Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
४. पियसुत्तं
4. Piyasuttaṃ
११५. सावत्थिनिदानं । एकमन्तं निसिन्नो खो राजा पसेनदि कोसलो भगवन्तं एतदवोच – ‘‘इध मय्हं, भन्ते, रहोगतस्स पटिसल्लीनस्स एवं चेतसो परिवितक्को उदपादि – ‘केसं नु खो पियो अत्ता, केसं अप्पियो अत्ता’ति? तस्स मय्हं, भन्ते, एतदहोसि – ‘ये च खो केचि कायेन दुच्चरितं चरन्ति, वाचाय दुच्चरितं चरन्ति, मनसा दुच्चरितं चरन्ति; तेसं अप्पियो अत्ता’। किञ्चापि ते एवं वदेय्युं – ‘पियो नो अत्ता’ति, अथ खो तेसं अप्पियो अत्ता। तं किस्स हेतु? यञ्हि अप्पियो अप्पियस्स करेय्य, तं ते अत्तनाव अत्तनो करोन्ति; तस्मा तेसं अप्पियो अत्ता। ये च खो केचि कायेन सुचरितं चरन्ति, वाचाय सुचरितं चरन्ति, मनसा सुचरितं चरन्ति; तेसं पियो अत्ता। किञ्चापि ते एवं वदेय्युं – ‘अप्पियो नो अत्ता’ति; अथ खो तेसं पियो अत्ता। तं किस्स हेतु? यञ्हि पियो पियस्स करेय्य, तं ते अत्तनाव अत्तनो करोन्ति; तस्मा तेसं पियो अत्ता’’ति।
115. Sāvatthinidānaṃ . Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘kesaṃ nu kho piyo attā, kesaṃ appiyo attā’ti? Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘ye ca kho keci kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti; tesaṃ appiyo attā’. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘piyo no attā’ti, atha kho tesaṃ appiyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi appiyo appiyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ appiyo attā. Ye ca kho keci kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ piyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘appiyo no attā’ti; atha kho tesaṃ piyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi piyo piyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ piyo attā’’ti.
‘‘एवमेतं, महाराज, एवमेतं, महाराज! ये हि केचि, महाराज, कायेन दुच्चरितं चरन्ति, वाचाय दुच्चरितं चरन्ति, मनसा दुच्चरितं चरन्ति; तेसं अप्पियो अत्ता। किञ्चापि ते एवं वदेय्युं – ‘पियो नो अत्ता’ति, अथ खो तेसं अप्पियो अत्ता। तं किस्स हेतु? यञ्हि, महाराज, अप्पियो अप्पियस्स करेय्य, तं ते अत्तनाव अत्तनो करोन्ति; तस्मा तेसं अप्पियो अत्ता। ये च खो केचि, महाराज , कायेन सुचरितं चरन्ति, वाचाय सुचरितं चरन्ति, मनसा सुचरितं चरन्ति; तेसं पियो अत्ता। किञ्चापि ते एवं वदेय्युं – ‘अप्पियो नो अत्ता’ति; अथ खो तेसं पियो अत्ता। तं किस्स हेतु? यञ्हि महाराज, पियो पियस्स करेय्य, तं ते अत्तनाव अत्तनो करोन्ति; तस्मा तेसं पियो अत्ता’’ति। इदमवोच…पे॰…
‘‘Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Ye hi keci, mahārāja, kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti; tesaṃ appiyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘piyo no attā’ti, atha kho tesaṃ appiyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi, mahārāja, appiyo appiyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ appiyo attā. Ye ca kho keci, mahārāja , kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ piyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘appiyo no attā’ti; atha kho tesaṃ piyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi mahārāja, piyo piyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ piyo attā’’ti. Idamavoca…pe…
‘‘अत्तानञ्चे पियं जञ्ञा, न नं पापेन संयुजे।
‘‘Attānañce piyaṃ jaññā, na naṃ pāpena saṃyuje;
न हि तं सुलभं होति, सुखं दुक्कटकारिना॥
Na hi taṃ sulabhaṃ hoti, sukhaṃ dukkaṭakārinā.
‘‘अन्तकेनाधिपन्नस्स, जहतो मानुसं भवं।
‘‘Antakenādhipannassa, jahato mānusaṃ bhavaṃ;
किञ्हि तस्स सकं होति, किञ्च आदाय गच्छति।
Kiñhi tassa sakaṃ hoti, kiñca ādāya gacchati;
‘‘उभो पुञ्ञञ्च पापञ्च, यं मच्चो कुरुते इध।
‘‘Ubho puññañca pāpañca, yaṃ macco kurute idha;
‘‘तस्मा करेय्य कल्याणं, निचयं सम्परायिकं।
‘‘Tasmā kareyya kalyāṇaṃ, nicayaṃ samparāyikaṃ;
पुञ्ञानि परलोकस्मिं, पतिट्ठा होन्ति पाणिन’’न्त्न्त्ति॥
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’ntntti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ४. पियसुत्तवण्णना • 4. Piyasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ४. पियसुत्तवण्णना • 4. Piyasuttavaṇṇanā