Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ചൂളനിദ്ദേസപാളി • Cūḷaniddesapāḷi

    ൧൪. പോസാലമാണവപുച്ഛാനിദ്ദേസോ

    14. Posālamāṇavapucchāniddeso

    ൮൧.

    81.

    യോ അതീതം ആദിസതി, [ഇച്ചായസ്മാ പോസാലോ]

    Yoatītaṃ ādisati, [iccāyasmā posālo]

    അനേജോ ഛിന്നസംസയോ;

    Anejo chinnasaṃsayo;

    പാരഗും 1 സബ്ബധമ്മാനം, അത്ഥി പഞ്ഹേന ആഗമം.

    Pāraguṃ2sabbadhammānaṃ, atthi pañhena āgamaṃ.

    യോ അതീതം ആദിസതീതി. യോതി യോ സോ ഭഗവാ സയമ്ഭൂ. അനാചരിയകോ പുബ്ബേ അനനുസ്സുതേസു ധമ്മേസു സാമം സച്ചാനി അഭിസമ്ബുജ്ഝി, തത്ഥ ച സബ്ബഞ്ഞുതം പത്തോ, ബലേസു ച വസീഭാവം. അതീതം ആദിസതീതി ഭഗവാ അത്തനോ ച പരേസഞ്ച അതീതമ്പി ആദിസതി, അനാഗതമ്പി ആദിസതി, പച്ചുപ്പന്നമ്പി ആദിസതി.

    Yo atītaṃ ādisatīti. Yoti yo so bhagavā sayambhū. Anācariyako pubbe ananussutesu dhammesu sāmaṃ saccāni abhisambujjhi, tattha ca sabbaññutaṃ patto, balesu ca vasībhāvaṃ. Atītaṃ ādisatīti bhagavā attano ca paresañca atītampi ādisati, anāgatampi ādisati, paccuppannampi ādisati.

    കഥം ഭഗവാ അത്തനോ അതീതം ആദിസതി? ഭഗവാ അത്തനോ അതീതം ഏകമ്പി ജാതിം ആദിസതി, ദ്വേപി ജാതിയോ ആദിസതി, തിസ്സോപി ജാതിയോ ആദിസതി, ചതസ്സോപി ജാതിയോ ആദിസതി, പഞ്ചപി ജാതിയോ ആദിസതി, ദസപി ജാതിയോ ആദിസതി, വീസമ്പി ജാതിയോ ആദിസതി, തിംസമ്പി ജാതിയോ ആദിസതി, ചത്താലീസമ്പി ജാതിയോ ആദിസതി , പഞ്ഞാസമ്പി ജാതിയോ ആദിസതി, ജാതിസതമ്പി…പേ॰… ജാതിസഹസ്സമ്പി… ജാതിസതസഹസ്സമ്പി… അനേകേപി സംവട്ടകപ്പേ… അനേകേപി വിവട്ടകപ്പേ… അനേകേപി സംവട്ടവിവട്ടകപ്പേ ആദിസതി – ‘‘അമുത്രാസിം ഏവംനാമോ ഏവംഗോത്തോ ഏവംവണ്ണോ ഏവമാഹാരോ ഏവംസുഖദുക്ഖപ്പടിസംവേദീ ഏവമായുപരിയന്തോ, സോ തതോ ചുതോ അമുത്ര ഉദപാദിം; തത്രാപാസിം ഏവംനാമോ ഏവംഗോത്തോ ഏവംവണ്ണോ ഏവമാഹാരോ ഏവംസുഖദുക്ഖപ്പടിസംവേദീ ഏവമായുപരിയന്തോ, സോ തതോ ചുതോ ഇധൂപപന്നോ’’തി. ഇതി സാകാരം സഉദ്ദേസം അനേകവിഹിതം പുബ്ബേനിവാസം ആദിസതി. ഏവം ഭഗവാ അത്തനോ അതീതം ആദിസതി.

    Kathaṃ bhagavā attano atītaṃ ādisati? Bhagavā attano atītaṃ ekampi jātiṃ ādisati, dvepi jātiyo ādisati, tissopi jātiyo ādisati, catassopi jātiyo ādisati, pañcapi jātiyo ādisati, dasapi jātiyo ādisati, vīsampi jātiyo ādisati, tiṃsampi jātiyo ādisati, cattālīsampi jātiyo ādisati , paññāsampi jātiyo ādisati, jātisatampi…pe… jātisahassampi… jātisatasahassampi… anekepi saṃvaṭṭakappe… anekepi vivaṭṭakappe… anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe ādisati – ‘‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ ādisati. Evaṃ bhagavā attano atītaṃ ādisati.

    കഥം ഭഗവാ പരേസം അതീതം ആദിസതി? ഭഗവാ പരേസം അതീതം ഏകമ്പി ജാതിം ആദിസതി, ദ്വേപി ജാതിയോ ആദിസതി…പേ॰… അനേകേപി സംവട്ടവിവട്ടകപ്പേ ആദിസതി – ‘‘അമുത്രാസി ഏവംനാമോ ഏവംഗോത്തോ ഏവംവണ്ണോ ഏവമാഹാരോ ഏവംസുഖദുക്ഖപ്പടിസംവേദീ ഏവമായുപരിയന്തോ, സോ തതോ ചുതോ അമുത്ര ഉദപാദി; തത്രാപാസി ഏവംനാമോ ഏവംഗോത്തോ ഏവംവണ്ണോ ഏവമാഹാരോ ഏവംസുഖദുക്ഖപ്പടിസംവേദീ ഏവമായുപരിയന്തോ, സോ തതോ ചുതോ ഇധൂപപന്നോ’’തി. ഇതി സാകാരം സഉദ്ദേസം അനേകവിഹിതം പുബ്ബേനിവാസം ആദിസതി. ഏവം ഭഗവാ പരേസം അതീതം ആദിസതി.

    Kathaṃ bhagavā paresaṃ atītaṃ ādisati? Bhagavā paresaṃ atītaṃ ekampi jātiṃ ādisati, dvepi jātiyo ādisati…pe… anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe ādisati – ‘‘amutrāsi evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādi; tatrāpāsi evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ ādisati. Evaṃ bhagavā paresaṃ atītaṃ ādisati.

    ഭഗവാ പഞ്ച ജാതകസതാനി ഭാസന്തോ അത്തനോ ച പരേസഞ്ച അതീതം ആദിസതി, മഹാപദാനിയസുത്തന്തം 3 ഭാസന്തോ അത്തനോ ച പരേസഞ്ച അതീതം ആദിസതി, മഹാസുദസ്സനിയസുത്തന്തം ഭാസന്തോ അത്തനോ ച പരേസഞ്ച അതീതം ആദിസതി, മഹാഗോവിന്ദിയസുത്തന്തം ഭാസന്തോ അത്തനോ ച പരേസഞ്ച അതീതം ആദിസതി, മഘദേവിയസുത്തന്തം ഭാസന്തോ അത്തനോ ച പരേസഞ്ച അതീതം ആദിസതി.

    Bhagavā pañca jātakasatāni bhāsanto attano ca paresañca atītaṃ ādisati, mahāpadāniyasuttantaṃ 4 bhāsanto attano ca paresañca atītaṃ ādisati, mahāsudassaniyasuttantaṃ bhāsanto attano ca paresañca atītaṃ ādisati, mahāgovindiyasuttantaṃ bhāsanto attano ca paresañca atītaṃ ādisati, maghadeviyasuttantaṃ bhāsanto attano ca paresañca atītaṃ ādisati.

    വുത്തഞ്ഹേതം ഭഗവതാ – ‘‘അതീതം ഖോ, ചുന്ദ, അദ്ധാനം ആരബ്ഭ തഥാഗതസ്സ സതാനുസാരിഞാണം 5 ഹോതി. സോ യാവതകം ആകങ്ഖതി താവതകം അനുസ്സരതി. അനാഗതഞ്ച ഖോ, ചുന്ദ…പേ॰… പച്ചുപ്പന്നഞ്ച ഖോ, ചുന്ദ, അദ്ധാനം ആരബ്ഭ തഥാഗതസ്സ ബോധിജം ഞാണം ഉപ്പജ്ജതി – ‘അയമന്തിമാ ജാതി, നത്ഥിദാനി പുനബ്ഭവോ’’’തി.

    Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘atītaṃ kho, cunda, addhānaṃ ārabbha tathāgatassa satānusāriñāṇaṃ 6 hoti. So yāvatakaṃ ākaṅkhati tāvatakaṃ anussarati. Anāgatañca kho, cunda…pe… paccuppannañca kho, cunda, addhānaṃ ārabbha tathāgatassa bodhijaṃ ñāṇaṃ uppajjati – ‘ayamantimā jāti, natthidāni punabbhavo’’’ti.

    ഇന്ദ്രിയപരോപരിയത്തഞാണം 7 തഥാഗതസ്സ തഥാഗതബലം, സത്താനം ആസയാനുസയഞാണം തഥാഗതസ്സ തഥാഗതബലം, യമകപാടിഹീരേ ഞാണം 8 തഥാഗതസ്സ തഥാഗതബലം, മഹാകരുണാസമാപത്തിയാ ഞാണം തഥാഗതസ്സ തഥാഗതബലം, സബ്ബഞ്ഞുതഞാണം തഥാഗതസ്സ തഥാഗതബലം, അനാവരണഞാണം തഥാഗതസ്സ തഥാഗതബലം, സബ്ബത്ഥ അസങ്ഗമപ്പടിഹതമനാവരണഞാണം തഥാഗതസ്സ തഥാഗതബലം. ഏവം ഭഗവാ അത്തനോ ച പരേസഞ്ച അതീതമ്പി ആദിസതി അനാഗതമ്പി ആദിസതി പച്ചുപ്പന്നമ്പി ആദിസതി ആചിക്ഖതി ദേസേതി പഞ്ഞപേതി പട്ഠപേതി വിവരതി വിഭജതി ഉത്താനീകരോതി പകാസേതീതി – യോ അതീതം ആദിസതി.

    Indriyaparopariyattañāṇaṃ 9 tathāgatassa tathāgatabalaṃ, sattānaṃ āsayānusayañāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ, yamakapāṭihīre ñāṇaṃ 10 tathāgatassa tathāgatabalaṃ, mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ, sabbaññutañāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ, anāvaraṇañāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ, sabbattha asaṅgamappaṭihatamanāvaraṇañāṇaṃ tathāgatassa tathāgatabalaṃ. Evaṃ bhagavā attano ca paresañca atītampi ādisati anāgatampi ādisati paccuppannampi ādisati ācikkhati deseti paññapeti paṭṭhapeti vivarati vibhajati uttānīkaroti pakāsetīti – yo atītaṃ ādisati.

    ഇച്ചായസ്മാ പോസാലോതി. ഇച്ചാതി പദസന്ധി…പേ॰… ആയസ്മാതി പിയവചനം…പേ॰… പോസാലോതി തസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ നാമം…പേ॰… അഭിലാപോതി – ഇച്ചായസ്മാ പോസാലോ.

    Iccāyasmā posāloti. Iccāti padasandhi…pe… āyasmāti piyavacanaṃ…pe… posāloti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā posālo.

    അനേജോ ഛിന്നസംസയോതി ഏജാ വുച്ചതി തണ്ഹാ. യോ രാഗോ സാരാഗോ…പേ॰… അഭിജ്ഝാ ലോഭോ അകുസലമൂലം. സാ ഏജാ തണ്ഹാ ബുദ്ധസ്സ ഭഗവതോ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവംകതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാ. തസ്മാ ബുദ്ധോ അനേജോ. ഏജായ പഹീനത്താ അനേജോ. ഭഗവാ ലാഭേപി ന ഇഞ്ജതി…പേ॰… ദുക്ഖേപി ന ഇഞ്ജതി ന ചലതി ന വേധതി നപ്പവേധതി ന സമ്പവേധതീതി അനേജോ. ഛിന്നസംസയോതി സംസയോ വുച്ചതി വിചികിച്ഛാ. ദുക്ഖേ കങ്ഖാ…പേ॰… ഛമ്ഭിതത്തം ചിത്തസ്സ മനോവിലേഖോ. സോ സംസയോ ബുദ്ധസ്സ ഭഗവതോ പഹീനോ ഛിന്നോ ഉച്ഛിന്നോ സമുച്ഛിന്നോ വൂപസന്തോ പടിനിസ്സഗ്ഗോ പടിപ്പസ്സദ്ധോ അഭബ്ബുപ്പത്തികോ ഞാണഗ്ഗിനാ ദഡ്ഢോ. തസ്മാ ബുദ്ധോ ഛിന്നസംസയോതി – അനേജോ ഛിന്നസംസയോ.

    Anejo chinnasaṃsayoti ejā vuccati taṇhā. Yo rāgo sārāgo…pe… abhijjhā lobho akusalamūlaṃ. Sā ejā taṇhā buddhassa bhagavato pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā buddho anejo. Ejāya pahīnattā anejo. Bhagavā lābhepi na iñjati…pe… dukkhepi na iñjati na calati na vedhati nappavedhati na sampavedhatīti anejo. Chinnasaṃsayoti saṃsayo vuccati vicikicchā. Dukkhe kaṅkhā…pe… chambhitattaṃ cittassa manovilekho. So saṃsayo buddhassa bhagavato pahīno chinno ucchinno samucchinno vūpasanto paṭinissaggo paṭippassaddho abhabbuppattiko ñāṇagginā daḍḍho. Tasmā buddho chinnasaṃsayoti – anejo chinnasaṃsayo.

    പാരഗും സബ്ബധമ്മാനന്തി ഭഗവാ സബ്ബധമ്മാനം അഭിഞ്ഞാപാരഗൂ പരിഞ്ഞാപാരഗൂ പഹാനപാരഗൂ ഭാവനാപാരഗൂ സച്ഛികിരിയാപാരഗൂ സമാപത്തിപാരഗൂ അഭിഞ്ഞാപാരഗൂ സബ്ബധമ്മാനം…പേ॰… ജാതിമരണസംസാരോ നത്ഥി തസ്സ പുനബ്ഭവോതി – പാരഗൂ സബ്ബധമ്മാനം.

    Pāraguṃsabbadhammānanti bhagavā sabbadhammānaṃ abhiññāpāragū pariññāpāragū pahānapāragū bhāvanāpāragū sacchikiriyāpāragū samāpattipāragū abhiññāpāragū sabbadhammānaṃ…pe… jātimaraṇasaṃsāro natthi tassa punabbhavoti – pāragū sabbadhammānaṃ.

    അത്ഥി പഞ്ഹേന ആഗമന്തി പഞ്ഹേന അത്ഥികോ ആഗതോമ്ഹി…പേ॰… ‘‘വഹസ്സേതം ഭാര’’ന്തി – അത്ഥി പഞ്ഹേന ആഗമം. തേനാഹ സോ ബ്രാഹ്മണോ –

    Atthi pañhena āgamanti pañhena atthiko āgatomhi…pe… ‘‘vahassetaṃ bhāra’’nti – atthi pañhena āgamaṃ. Tenāha so brāhmaṇo –

    ‘‘യോ അതീതം ആദിസതി, [ഇച്ചായസ്മാ പോസാലോ]

    ‘‘Yo atītaṃ ādisati, [iccāyasmā posālo]

    അനേജോ ഛിന്നസംസയോ;

    Anejo chinnasaṃsayo;

    പാരഗും സബ്ബധമ്മാനം, അത്ഥി പഞ്ഹേന ആഗമ’’ന്തി.

    Pāraguṃ sabbadhammānaṃ, atthi pañhena āgama’’nti.

    ൮൨.

    82.

    വിഭൂതരൂപസഞ്ഞിസ്സ, സബ്ബകായപ്പഹായിനോ;

    Vibhūtarūpasaññissa, sabbakāyappahāyino;

    അജ്ഝത്തഞ്ച ബഹിദ്ധാ ച, നത്ഥി കിഞ്ചീതി പസ്സതോ;

    Ajjhattañca bahiddhā ca, natthi kiñcīti passato;

    ഞാണം സക്കാനുപുച്ഛാമി, കഥം നേയ്യോ തഥാവിധോ.

    Ñāṇaṃsakkānupucchāmi, kathaṃ neyyo tathāvidho.

    വിഭൂതരൂപസഞ്ഞിസ്സാതി കതമാ രൂപസഞ്ഞാ? രൂപാവചരസമാപത്തിം സമാപന്നസ്സ വാ ഉപപന്നസ്സ വാ ദിട്ഠധമ്മസുഖവിഹാരിസ്സ വാ സഞ്ഞാ സഞ്ജാനനാ സഞ്ജാനിതത്തം – അയം രൂപസഞ്ഞാ. വിഭൂതരൂപസഞ്ഞിസ്സാതി ചതസ്സോ അരൂപസമാപത്തിയോ പടിലദ്ധസ്സ 11 രൂപസഞ്ഞാ വിഭൂതാ ഹോന്തി വിഗതാ അതിക്കന്താ സമതിക്കന്താ വീതിവത്താതി – വിഭൂതരൂപസഞ്ഞിസ്സ.

    Vibhūtarūpasaññissāti katamā rūpasaññā? Rūpāvacarasamāpattiṃ samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ rūpasaññā. Vibhūtarūpasaññissāti catasso arūpasamāpattiyo paṭiladdhassa 12 rūpasaññā vibhūtā honti vigatā atikkantā samatikkantā vītivattāti – vibhūtarūpasaññissa.

    സബ്ബകായപ്പഹായിനോതി സബ്ബോ തസ്സ പടിസന്ധികോ രൂപകായോ പഹീനോ, തദങ്ഗസമതിക്കമാ വിക്ഖമ്ഭനപ്പഹാനേന പഹീനോ തസ്സ രൂപകായോതി – സബ്ബകായപ്പഹായിനോ.

    Sabbakāyappahāyinoti sabbo tassa paṭisandhiko rūpakāyo pahīno, tadaṅgasamatikkamā vikkhambhanappahānena pahīno tassa rūpakāyoti – sabbakāyappahāyino.

    അജ്ഝത്തഞ്ച ബഹിദ്ധാ ച, നത്ഥി കിഞ്ചീതി പസ്സതോതി. നത്ഥി കിഞ്ചീതി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസമാപത്തി. കിംകാരണാ? നത്ഥി കിഞ്ചീതി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസമാപത്തി. യം വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസമാപത്തിം സതോ സമാപജ്ജിത്വാ തതോ വുട്ഠഹിത്വാ തഞ്ഞേവ വിഞ്ഞാണം അഭാവേതി, വിഭാവേതി, അന്തരധാപേതി, ‘‘നത്ഥി കിഞ്ചീ’’തി പസ്സതി – തംകാരണാ നത്ഥി കിഞ്ചീതി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസമാപത്തീതി – അജ്ഝത്തഞ്ച ബഹിദ്ധാ ച നത്ഥി കിഞ്ചീതി പസ്സതോ.

    Ajjhattañca bahiddhā ca, natthi kiñcīti passatoti. Natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpatti. Kiṃkāraṇā? Natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpatti. Yaṃ viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ sato samāpajjitvā tato vuṭṭhahitvā taññeva viññāṇaṃ abhāveti, vibhāveti, antaradhāpeti, ‘‘natthi kiñcī’’ti passati – taṃkāraṇā natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanasamāpattīti – ajjhattañca bahiddhā ca natthi kiñcīti passato.

    ഞാണം സക്കാനുപുച്ഛാമീതി. സക്കാതി – സക്കോ. ഭഗവാ സക്യകുലാ പബ്ബജിതോതിപി സക്കോ …പേ॰… പഹീനഭയഭേരവോ വിഗതലോമഹംസോതിപി സക്കോ. ഞാണം സക്കാനുപുച്ഛാമീതി തസ്സ ഞാണം പുച്ഛാമി, പഞ്ഞം പുച്ഛാമി, സമ്ബുദ്ധം പുച്ഛാമി. ‘‘കീദിസം കിംസണ്ഠിതം കിംപകാരം കിംപടിഭാഗം ഞാണം ഇച്ഛിതബ്ബ’’ന്തി – ഞാണം സക്കാനുപുച്ഛാമി.

    Ñāṇaṃ sakkānupucchāmīti. Sakkāti – sakko. Bhagavā sakyakulā pabbajitotipi sakko …pe… pahīnabhayabheravo vigatalomahaṃsotipi sakko. Ñāṇaṃ sakkānupucchāmīti tassa ñāṇaṃ pucchāmi, paññaṃ pucchāmi, sambuddhaṃ pucchāmi. ‘‘Kīdisaṃ kiṃsaṇṭhitaṃ kiṃpakāraṃ kiṃpaṭibhāgaṃ ñāṇaṃ icchitabba’’nti – ñāṇaṃ sakkānupucchāmi.

    കഥം നേയ്യോ തഥാവിധോതി കഥം സോ നേതബ്ബോ വിനേതബ്ബോ അനുനേതബ്ബോ പഞ്ഞപേതബ്ബോ നിജ്ഝാപേതബ്ബോ പേക്ഖേതബ്ബോ പസാദേതബ്ബോ? കഥം തേന 13 ഉത്തരി ഞാണം ഉപ്പാദേതബ്ബം? തഥാവിധോതി തഥാവിധോ താദിസോ തസ്സണ്ഠിതോ തപ്പകാരോ തപ്പടിഭാഗോ യോ സോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസമാപത്തിലാഭീതി – കഥം നേയ്യോ തഥാവിധോ. തേനാഹ സോ ബ്രാഹ്മണോ –

    Kathaṃ neyyo tathāvidhoti kathaṃ so netabbo vinetabbo anunetabbo paññapetabbo nijjhāpetabbo pekkhetabbo pasādetabbo? Kathaṃ tena 14 uttari ñāṇaṃ uppādetabbaṃ? Tathāvidhoti tathāvidho tādiso tassaṇṭhito tappakāro tappaṭibhāgo yo so ākiñcaññāyatanasamāpattilābhīti – kathaṃ neyyo tathāvidho. Tenāha so brāhmaṇo –

    ‘‘വിഭൂതരൂപസഞ്ഞിസ്സ, സബ്ബകായപ്പഹായിനോ;

    ‘‘Vibhūtarūpasaññissa, sabbakāyappahāyino;

    അജ്ഝത്തഞ്ച ബഹിദ്ധാ ച, നത്ഥി കിഞ്ചീതി പസ്സതോ;

    Ajjhattañca bahiddhā ca, natthi kiñcīti passato;

    ഞാണം സക്കാനുപുച്ഛാമി, കഥം നേയ്യോ തഥാവിധോ’’തി.

    Ñāṇaṃ sakkānupucchāmi, kathaṃ neyyo tathāvidho’’ti.

    ൮൩.

    83.

    വിഞ്ഞാണട്ഠിതിയോ സബ്ബാ, [പോസാലാതി ഭഗവാ]

    Viññāṇaṭṭhitiyo sabbā, [posālāti bhagavā]

    അഭിജാനം തഥാഗതോ;

    Abhijānaṃ tathāgato;

    തിട്ഠന്തമേനം ജാനാതി, ധിമുത്തം തപ്പരായണം;

    Tiṭṭhantamenaṃ jānāti, dhimuttaṃ tapparāyaṇaṃ;

    വിഞ്ഞാണട്ഠിതിയോ സബ്ബാതി ഭഗവാ അഭിസങ്ഖാരവസേന ചതസ്സോ വിഞ്ഞാണട്ഠിതിയോ ജാനാതി, പടിസന്ധിവസേന സത്ത വിഞ്ഞാണട്ഠിതിയോ ജാനാതി. കഥം ഭഗവാ അഭിസങ്ഖാരവസേന ചതസ്സോ വിഞ്ഞാണട്ഠിതിയോ ജാനാതി? വുത്തഞ്ഹേതം ഭഗവതാ – ‘‘രൂപുപയം 15 വാ, ഭിക്ഖവേ, വിഞ്ഞാണം തിട്ഠമാനം തിട്ഠേയ്യ 16, രൂപാരമ്മണം രൂപപ്പതിട്ഠം നന്ദൂപസേചനം വുദ്ധിം വിരൂള്ഹിം വേപുല്ലം ആപജ്ജേയ്യ. വേദനുപയം വാ, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… സഞ്ഞുപയം വാ, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… സങ്ഖാരുപയം വാ, ഭിക്ഖവേ, വിഞ്ഞാണം തിട്ഠമാനം തിട്ഠേയ്യ, സങ്ഖാരാരമ്മണം സങ്ഖാരപ്പതിട്ഠം നന്ദൂപസേചനം വുദ്ധിം വിരൂള്ഹിം വേപുല്ലം ആപജ്ജേയ്യാ’’തി. ഏവം ഭഗവാ അഭിസങ്ഖാരവസേന ചതസ്സോ വിഞ്ഞാണട്ഠിതിയോ ജാനാതി.

    Viññāṇaṭṭhitiyo sabbāti bhagavā abhisaṅkhāravasena catasso viññāṇaṭṭhitiyo jānāti, paṭisandhivasena satta viññāṇaṭṭhitiyo jānāti. Kathaṃ bhagavā abhisaṅkhāravasena catasso viññāṇaṭṭhitiyo jānāti? Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘rūpupayaṃ 17 vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya 18, rūpārammaṇaṃ rūpappatiṭṭhaṃ nandūpasecanaṃ vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyya. Vedanupayaṃ vā, bhikkhave…pe… saññupayaṃ vā, bhikkhave…pe… saṅkhārupayaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, saṅkhārārammaṇaṃ saṅkhārappatiṭṭhaṃ nandūpasecanaṃ vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjeyyā’’ti. Evaṃ bhagavā abhisaṅkhāravasena catasso viññāṇaṭṭhitiyo jānāti.

    കഥം ഭഗവാ പടിസന്ധിവസേന സത്ത വിഞ്ഞാണട്ഠിതിയോ ജാനാതി? വുത്തഞ്ഹേതം ഭഗവതാ – ‘‘സന്തി, ഭിക്ഖവേ, സത്താ നാനത്തകായാ നാനത്തസഞ്ഞിനോ – സേയ്യഥാപി മനുസ്സാ ഏകച്ചേ ച ദേവാ ഏകച്ചേ ച വിനിപാതികാ. അയം പഠമാ വിഞ്ഞാണട്ഠിതി.

    Kathaṃ bhagavā paṭisandhivasena satta viññāṇaṭṭhitiyo jānāti? Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘santi, bhikkhave, sattā nānattakāyā nānattasaññino – seyyathāpi manussā ekacce ca devā ekacce ca vinipātikā. Ayaṃ paṭhamā viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘സന്തി , ഭിക്ഖവേ, സത്താ നാനത്തകായാ ഏകത്തസഞ്ഞിനോ, സേയ്യഥാപി ദേവാ ബ്രഹ്മകായികാ പഠമാഭിനിബ്ബത്താ. അയം ദുതിയാ വിഞ്ഞാണട്ഠിതി.

    ‘‘Santi , bhikkhave, sattā nānattakāyā ekattasaññino, seyyathāpi devā brahmakāyikā paṭhamābhinibbattā. Ayaṃ dutiyā viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘സന്തി, ഭിക്ഖവേ, സത്താ ഏകത്തകായാ നാനത്തസഞ്ഞിനോ, സേയ്യഥാപി ദേവാ ആഭസ്സരാ. അയം തതിയാ വിഞ്ഞാണട്ഠിതി.

    ‘‘Santi, bhikkhave, sattā ekattakāyā nānattasaññino, seyyathāpi devā ābhassarā. Ayaṃ tatiyā viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘സന്തി , ഭിക്ഖവേ, സത്താ ഏകത്തകായാ ഏകത്തസഞ്ഞിനോ, സേയ്യഥാപി ദേവാ സുഭകിണ്ഹാ. അയം ചതുത്ഥീ 19 വിഞ്ഞാണട്ഠിതി.

    ‘‘Santi , bhikkhave, sattā ekattakāyā ekattasaññino, seyyathāpi devā subhakiṇhā. Ayaṃ catutthī 20 viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘സന്തി, ഭിക്ഖവേ, സത്താ സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ, അനന്തോ ആകാസോതി ആകാസാനഞ്ചായതനൂപഗാ. അയം പഞ്ചമീ 21 വിഞ്ഞാണട്ഠിതി.

    ‘‘Santi, bhikkhave, sattā sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā, ananto ākāsoti ākāsānañcāyatanūpagā. Ayaṃ pañcamī 22 viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘സന്തി, ഭിക്ഖവേ, സത്താ സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ, അനന്തം വിഞ്ഞാണന്തി വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനൂപഗാ. അയം ഛട്ഠീ 23 വിഞ്ഞാണട്ഠിതി.

    ‘‘Santi, bhikkhave, sattā sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma, anantaṃ viññāṇanti viññāṇañcāyatanūpagā. Ayaṃ chaṭṭhī 24 viññāṇaṭṭhiti.

    ‘‘സന്തി, ഭിക്ഖവേ, സത്താ സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ, നത്ഥി കിഞ്ചീതി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനൂപഗാ. അയം സത്തമീ 25 വിഞ്ഞാണട്ഠിതി’’. ഏവം ഭഗവാ പടിസന്ധിവസേന സത്ത വിഞ്ഞാണട്ഠിതിയോ ജാനാതീതി – വിഞ്ഞാണട്ഠിതിയോ സബ്ബാ.

    ‘‘Santi, bhikkhave, sattā sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma, natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanūpagā. Ayaṃ sattamī 26 viññāṇaṭṭhiti’’. Evaṃ bhagavā paṭisandhivasena satta viññāṇaṭṭhitiyo jānātīti – viññāṇaṭṭhitiyo sabbā.

    പോസാലാതി ഭഗവാതി. പോസാലാതി ഭഗവാ തം ബ്രാഹ്മണം നാമേന ആലപതി. ഭഗവാതി ഗാരവാധിവചനമേതം…പേ॰… സച്ഛികാ പഞ്ഞത്തി, യദിദം ഭഗവാതി – പോസാലാതി ഭഗവാ.

    Posālāti bhagavāti. Posālāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – posālāti bhagavā.

    അഭിജാനം തഥാഗതോതി. അഭിജാനന്തി അഭിജാനന്തോ വിജാനന്തോ പടിവിജാനന്തോ പടിവിജ്ഝന്തോ തഥാഗതോ. വുത്തഞ്ഹേതം ഭഗവതാ – ‘‘അതീതം ചേപി ഖോ, ചുന്ദ, ഹോതി അഭൂതം അതച്ഛം അനത്ഥസഞ്ഹിതം, ന തം തഥാഗതോ ബ്യാകരോതി. അതീതം ചേപി, ചുന്ദ, ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം അനത്ഥസഞ്ഹിതം, തമ്പി തഥാഗതോ ന ബ്യാകരോതി. അതീതം ചേപി ഖോ, ചുന്ദ, ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം അത്ഥസഞ്ഹിതം, തത്ര കാലഞ്ഞൂ തഥാഗതോ ഹോതി തസ്സേവ പഞ്ഹസ്സ വേയ്യാകരണായ. അനാഗതം ചേപി, ചുന്ദ, ഹോതി…പേ॰… പച്ചുപ്പന്നം ചേപി, ചുന്ദ, ഹോതി അഭൂതം അതച്ഛം അനത്ഥസഞ്ഹിതം, ന തം തഥാഗതോ ബ്യാകരോതി. പച്ചുപ്പന്നം ചേപി, ചുന്ദ, ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം അനത്ഥസഞ്ഹിതം, തമ്പി തഥാഗതോ ന ബ്യാകരോതി. പച്ചുപ്പന്നം ചേപി, ചുന്ദ, ഹോതി ഭൂതം തച്ഛം അത്ഥസഞ്ഹിതം, തത്ര കാലഞ്ഞൂ തഥാഗതോ ഹോതി തസ്സ പഞ്ഹസ്സ വേയ്യാകരണായ. ഇതി ഖോ, ചുന്ദ, അതീതാനാഗതപച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു തഥാഗതോ കാലവാദീ ഭൂതവാദീ അത്ഥവാദീ ധമ്മവാദീ വിനയവാദീ. തസ്മാ തഥാഗതോതി വുച്ചതി.

    Abhijānaṃ tathāgatoti. Abhijānanti abhijānanto vijānanto paṭivijānanto paṭivijjhanto tathāgato. Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘atītaṃ cepi kho, cunda, hoti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasañhitaṃ, na taṃ tathāgato byākaroti. Atītaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ anatthasañhitaṃ, tampi tathāgato na byākaroti. Atītaṃ cepi kho, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ atthasañhitaṃ, tatra kālaññū tathāgato hoti tasseva pañhassa veyyākaraṇāya. Anāgataṃ cepi, cunda, hoti…pe… paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasañhitaṃ, na taṃ tathāgato byākaroti. Paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ anatthasañhitaṃ, tampi tathāgato na byākaroti. Paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ atthasañhitaṃ, tatra kālaññū tathāgato hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya. Iti kho, cunda, atītānāgatapaccuppannesu dhammesu tathāgato kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī. Tasmā tathāgatoti vuccati.

    ‘‘യം ഖോ, ചുന്ദ, സദേവകസ്സ ലോകസ്സ സമാരകസ്സ സബ്രഹ്മകസ്സ സസ്സമണബ്രാഹ്മണിയാ പജായ സദേവമനുസ്സായ ദിട്ഠം സുതം മുതം വിഞ്ഞാതം പത്തം പരിയേസിതം അനുവിചരിതം മനസാ , സബ്ബം തം തഥാഗതേന അഭിസമ്ബുദ്ധം. തസ്മാ തഥാഗതോതി വുച്ചതി. യഞ്ച, ചുന്ദ, രത്തിം തഥാഗതോ അനുത്തരം സമ്മാസമ്ബോധിം അഭിസമ്ബുജ്ഝതി, യഞ്ച രത്തിം അനുപാദിസേസായ നിബ്ബാനധാതുയാ പരിനിബ്ബായതി, യം ഏതസ്മിം അന്തരേ ഭാസതി ലപതി നിദ്ദിസതി സബ്ബം തം തഥേവ ഹോതി നോ അഞ്ഞഥാ. തസ്മാ തഥാഗതോതി വുച്ചതി. യഥാവാദീ, ചുന്ദ, തഥാഗതോ തഥാകാരീ; യഥാകാരീ തഥാവാദീ. ഇതി യഥാവാദീ തഥാകാരീ, യഥാകാരീ തഥാവാദീ. തസ്മാ തഥാഗതോതി വുച്ചതി. സദേവകേ, ചുന്ദ, ലോകേ സമാരകേ സബ്രഹ്മകേ സസ്സമണബ്രാഹ്മണിയാ പജായ സദേവമനുസ്സായ തഥാഗതോ അഭിഭൂ അനഭിഭൂതോ അഞ്ഞദത്ഥുദസോ വസവത്തീ. തസ്മാ തഥാഗതോതി വുച്ചതീ’’തി – അഭിജാനം തഥാഗതോ.

    ‘‘Yaṃ kho, cunda, sadevakassa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā , sabbaṃ taṃ tathāgatena abhisambuddhaṃ. Tasmā tathāgatoti vuccati. Yañca, cunda, rattiṃ tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhati, yañca rattiṃ anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati, yaṃ etasmiṃ antare bhāsati lapati niddisati sabbaṃ taṃ tatheva hoti no aññathā. Tasmā tathāgatoti vuccati. Yathāvādī, cunda, tathāgato tathākārī; yathākārī tathāvādī. Iti yathāvādī tathākārī, yathākārī tathāvādī. Tasmā tathāgatoti vuccati. Sadevake, cunda, loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya tathāgato abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī. Tasmā tathāgatoti vuccatī’’ti – abhijānaṃ tathāgato.

    തിട്ഠന്തമേനം ജാനാതീതി ഭഗവാ ഇധത്ഥഞ്ഞേവ 27 ജാനാതി കമ്മാഭിസങ്ഖാരവസേന – ‘‘അയം പുഗ്ഗലോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജിസ്സതീ’’തി. ഭഗവാ ഇധത്ഥഞ്ഞേവ ജാനാതി കമ്മാഭിസങ്ഖാരവസേന – ‘‘അയം പുഗ്ഗലോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ തിരച്ഛാനയോനിം ഉപപജ്ജിസ്സതീ’’തി. ഭഗവാ ഇധത്ഥഞ്ഞേവ ജാനാതി കമ്മാഭിസങ്ഖാരവസേന – ‘‘അയം പുഗ്ഗലോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പേത്തിവിസയം ഉപപജ്ജിസ്സതീ’’തി. ഭഗവാ ഇധത്ഥഞ്ഞേവ ജാനാതി കമ്മാഭിസങ്ഖാരവസേന – ‘‘അയം പുഗ്ഗലോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ മനുസ്സേസു ഉപ്പജ്ജിസ്സതീ’’തി. ഭഗവാ ഇധത്ഥഞ്ഞേവ ജാനാതി കമ്മാഭിസങ്ഖാരവസേന – ‘‘അയം പുഗ്ഗലോ സുപ്പടിപന്നോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സതീ’’തി.

    Tiṭṭhantamenaṃ jānātīti bhagavā idhatthaññeva 28 jānāti kammābhisaṅkhāravasena – ‘‘ayaṃ puggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjissatī’’ti. Bhagavā idhatthaññeva jānāti kammābhisaṅkhāravasena – ‘‘ayaṃ puggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā tiracchānayoniṃ upapajjissatī’’ti. Bhagavā idhatthaññeva jānāti kammābhisaṅkhāravasena – ‘‘ayaṃ puggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pettivisayaṃ upapajjissatī’’ti. Bhagavā idhatthaññeva jānāti kammābhisaṅkhāravasena – ‘‘ayaṃ puggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manussesu uppajjissatī’’ti. Bhagavā idhatthaññeva jānāti kammābhisaṅkhāravasena – ‘‘ayaṃ puggalo suppaṭipanno kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissatī’’ti.

    വുത്തഞ്ഹേതം ഭഗവതാ – ‘‘ഇധ പനാഹം, സാരിപുത്ത, ഏകച്ചം പുഗ്ഗലം ഏവം ചേതസാ ചേതോ പരിച്ച പജാനാമി – ‘തഥായം പുഗ്ഗലോ പടിപന്നോ, തഥാ ച ഇരിയതി, തഞ്ച മഗ്ഗം സമാരൂള്ഹോ, യഥാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജിസ്സതീ’തി.

    Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno, tathā ca iriyati, tañca maggaṃ samārūḷho, yathā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjissatī’ti.

    ‘‘ഇധ പനാഹം, സാരിപുത്ത, ഏകച്ചം പുഗ്ഗലം ഏവം ചേതസാ ചേതോ പരിച്ച പജാനാമി – ‘തഥായം പുഗ്ഗലോ പടിപന്നോ തഥാ ച ഇരിയതി തഞ്ച മഗ്ഗം സമാരൂള്ഹോ, യഥാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ തിരച്ഛാനയോനിം ഉപപജ്ജിസ്സതീ’തി.

    ‘‘Idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno tathā ca iriyati tañca maggaṃ samārūḷho, yathā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā tiracchānayoniṃ upapajjissatī’ti.

    ‘‘ഇധ പനാഹം, സാരിപുത്ത, ഏകച്ചം പുഗ്ഗലം ഏവം ചേതസാ ചേതോ പരിച്ച പജാനാമി – ‘തഥായം പുഗ്ഗലോ പടിപന്നോ തഥാ ച ഇരിയതി തഞ്ച മഗ്ഗം സമാരൂള്ഹോ, യഥാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പേത്തിവിസയം ഉപപജ്ജിസ്സതീ’തി.

    ‘‘Idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno tathā ca iriyati tañca maggaṃ samārūḷho, yathā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā pettivisayaṃ upapajjissatī’ti.

    ‘‘ഇധ പനാഹം, സാരിപുത്ത, ഏകച്ചം പുഗ്ഗലം ഏവം ചേതസാ ചേതോ പരിച്ച പജാനാമി – ‘തഥായം പുഗ്ഗലോ പടിപന്നോ തഥാ ച ഇരിയതി തഞ്ച മഗ്ഗം സമാരൂള്ഹോ, യഥാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ മനുസ്സേസു ഉപ്പജ്ജിസ്സതീ’തി.

    ‘‘Idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno tathā ca iriyati tañca maggaṃ samārūḷho, yathā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manussesu uppajjissatī’ti.

    ‘‘ഇധ പനാഹം, സാരിപുത്ത, ഏകച്ചം പുഗ്ഗലം ഏവം ചേതസാ ചേതോ പരിച്ച പജാനാമി – ‘തഥായം പുഗ്ഗലോ പടിപന്നോ തഥാ ച ഇരിയതി തഞ്ച മഗ്ഗം സമാരൂള്ഹോ, യഥാ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സതീ’തി.

    ‘‘Idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno tathā ca iriyati tañca maggaṃ samārūḷho, yathā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissatī’ti.

    ‘‘ഇധ പനാഹം, സാരിപുത്ത, ഏകച്ചം പുഗ്ഗലം ഏവം ചേതസാ ചേതോ പരിച്ച പജാനാമി – ‘തഥായം പുഗ്ഗലോ പടിപന്നോ തഥാ ച ഇരിയതി തഞ്ച മഗ്ഗം സമാരൂള്ഹോ, യഥാ ആസവാനം ഖയാ അനാസവം ചേതോവിമുത്തിം പഞ്ഞാവിമുത്തിം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതീ’’’തി – തിട്ഠന്തമേനം ജാനാതി.

    ‘‘Idha panāhaṃ, sāriputta, ekaccaṃ puggalaṃ evaṃ cetasā ceto paricca pajānāmi – ‘tathāyaṃ puggalo paṭipanno tathā ca iriyati tañca maggaṃ samārūḷho, yathā āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’’ti – tiṭṭhantamenaṃ jānāti.

    ധിമുത്തം തപ്പരായണന്തി. ധിമുത്തന്തി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം. ധിമുത്തന്തി വിമോക്ഖേന ധിമുത്തം തത്രാധിമുത്തം തദധിമുത്തം തദാധിപതേയ്യം. അഥ വാ, ഭഗവാ ജാനാതി – ‘‘അയം പുഗ്ഗലോ രൂപാധിമുത്തോ സദ്ദാധിമുത്തോ ഗന്ധാധിമുത്തോ രസാധിമുത്തോ ഫോട്ഠബ്ബാധിമുത്തോ കുലാധിമുത്തോ ഗണാധിമുത്തോ ആവാസാധിമുത്തോ ലാഭാധിമുത്തോ യസാധിമുത്തോ പസംസാധിമുത്തോ സുഖാധിമുത്തോ ചീവരാധിമുത്തോ പിണ്ഡപാതാധിമുത്തോ സേനാസനാധിമുത്തോ ഗിലാനപച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരാധിമുത്തോ സുത്തന്താധിമുത്തോ വിനയാധിമുത്തോ അഭിധമ്മാധിമുത്തോ ആരഞ്ഞകങ്ഗാധിമുത്തോ പിണ്ഡപാതികങ്ഗാധിമുത്തോ പംസുകൂലികങ്ഗാധിമുത്തോ തേചീവരികങ്ഗാധിമുത്തോ സപദാനചാരികങ്ഗാധിമുത്തോ ഖലുപച്ഛാഭത്തികങ്ഗാധിമുത്തോ നേസജ്ജികങ്ഗാധിമുത്തോ യഥാസന്ഥതികങ്ഗാധിമുത്തോ പഠമജ്ഝാനാധിമുത്തോ ദുതിയജ്ഝാനാധിമുത്തോ തതിയജ്ഝാനാധിമുത്തോ ചതുത്ഥജ്ഝാനാധിമുത്തോആകാസാനഞ്ചായതനസമാപത്താധിമുത്തോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസമാപത്താധിമുത്തോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസമാപത്താധിമുത്തോ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസമാപത്താധിമുത്തോ’’തിധിമുത്തം.

