ പിയാ, കഥം ദ്വിധാ ഛിന്ദതീതി ആഹ ‘‘യദി ഹീ’’തിആദി.

    356.Dvidhā chetvāti ettha yadi itthī tassa purisassa piyā, kathaṃ dvidhā chindatīti āha ‘‘yadi hī’’tiādi.

    ൩൫൭. കഥം കഥേയ്യന്തി യഥാ ഭഗവാ ഏതസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ കഥേസി, സോ ച മേ കഥേസി, തഥാ ചാഹം കഥേയ്യം. മരണവസേന വിപരിണാമോ അത്തഭാവസ്സ പരിവത്തത്താ. പലായിത്വാ ഗമനവസേന അഞ്ഞഥാഭാവോ മിത്തസന്ഥവസ്സ സമാഗമസ്സ ച അഞ്ഞഥാഭൂതത്താ.

    357.Kathaṃ katheyyanti yathā bhagavā etassa brāhmaṇassa kathesi, so ca me kathesi, tathā cāhaṃ katheyyaṃ. Maraṇavasena vipariṇāmo attabhāvassa parivattattā. Palāyitvā gamanavasena aññathābhāvo mittasanthavassa samāgamassa ca aññathābhūtattā.

    ഛഡ്ഡിതഭാവേനാതി പരിവത്തിതഭാവേന. ഹത്ഥഗമനവസേന അഞ്ഞഥാഭാവോ പുബ്ബേ സവസേ വത്തിതാനം ഇദാനി വസേ അവത്തനഭാവേന.

    Chaḍḍitabhāvenāti parivattitabhāvena. Hatthagamanavasena aññathābhāvo pubbe savase vattitānaṃ idāni vase avattanabhāvena.

    ആചമേഹീതി ആചമനം മുഖവിക്ഖാലനം കാരേഹി. യസ്മാ മുഖം വിക്ഖാലേന്താ ഹി ഹത്ഥപാദേ ധോവിത്വാ വിക്ഖാലേന്തി, തസ്മാ ‘‘ആചമിത്വാ’’തി വത്വാ പച്ഛാപി തസ്സ അത്ഥം ദസ്സേന്തോ ‘‘മുഖം വിക്ഖാലേത്വാ’’തി ആഹ. സേസം സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.

    Ācamehīti ācamanaṃ mukhavikkhālanaṃ kārehi. Yasmā mukhaṃ vikkhālentā hi hatthapāde dhovitvā vikkhālenti, tasmā ‘‘ācamitvā’’ti vatvā pacchāpi tassa atthaṃ dassento ‘‘mukhaṃ vikkhāletvā’’ti āha. Sesaṃ suviññeyyameva.

    പിയജാതികസുത്തവണ്ണനായ ലീനത്ഥപ്പകാസനാ സമത്താ.

    Piyajātikasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya / ൭. പിയജാതികസുത്തം • 7. Piyajātikasuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൭. പിയജാതികസുത്തവണ്ണനാ • 7. Piyajātikasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact