Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဥဒာနပာဠိ • Udānapāḷi |
၁. ပိယတရသုတ္တံ
1. Piyatarasuttaṃ
၄၁. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော မလ္လိကာယ ဒေဝိယာ သဒ္ဓိံ ဥပရိပာသာဒဝရဂတော ဟောတိ။ အထ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော မလ္လိကံ ဒေဝိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အတ္ထိ နု ခော တေ, မလ္လိကေ, ကောစညော အတ္တနာ ပိယတရော’’တိ?
41. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo mallikāya deviyā saddhiṃ uparipāsādavaragato hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo mallikaṃ deviṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho te, mallike, kocañño attanā piyataro’’ti?
‘‘နတ္ထိ ခော မေ, မဟာရာဇ, ကောစညော အတ္တနာ ပိယတရော။ တုယ္ဟံ ပန, မဟာရာဇ, အတ္ထညော ကောစိ အတ္တနာ ပိယတရော’’တိ? ‘‘မယ္ဟမ္ပိ ခော, မလ္လိကေ, နတ္ထညော ကောစိ အတ္တနာ ပိယတရော’’တိ။
‘‘Natthi kho me, mahārāja, kocañño attanā piyataro. Tuyhaṃ pana, mahārāja, atthañño koci attanā piyataro’’ti? ‘‘Mayhampi kho, mallike, natthañño koci attanā piyataro’’ti.
အထ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ပာသာဒာ ဩရောဟိတ္ဝာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ –
Atha kho rājā pasenadi kosalo pāsādā orohitvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ဣဓာဟံ, ဘန္တေ, မလ္လိကာယ ဒေဝိယာ သဒ္ဓိံ ဥပရိပာသာဒဝရဂတော မလ္လိကံ ဒေဝိံ ဧတဒဝောစံ – ‘အတ္ထိ နု ခော တေ, မလ္လိကေ, ကောစညော အတ္တနာ ပိယတရော’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, မလ္လိကာ ဒေဝီ မံ ဧတဒဝောစ – ‘နတ္ထိ ခော မေ, မဟာရာဇ, ကောစညော အတ္တနာ ပိယတရော။ တုယ္ဟံ ပန, မဟာရာဇ, အတ္ထညော ကောစိ အတ္တနာ ပိယတရော’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘန္တေ, မလ္လိကံ ဒေဝိံ ဧတဒဝောစံ – ‘မယ္ဟမ္ပိ ခော, မလ္လိကေ, နတ္ထညော ကောစိ အတ္တနာ ပိယတရော’’’တိ။
‘‘Idhāhaṃ, bhante, mallikāya deviyā saddhiṃ uparipāsādavaragato mallikaṃ deviṃ etadavocaṃ – ‘atthi nu kho te, mallike, kocañño attanā piyataro’ti? Evaṃ vutte, mallikā devī maṃ etadavoca – ‘natthi kho me, mahārāja, kocañño attanā piyataro. Tuyhaṃ pana, mahārāja, atthañño koci attanā piyataro’ti? Evaṃ vutte, ahaṃ, bhante, mallikaṃ deviṃ etadavocaṃ – ‘mayhampi kho, mallike, natthañño koci attanā piyataro’’’ti.
အထ ခော ဘဂဝာ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတ္ဝာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒာနံ ဥဒာနေသိ –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘သဗ္ဗာ ဒိသာ အနုပရိဂမ္မ စေတသာ၊
‘‘Sabbā disā anuparigamma cetasā,
နေဝဇ္ဈဂာ ပိယတရမတ္တနာ က္ဝစိ။
Nevajjhagā piyataramattanā kvaci;
ဧဝံ ပိယော ပုထု အတ္တာ ပရေသံ၊
Evaṃ piyo puthu attā paresaṃ,
တသ္မာ န ဟိံသေ ပရမတ္တကာမော’’တိ။ ပဌမံ။
Tasmā na hiṃse paramattakāmo’’ti. paṭhamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဥဒာန-အဋ္ဌကထာ • Udāna-aṭṭhakathā / ၁. ပိယတရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Piyatarasuttavaṇṇanā