    Dhimuttaṃ tapparāyaṇanti. Dhimuttanti ākiñcaññāyatanaṃ. Dhimuttanti vimokkhena dhimuttaṃ tatrādhimuttaṃ tadadhimuttaṃ tadādhipateyyaṃ. Atha vā, bhagavā jānāti – ‘‘ayaṃ puggalo rūpādhimutto saddādhimutto gandhādhimutto rasādhimutto phoṭṭhabbādhimutto kulādhimutto gaṇādhimutto āvāsādhimutto lābhādhimutto yasādhimutto pasaṃsādhimutto sukhādhimutto cīvarādhimutto piṇḍapātādhimutto senāsanādhimutto gilānapaccayabhesajjaparikkhārādhimutto suttantādhimutto vinayādhimutto abhidhammādhimutto āraññakaṅgādhimutto piṇḍapātikaṅgādhimutto paṃsukūlikaṅgādhimutto tecīvarikaṅgādhimutto sapadānacārikaṅgādhimutto khalupacchābhattikaṅgādhimutto nesajjikaṅgādhimutto yathāsanthatikaṅgādhimutto paṭhamajjhānādhimutto dutiyajjhānādhimutto tatiyajjhānādhimutto catutthajjhānādhimuttoākāsānañcāyatanasamāpattādhimutto viññāṇañcāyatanasamāpattādhimutto ākiñcaññāyatanasamāpattādhimutto nevasaññānāsaññāyatanasamāpattādhimutto’’tidhimuttaṃ.

    തപ്പരായണന്തി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനമയം തപ്പരായണം കമ്മപരായണം വിപാകപരായണം കമ്മഗരുകം പടിസന്ധിഗരുകം . അഥ വാ, ഭഗവാ ജാനാതി – ‘‘അയം പുഗ്ഗലോ രൂപപരായണോ…പേ॰… നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസമാപത്തിപരായണോ’’തി – ധിമുത്തം തപ്പരായണം. തേനാഹ ഭഗവാ –

    Tapparāyaṇanti ākiñcaññāyatanamayaṃ tapparāyaṇaṃ kammaparāyaṇaṃ vipākaparāyaṇaṃ kammagarukaṃ paṭisandhigarukaṃ . Atha vā, bhagavā jānāti – ‘‘ayaṃ puggalo rūpaparāyaṇo…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiparāyaṇo’’ti – dhimuttaṃ tapparāyaṇaṃ. Tenāha bhagavā –

    ‘‘വിഞ്ഞാണട്ഠിതിയോ സബ്ബാ, [പോസാലാതി ഭഗവാ]

    ‘‘Viññāṇaṭṭhitiyo sabbā, [posālāti bhagavā]

    അഭിജാനം തഥാഗതോ;

    Abhijānaṃ tathāgato;

    തിട്ഠന്തമേനം ജാനാതി, ധിമുത്തം തപ്പരായണ’’ന്തി.

    Tiṭṭhantamenaṃ jānāti, dhimuttaṃ tapparāyaṇa’’nti.

    ൮൪.

    84.

    ആകിഞ്ചഞ്ഞാസമ്ഭവം ഞത്വാ, നന്ദിസംയോജനം ഇതി;

    Ākiñcaññāsambhavaṃ ñatvā, nandisaṃyojanaṃ iti;

    ഏവമേതം അഭിഞ്ഞായ, തതോ തത്ഥ വിപസ്സതി;

    Evametaṃ abhiññāya, tato tattha vipassati;

    ഏതം ഞാണം തഥം തസ്സ, ബ്രാഹ്മണസ്സ വുസീമതോ.

    Etaṃ ñāṇaṃ tathaṃ tassa, brāhmaṇassa vusīmato.

    ആകിഞ്ചഞ്ഞാസമ്ഭവം ഞത്വാതി ആകിഞ്ചഞ്ഞാസമ്ഭവോതി വുച്ചതി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസംവത്തനികോ കമ്മാഭിസങ്ഖാരോ. ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസംവത്തനികം കമ്മാഭിസങ്ഖാരം ആകിഞ്ചഞ്ഞാസമ്ഭവോതി ഞത്വാ, ലഗ്ഗനന്തി ഞത്വാ, ബന്ധനന്തി ഞത്വാ, പലിബോധോതി ഞത്വാ ജാനിത്വാ തുലയിത്വാ തീരയിത്വാ വിഭാവയിത്വാ വിഭൂതം കത്വാതി – ആകിഞ്ചഞ്ഞാസമ്ഭവം ഞത്വാ.

    Ākiñcaññāsambhavaṃ ñatvāti ākiñcaññāsambhavoti vuccati ākiñcaññāyatanasaṃvattaniko kammābhisaṅkhāro. Ākiñcaññāyatanasaṃvattanikaṃ kammābhisaṅkhāraṃ ākiñcaññāsambhavoti ñatvā, laggananti ñatvā, bandhananti ñatvā, palibodhoti ñatvā jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvāti – ākiñcaññāsambhavaṃ ñatvā.

    നന്ദിസംയോജനം ഇതീതി നന്ദിസംയോജനം വുച്ചതി അരൂപരാഗോ. അരൂപരാഗേന തം കമ്മം ലഗ്ഗം ലഗ്ഗിതം പലിബുദ്ധം അരൂപരാഗം നന്ദിസംയോജനന്തി ഞത്വാ, ലഗ്ഗനന്തി ഞത്വാ, ബന്ധനന്തി ഞത്വാ, പലിബോധോതി ഞത്വാ ജാനിത്വാ തുലയിത്വാ തീരയിത്വാ വിഭാവയിത്വാ വിഭൂതം കത്വാ. ഇതീതി പദസന്ധി പദസംസഗ്ഗോ പദപാരിപൂരീ അക്ഖരസമവായോ ബ്യഞ്ജനസിലിട്ഠതാ പദാനുപുബ്ബതാപേതം ഇതീതി – നന്ദിസംയോജനം ഇതി.

    Nandisaṃyojanaṃ itīti nandisaṃyojanaṃ vuccati arūparāgo. Arūparāgena taṃ kammaṃ laggaṃ laggitaṃ palibuddhaṃ arūparāgaṃ nandisaṃyojananti ñatvā, laggananti ñatvā, bandhananti ñatvā, palibodhoti ñatvā jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā. Itīti padasandhi padasaṃsaggo padapāripūrī akkharasamavāyo byañjanasiliṭṭhatā padānupubbatāpetaṃ itīti – nandisaṃyojanaṃ iti.

    ഏവമേതം അഭിഞ്ഞായാതി ഏവം ഏതം അഭിഞ്ഞായ ജാനിത്വാ തുലയിത്വാ തീരയിത്വാ വിഭാവയിത്വാ വിഭൂതം കത്വാതി – ഏവമേതം അഭിഞ്ഞായ.

    Evametaṃ abhiññāyāti evaṃ etaṃ abhiññāya jānitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvāti – evametaṃ abhiññāya.

    തതോ തത്ഥ വിപസ്സതീതി. തത്ഥാതി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമാപജ്ജിത്വാ തതോ വുട്ഠഹിത്വാ തത്ഥ ജാതേ ചിത്തചേതസികേ ധമ്മേ അനിച്ചതോ വിപസ്സതി, ദുക്ഖതോ വിപസ്സതി, രോഗതോ…പേ॰… നിസ്സരണതോ വിപസ്സതി ദക്ഖതി ഓലോകേതി നിജ്ഝായതി ഉപപരിക്ഖതീതി – തതോ തത്ഥ വിപസ്സതി.

    Tato tattha vipassatīti. Tatthāti ākiñcaññāyatanaṃ samāpajjitvā tato vuṭṭhahitvā tattha jāte cittacetasike dhamme aniccato vipassati, dukkhato vipassati, rogato…pe… nissaraṇato vipassati dakkhati oloketi nijjhāyati upaparikkhatīti – tato tattha vipassati.

    ഏതം ഞാണം തഥം തസ്സാതി ഏതം ഞാണം തച്ഛം ഭൂതം യാഥാവം അവിപരീതം തസ്സാതി – ഏതം ഞാണം തഥം തസ്സ.

    Etaṃ ñāṇaṃ tathaṃ tassāti etaṃ ñāṇaṃ tacchaṃ bhūtaṃ yāthāvaṃ aviparītaṃ tassāti – etaṃ ñāṇaṃ tathaṃ tassa.

    ബ്രാഹ്മണസ്സ വുസീമതോതി. ബ്രാഹ്മണോതി സത്തന്നം ധമ്മാനം ബാഹിതത്താ ബ്രാഹ്മണോ…പേ॰… അസിതോ താദി പവുച്ചതേ സ ബ്രഹ്മാതി. ബ്രാഹ്മണസ്സ വുസീമതോതി പുഥുജ്ജനകല്യാണം ഉപാദായ സത്ത സേക്ഖാ അപ്പത്തസ്സ പത്തിയാ അനധിഗതസ്സ അധിഗമായ അസച്ഛികതസ്സ സച്ഛികിരിയായ വസന്തി സംവസന്തി ആവസന്തി പരിവസന്തി; അരഹാ വുസിതവാ കതകരണീയോ ഓഹിതഭാരോ അനുപ്പത്തസദത്ഥോ പരിക്ഖീണഭവസംയോജനോ സമ്മദഞ്ഞാ വിമുത്തോ; സോ വുത്ഥവാസോ ചിണ്ണചരണോ…പേ॰… ജാതിമരണസംസാരോ; നത്ഥി തസ്സ പുനബ്ഭവോതി – ബ്രാഹ്മണസ്സ വുസീമതോ. തേനാഹ ഭഗവാ –

    Brāhmaṇassavusīmatoti. Brāhmaṇoti sattannaṃ dhammānaṃ bāhitattā brāhmaṇo…pe… asito tādi pavuccate sa brahmāti. Brāhmaṇassa vusīmatoti puthujjanakalyāṇaṃ upādāya satta sekkhā appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya vasanti saṃvasanti āvasanti parivasanti; arahā vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto; so vutthavāso ciṇṇacaraṇo…pe… jātimaraṇasaṃsāro; natthi tassa punabbhavoti – brāhmaṇassa vusīmato. Tenāha bhagavā –

    ‘‘ആകിഞ്ചഞ്ഞാസമ്ഭവം ഞത്വാ, നന്ദിസംയോജനം ഇതി;

    ‘‘Ākiñcaññāsambhavaṃ ñatvā, nandisaṃyojanaṃ iti;

    ഏവമേതം അഭിഞ്ഞായ, തതോ തത്ഥ വിപസ്സതി;

    Evametaṃ abhiññāya, tato tattha vipassati;

    ഏതം ഞാണം തഥം തസ്സ, ബ്രാഹ്മണസ്സ വുസീമതോ’’തി.

    Etaṃ ñāṇaṃ tathaṃ tassa, brāhmaṇassa vusīmato’’ti.

    സഹ ഗാഥാപരിയോസാനാ…പേ॰… സത്ഥാ മേ, ഭന്തേ ഭഗവാ, സാവകോഹമസ്മീതി.

    Saha gāthāpariyosānā…pe… satthā me, bhante bhagavā, sāvakohamasmīti.

    പോസാലമാണവപുച്ഛാനിദ്ദേസോ ചുദ്ദസമോ.

    Posālamāṇavapucchāniddeso cuddasamo.







    Footnotes:
    1. പാരഗൂ (സ്യാ॰ ക॰)
    2. pāragū (syā. ka.)
    3. മഹാധനിയസുത്തം (സ്യാ॰)
    4. mahādhaniyasuttaṃ (syā.)
    5. സതാനുസ്സരിയഞാണം (ക॰) പസ്സ ദീ॰ നി॰ ൩.൧൮൭
    6. satānussariyañāṇaṃ (ka.) passa dī. ni. 3.187
    7. ഇന്ദ്രിയപരോപരിയത്തിഞാണം (ക॰) അട്ഠകഥാ ഓലോകേതബ്ബാ
    8. യമകപാടിഹിരിയഞാണം (സ്യാ॰)
    9. indriyaparopariyattiñāṇaṃ (ka.) aṭṭhakathā oloketabbā
    10. yamakapāṭihiriyañāṇaṃ (syā.)
    11. ലാഭിസ്സ (സ്യാ॰)
    12. lābhissa (syā.)
    13. കഥമസ്സ (സ്യാ॰)
    14. kathamassa (syā.)
    15. രൂപൂപായം (സ്യാ॰ ക॰) പസ്സ സം॰ നി॰ ൩.൫൩
    16. തിട്ഠതി (സ്യാ॰ ക॰)
    17. rūpūpāyaṃ (syā. ka.) passa saṃ. ni. 3.53
    18. tiṭṭhati (syā. ka.)
    19. ചതുത്ഥാ (സ്യാ॰) പസ്സ അ॰ നി॰ ൭.൪൪
    20. catutthā (syā.) passa a. ni. 7.44
    21. പഞ്ചമാ (സ്യാ॰)
    22. pañcamā (syā.)
    23. ഛട്ഠോ (സ്യാ॰)
    24. chaṭṭho (syā.)
    25. സത്തമാ (സ്യാ॰)
    26. sattamā (syā.)
    27. ഇധട്ഠഞ്ഞേവ (സ്യാ॰)
    28. idhaṭṭhaññeva (syā.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ചൂളനിദ്ദേസ-അട്ഠകഥാ • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā / ൧൪. പോസാലമാണവസുത്തനിദ്ദേസവണ്ണനാ • 14. Posālamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact