Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / చూళనిద్దేసపాళి • Cūḷaniddesapāḷi

    ౧౪. పోసాలమాణవపుచ్ఛానిద్దేసో

    14. Posālamāṇavapucchāniddeso

    ౮౧.

    81.

    యో అతీతం ఆదిసతి, [ఇచ్చాయస్మా పోసాలో]

    Yoatītaṃ ādisati, [iccāyasmā posālo]

    అనేజో ఛిన్నసంసయో;

    Anejo chinnasaṃsayo;

    పారగుం 1 సబ్బధమ్మానం, అత్థి పఞ్హేన ఆగమం.

    Pāraguṃ2sabbadhammānaṃ, atthi pañhena āgamaṃ.

    యో అతీతం ఆదిసతీతి. యోతి యో సో భగవా సయమ్భూ. అనాచరియకో పుబ్బే అననుస్సుతేసు ధమ్మేసు సామం సచ్చాని అభిసమ్బుజ్ఝి, తత్థ చ సబ్బఞ్ఞుతం పత్తో, బలేసు చ వసీభావం. అతీతం ఆదిసతీతి భగవా అత్తనో చ పరేసఞ్చ అతీతమ్పి ఆదిసతి, అనాగతమ్పి ఆదిసతి, పచ్చుప్పన్నమ్పి ఆదిసతి.

    Yo atītaṃ ādisatīti. Yoti yo so bhagavā sayambhū. Anācariyako pubbe ananussutesu dhammesu sāmaṃ saccāni abhisambujjhi, tattha ca sabbaññutaṃ patto, balesu ca vasībhāvaṃ. Atītaṃ ādisatīti bhagavā attano ca paresañca atītampi ādisati, anāgatampi ādisati, paccuppannampi ādisati.

    కథం భగవా అత్తనో అతీతం ఆదిసతి? భగవా అత్తనో అతీతం ఏకమ్పి జాతిం ఆదిసతి, ద్వేపి జాతియో ఆదిసతి, తిస్సోపి జాతియో ఆదిసతి, చతస్సోపి జాతియో ఆదిసతి, పఞ్చపి జాతియో ఆదిసతి, దసపి జాతియో ఆదిసతి, వీసమ్పి జాతియో ఆదిసతి, తింసమ్పి జాతియో ఆదిసతి, చత్తాలీసమ్పి జాతియో ఆదిసతి , పఞ్ఞాసమ్పి జాతియో ఆదిసతి, జాతిసతమ్పి…పే॰… జాతిసహస్సమ్పి… జాతిసతసహస్సమ్పి… అనేకేపి సంవట్టకప్పే… అనేకేపి వివట్టకప్పే… అనేకేపి సంవట్టవివట్టకప్పే ఆదిసతి – ‘‘అముత్రాసిం ఏవంనామో ఏవంగోత్తో ఏవంవణ్ణో ఏవమాహారో ఏవంసుఖదుక్ఖప్పటిసంవేదీ ఏవమాయుపరియన్తో, సో తతో చుతో అముత్ర ఉదపాదిం; తత్రాపాసిం ఏవంనామో ఏవంగోత్తో ఏవంవణ్ణో ఏవమాహారో ఏవంసుఖదుక్ఖప్పటిసంవేదీ ఏవమాయుపరియన్తో, సో తతో చుతో ఇధూపపన్నో’’తి. ఇతి సాకారం సఉద్దేసం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం ఆదిసతి. ఏవం భగవా అత్తనో అతీతం ఆదిసతి.

    Kathaṃ bhagavā attano atītaṃ ādisati? Bhagavā attano atītaṃ ekampi jātiṃ ādisati, dvepi jātiyo ādisati, tissopi jātiyo ādisati, catassopi jātiyo ādisati, pañcapi jātiyo ādisati, dasapi jātiyo ādisati, vīsampi jātiyo ādisati, tiṃsampi jātiyo ādisati, cattālīsampi jātiyo ādisati , paññāsampi jātiyo ādisati, jātisatampi…pe… jātisahassampi… jātisatasahassampi… anekepi saṃvaṭṭakappe… anekepi vivaṭṭakappe… anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe ādisati – ‘‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ ādisati. Evaṃ bhagavā attano atītaṃ ādisati.

    కథం భగవా పరేసం అతీతం ఆదిసతి? భగవా పరేసం అతీతం ఏకమ్పి జాతిం ఆదిసతి, ద్వేపి జాతియో ఆదిసతి…పే॰… అనేకేపి సంవట్టవివట్టకప్పే ఆదిసతి – ‘‘అముత్రాసి ఏవంనామో ఏవంగోత్తో ఏవంవణ్ణో ఏవమాహారో ఏవంసుఖదుక్ఖప్పటిసంవేదీ ఏవమాయుపరియన్తో, సో తతో చుతో అముత్ర ఉదపాది; తత్రాపాసి ఏవంనామో ఏవంగోత్తో ఏవంవణ్ణో ఏవమాహారో ఏవంసుఖదుక్ఖప్పటిసంవేదీ ఏవమాయుపరియన్తో, సో తతో చుతో ఇధూపపన్నో’’తి. ఇతి సాకారం సఉద్దేసం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం ఆదిసతి. ఏవం భగవా పరేసం అతీతం ఆదిసతి.

    Kathaṃ bhagavā paresaṃ atītaṃ ādisati? Bhagavā paresaṃ atītaṃ ekampi jātiṃ ādisati, dvepi jātiyo ādisati…pe… anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe ādisati – ‘‘amutrāsi evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādi; tatrāpāsi evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ ādisati. Evaṃ bhagavā paresaṃ atītaṃ ādisati.

    భగవా పఞ్చ జాతకసతాని భాసన్తో అత్తనో చ పరేసఞ్చ అతీతం ఆదిసతి, మహాపదానియసుత్తన్తం 3 భాసన్తో అత్తనో చ పరేసఞ్చ అతీతం ఆదిసతి, మహాసుదస్సనియసుత్తన్తం భాసన్తో అత్తనో చ పరేసఞ్చ అతీతం ఆదిసతి, మహాగోవిన్దియసుత్తన్తం భాసన్తో అత్తనో చ పరేసఞ్చ అతీతం ఆదిసతి, మఘదేవియసుత్తన్తం భాసన్తో అత్తనో చ పరేసఞ్చ అతీతం ఆదిసతి.

    Bhagavā pañca jātakasatāni bhāsanto attano ca paresañca atītaṃ ādisati, mahāpadāniyasuttantaṃ 4 bhāsanto attano ca paresañca atītaṃ ādisati, mahāsudassaniyasuttantaṃ bhāsanto attano ca paresañca atītaṃ ādisati, mahāgovindiyasuttantaṃ bhāsanto attano ca paresañca atītaṃ ādisati, maghadeviyasuttantaṃ bhāsanto attano ca paresañca atītaṃ ādisati.

    వుత్తఞ్హేతం భగవతా – ‘‘అతీతం ఖో, చున్ద, అద్ధానం ఆరబ్భ తథాగతస్స సతానుసారిఞాణం 5 హోతి. సో యావతకం ఆకఙ్ఖతి తావతకం అనుస్సరతి. అనాగతఞ్చ ఖో, చున్ద…పే॰… పచ్చుప్పన్నఞ్చ ఖో, చున్ద, అద్ధానం ఆరబ్భ తథాగతస్స బోధిజం ఞాణం ఉప్పజ్జతి – ‘అయమన్తిమా జాతి, నత్థిదాని పునబ్భవో’’’తి.

    Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘atītaṃ kho, cunda, addhānaṃ ārabbha tathāgatassa satānusāriñāṇaṃ 6 hoti. So yāvatakaṃ ākaṅkhati tāvatakaṃ anussarati. Anāgatañca kho, cunda…pe… paccuppannañca kho, cunda, addhānaṃ ārabbha tathāgatassa bodhijaṃ ñāṇaṃ uppajjati – ‘ayamantimā jāti, natthidāni punabbhavo’’’ti.

    ఇన్ద్రియపరోపరియత్తఞాణం 7 తథాగతస్స తథాగతబలం, సత్తానం ఆసయానుసయఞాణం తథాగతస్స తథాగతబలం, యమకపాటిహీరే ఞాణం 8 తథాగతస్స తథాగతబలం, మహాకరుణాసమాపత్తియా ఞాణం తథాగతస్స తథాగతబలం, సబ్బఞ్ఞుతఞాణం తథాగతస్స తథాగతబలం, అనావరణఞాణం తథాగతస్స తథాగతబలం, సబ్బత్థ అసఙ్గమప్పటిహతమనావరణఞాణం తథాగతస్స తథాగతబలం. ఏవం భగవా అత్తనో చ పరేసఞ్చ అతీతమ్పి ఆదిసతి అనాగతమ్పి ఆదిసతి పచ్చుప్పన్నమ్పి ఆదిసతి ఆచిక్ఖతి దేసేతి పఞ్ఞపేతి పట్ఠపేతి వివరతి విభజతి ఉత్తానీకరోతి పకాసేతీతి – యో అతీతం ఆదిసతి.

    Indriyaparopariyattañāṇaṃ 9 tathāgatassa tathāgatabalaṃ, sattānaṃ āsayānusayañāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ, yamakapāṭihīre ñāṇaṃ 10 tathāgatassa tathāgatabalaṃ, mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ, sabbaññutañāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ, anāvaraṇañāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ, sabbattha asaṅgamappaṭihatamanāvaraṇañāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ. Evaṃ bhagavā attano ca paresañca atītampi ādisati anāgatampi ādisati paccuppannampi ādisati ācikkhati deseti paññapeti paṭṭhapeti vivarati vibhajati uttānīkaroti pakāsetīti – yo atītaṃ ādisati.

    ఇచ్చాయస్మా పోసాలోతి. ఇచ్చాతి పదసన్ధి…పే॰… ఆయస్మాతి పియవచనం…పే॰… పోసాలోతి తస్స బ్రాహ్మణస్స నామం…పే॰… అభిలాపోతి – ఇచ్చాయస్మా పోసాలో.

    Iccāyasmā posāloti. Iccāti padasandhi…pe… āyasmāti piyavacanaṃ…pe… posāloti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā posālo.

    అనేజో ఛిన్నసంసయోతి ఏజా వుచ్చతి తణ్హా. యో రాగో సారాగో…పే॰… అభిజ్ఝా లోభో అకుసలమూలం. సా ఏజా తణ్హా బుద్ధస్స భగవతో పహీనా ఉచ్ఛిన్నమూలా తాలావత్థుకతా అనభావంకతా ఆయతిం అనుప్పాదధమ్మా. తస్మా బుద్ధో అనేజో. ఏజాయ పహీనత్తా అనేజో. భగవా లాభేపి న ఇఞ్జతి…పే॰… దుక్ఖేపి న ఇఞ్జతి న చలతి న వేధతి నప్పవేధతి న సమ్పవేధతీతి అనేజో. ఛిన్నసంసయోతి సంసయో వుచ్చతి విచికిచ్ఛా. దుక్ఖే కఙ్ఖా…పే॰… ఛమ్భితత్తం చిత్తస్స మనోవిలేఖో. సో సంసయో బుద్ధస్స భగవతో పహీనో ఛిన్నో ఉచ్ఛిన్నో సముచ్ఛిన్నో వూపసన్తో పటినిస్సగ్గో పటిప్పస్సద్ధో అభబ్బుప్పత్తికో ఞాణగ్గినా దడ్ఢో. తస్మా బుద్ధో ఛిన్నసంసయోతి – అనేజో ఛిన్నసంసయో.

    Anejo chinnasaṃsayoti ejā vuccati taṇhā. Yo rāgo sārāgo…pe… abhijjhā lobho akusalamūlaṃ. Sā ejā taṇhā buddhassa bhagavato pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā buddho anejo. Ejāya pahīnattā anejo. Bhagavā lābhepi na iñjati…pe… dukkhepi na iñjati na calati na vedhati nappavedhati na sampavedhatīti anejo. Chinnasaṃsayoti saṃsayo vuccati vicikicchā. Dukkhe kaṅkhā…pe… chambhitattaṃ cittassa manovilekho. So saṃsayo buddhassa bhagavato pahīno chinno ucchinno samucchinno vūpasanto paṭinissaggo paṭippassaddho abhabbuppattiko ñāṇagginā daḍḍho. Tasmā buddho chinnasaṃsayoti – anejo chinnasaṃsayo.

    పారగుం సబ్బధమ్మానన్తి భగవా సబ్బధమ్మానం అభిఞ్ఞాపారగూ పరిఞ్ఞాపారగూ పహానపారగూ భావనాపారగూ సచ్ఛికిరియాపారగూ సమాపత్తిపారగూ అభిఞ్ఞాపారగూ సబ్బధమ్మానం…పే॰… జాతిమరణసంసారో నత్థి తస్స పునబ్భవోతి – పారగూ సబ్బధమ్మానం.

    Pāraguṃsabbadhammānanti bhagavā sabbadhammānaṃ abhiññāpāragū pariññāpāragū pahānapāragū bhāvanāpāragū sacchikiriyāpāragū samāpattipāragū abhiññāpāragū sabbadhammānaṃ…pe… jātimaraṇasaṃsāro natthi tassa punabbhavoti – pāragū sabbadhammānaṃ.

