| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
६. पियङ्करसुत्तवण्णना
6. Piyaṅkarasuttavaṇṇanā
२४०. छट्ठे जेतवनेति जेतवनस्स पच्चन्ते कोसम्बककुटि नाम अत्थि, तत्थ विहरति। धम्मपदानीति इध पाटियेक्कं सङ्गहं आरुळ्हा छब्बीसतिवग्गा तन्ति अधिप्पेता । तत्र थेरो तस्मिं समये अन्तोविहारे निसिन्नो मधुरस्सरेन सरभञ्ञं कत्वा अप्पमादवग्गं भासति। एवं तोसेसीति सा किर पुत्तं पियङ्करं अङ्केनादाय जेतवनस्स पच्छिमभागतो पट्ठाय गोचरं परियेसन्ती अनुपुब्बेन नगराभिमुखी हुत्वा उच्चारपस्सावखेळसिङ्घाणिकदुब्भोजनानि परियेसमाना थेरस्स वसनट्ठानं पत्वा मधुरस्सरं अस्सोसि। तस्सा सो सद्दो छविआदीनि छेत्वा अट्ठिमिञ्जं आहच्च हदयङ्गमनीयो हुत्वा अट्ठासि। अथस्सा गोचरपरियेसने चित्तम्पि न उप्पज्जि, ओहितसोता धम्ममेव सुणन्ती ठिता। यक्खदारकस्स पन दहरताय धम्मस्सवने चित्तं नत्थि। सो जिघच्छाय पीळितत्ता, ‘‘कस्मा अम्मा गतगतट्ठाने खाणुको विय तिट्ठसि? न मय्हं खादनीयं वा भोजनीयं वा परियेससी’’ति पुनप्पुनं मातरं चोदेति। सा ‘‘धम्मस्सवनस्स मे अन्तरायं करोती’’ति पुत्तकं ‘‘मा सद्दं करि, पियङ्करा’’ति एवं तोसेसि। तत्थ मा सद्दं करीति सद्दं मा करि।
240. Chaṭṭhe jetavaneti jetavanassa paccante kosambakakuṭi nāma atthi, tattha viharati. Dhammapadānīti idha pāṭiyekkaṃ saṅgahaṃ āruḷhā chabbīsativaggā tanti adhippetā . Tatra thero tasmiṃ samaye antovihāre nisinno madhurassarena sarabhaññaṃ katvā appamādavaggaṃ bhāsati. Evaṃ tosesīti sā kira puttaṃ piyaṅkaraṃ aṅkenādāya jetavanassa pacchimabhāgato paṭṭhāya gocaraṃ pariyesantī anupubbena nagarābhimukhī hutvā uccārapassāvakheḷasiṅghāṇikadubbhojanāni pariyesamānā therassa vasanaṭṭhānaṃ patvā madhurassaraṃ assosi. Tassā so saddo chaviādīni chetvā aṭṭhimiñjaṃ āhacca hadayaṅgamanīyo hutvā aṭṭhāsi. Athassā gocarapariyesane cittampi na uppajji, ohitasotā dhammameva suṇantī ṭhitā. Yakkhadārakassa pana daharatāya dhammassavane cittaṃ natthi. So jighacchāya pīḷitattā, ‘‘kasmā ammā gatagataṭṭhāne khāṇuko viya tiṭṭhasi? Na mayhaṃ khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā pariyesasī’’ti punappunaṃ mātaraṃ codeti. Sā ‘‘dhammassavanassa me antarāyaṃ karotī’’ti puttakaṃ ‘‘mā saddaṃ kari, piyaṅkarā’’ti evaṃ tosesi. Tattha mā saddaṃ karīti saddaṃ mā kari.
पाणेसु चाति गाथाय सा अत्तनो धम्मताय समादिण्णं पञ्चसीलं दस्सेति। तत्थ संयमामसेति संयमाम संयता होम। इमिना पाणातिपाता विरति गहिता, दुतियपदेन मुसावादा विरति, ततियपदेन सेसा तिस्सो विरतियो। अपि मुच्चेम पिसाचयोनियाति अपि नाम यक्खलोके उप्पन्नानि पञ्च वेरानि पहाय, योनिसो पटिपज्जित्वा इमाय छातकदुब्भिक्खाय पिसाचयक्खयोनिया मुच्चेम, ताताति वदति। छट्ठं।
Pāṇesu cāti gāthāya sā attano dhammatāya samādiṇṇaṃ pañcasīlaṃ dasseti. Tattha saṃyamāmaseti saṃyamāma saṃyatā homa. Iminā pāṇātipātā virati gahitā, dutiyapadena musāvādā virati, tatiyapadena sesā tisso viratiyo. Api muccema pisācayoniyāti api nāma yakkhaloke uppannāni pañca verāni pahāya, yoniso paṭipajjitvā imāya chātakadubbhikkhāya pisācayakkhayoniyā muccema, tātāti vadati. Chaṭṭhaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ६. पियङ्करसुत्तं • 6. Piyaṅkarasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ६. पियङ्करसुत्तवण्णना • 6. Piyaṅkarasuttavaṇṇanā
