| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៤. បិយសុត្តំ
4. Piyasuttaṃ
១១៥. សាវត្ថិនិទានំ ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ រាជា បសេនទិ កោសលោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘ឥធ មយ្ហំ, ភន្តេ, រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ – ‘កេសំ នុ ខោ បិយោ អត្តា, កេសំ អប្បិយោ អត្តា’តិ? តស្ស មយ្ហំ, ភន្តេ, ឯតទហោសិ – ‘យេ ច ខោ កេចិ កាយេន ទុច្ចរិតំ ចរន្តិ, វាចាយ ទុច្ចរិតំ ចរន្តិ, មនសា ទុច្ចរិតំ ចរន្តិ; តេសំ អប្បិយោ អត្តា’។ កិញ្ចាបិ តេ ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘បិយោ នោ អត្តា’តិ, អថ ខោ តេសំ អប្បិយោ អត្តា។ តំ កិស្ស ហេតុ? យញ្ហិ អប្បិយោ អប្បិយស្ស ករេយ្យ, តំ តេ អត្តនាវ អត្តនោ ករោន្តិ; តស្មា តេសំ អប្បិយោ អត្តា។ យេ ច ខោ កេចិ កាយេន សុចរិតំ ចរន្តិ, វាចាយ សុចរិតំ ចរន្តិ, មនសា សុចរិតំ ចរន្តិ; តេសំ បិយោ អត្តា។ កិញ្ចាបិ តេ ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘អប្បិយោ នោ អត្តា’តិ; អថ ខោ តេសំ បិយោ អត្តា។ តំ កិស្ស ហេតុ? យញ្ហិ បិយោ បិយស្ស ករេយ្យ, តំ តេ អត្តនាវ អត្តនោ ករោន្តិ; តស្មា តេសំ បិយោ អត្តា’’តិ។
115. Sāvatthinidānaṃ . Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘kesaṃ nu kho piyo attā, kesaṃ appiyo attā’ti? Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘ye ca kho keci kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti; tesaṃ appiyo attā’. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘piyo no attā’ti, atha kho tesaṃ appiyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi appiyo appiyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ appiyo attā. Ye ca kho keci kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ piyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘appiyo no attā’ti; atha kho tesaṃ piyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi piyo piyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ piyo attā’’ti.
‘‘ឯវមេតំ, មហារាជ, ឯវមេតំ, មហារាជ! យេ ហិ កេចិ, មហារាជ, កាយេន ទុច្ចរិតំ ចរន្តិ, វាចាយ ទុច្ចរិតំ ចរន្តិ, មនសា ទុច្ចរិតំ ចរន្តិ; តេសំ អប្បិយោ អត្តា។ កិញ្ចាបិ តេ ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘បិយោ នោ អត្តា’តិ, អថ ខោ តេសំ អប្បិយោ អត្តា។ តំ កិស្ស ហេតុ? យញ្ហិ, មហារាជ, អប្បិយោ អប្បិយស្ស ករេយ្យ, តំ តេ អត្តនាវ អត្តនោ ករោន្តិ; តស្មា តេសំ អប្បិយោ អត្តា។ យេ ច ខោ កេចិ, មហារាជ , កាយេន សុចរិតំ ចរន្តិ, វាចាយ សុចរិតំ ចរន្តិ, មនសា សុចរិតំ ចរន្តិ; តេសំ បិយោ អត្តា។ កិញ្ចាបិ តេ ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘អប្បិយោ នោ អត្តា’តិ; អថ ខោ តេសំ បិយោ អត្តា។ តំ កិស្ស ហេតុ? យញ្ហិ មហារាជ, បិយោ បិយស្ស ករេយ្យ, តំ តេ អត្តនាវ អត្តនោ ករោន្តិ; តស្មា តេសំ បិយោ អត្តា’’តិ។ ឥទមវោច…បេ.…
‘‘Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Ye hi keci, mahārāja, kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti; tesaṃ appiyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘piyo no attā’ti, atha kho tesaṃ appiyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi, mahārāja, appiyo appiyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ appiyo attā. Ye ca kho keci, mahārāja , kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ piyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – ‘appiyo no attā’ti; atha kho tesaṃ piyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi mahārāja, piyo piyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ piyo attā’’ti. Idamavoca…pe…
‘‘អត្តានញ្ចេ បិយំ ជញ្ញា, ន នំ បាបេន សំយុជេ;
‘‘Attānañce piyaṃ jaññā, na naṃ pāpena saṃyuje;
ន ហិ តំ សុលភំ ហោតិ, សុខំ ទុក្កដការិនា។
Na hi taṃ sulabhaṃ hoti, sukhaṃ dukkaṭakārinā.
‘‘អន្តកេនាធិបន្នស្ស, ជហតោ មានុសំ ភវំ;
‘‘Antakenādhipannassa, jahato mānusaṃ bhavaṃ;
កិញ្ហិ តស្ស សកំ ហោតិ, កិញ្ច អាទាយ គច្ឆតិ;
Kiñhi tassa sakaṃ hoti, kiñca ādāya gacchati;
‘‘ឧភោ បុញ្ញញ្ច បាបញ្ច, យំ មច្ចោ កុរុតេ ឥធ;
‘‘Ubho puññañca pāpañca, yaṃ macco kurute idha;
‘‘តស្មា ករេយ្យ កល្យាណំ, និចយំ សម្បរាយិកំ;
‘‘Tasmā kareyya kalyāṇaṃ, nicayaṃ samparāyikaṃ;
បុញ្ញានិ បរលោកស្មិំ, បតិដ្ឋា ហោន្តិ បាណិន’’ន្ត្ន្ត្តិ។
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’ntntti.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៤. បិយសុត្តវណ្ណនា • 4. Piyasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៤. បិយសុត្តវណ្ណនា • 4. Piyasuttavaṇṇanā