    అత్థి పఞ్హేన ఆగమన్తి పఞ్హేన అత్థికో ఆగతోమ్హి…పే॰… ‘‘వహస్సేతం భార’’న్తి – అత్థి పఞ్హేన ఆగమం. తేనాహ సో బ్రాహ్మణో –

    Atthi pañhena āgamanti pañhena atthiko āgatomhi…pe… ‘‘vahassetaṃ bhāra’’nti – atthi pañhena āgamaṃ. Tenāha so brāhmaṇo –

    ‘‘యో అతీతం ఆదిసతి, [ఇచ్చాయస్మా పోసాలో]

    ‘‘Yo atītaṃ ādisati, [iccāyasmā posālo]

    అనేజో ఛిన్నసంసయో;

    Anejo chinnasaṃsayo;

    పారగుం సబ్బధమ్మానం, అత్థి పఞ్హేన ఆగమ’’న్తి.

    Pāraguṃ sabbadhammānaṃ, atthi pañhena āgama’’nti.

    ౮౨.

    82.

    విభూతరూపసఞ్ఞిస్స, సబ్బకాయప్పహాయినో;

    Vibhūtarūpasaññissa, sabbakāyappahāyino;

    అజ్ఝత్తఞ్చ బహిద్ధా చ, నత్థి కిఞ్చీతి పస్సతో;

    Ajjhattañca bahiddhā ca, natthi kiñcīti passato;

    ఞాణం సక్కానుపుచ్ఛామి, కథం నేయ్యో తథావిధో.

    Ñāṇaṃsakkānupucchāmi, kathaṃ neyyo tathāvidho.

    విభూతరూపసఞ్ఞిస్సాతి కతమా రూపసఞ్ఞా? రూపావచరసమాపత్తిం సమాపన్నస్స వా ఉపపన్నస్స వా దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారిస్స వా సఞ్ఞా సఞ్జాననా సఞ్జానితత్తం – అయం రూపసఞ్ఞా. విభూతరూపసఞ్ఞిస్సాతి చతస్సో అరూపసమాపత్తియో పటిలద్ధస్స 11 రూపసఞ్ఞా విభూతా హోన్తి విగతా అతిక్కన్తా సమతిక్కన్తా వీతివత్తాతి – విభూతరూపసఞ్ఞిస్స.

    Vibhūtarūpasaññissāti katamā rūpasaññā? Rūpāvacarasamāpattiṃ samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ rūpasaññā. Vibhūtarūpasaññissāti catasso arūpasamāpattiyo paṭiladdhassa 12 rūpasaññā vibhūtā honti vigatā atikkantā samatikkantā vītivattāti – vibhūtarūpasaññissa.

    సబ్బకాయప్పహాయినోతి సబ్బో తస్స పటిసన్ధికో రూపకాయో పహీనో, తదఙ్గసమతిక్కమా విక్ఖమ్భనప్పహానేన పహీనో తస్స రూపకాయోతి – సబ్బకాయప్పహాయినో.

    Sabbakāyappahāyinoti sabbo tassa paṭisandhiko rūpakāyo pahīno, tadaṅgasamatikkamā vikkhambhanappahānena pahīno tassa rūpakāyoti – sabbakāyappahāyino.

    అజ్ఝత్తఞ్చ బహిద్ధా చ, నత్థి కిఞ్చీతి పస్సతోతి. నత్థి కిఞ్చీతి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసమాపత్తి. కింకారణా? నత్థి కిఞ్చీతి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసమాపత్తి. యం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసమాపత్తిం సతో సమాపజ్జిత్వా తతో వుట్ఠహిత్వా తఞ్ఞేవ విఞ్ఞాణం అభావేతి, విభావేతి, అన్తరధాపేతి, ‘‘నత్థి కిఞ్చీ’’తి పస్సతి – తంకారణా నత్థి కిఞ్చీతి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసమాపత్తీతి – అజ్ఝత్తఞ్చ బహిద్ధా చ నత్థి కిఞ్చీతి పస్సతో.

    Ajjhattañca bahiddhā ca, natthi kiñcīti passatoti. Natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpatti. Kiṃkāraṇā? Natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpatti. Yaṃ viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ sato samāpajjitvā tato vuṭṭhahitvā taññeva viññāṇaṃ abhāveti, vibhāveti, antaradhāpeti, ‘‘natthi kiñcī’’ti passati – taṃkāraṇā natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpattīti – ajjhattañca bahiddhā ca natthi kiñcīti passato.

    ఞాణం సక్కానుపుచ్ఛామీతి. సక్కాతి – సక్కో. భగవా సక్యకులా పబ్బజితోతిపి సక్కో …పే॰… పహీనభయభేరవో విగతలోమహంసోతిపి సక్కో. ఞాణం సక్కానుపుచ్ఛామీతి తస్స ఞాణం పుచ్ఛామి, పఞ్ఞం పుచ్ఛామి, సమ్బుద్ధం పుచ్ఛామి. ‘‘కీదిసం కింసణ్ఠితం కింపకారం కింపటిభాగం ఞాణం ఇచ్ఛితబ్బ’’న్తి – ఞాణం సక్కానుపుచ్ఛామి.

    Ñāṇaṃ sakkānupucchāmīti. Sakkāti – sakko. Bhagavā sakyakulā pabbajitotipi sakko …pe… pahīnabhayabheravo vigatalomahaṃsotipi sakko. Ñāṇaṃ sakkānupucchāmīti tassa ñāṇaṃ pucchāmi, paññaṃ pucchāmi, sambuddhaṃ pucchāmi. ‘‘Kīdisaṃ kiṃsaṇṭhitaṃ kiṃpakāraṃ kiṃpaṭibhāgaṃ ñāṇaṃ icchitabba’’nti – ñāṇaṃ sakkānupucchāmi.

    కథం నేయ్యో తథావిధోతి కథం సో నేతబ్బో వినేతబ్బో అనునేతబ్బో పఞ్ఞపేతబ్బో నిజ్ఝాపేతబ్బో పేక్ఖేతబ్బో పసాదేతబ్బో? కథం తేన 13 ఉత్తరి ఞాణం ఉప్పాదేతబ్బం? తథావిధోతి తథావిధో తాదిసో తస్సణ్ఠితో తప్పకారో తప్పటిభాగో యో సో ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసమాపత్తిలాభీతి – కథం నేయ్యో తథావిధో. తేనాహ సో బ్రాహ్మణో –

    Kathaṃ neyyo tathāvidhoti kathaṃ so netabbo vinetabbo anunetabbo paññapetabbo nijjhāpetabbo pekkhetabbo pasādetabbo? Kathaṃ tena 14 uttari ñāṇaṃ uppādetabbaṃ? Tathāvidhoti tathāvidho tādiso tassaṇṭhito tappakāro tappaṭibhāgo yo so ākiñcaññāyatanasamāpattilābhīti – kathaṃ neyyo tathāvidho. Tenāha so brāhmaṇo –

    ‘‘విభూతరూపసఞ్ఞిస్స, సబ్బకాయప్పహాయినో;

    ‘‘Vibhūtarūpasaññissa, sabbakāyappahāyino;

    అజ్ఝత్తఞ్చ బహిద్ధా చ, నత్థి కిఞ్చీతి పస్సతో;

    Ajjhattañca bahiddhā ca, natthi kiñcīti passato;

    ఞాణం సక్కానుపుచ్ఛామి, కథం నేయ్యో తథావిధో’’తి.

    Ñāṇaṃ sakkānupucchāmi, kathaṃ neyyo tathāvidho’’ti.

    ౮౩.

    83.

    విఞ్ఞాణట్ఠితియో సబ్బా, [పోసాలాతి భగవా]

    Viññāṇaṭṭhitiyo sabbā, [posālāti bhagavā]

    అభిజానం తథాగతో;

    Abhijānaṃ tathāgato;

    తిట్ఠన్తమేనం జానాతి, ధిముత్తం తప్పరాయణం;

    Tiṭṭhantamenaṃ jānāti, dhimuttaṃ tapparāyaṇaṃ;

    విఞ్ఞాణట్ఠితియో సబ్బాతి భగవా అభిసఙ్ఖారవసేన చతస్సో విఞ్ఞాణట్ఠితియో జానాతి, పటిసన్ధివసేన సత్త విఞ్ఞాణట్ఠితియో జానాతి. కథం భగవా అభిసఙ్ఖారవసేన చతస్సో విఞ్ఞాణట్ఠితియో జానాతి? వుత్తఞ్హేతం భగవతా – ‘‘రూపుపయం 15 వా, భిక్ఖవే, విఞ్ఞాణం తిట్ఠమానం తిట్ఠేయ్య 16, రూపారమ్మణం రూపప్పతిట్ఠం నన్దూపసేచనం వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జేయ్య. వేదనుపయం వా, భిక్ఖవే…పే॰… సఞ్ఞుపయం వా, భిక్ఖవే…పే॰… సఙ్ఖారుపయం వా, భిక్ఖవే, విఞ్ఞాణం తిట్ఠమానం తిట్ఠేయ్య, సఙ్ఖారారమ్మణం సఙ్ఖారప్పతిట్ఠం నన్దూపసేచనం వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జేయ్యా’’తి. ఏవం భగవా అభిసఙ్ఖారవసేన చతస్సో విఞ్ఞాణట్ఠితియో జానాతి.

    Viññāṇaṭṭhitiyo sabbāti bhagavā abhisaṅkhāravasena catasso viññāṇaṭṭhitiyo jānāti, paṭisandhivasena satta viññāṇaṭṭhitiyo jānāti. Kathaṃ bhagavā abhisaṅkhāravasena catasso viññāṇaṭṭhitiyo jānāti? Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘rūpupayaṃ 17 vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya 18, rūpārammaṇaṃ rūpappatiṭṭhaṃ nandūpasecanaṃ vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyya. Vedanupayaṃ vā, bhikkhave…pe… saññupayaṃ vā, bhikkhave…pe… saṅkhārupayaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, saṅkhārārammaṇaṃ saṅkhārappatiṭṭhaṃ nandūpasecanaṃ vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyyā’’ti. Evaṃ bhagavā abhisaṅkhāravasena catasso viññāṇaṭṭhitiyo jānāti.

    కథం భగవా పటిసన్ధివసేన సత్త విఞ్ఞాణట్ఠితియో జానాతి? వుత్తఞ్హేతం భగవతా – ‘‘సన్తి, భిక్ఖవే, సత్తా నానత్తకాయా నానత్తసఞ్ఞినో – సేయ్యథాపి మనుస్సా ఏకచ్చే చ దేవా ఏకచ్చే చ వినిపాతికా. అయం పఠమా విఞ్ఞాణట్ఠితి.

    Kathaṃ bhagavā paṭisandhivasena satta viññāṇaṭṭhitiyo jānāti? Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘santi, bhikkhave, sattā nānattakāyā nānattasaññino – seyyathāpi manussā ekacce ca devā ekacce ca vinipātikā. Ayaṃ paṭhamā viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘సన్తి , భిక్ఖవే, సత్తా నానత్తకాయా ఏకత్తసఞ్ఞినో, సేయ్యథాపి దేవా బ్రహ్మకాయికా పఠమాభినిబ్బత్తా. అయం దుతియా విఞ్ఞాణట్ఠితి.

    ‘‘Santi , bhikkhave, sattā nānattakāyā ekattasaññino, seyyathāpi devā brahmakāyikā paṭhamābhinibbattā. Ayaṃ dutiyā viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘సన్తి, భిక్ఖవే, సత్తా ఏకత్తకాయా నానత్తసఞ్ఞినో, సేయ్యథాపి దేవా ఆభస్సరా. అయం తతియా విఞ్ఞాణట్ఠితి.

    ‘‘Santi, bhikkhave, sattā ekattakāyā nānattasaññino, seyyathāpi devā ābhassarā. Ayaṃ tatiyā viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘సన్తి , భిక్ఖవే, సత్తా ఏకత్తకాయా ఏకత్తసఞ్ఞినో, సేయ్యథాపి దేవా సుభకిణ్హా. అయం చతుత్థీ 19 విఞ్ఞాణట్ఠితి.

    ‘‘Santi , bhikkhave, sattā ekattakāyā ekattasaññino, seyyathāpi devā subhakiṇhā. Ayaṃ catutthī 20 viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘సన్తి, భిక్ఖవే, సత్తా సబ్బసో రూపసఞ్ఞానం సమతిక్కమా పటిఘసఞ్ఞానం అత్థఙ్గమా నానత్తసఞ్ఞానం అమనసికారా, అనన్తో ఆకాసోతి ఆకాసానఞ్చాయతనూపగా. అయం పఞ్చమీ 21 విఞ్ఞాణట్ఠితి.

    ‘‘Santi, bhikkhave, sattā sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā, ananto ākāsoti ākāsānañcāyatanūpagā. Ayaṃ pañcamī 22 viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘సన్తి, భిక్ఖవే, సత్తా సబ్బసో ఆకాసానఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ, అనన్తం విఞ్ఞాణన్తి విఞ్ఞాణఞ్చాయతనూపగా. అయం ఛట్ఠీ 23 విఞ్ఞాణట్ఠితి.

    ‘‘Santi, bhikkhave, sattā sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma, anantaṃ viññāṇanti viññāṇañcāyatanūpagā. Ayaṃ chaṭṭhī 24 viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘సన్తి, భిక్ఖవే, సత్తా సబ్బసో విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమతిక్కమ్మ, నత్థి కిఞ్చీతి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనూపగా. అయం సత్తమీ 25 విఞ్ఞాణట్ఠితి’’. ఏవం భగవా పటిసన్ధివసేన సత్త విఞ్ఞాణట్ఠితియో జానాతీతి – విఞ్ఞాణట్ఠితియో సబ్బా.

    ‘‘Santi, bhikkhave, sattā sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma, natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanūpagā. Ayaṃ sattamī 26 viññāṇaṭṭhiti’’. Evaṃ bhagavā paṭisandhivasena satta viññāṇaṭṭhitiyo jānātīti – viññāṇaṭṭhitiyo sabbā.

    పోసాలాతి భగవాతి. పోసాలాతి భగవా తం బ్రాహ్మణం నామేన ఆలపతి. భగవాతి గారవాధివచనమేతం…పే॰… సచ్ఛికా పఞ్ఞత్తి, యదిదం భగవాతి – పోసాలాతి భగవా.

    Posālāti bhagavāti. Posālāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – posālāti bhagavā.

    అభిజానం తథాగతోతి. అభిజానన్తి అభిజానన్తో విజానన్తో పటివిజానన్తో పటివిజ్ఝన్తో తథాగతో. వుత్తఞ్హేతం భగవతా – ‘‘అతీతం చేపి ఖో, చున్ద, హోతి అభూతం అతచ్ఛం అనత్థసఞ్హితం, న తం తథాగతో బ్యాకరోతి. అతీతం చేపి, చున్ద, హోతి భూతం తచ్ఛం అనత్థసఞ్హితం, తమ్పి తథాగతో న బ్యాకరోతి. అతీతం చేపి ఖో, చున్ద, హోతి భూతం తచ్ఛం అత్థసఞ్హితం, తత్ర కాలఞ్ఞూ తథాగతో హోతి తస్సేవ పఞ్హస్స వేయ్యాకరణాయ. అనాగతం చేపి, చున్ద, హోతి…పే॰… పచ్చుప్పన్నం చేపి, చున్ద, హోతి అభూతం అతచ్ఛం అనత్థసఞ్హితం, న తం తథాగతో బ్యాకరోతి. పచ్చుప్పన్నం చేపి, చున్ద, హోతి భూతం తచ్ఛం అనత్థసఞ్హితం, తమ్పి తథాగతో న బ్యాకరోతి. పచ్చుప్పన్నం చేపి, చున్ద, హోతి భూతం తచ్ఛం అత్థసఞ్హితం, తత్ర కాలఞ్ఞూ తథాగతో హోతి తస్స పఞ్హస్స వేయ్యాకరణాయ. ఇతి ఖో, చున్ద, అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నేసు ధమ్మేసు తథాగతో కాలవాదీ భూతవాదీ అత్థవాదీ ధమ్మవాదీ వినయవాదీ. తస్మా తథాగతోతి వుచ్చతి.

    Abhijānaṃ tathāgatoti. Abhijānanti abhijānanto vijānanto paṭivijānanto paṭivijjhanto tathāgato. Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘atītaṃ cepi kho, cunda, hoti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasañhitaṃ, na taṃ tathāgato byākaroti. Atītaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ anatthasañhitaṃ, tampi tathāgato na byākaroti. Atītaṃ cepi kho, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ atthasañhitaṃ, tatra kālaññū tathāgato hoti tasseva pañhassa veyyākaraṇāya. Anāgataṃ cepi, cunda, hoti…pe… paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasañhitaṃ, na taṃ tathāgato byākaroti. Paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ anatthasañhitaṃ, tampi tathāgato na byākaroti. Paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ atthasañhitaṃ, tatra kālaññū tathāgato hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya. Iti kho, cunda, atītānāgatapaccuppannesu dhammesu tathāgato kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī. Tasmā tathāgatoti vuccati.

    ‘‘యం ఖో, చున్ద, సదేవకస్స లోకస్స సమారకస్స సబ్రహ్మకస్స సస్సమణబ్రాహ్మణియా పజాయ సదేవమనుస్సాయ దిట్ఠం సుతం ముతం విఞ్ఞాతం పత్తం పరియేసితం అనువిచరితం మనసా , సబ్బం తం తథాగతేన అభిసమ్బుద్ధం. తస్మా తథాగతోతి వుచ్చతి. యఞ్చ, చున్ద, రత్తిం తథాగతో అనుత్తరం సమ్మాసమ్బోధిం అభిసమ్బుజ్ఝతి, యఞ్చ రత్తిం అనుపాదిసేసాయ నిబ్బానధాతుయా పరినిబ్బాయతి, యం ఏతస్మిం అన్తరే భాసతి లపతి నిద్దిసతి సబ్బం తం తథేవ హోతి నో అఞ్ఞథా. తస్మా తథాగతోతి వుచ్చతి. యథావాదీ, చున్ద, తథాగతో తథాకారీ; యథాకారీ తథావాదీ. ఇతి యథావాదీ తథాకారీ, యథాకారీ తథావాదీ. తస్మా తథాగతోతి వుచ్చతి. సదేవకే, చున్ద, లోకే సమారకే సబ్రహ్మకే సస్సమణబ్రాహ్మణియా పజాయ సదేవమనుస్సాయ తథాగతో అభిభూ అనభిభూతో అఞ్ఞదత్థుదసో వసవత్తీ. తస్మా తథాగతోతి వుచ్చతీ’’తి – అభిజానం తథాగతో.

    ‘‘Yaṃ kho, cunda, sadevakassa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā , sabbaṃ taṃ tathāgatena abhisambuddhaṃ. Tasmā tathāgatoti vuccati. Yañca, cunda, rattiṃ tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhati, yañca rattiṃ anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati, yaṃ etasmiṃ antare bhāsati lapati niddisati sabbaṃ taṃ tatheva hoti no aññathā. Tasmā tathāgatoti vuccati. Yathāvādī, cunda, tathāgato tathākārī; yathākārī tathāvādī. Iti yathāvādī tathākārī, yathākārī tathāvādī. Tasmā tathāgatoti vuccati. Sadevake, cunda, loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya tathāgato abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī. Tasmā tathāgatoti vuccatī’’ti – abhijānaṃ tathāgato.

    తిట్ఠన్తమేనం జానాతీతి భగవా ఇధత్థఞ్ఞేవ 27 జానాతి కమ్మాభిసఙ్ఖారవసేన – ‘‘అయం పుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా అపాయం దుగ్గతిం వినిపాతం నిరయం ఉపపజ్జిస్సతీ’’తి. భగవా ఇధత్థఞ్ఞేవ జానాతి కమ్మాభిసఙ్ఖారవసేన – ‘‘అయం పుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా తిరచ్ఛానయోనిం ఉపపజ్జిస్సతీ’’తి. భగవా ఇధత్థఞ్ఞేవ జానాతి కమ్మాభిసఙ్ఖారవసేన – ‘‘అయం పుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా పేత్తివిసయం ఉపపజ్జిస్సతీ’’తి. భగవా ఇధత్థఞ్ఞేవ జానాతి కమ్మాభిసఙ్ఖారవసేన – ‘‘అయం పుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా మనుస్సేసు ఉప్పజ్జిస్సతీ’’తి. భగవా ఇధత్థఞ్ఞేవ జానాతి కమ్మాభిసఙ్ఖారవసేన – ‘‘అయం పుగ్గలో సుప్పటిపన్నో కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపజ్జిస్సతీ’’తి.

    Tiṭṭhantamenaṃ jānātīti bhagavā idhatthaññeva 28 jānāti kammābhisaṅkhāravasena – ‘‘ayaṃ puggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjissatī’’ti. Bhagavā idhatthaññeva jānāti kammābhisaṅkhāravasena – ‘‘ayaṃ puggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā tiracchānayoniṃ upapajjissatī’’ti. Bhagavā idhatthaññeva jānāti kammābhisaṅkhāravasena – ‘‘ayaṃ puggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pettivisayaṃ upapajjissatī’’ti. Bhagavā idhatthaññeva jānāti kammābhisaṅkhāravasena – ‘‘ayaṃ puggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manussesu uppajjissatī’’ti. Bhagavā idhatthaññeva jānāti kammābhisaṅkhāravasena – ‘‘ayaṃ puggalo suppaṭipanno kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissatī’’ti.

    వుత్తఞ్హేతం భగవతా – ‘‘ఇధ పనాహం, సారిపుత్త, ఏకచ్చం పుగ్గలం ఏవం చేతసా చేతో పరిచ్చ పజానామి – ‘తథాయం పుగ్గలో పటిపన్నో, తథా చ ఇరియతి, తఞ్చ మగ్గం సమారూళ్హో, యథా కాయస్స భేదా పరం మరణా అపాయం దుగ్గతిం వినిపాతం నిరయం ఉపపజ్జిస్సతీ’తి.

    Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno, tathā ca iriyati, tañca maggaṃ samārūḷho, yathā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjissatī’ti.

    ‘‘ఇధ పనాహం, సారిపుత్త, ఏకచ్చం పుగ్గలం ఏవం చేతసా చేతో పరిచ్చ పజానామి – ‘తథాయం పుగ్గలో పటిపన్నో తథా చ ఇరియతి తఞ్చ మగ్గం సమారూళ్హో, యథా కాయస్స భేదా పరం మరణా తిరచ్ఛానయోనిం ఉపపజ్జిస్సతీ’తి.

    ‘‘Idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno tathā ca iriyati tañca maggaṃ samārūḷho, yathā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā tiracchānayoniṃ upapajjissatī’ti.

    ‘‘ఇధ పనాహం, సారిపుత్త, ఏకచ్చం పుగ్గలం ఏవం చేతసా చేతో పరిచ్చ పజానామి – ‘తథాయం పుగ్గలో పటిపన్నో తథా చ ఇరియతి తఞ్చ మగ్గం సమారూళ్హో, యథా కాయస్స భేదా పరం మరణా పేత్తివిసయం ఉపపజ్జిస్సతీ’తి.

    ‘‘Idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno tathā ca iriyati tañca maggaṃ samārūḷho, yathā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pettivisayaṃ upapajjissatī’ti.

    ‘‘ఇధ పనాహం, సారిపుత్త, ఏకచ్చం పుగ్గలం ఏవం చేతసా చేతో పరిచ్చ పజానామి – ‘తథాయం పుగ్గలో పటిపన్నో తథా చ ఇరియతి తఞ్చ మగ్గం సమారూళ్హో, యథా కాయస్స భేదా పరం మరణా మనుస్సేసు ఉప్పజ్జిస్సతీ’తి.

    ‘‘Idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno tathā ca iriyati tañca maggaṃ samārūḷho, yathā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manussesu uppajjissatī’ti.

    ‘‘ఇధ పనాహం, సారిపుత్త, ఏకచ్చం పుగ్గలం ఏవం చేతసా చేతో పరిచ్చ పజానామి – ‘తథాయం పుగ్గలో పటిపన్నో తథా చ ఇరియతి తఞ్చ మగ్గం సమారూళ్హో, యథా కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపజ్జిస్సతీ’తి.

    ‘‘Idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno tathā ca iriyati tañca maggaṃ samārūḷho, yathā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissatī’ti.

    ‘‘ఇధ పనాహం, సారిపుత్త, ఏకచ్చం పుగ్గలం ఏవం చేతసా చేతో పరిచ్చ పజానామి – ‘తథాయం పుగ్గలో పటిపన్నో తథా చ ఇరియతి తఞ్చ మగ్గం సమారూళ్హో, యథా ఆసవానం ఖయా అనాసవం చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతీ’’’తి – తిట్ఠన్తమేనం జానాతి.

    ‘‘Idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno tathā ca iriyati tañca maggaṃ samārūḷho, yathā āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’’ti – tiṭṭhantamenaṃ jānāti.

    ధిముత్తం తప్పరాయణన్తి. ధిముత్తన్తి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం. ధిముత్తన్తి విమోక్ఖేన ధిముత్తం తత్రాధిముత్తం తదధిముత్తం తదాధిపతేయ్యం. అథ వా, భగవా జానాతి – ‘‘అయం పుగ్గలో రూపాధిముత్తో సద్దాధిముత్తో గన్ధాధిముత్తో రసాధిముత్తో ఫోట్ఠబ్బాధిముత్తో కులాధిముత్తో గణాధిముత్తో ఆవాసాధిముత్తో లాభాధిముత్తో యసాధిముత్తో పసంసాధిముత్తో సుఖాధిముత్తో చీవరాధిముత్తో పిణ్డపాతాధిముత్తో సేనాసనాధిముత్తో గిలానపచ్చయభేసజ్జపరిక్ఖారాధిముత్తో సుత్తన్తాధిముత్తో వినయాధిముత్తో అభిధమ్మాధిముత్తో ఆరఞ్ఞకఙ్గాధిముత్తో పిణ్డపాతికఙ్గాధిముత్తో పంసుకూలికఙ్గాధిముత్తో తేచీవరికఙ్గాధిముత్తో సపదానచారికఙ్గాధిముత్తో ఖలుపచ్ఛాభత్తికఙ్గాధిముత్తో నేసజ్జికఙ్గాధిముత్తో యథాసన్థతికఙ్గాధిముత్తో పఠమజ్ఝానాధిముత్తో దుతియజ్ఝానాధిముత్తో తతియజ్ఝానాధిముత్తో చతుత్థజ్ఝానాధిముత్తోఆకాసానఞ్చాయతనసమాపత్తాధిముత్తో విఞ్ఞాణఞ్చాయతనసమాపత్తాధిముత్తో ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసమాపత్తాధిముత్తో నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసమాపత్తాధిముత్తో’’తిధిముత్తం.

    Dhimuttaṃ tapparāyaṇanti. Dhimuttanti ākiñcaññāyatanaṃ. Dhimuttanti vimokkhena dhimuttaṃ tatrādhimuttaṃ tadadhimuttaṃ tadādhipateyyaṃ. Atha vā, bhagavā jānāti – ‘‘ayaṃ puggalo rūpādhimutto saddādhimutto gandhādhimutto rasādhimutto phoṭṭhabbādhimutto kulādhimutto gaṇādhimutto āvāsādhimutto lābhādhimutto yasādhimutto pasaṃsādhimutto sukhādhimutto cīvarādhimutto piṇḍapātādhimutto senāsanādhimutto gilānapaccayabhesajjaparikkhārādhimutto suttantādhimutto vinayādhimutto abhidhammādhimutto āraññakaṅgādhimutto piṇḍapātikaṅgādhimutto paṃsukūlikaṅgādhimutto tecīvarikaṅgādhimutto sapadānacārikaṅgādhimutto khalupacchābhattikaṅgādhimutto nesajjikaṅgādhimutto yathāsanthatikaṅgādhimutto paṭhamajjhānādhimutto dutiyajjhānādhimutto tatiyajjhānādhimutto catutthajjhānādhimuttoākāsānañcāyatanasamāpattādhimutto viññāṇañcāyatanasamāpattādhimutto ākiñcaññāyatanasamāpattādhimutto nevasaññānāsaññāyatanasamāpattādhimutto’’tidhimuttaṃ.

    తప్పరాయణన్తి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనమయం తప్పరాయణం కమ్మపరాయణం విపాకపరాయణం కమ్మగరుకం పటిసన్ధిగరుకం . అథ వా, భగవా జానాతి – ‘‘అయం పుగ్గలో రూపపరాయణో…పే॰… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనసమాపత్తిపరాయణో’’తి – ధిముత్తం తప్పరాయణం. తేనాహ భగవా –

    Tapparāyaṇanti ākiñcaññāyatanamayaṃ tapparāyaṇaṃ kammaparāyaṇaṃ vipākaparāyaṇaṃ kammagarukaṃ paṭisandhigarukaṃ . Atha vā, bhagavā jānāti – ‘‘ayaṃ puggalo rūpaparāyaṇo…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiparāyaṇo’’ti – dhimuttaṃ tapparāyaṇaṃ. Tenāha bhagavā –

    ‘‘విఞ్ఞాణట్ఠితియో సబ్బా, [పోసాలాతి భగవా]

    ‘‘Viññāṇaṭṭhitiyo sabbā, [posālāti bhagavā]

    అభిజానం తథాగతో;

    Abhijānaṃ tathāgato;

    తిట్ఠన్తమేనం జానాతి, ధిముత్తం తప్పరాయణ’’న్తి.

    Tiṭṭhantamenaṃ jānāti, dhimuttaṃ tapparāyaṇa’’nti.

    ౮౪.

    84.

    ఆకిఞ్చఞ్ఞాసమ్భవం ఞత్వా, నన్దిసంయోజనం ఇతి;

    Ākiñcaññāsambhavaṃ ñatvā, nandisaṃyojanaṃ iti;

    ఏవమేతం అభిఞ్ఞాయ, తతో తత్థ విపస్సతి;

    Evametaṃ abhiññāya, tato tattha vipassati;

    ఏతం ఞాణం తథం తస్స, బ్రాహ్మణస్స వుసీమతో.

    Etaṃ ñāṇaṃ tathaṃ tassa, brāhmaṇassa vusīmato.

    ఆకిఞ్చఞ్ఞాసమ్భవం ఞత్వాతి ఆకిఞ్చఞ్ఞాసమ్భవోతి వుచ్చతి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసంవత్తనికో కమ్మాభిసఙ్ఖారో. ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనసంవత్తనికం కమ్మాభిసఙ్ఖారం ఆకిఞ్చఞ్ఞాసమ్భవోతి ఞత్వా, లగ్గనన్తి ఞత్వా, బన్ధనన్తి ఞత్వా, పలిబోధోతి ఞత్వా జానిత్వా తులయిత్వా తీరయిత్వా విభావయిత్వా విభూతం కత్వాతి – ఆకిఞ్చఞ్ఞాసమ్భవం ఞత్వా.

    Ākiñcaññāsambhavaṃ ñatvāti ākiñcaññāsambhavoti vuccati ākiñcaññāyatanasaṃvattaniko kammābhisaṅkhāro. Ākiñcaññāyatanasaṃvattanikaṃ kammābhisaṅkhāraṃ ākiñcaññāsambhavoti ñatvā, laggananti ñatvā, bandhananti ñatvā, palibodhoti ñatvā jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvāti – ākiñcaññāsambhavaṃ ñatvā.

    నన్దిసంయోజనం ఇతీతి నన్దిసంయోజనం వుచ్చతి అరూపరాగో. అరూపరాగేన తం కమ్మం లగ్గం లగ్గితం పలిబుద్ధం అరూపరాగం నన్దిసంయోజనన్తి ఞత్వా, లగ్గనన్తి ఞత్వా, బన్ధనన్తి ఞత్వా, పలిబోధోతి ఞత్వా జానిత్వా తులయిత్వా తీరయిత్వా విభావయిత్వా విభూతం కత్వా. ఇతీతి పదసన్ధి పదసంసగ్గో పదపారిపూరీ అక్ఖరసమవాయో బ్యఞ్జనసిలిట్ఠతా పదానుపుబ్బతాపేతం ఇతీతి – నన్దిసంయోజనం ఇతి.

    Nandisaṃyojanaṃ itīti nandisaṃyojanaṃ vuccati arūparāgo. Arūparāgena taṃ kammaṃ laggaṃ laggitaṃ palibuddhaṃ arūparāgaṃ nandisaṃyojananti ñatvā, laggananti ñatvā, bandhananti ñatvā, palibodhoti ñatvā jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā. Itīti padasandhi padasaṃsaggo padapāripūrī akkharasamavāyo byañjanasiliṭṭhatā padānupubbatāpetaṃ itīti – nandisaṃyojanaṃ iti.

    ఏవమేతం అభిఞ్ఞాయాతి ఏవం ఏతం అభిఞ్ఞాయ జానిత్వా తులయిత్వా తీరయిత్వా విభావయిత్వా విభూతం కత్వాతి – ఏవమేతం అభిఞ్ఞాయ.

    Evametaṃ abhiññāyāti evaṃ etaṃ abhiññāya jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvāti – evametaṃ abhiññāya.

    తతో తత్థ విపస్సతీతి. తత్థాతి ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం సమాపజ్జిత్వా తతో వుట్ఠహిత్వా తత్థ జాతే చిత్తచేతసికే ధమ్మే అనిచ్చతో విపస్సతి, దుక్ఖతో విపస్సతి, రోగతో…పే॰… నిస్సరణతో విపస్సతి దక్ఖతి ఓలోకేతి నిజ్ఝాయతి ఉపపరిక్ఖతీతి – తతో తత్థ విపస్సతి.

    Tato tattha vipassatīti. Tatthāti ākiñcaññāyatanaṃ samāpajjitvā tato vuṭṭhahitvā tattha jāte cittacetasike dhamme aniccato vipassati, dukkhato vipassati, rogato…pe… nissaraṇato vipassati dakkhati oloketi nijjhāyati upaparikkhatīti – tato tattha vipassati.

    ఏతం ఞాణం తథం తస్సాతి ఏతం ఞాణం తచ్ఛం భూతం యాథావం అవిపరీతం తస్సాతి – ఏతం ఞాణం తథం తస్స.

    Etaṃ ñāṇaṃ tathaṃ tassāti etaṃ ñāṇaṃ tacchaṃ bhūtaṃ yāthāvaṃ aviparītaṃ tassāti – etaṃ ñāṇaṃ tathaṃ tassa.

    బ్రాహ్మణస్స వుసీమతోతి. బ్రాహ్మణోతి సత్తన్నం ధమ్మానం బాహితత్తా బ్రాహ్మణో…పే॰… అసితో తాది పవుచ్చతే స బ్రహ్మాతి. బ్రాహ్మణస్స వుసీమతోతి పుథుజ్జనకల్యాణం ఉపాదాయ సత్త సేక్ఖా అప్పత్తస్స పత్తియా అనధిగతస్స అధిగమాయ అసచ్ఛికతస్స సచ్ఛికిరియాయ వసన్తి సంవసన్తి ఆవసన్తి పరివసన్తి; అరహా వుసితవా కతకరణీయో ఓహితభారో అనుప్పత్తసదత్థో పరిక్ఖీణభవసంయోజనో సమ్మదఞ్ఞా విముత్తో; సో వుత్థవాసో చిణ్ణచరణో…పే॰… జాతిమరణసంసారో; నత్థి తస్స పునబ్భవోతి – బ్రాహ్మణస్స వుసీమతో. తేనాహ భగవా –

    Brāhmaṇassavusīmatoti. Brāhmaṇoti sattannaṃ dhammānaṃ bāhitattā brāhmaṇo…pe… asito tādi pavuccate sa brahmāti. Brāhmaṇassa vusīmatoti puthujjanakalyāṇaṃ upādāya satta sekkhā appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya vasanti saṃvasanti āvasanti parivasanti; arahā vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto; so vutthavāso ciṇṇacaraṇo…pe… jātimaraṇasaṃsāro; natthi tassa punabbhavoti – brāhmaṇassa vusīmato. Tenāha bhagavā –

    ‘‘ఆకిఞ్చఞ్ఞాసమ్భవం ఞత్వా, నన్దిసంయోజనం ఇతి;

    ‘‘Ākiñcaññāsambhavaṃ ñatvā, nandisaṃyojanaṃ iti;

    ఏవమేతం అభిఞ్ఞాయ, తతో తత్థ విపస్సతి;

    Evametaṃ abhiññāya, tato tattha vipassati;

    ఏతం ఞాణం తథం తస్స, బ్రాహ్మణస్స వుసీమతో’’తి.

    Etaṃ ñāṇaṃ tathaṃ tassa, brāhmaṇassa vusīmato’’ti.

    సహ గాథాపరియోసానా…పే॰… సత్థా మే, భన్తే భగవా, సావకోహమస్మీతి.

    Saha gāthāpariyosānā…pe… satthā me, bhante bhagavā, sāvakohamasmīti.

    పోసాలమాణవపుచ్ఛానిద్దేసో చుద్దసమో.

    Posālamāṇavapucchāniddeso cuddasamo.







    Footnotes:
    1. పారగూ (స్యా॰ క॰)
    2. pāragū (syā. ka.)
    3. మహాధనియసుత్తం (స్యా॰)
    4. mahādhaniyasuttaṃ (syā.)
    5. సతానుస్సరియఞాణం (క॰) పస్స దీ॰ ని॰ ౩.౧౮౭
    6. satānussariyañāṇaṃ (ka.) passa dī. ni. 3.187
    7. ఇన్ద్రియపరోపరియత్తిఞాణం (క॰) అట్ఠకథా ఓలోకేతబ్బా
    8. యమకపాటిహిరియఞాణం (స్యా॰)
    9. indriyaparopariyattiñāṇaṃ (ka.) aṭṭhakathā oloketabbā
    10. yamakapāṭihiriyañāṇaṃ (syā.)
    11. లాభిస్స (స్యా॰)
    12. lābhissa (syā.)
    13. కథమస్స (స్యా॰)
    14. kathamassa (syā.)
    15. రూపూపాయం (స్యా॰ క॰) పస్స సం॰ ని॰ ౩.౫౩
    16. తిట్ఠతి (స్యా॰ క॰)
    17. rūpūpāyaṃ (syā. ka.) passa saṃ. ni. 3.53
    18. tiṭṭhati (syā. ka.)
    19. చతుత్థా (స్యా॰) పస్స అ॰ ని॰ ౭.౪౪
    20. catutthā (syā.) passa a. ni. 7.44
    21. పఞ్చమా (స్యా॰)
    22. pañcamā (syā.)
    23. ఛట్ఠో (స్యా॰)
    24. chaṭṭho (syā.)
    25. సత్తమా (స్యా॰)
    26. sattamā (syā.)
    27. ఇధట్ఠఞ్ఞేవ (స్యా॰)
    28. idhaṭṭhaññeva (syā.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / చూళనిద్దేస-అట్ఠకథా • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā / ౧౪. పోసాలమాణవసుత్తనిద్దేసవణ్ణనా • 14. Posālamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact