Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
౪. పోతలియసుత్తం
4. Potaliyasuttaṃ
౩౧. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా అఙ్గుత్తరాపేసు విహరతి ఆపణం నామ అఙ్గుత్తరాపానం నిగమో. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ ఆపణం పిణ్డాయ పావిసి. ఆపణే పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతపటిక్కన్తో యేనఞ్ఞతరో వనసణ్డో తేనుపసఙ్కమి దివావిహారాయ. తం వనసణ్డం అజ్ఝోగాహేత్వా 1 అఞ్ఞతరస్మిం రుక్ఖమూలే దివావిహారం నిసీది. పోతలియోపి ఖో గహపతి సమ్పన్ననివాసనపావురణో 2 ఛత్తుపాహనాహి 3 జఙ్ఘావిహారం అనుచఙ్కమమానో అనువిచరమానో యేన సో వనసణ్డో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా తం వనసణ్డం అజ్ఝోగాహేత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవతా సద్ధిం సమ్మోది. సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితం ఖో పోతలియం గహపతిం భగవా ఏతదవోచ – ‘‘సంవిజ్జన్తి ఖో, గహపతి, ఆసనాని; సచే ఆకఙ్ఖసి నిసీదా’’తి. ఏవం వుత్తే, పోతలియో గహపతి ‘‘గహపతివాదేన మం సమణో గోతమో సముదాచరతీ’’తి కుపితో అనత్తమనో తుణ్హీ అహోసి. దుతియమ్పి ఖో భగవా…పే॰… తతియమ్పి ఖో భగవా పోతలియం గహపతిం ఏతదవోచ – ‘‘సంవిజ్జన్తి ఖో, గహపతి, ఆసనాని; సచే ఆకఙ్ఖసి నిసీదా’’తి. ‘‘ఏవం వుత్తే, పోతలియో గహపతి గహపతివాదేన మం సమణో గోతమో సముదాచరతీ’’తి కుపితో అనత్తమనో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘తయిదం, భో గోతమ, నచ్ఛన్నం, తయిదం నప్పతిరూపం, యం మం త్వం గహపతివాదేన సముదాచరసీ’’తి. ‘‘తే హి తే, గహపతి, ఆకారా, తే లిఙ్గా , తే నిమిత్తా యథా తం గహపతిస్సా’’తి. ‘‘తథా హి పన మే, భో గోతమ, సబ్బే కమ్మన్తా పటిక్ఖిత్తా, సబ్బే వోహారా సముచ్ఛిన్నా’’తి. ‘‘యథా కథం పన తే, గహపతి, సబ్బే కమ్మన్తా పటిక్ఖిత్తా, సబ్బే వోహారా సముచ్ఛిన్నా’’తి? ‘‘ఇధ మే, భో గోతమ, యం అహోసి ధనం వా ధఞ్ఞం వా రజతం వా జాతరూపం వా సబ్బం తం పుత్తానం దాయజ్జం నియ్యాతం, తత్థాహం అనోవాదీ అనుపవాదీ ఘాసచ్ఛాదనపరమో విహరామి. ఏవం ఖో మే 4, భో గోతమ, సబ్బే కమ్మన్తా పటిక్ఖిత్తా, సబ్బే వోహారా సముచ్ఛిన్నా’’తి. ‘‘అఞ్ఞథా ఖో త్వం, గహపతి, వోహారసముచ్ఛేదం వదసి, అఞ్ఞథా చ పన అరియస్స వినయే వోహారసముచ్ఛేదో హోతీ’’తి. ‘‘యథా కథం పన, భన్తే, అరియస్స వినయే వోహారసముచ్ఛేదో హోతి? సాధు మే, భన్తే , భగవా తథా ధమ్మం దేసేతు యథా అరియస్స వినయే వోహారసముచ్ఛేదో హోతీ’’తి. ‘‘తేన హి, గహపతి, సుణాహి, సాధుకం మనసి కరోహి, భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో పోతలియో గహపతి భగవతో పచ్చస్సోసి.
31. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā aṅguttarāpesu viharati āpaṇaṃ nāma aṅguttarāpānaṃ nigamo. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya āpaṇaṃ piṇḍāya pāvisi. Āpaṇe piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yenaññataro vanasaṇḍo tenupasaṅkami divāvihārāya. Taṃ vanasaṇḍaṃ ajjhogāhetvā 5 aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisīdi. Potaliyopi kho gahapati sampannanivāsanapāvuraṇo 6 chattupāhanāhi 7 jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yena so vanasaṇḍo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ vanasaṇḍaṃ ajjhogāhetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho potaliyaṃ gahapatiṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saṃvijjanti kho, gahapati, āsanāni; sace ākaṅkhasi nisīdā’’ti. Evaṃ vutte, potaliyo gahapati ‘‘gahapativādena maṃ samaṇo gotamo samudācaratī’’ti kupito anattamano tuṇhī ahosi. Dutiyampi kho bhagavā…pe… tatiyampi kho bhagavā potaliyaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘saṃvijjanti kho, gahapati, āsanāni; sace ākaṅkhasi nisīdā’’ti. ‘‘Evaṃ vutte, potaliyo gahapati gahapativādena maṃ samaṇo gotamo samudācaratī’’ti kupito anattamano bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘tayidaṃ, bho gotama, nacchannaṃ, tayidaṃ nappatirūpaṃ, yaṃ maṃ tvaṃ gahapativādena samudācarasī’’ti. ‘‘Te hi te, gahapati, ākārā, te liṅgā , te nimittā yathā taṃ gahapatissā’’ti. ‘‘Tathā hi pana me, bho gotama, sabbe kammantā paṭikkhittā, sabbe vohārā samucchinnā’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana te, gahapati, sabbe kammantā paṭikkhittā, sabbe vohārā samucchinnā’’ti? ‘‘Idha me, bho gotama, yaṃ ahosi dhanaṃ vā dhaññaṃ vā rajataṃ vā jātarūpaṃ vā sabbaṃ taṃ puttānaṃ dāyajjaṃ niyyātaṃ, tatthāhaṃ anovādī anupavādī ghāsacchādanaparamo viharāmi. Evaṃ kho me 8, bho gotama, sabbe kammantā paṭikkhittā, sabbe vohārā samucchinnā’’ti. ‘‘Aññathā kho tvaṃ, gahapati, vohārasamucchedaṃ vadasi, aññathā ca pana ariyassa vinaye vohārasamucchedo hotī’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana, bhante, ariyassa vinaye vohārasamucchedo hoti? Sādhu me, bhante , bhagavā tathā dhammaṃ desetu yathā ariyassa vinaye vohārasamucchedo hotī’’ti. ‘‘Tena hi, gahapati, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho potaliyo gahapati bhagavato paccassosi.
౩౨. భగవా ఏతదవోచ – ‘‘అట్ఠ ఖో ఇమే, గహపతి, ధమ్మా అరియస్స వినయే వోహారసముచ్ఛేదాయ సంవత్తన్తి. కతమే అట్ఠ? అపాణాతిపాతం నిస్సాయ పాణాతిపాతో పహాతబ్బో; దిన్నాదానం నిస్సాయ అదిన్నాదానం పహాతబ్బం; సచ్చవాచం 9 నిస్సాయ ముసావాదో పహాతబ్బో; అపిసుణం వాచం నిస్సాయ పిసుణా వాచా పహాతబ్బా; అగిద్ధిలోభం నిస్సాయ గిద్ధిలోభో పహాతబ్బో; అనిన్దారోసం నిస్సాయ నిన్దారోసో పహాతబ్బో; అక్కోధూపాయాసం నిస్సాయ కోధూపాయాసో పహాతబ్బో; అనతిమానం నిస్సాయ అతిమానో పహాతబ్బో. ఇమే ఖో, గహపతి, అట్ఠ ధమ్మా సంఖిత్తేన వుత్తా, విత్థారేన అవిభత్తా, అరియస్స వినయే వోహారసముచ్ఛేదాయ సంవత్తన్తీ’’తి. ‘‘యే మే 10, భన్తే, భగవతా అట్ఠ ధమ్మా సంఖిత్తేన వుత్తా, విత్థారేన అవిభత్తా, అరియస్స వినయే వోహారసముచ్ఛేదాయ సంవత్తన్తి, సాధు మే, భన్తే, భగవా ఇమే అట్ఠ ధమ్మే విత్థారేన 11 విభజతు అనుకమ్పం ఉపాదాయా’’తి. ‘‘తేన హి, గహపతి, సుణాహి, సాధుకం మనసి కరోహి, భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో పోతలియో గహపతి భగవతో పచ్చస్సోసి. భగవా ఏతదవోచ –
32. Bhagavā etadavoca – ‘‘aṭṭha kho ime, gahapati, dhammā ariyassa vinaye vohārasamucchedāya saṃvattanti. Katame aṭṭha? Apāṇātipātaṃ nissāya pāṇātipāto pahātabbo; dinnādānaṃ nissāya adinnādānaṃ pahātabbaṃ; saccavācaṃ 12 nissāya musāvādo pahātabbo; apisuṇaṃ vācaṃ nissāya pisuṇā vācā pahātabbā; agiddhilobhaṃ nissāya giddhilobho pahātabbo; anindārosaṃ nissāya nindāroso pahātabbo; akkodhūpāyāsaṃ nissāya kodhūpāyāso pahātabbo; anatimānaṃ nissāya atimāno pahātabbo. Ime kho, gahapati, aṭṭha dhammā saṃkhittena vuttā, vitthārena avibhattā, ariyassa vinaye vohārasamucchedāya saṃvattantī’’ti. ‘‘Ye me 13, bhante, bhagavatā aṭṭha dhammā saṃkhittena vuttā, vitthārena avibhattā, ariyassa vinaye vohārasamucchedāya saṃvattanti, sādhu me, bhante, bhagavā ime aṭṭha dhamme vitthārena 14 vibhajatu anukampaṃ upādāyā’’ti. ‘‘Tena hi, gahapati, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho potaliyo gahapati bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
౩౩. ‘‘‘అపాణాతిపాతం నిస్సాయ పాణాతిపాతో పహాతబ్బో’తి ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం ? ఇధ, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యేసం ఖో అహం సంయోజనానం హేతు పాణాతిపాతీ అస్సం, తేసాహం సంయోజనానం పహానాయ సముచ్ఛేదాయ పటిపన్నో. అహఞ్చేవ 15 ఖో పన పాణాతిపాతీ అస్సం, అత్తాపి మం ఉపవదేయ్య పాణాతిపాతపచ్చయా, అనువిచ్చాపి మం విఞ్ఞూ 16 గరహేయ్యుం పాణాతిపాతపచ్చయా, కాయస్స భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా పాణాతిపాతపచ్చయా. ఏతదేవ ఖో పన సంయోజనం ఏతం నీవరణం యదిదం పాణాతిపాతో. యే చ పాణాతిపాతపచ్చయా ఉప్పజ్జేయ్యుం ఆసవా విఘాతపరిళాహా, పాణాతిపాతా పటివిరతస్స ఏవంస తే ఆసవా విఘాతపరిళాహా న హోన్తి’. ‘అపాణాతిపాతం నిస్సాయ పాణాతిపాతో పహాతబ్బో’తి – ఇతి యన్తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
33. ‘‘‘Apāṇātipātaṃ nissāya pāṇātipāto pahātabbo’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ ? Idha, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yesaṃ kho ahaṃ saṃyojanānaṃ hetu pāṇātipātī assaṃ, tesāhaṃ saṃyojanānaṃ pahānāya samucchedāya paṭipanno. Ahañceva 17 kho pana pāṇātipātī assaṃ, attāpi maṃ upavadeyya pāṇātipātapaccayā, anuviccāpi maṃ viññū 18 garaheyyuṃ pāṇātipātapaccayā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā pāṇātipātapaccayā. Etadeva kho pana saṃyojanaṃ etaṃ nīvaraṇaṃ yadidaṃ pāṇātipāto. Ye ca pāṇātipātapaccayā uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, pāṇātipātā paṭiviratassa evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti’. ‘Apāṇātipātaṃ nissāya pāṇātipāto pahātabbo’ti – iti yantaṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౪. ‘‘‘దిన్నాదానం నిస్సాయ అదిన్నాదానం పహాతబ్బ’న్తి ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం, కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యేసం ఖో అహం సంయోజనానం హేతు అదిన్నాదాయీ అస్సం, తేసాహం సంయోజనానం పహానాయ సముచ్ఛేదాయ పటిపన్నో. అహఞ్చేవ ఖో పన అదిన్నాదాయీ అస్సం, అత్తాపి మం ఉపవదేయ్య అదిన్నాదానపచ్చయా, అనువిచ్చాపి మం విఞ్ఞూ గరహేయ్యుం అదిన్నాదానపచ్చయా, కాయస్స భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా అదిన్నాదానపచ్చయా. ఏతదేవ ఖో పన సంయోజనం ఏతం నీవరణం యదిదం అదిన్నాదానం. యే చ అదిన్నాదానపచ్చయా ఉప్పజ్జేయ్యుం ఆసవా విఘాతపరిళాహా అదిన్నాదానా పటివిరతస్స ఏవంస తే ఆసవా విఘాతపరిళాహా న హోన్తి’. ‘దిన్నాదానం నిస్సాయ అదిన్నాదానం పహాతబ్బ’న్తి – ఇతి యన్తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
34. ‘‘‘Dinnādānaṃ nissāya adinnādānaṃ pahātabba’nti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yesaṃ kho ahaṃ saṃyojanānaṃ hetu adinnādāyī assaṃ, tesāhaṃ saṃyojanānaṃ pahānāya samucchedāya paṭipanno. Ahañceva kho pana adinnādāyī assaṃ, attāpi maṃ upavadeyya adinnādānapaccayā, anuviccāpi maṃ viññū garaheyyuṃ adinnādānapaccayā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā adinnādānapaccayā. Etadeva kho pana saṃyojanaṃ etaṃ nīvaraṇaṃ yadidaṃ adinnādānaṃ. Ye ca adinnādānapaccayā uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā adinnādānā paṭiviratassa evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti’. ‘Dinnādānaṃ nissāya adinnādānaṃ pahātabba’nti – iti yantaṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౫. ‘‘‘సచ్చవాచం నిస్సాయ ముసావాదో పహాతబ్బో’తి ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యేసం ఖో అహం సంయోజనానం హేతు ముసావాదీ అస్సం, తేసాహం సంయోజనానం పహానాయ సముచ్ఛేదాయ పటిపన్నో. అహఞ్చేవ ఖో పన ముసావాదీ అస్సం, అత్తాపి మం ఉపవదేయ్య ముసావాదపచ్చయా, అనువిచ్చాపి మం విఞ్ఞూ గరహేయ్యుం ముసావాదపచ్చయా, కాయస్స భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా ముసావాదపచ్చయా. ఏతదేవ ఖో పన సంయోజనం ఏతం నీవరణం యదిదం ముసావాదో . యే చ ముసావాదపచ్చయా ఉప్పజ్జేయ్యుం ఆసవా విఘాతపరిళాహా, ముసావాదా పటివిరతస్స ఏవంస తే ఆసవా విఘాతపరిళాహా న హోన్తి’. ‘సచ్చవాచం నిస్సాయ ముసావాదో పహాతబ్బో’తి – ఇతి యన్తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
35. ‘‘‘Saccavācaṃ nissāya musāvādo pahātabbo’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yesaṃ kho ahaṃ saṃyojanānaṃ hetu musāvādī assaṃ, tesāhaṃ saṃyojanānaṃ pahānāya samucchedāya paṭipanno. Ahañceva kho pana musāvādī assaṃ, attāpi maṃ upavadeyya musāvādapaccayā, anuviccāpi maṃ viññū garaheyyuṃ musāvādapaccayā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā musāvādapaccayā. Etadeva kho pana saṃyojanaṃ etaṃ nīvaraṇaṃ yadidaṃ musāvādo . Ye ca musāvādapaccayā uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, musāvādā paṭiviratassa evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti’. ‘Saccavācaṃ nissāya musāvādo pahātabbo’ti – iti yantaṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౬. ‘‘‘అపిసుణం వాచం నిస్సాయ పిసుణా వాచా పహాతబ్బా’తి ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యేసం ఖో అహం సంయోజనానం హేతు పిసుణవాచో అస్సం, తేసాహం సంయోజనానం పహానాయ సముచ్ఛేదాయ పటిపన్నో. అహఞ్చేవ ఖో పన పిసుణవాచో అస్సం, అత్తాపి మం ఉపవదేయ్య పిసుణవాచాపచ్చయా , అనువిచ్చాపి మం విఞ్ఞూ గరహేయ్యుం పిసుణవాచాపచ్చయా, కాయస్స భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా పిసుణవాచాపచ్చయా. ఏతదేవ ఖో పన సంయోజనం ఏతం నీవరణం యదిదం పిసుణా వాచా. యే చ పిసుణవాచాపచ్చయా ఉప్పజ్జేయ్యుం ఆసవా విఘాతపరిళాహా, పిసుణాయ వాచాయ పటివిరతస్స ఏవంస తే ఆసవా విఘాతపరిళాహా న హోన్తి’. ‘అపిసుణం వాచం నిస్సాయ పిసుణా వాచా పహాతబ్బా’తి – ఇతి యన్తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
36. ‘‘‘Apisuṇaṃ vācaṃ nissāya pisuṇā vācā pahātabbā’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yesaṃ kho ahaṃ saṃyojanānaṃ hetu pisuṇavāco assaṃ, tesāhaṃ saṃyojanānaṃ pahānāya samucchedāya paṭipanno. Ahañceva kho pana pisuṇavāco assaṃ, attāpi maṃ upavadeyya pisuṇavācāpaccayā , anuviccāpi maṃ viññū garaheyyuṃ pisuṇavācāpaccayā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā pisuṇavācāpaccayā. Etadeva kho pana saṃyojanaṃ etaṃ nīvaraṇaṃ yadidaṃ pisuṇā vācā. Ye ca pisuṇavācāpaccayā uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, pisuṇāya vācāya paṭiviratassa evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti’. ‘Apisuṇaṃ vācaṃ nissāya pisuṇā vācā pahātabbā’ti – iti yantaṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౭. ‘‘‘అగిద్ధిలోభం నిస్సాయ గిద్ధిలోభో పహాతబ్బో’తి ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం, కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యేసం ఖో అహం సంయోజనానం హేతు గిద్ధిలోభీ అస్సం, తేసాహం సంయోజనానం పహానాయ సముచ్ఛేదాయ పటిపన్నో. అహఞ్చేవ ఖో పన గిద్ధిలోభీ అస్సం, అత్తాపి మం ఉపవదేయ్య గిద్ధిలోభపచ్చయా, అనువిచ్చాపి మం విఞ్ఞూ గరహేయ్యుం గిద్ధిలోభపచ్చయా, కాయస్స భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా గిద్ధిలోభపచ్చయా. ఏతదేవ ఖో పన సంయోజనం ఏతం నీవరణం యదిదం గిద్ధిలోభో. యే చ గిద్ధిలోభపచ్చయా ఉప్పజ్జేయ్యుం ఆసవా విఘాతపరిళాహా, గిద్ధిలోభా పటివిరతస్స ఏవంస తే ఆసవా విఘాతపరిళాహా న హోన్తి’. ‘అగిద్ధిలోభం నిస్సాయ గిద్ధిలోభో పహాతబ్బో’తి – ఇతి యన్తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
37. ‘‘‘Agiddhilobhaṃ nissāya giddhilobho pahātabbo’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yesaṃ kho ahaṃ saṃyojanānaṃ hetu giddhilobhī assaṃ, tesāhaṃ saṃyojanānaṃ pahānāya samucchedāya paṭipanno. Ahañceva kho pana giddhilobhī assaṃ, attāpi maṃ upavadeyya giddhilobhapaccayā, anuviccāpi maṃ viññū garaheyyuṃ giddhilobhapaccayā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā giddhilobhapaccayā. Etadeva kho pana saṃyojanaṃ etaṃ nīvaraṇaṃ yadidaṃ giddhilobho. Ye ca giddhilobhapaccayā uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, giddhilobhā paṭiviratassa evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti’. ‘Agiddhilobhaṃ nissāya giddhilobho pahātabbo’ti – iti yantaṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౮. ‘‘‘అనిన్దారోసం నిస్సాయ నిన్దారోసో పహాతబ్బో’తి ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం, కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యేసం ఖో అహం సంయోజనానం హేతు నిన్దారోసీ అస్సం, తేసాహం సంయోజనానం పహానాయ సముచ్ఛేదాయ పటిపన్నో. అహఞ్చేవ ఖో పన నిన్దారోసీ అస్సం, అత్తాపి మం ఉపవదేయ్య నిన్దారోసపచ్చయా, అనువిచ్చాపి మం విఞ్ఞూ గరహేయ్యుం నిన్దారోసపచ్చయా, కాయస్స భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా నిన్దారోసపచ్చయా. ఏతదేవ ఖో పన సంయోజనం ఏతం నీవరణం యదిదం నిన్దారోసో. యే చ నిన్దారోసపచ్చయా ఉప్పజ్జేయ్యుం ఆసవా విఘాతపరిళాహా, అనిన్దారోసిస్స ఏవంస తే ఆసవా విఘాతపరిళాహా న హోన్తి’. ‘అనిన్దారోసం నిస్సాయ నిన్దారోసో పహాతబ్బో’తి – ఇతి యన్తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
38. ‘‘‘Anindārosaṃ nissāya nindāroso pahātabbo’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yesaṃ kho ahaṃ saṃyojanānaṃ hetu nindārosī assaṃ, tesāhaṃ saṃyojanānaṃ pahānāya samucchedāya paṭipanno. Ahañceva kho pana nindārosī assaṃ, attāpi maṃ upavadeyya nindārosapaccayā, anuviccāpi maṃ viññū garaheyyuṃ nindārosapaccayā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā nindārosapaccayā. Etadeva kho pana saṃyojanaṃ etaṃ nīvaraṇaṃ yadidaṃ nindāroso. Ye ca nindārosapaccayā uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, anindārosissa evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti’. ‘Anindārosaṃ nissāya nindāroso pahātabbo’ti – iti yantaṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౯. ‘‘‘అక్కోధూపాయాసం నిస్సాయ కోధూపాయాసో పహాతబ్బో’తి ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం, కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యేసం ఖో అహం సంయోజనానం హేతు కోధూపాయాసీ అస్సం, తేసాహం సంయోజనానం పహానాయ సముచ్ఛేదాయ పటిపన్నో. అహఞ్చేవ ఖో పన కోధూపాయాసీ అస్సం, అత్తాపి మం ఉపవదేయ్య కోధూపాయాసపచ్చయా , అనువిచ్చాపి మం విఞ్ఞూ గరహేయ్యుం కోధూపాయాసపచ్చయా, కాయస్స భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా కోధూపాయాసపచ్చయా. ఏతదేవ ఖో పన సంయోజనం ఏతం నీవరణం యదిదం కోధూపాయాసో. యే చ కోధూపాయాసపచ్చయా ఉప్పజ్జేయ్యుం ఆసవా విఘాతపరిళాహా, అక్కోధూపాయాసిస్స ఏవంస తే ఆసవా విఘాతపరిళాహా న హోన్తి’. ‘అక్కోధూపాయాసం నిస్సాయ కోధూపాయాసో పహాతబ్బో’తి – ఇతి యన్తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
39. ‘‘‘Akkodhūpāyāsaṃ nissāya kodhūpāyāso pahātabbo’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yesaṃ kho ahaṃ saṃyojanānaṃ hetu kodhūpāyāsī assaṃ, tesāhaṃ saṃyojanānaṃ pahānāya samucchedāya paṭipanno. Ahañceva kho pana kodhūpāyāsī assaṃ, attāpi maṃ upavadeyya kodhūpāyāsapaccayā , anuviccāpi maṃ viññū garaheyyuṃ kodhūpāyāsapaccayā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā kodhūpāyāsapaccayā. Etadeva kho pana saṃyojanaṃ etaṃ nīvaraṇaṃ yadidaṃ kodhūpāyāso. Ye ca kodhūpāyāsapaccayā uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, akkodhūpāyāsissa evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti’. ‘Akkodhūpāyāsaṃ nissāya kodhūpāyāso pahātabbo’ti – iti yantaṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౪౦. ‘‘‘అనతిమానం నిస్సాయ అతిమానో పహాతబ్బో’తి ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం, కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? ఇధ, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యేసం ఖో అహం సంయోజనానం హేతు అతిమానీ అస్సం, తేసాహం సంయోజనానం పహానాయ సముచ్ఛేదాయ పటిపన్నో. అహఞ్చేవ ఖో పన అతిమానీ అస్సం, అత్తాపి మం ఉపవదేయ్య అతిమానపచ్చయా, అనువిచ్చాపి మం విఞ్ఞూ గరహేయ్యుం అతిమానపచ్చయా, కాయస్స భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా అతిమానపచ్చయా. ఏతదేవ ఖో పన సంయోజనం ఏతం నీవరణం యదిదం అతిమానో. యే చ అతిమానపచ్చయా ఉప్పజ్జేయ్యుం ఆసవా విఘాతపరిళాహా, అనతిమానిస్స ఏవంస తే ఆసవా విఘాతపరిళాహా న హోన్తి’. ‘అనతిమానం నిస్సాయ అతిమానో పహాతబ్బో’తి – ఇతి యన్తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
40. ‘‘‘Anatimānaṃ nissāya atimāno pahātabbo’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yesaṃ kho ahaṃ saṃyojanānaṃ hetu atimānī assaṃ, tesāhaṃ saṃyojanānaṃ pahānāya samucchedāya paṭipanno. Ahañceva kho pana atimānī assaṃ, attāpi maṃ upavadeyya atimānapaccayā, anuviccāpi maṃ viññū garaheyyuṃ atimānapaccayā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā atimānapaccayā. Etadeva kho pana saṃyojanaṃ etaṃ nīvaraṇaṃ yadidaṃ atimāno. Ye ca atimānapaccayā uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, anatimānissa evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti’. ‘Anatimānaṃ nissāya atimāno pahātabbo’ti – iti yantaṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౪౧. ‘‘ఇమే ఖో, గహపతి, అట్ఠ ధమ్మా సంఖిత్తేన వుత్తా, విత్థారేన విభత్తా 19, యే అరియస్స వినయే వోహారసముచ్ఛేదాయ సంవత్తన్తి; న త్వేవ తావ అరియస్స వినయే సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం వోహారసముచ్ఛేదో హోతీ’’తి.
41. ‘‘Ime kho, gahapati, aṭṭha dhammā saṃkhittena vuttā, vitthārena vibhattā 20, ye ariyassa vinaye vohārasamucchedāya saṃvattanti; na tveva tāva ariyassa vinaye sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ vohārasamucchedo hotī’’ti.
‘‘యథా కథం పన, భన్తే, అరియస్స వినయే సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం వోహారసముచ్ఛేదో హోతి? సాధు మే, భన్తే, భగవా తథా ధమ్మం దేసేతు యథా అరియస్స వినయే సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం వోహారసముచ్ఛేదో హోతీ’’తి. ‘‘తేన హి, గహపతి, సుణాహి, సాధుకం మనసి కరోహి, భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో పోతలియో గహపతి భగవతో పచ్చస్సోసి. భగవా ఏతదవోచ –
‘‘Yathā kathaṃ pana, bhante, ariyassa vinaye sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ vohārasamucchedo hoti? Sādhu me, bhante, bhagavā tathā dhammaṃ desetu yathā ariyassa vinaye sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ vohārasamucchedo hotī’’ti. ‘‘Tena hi, gahapati, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho potaliyo gahapati bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
కామాదీనవకథా
Kāmādīnavakathā
౪౨. ‘‘సేయ్యథాపి , గహపతి, కుక్కురో జిఘచ్ఛాదుబ్బల్యపరేతో గోఘాతకసూనం పచ్చుపట్ఠితో అస్స. తమేనం దక్ఖో గోఘాతకో వా గోఘాతకన్తేవాసీ వా అట్ఠికఙ్కలం సునిక్కన్తం నిక్కన్తం నిమ్మంసం లోహితమక్ఖితం ఉపసుమ్భేయ్య 21. తం కిం మఞ్ఞసి, గహపతి, అపి ను ఖో సో కుక్కురో అముం అట్ఠికఙ్కలం సునిక్కన్తం నిక్కన్తం నిమ్మంసం లోహితమక్ఖితం పలేహన్తో జిఘచ్ఛాదుబ్బల్యం పటివినేయ్యా’’తి?
42. ‘‘Seyyathāpi , gahapati, kukkuro jighacchādubbalyapareto goghātakasūnaṃ paccupaṭṭhito assa. Tamenaṃ dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā aṭṭhikaṅkalaṃ sunikkantaṃ nikkantaṃ nimmaṃsaṃ lohitamakkhitaṃ upasumbheyya 22. Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, api nu kho so kukkuro amuṃ aṭṭhikaṅkalaṃ sunikkantaṃ nikkantaṃ nimmaṃsaṃ lohitamakkhitaṃ palehanto jighacchādubbalyaṃ paṭivineyyā’’ti?
‘‘నో హేతం, భన్తే’’.
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘తం కిస్స హేతు’’?
‘‘Taṃ kissa hetu’’?
‘‘అదుఞ్హి, భన్తే, అట్ఠికఙ్కలం సునిక్కన్తం నిక్కన్తం నిమ్మంసం లోహితమక్ఖితం. యావదేవ పన సో కుక్కురో కిలమథస్స విఘాతస్స భాగీ అస్సాతి. ఏవమేవ ఖో, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘అట్ఠికఙ్కలూపమా కామా వుత్తా భగవతా బహుదుక్ఖా బహుపాయాసా 23, ఆదీనవో ఏత్థ భియ్యో’తి. ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా యాయం ఉపేక్ఖా నానత్తా నానత్తసితా తం అభినివజ్జేత్వా, యాయం ఉపేక్ఖా ఏకత్తా ఏకత్తసితా యత్థ సబ్బసో లోకామిసూపాదానా అపరిసేసా నిరుజ్ఝన్తి తమేవూపేక్ఖం భావేతి.
‘‘Aduñhi, bhante, aṭṭhikaṅkalaṃ sunikkantaṃ nikkantaṃ nimmaṃsaṃ lohitamakkhitaṃ. Yāvadeva pana so kukkuro kilamathassa vighātassa bhāgī assāti. Evameva kho, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘aṭṭhikaṅkalūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā 24, ādīnavo ettha bhiyyo’ti. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā yāyaṃ upekkhā nānattā nānattasitā taṃ abhinivajjetvā, yāyaṃ upekkhā ekattā ekattasitā yattha sabbaso lokāmisūpādānā aparisesā nirujjhanti tamevūpekkhaṃ bhāveti.
౪౩. ‘‘సేయ్యథాపి, గహపతి, గిజ్ఝో వా కఙ్కో వా కులలో వా మంసపేసిం ఆదాయ ఉడ్డీయేయ్య 25. తమేనం గిజ్ఝాపి కఙ్కాపి కులలాపి అనుపతిత్వా అనుపతిత్వా వితచ్ఛేయ్యుం విస్సజ్జేయ్యుం 26. తం కిం మఞ్ఞసి, గహపతి, సచే సో గిజ్ఝో వా కఙ్కో వా కులలో వా తం మంసపేసిం న ఖిప్పమేవ పటినిస్సజ్జేయ్య, సో తతోనిదానం మరణం వా నిగచ్ఛేయ్య మరణమత్తం వా దుక్ఖ’’న్తి?
43. ‘‘Seyyathāpi, gahapati, gijjho vā kaṅko vā kulalo vā maṃsapesiṃ ādāya uḍḍīyeyya 27. Tamenaṃ gijjhāpi kaṅkāpi kulalāpi anupatitvā anupatitvā vitaccheyyuṃ vissajjeyyuṃ 28. Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, sace so gijjho vā kaṅko vā kulalo vā taṃ maṃsapesiṃ na khippameva paṭinissajjeyya, so tatonidānaṃ maraṇaṃ vā nigaccheyya maraṇamattaṃ vā dukkha’’nti?
‘‘ఏవం, భన్తే’’.
‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ఏవమేవ ఖో, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘మంసపేసూపమా కామా వుత్తా భగవతా బహుదుక్ఖా బహుపాయాసా, ఆదీనవో ఏత్థ భియ్యో’తి. ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా యాయం ఉపేక్ఖా నానత్తా నానత్తసితా తం అభినివజ్జేత్వా యాయం ఉపేక్ఖా ఏకత్తా ఏకత్తసితా యత్థ సబ్బసో లోకామిసూపాదానా అపరిసేసా నిరుజ్ఝన్తి తమేవూపేక్ఖం భావేతి.
‘‘Evameva kho, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘maṃsapesūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo’ti. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā yāyaṃ upekkhā nānattā nānattasitā taṃ abhinivajjetvā yāyaṃ upekkhā ekattā ekattasitā yattha sabbaso lokāmisūpādānā aparisesā nirujjhanti tamevūpekkhaṃ bhāveti.
౪౪. ‘‘సేయ్యథాపి, గహపతి, పురిసో ఆదిత్తం తిణుక్కం ఆదాయ పటివాతం గచ్ఛేయ్య. తం కిం మఞ్ఞసి, గహపతి, సచే సో పురిసో తం ఆదిత్తం తిణుక్కం న ఖిప్పమేవ పటినిస్సజ్జేయ్య తస్స సా ఆదిత్తా తిణుక్కా హత్థం వా దహేయ్య బాహుం వా దహేయ్య అఞ్ఞతరం వా అఞ్ఞతరం వా అఙ్గపచ్చఙ్గం 29 దహేయ్య, సో తతోనిదానం మరణం వా నిగచ్ఛేయ్య మరణమత్తం వా దుక్ఖ’’న్తి?
44. ‘‘Seyyathāpi, gahapati, puriso ādittaṃ tiṇukkaṃ ādāya paṭivātaṃ gaccheyya. Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, sace so puriso taṃ ādittaṃ tiṇukkaṃ na khippameva paṭinissajjeyya tassa sā ādittā tiṇukkā hatthaṃ vā daheyya bāhuṃ vā daheyya aññataraṃ vā aññataraṃ vā aṅgapaccaṅgaṃ 30 daheyya, so tatonidānaṃ maraṇaṃ vā nigaccheyya maraṇamattaṃ vā dukkha’’nti?
‘‘ఏవం, భన్తే’’.
‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ఏవమేవ ఖో, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘తిణుక్కూపమా కామా వుత్తా భగవతా బహుదుక్ఖా బహుపాయాసా, ఆదీనవో ఏత్థ భియ్యో’తి. ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా…పే॰… తమేవూపేక్ఖం భావేతి.
‘‘Evameva kho, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘tiṇukkūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo’ti. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā…pe… tamevūpekkhaṃ bhāveti.
౪౫. ‘‘సేయ్యథాపి , గహపతి, అఙ్గారకాసు సాధికపోరిసా, పూరా అఙ్గారానం వీతచ్చికానం వీతధూమానం. అథ పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య జీవితుకామో అమరితుకామో సుఖకామో దుక్ఖప్పటిక్కూలో. తమేనం ద్వే బలవన్తో పురిసా నానాబాహాసు గహేత్వా అఙ్గారకాసుం ఉపకడ్ఢేయ్యుం. తం కిం మఞ్ఞసి, గహపతి, అపి ను సో పురిసో ఇతిచితిచేవ కాయం సన్నామేయ్యా’’తి?
45. ‘‘Seyyathāpi , gahapati, aṅgārakāsu sādhikaporisā, pūrā aṅgārānaṃ vītaccikānaṃ vītadhūmānaṃ. Atha puriso āgaccheyya jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikkūlo. Tamenaṃ dve balavanto purisā nānābāhāsu gahetvā aṅgārakāsuṃ upakaḍḍheyyuṃ. Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, api nu so puriso iticiticeva kāyaṃ sannāmeyyā’’ti?
‘‘ఏవం, భన్తే’’.
‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘తం కిస్స హేతు’’?
‘‘Taṃ kissa hetu’’?
‘‘విదితఞ్హి , భన్తే, తస్స పురిసస్స ఇమఞ్చాహం అఙ్గారకాసుం పపతిస్సామి, తతోనిదానం మరణం వా నిగచ్ఛిస్సామి మరణమత్తం వా దుక్ఖ’’న్తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘అఙ్గారకాసూపమా కామా వుత్తా భగవతా బహుదుక్ఖా బహుపాయాసా, ఆదీనవో ఏత్థ భియ్యో’తి. ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా…పే॰… తమేవూపేక్ఖం భావేతి.
‘‘Viditañhi , bhante, tassa purisassa imañcāhaṃ aṅgārakāsuṃ papatissāmi, tatonidānaṃ maraṇaṃ vā nigacchissāmi maraṇamattaṃ vā dukkha’’nti. ‘‘Evameva kho, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘aṅgārakāsūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo’ti. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā…pe… tamevūpekkhaṃ bhāveti.
౪౬. ‘‘సేయ్యథాపి , గహపతి, పురిసో సుపినకం పస్సేయ్య ఆరామరామణేయ్యకం వనరామణేయ్యకం భూమిరామణేయ్యకం పోక్ఖరణిరామణేయ్యకం. సో పటిబుద్ధో న కిఞ్చి పటిపస్సేయ్య 31. ఏవమేవ ఖో, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘సుపినకూపమా కామా వుత్తా భగవతా బహుదుక్ఖా బహుపాయాసా, ఆదీనవో ఏత్థ భియ్యో’తి…పే॰… తమేవూపేక్ఖం భావేతి.
46. ‘‘Seyyathāpi , gahapati, puriso supinakaṃ passeyya ārāmarāmaṇeyyakaṃ vanarāmaṇeyyakaṃ bhūmirāmaṇeyyakaṃ pokkharaṇirāmaṇeyyakaṃ. So paṭibuddho na kiñci paṭipasseyya 32. Evameva kho, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘supinakūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo’ti…pe… tamevūpekkhaṃ bhāveti.
౪౭. ‘‘సేయ్యథాపి, గహపతి, పురిసో యాచితకం భోగం యాచిత్వా యానం వా 33 పోరిసేయ్యం 34 పవరమణికుణ్డలం. సో తేహి యాచితకేహి భోగేహి పురక్ఖతో పరివుతో అన్తరాపణం పటిపజ్జేయ్య. తమేనం జనో దిస్వా ఏవం వదేయ్య – ‘భోగీ వత, భో, పురిసో, ఏవం కిర భోగినో భోగాని భుఞ్జన్తీ’తి. తమేనం సామికా యత్థ యత్థేవ పస్సేయ్యుం తత్థ తత్థేవ సాని హరేయ్యుం. తం కిం మఞ్ఞసి, గహపతి, అలం ను ఖో తస్స పురిసస్స అఞ్ఞథత్తాయా’’తి?
47. ‘‘Seyyathāpi, gahapati, puriso yācitakaṃ bhogaṃ yācitvā yānaṃ vā 35 poriseyyaṃ 36 pavaramaṇikuṇḍalaṃ. So tehi yācitakehi bhogehi purakkhato parivuto antarāpaṇaṃ paṭipajjeyya. Tamenaṃ jano disvā evaṃ vadeyya – ‘bhogī vata, bho, puriso, evaṃ kira bhogino bhogāni bhuñjantī’ti. Tamenaṃ sāmikā yattha yattheva passeyyuṃ tattha tattheva sāni hareyyuṃ. Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, alaṃ nu kho tassa purisassa aññathattāyā’’ti?
‘‘ఏవం, భన్తే’’.
‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘తం కిస్స హేతు’’?
‘‘Taṃ kissa hetu’’?
‘‘సామినో హి, భన్తే, సాని హరన్తీ’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘యాచితకూపమా కామా వుత్తా భగవతా బహుదుక్ఖా బహుపాయాసా, ఆదీనవో ఏత్థ భియ్యో’తి…పే॰… తమేవూపేక్ఖం భావేతి.
‘‘Sāmino hi, bhante, sāni harantī’’ti. ‘‘Evameva kho, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘yācitakūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo’ti…pe… tamevūpekkhaṃ bhāveti.
౪౮. ‘‘సేయ్యథాపి, గహపతి, గామస్స వా నిగమస్స వా అవిదూరే తిబ్బో వనసణ్డో. తత్రస్స రుక్ఖో సమ్పన్నఫలో చ ఉపపన్నఫలో 37 చ, న చస్సు కానిచి ఫలాని భూమియం పతితాని. అథ పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య ఫలత్థికో ఫలగవేసీ ఫలపరియేసనం చరమానో. సో తం వనసణ్డం అజ్ఝోగాహేత్వా తం రుక్ఖం పస్సేయ్య సమ్పన్నఫలఞ్చ ఉపపన్నఫలఞ్చ. తస్స ఏవమస్స – ‘అయం ఖో రుక్ఖో సమ్పన్నఫలో చ ఉపపన్నఫలో చ, నత్థి చ కానిచి ఫలాని భూమియం పతితాని. జానామి ఖో పనాహం రుక్ఖం ఆరోహితుం 38. యంనూనాహం ఇమం రుక్ఖం ఆరోహిత్వా యావదత్థఞ్చ ఖాదేయ్యం ఉచ్ఛఙ్గఞ్చ పూరేయ్య’న్తి. సో తం రుక్ఖం ఆరోహిత్వా యావదత్థఞ్చ ఖాదేయ్య ఉచ్ఛఙ్గఞ్చ పూరేయ్య. అథ దుతియో పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య ఫలత్థికో ఫలగవేసీ ఫలపరియేసనం చరమానో తిణ్హం కుఠారిం 39 ఆదాయ. సో తం వనసణ్డం అజ్ఝోగాహేత్వా తం రుక్ఖం పస్సేయ్య సమ్పన్నఫలఞ్చ ఉపపన్నఫలఞ్చ. తస్స ఏవమస్స – ‘అయం ఖో రుక్ఖో సమ్పన్నఫలో చ ఉపపన్నఫలో చ, నత్థి చ కానిచి ఫలాని భూమియం పతితాని. న ఖో పనాహం జానామి రుక్ఖం ఆరోహితుం. యంనూనాహం ఇమం రుక్ఖం మూలతో ఛేత్వా యావదత్థఞ్చ ఖాదేయ్యం ఉచ్ఛఙ్గఞ్చ పూరేయ్య’న్తి. సో తం రుక్ఖం మూలతోవ ఛిన్దేయ్య. తం కిం మఞ్ఞసి, గహపతి, అముకో 40 యో సో పురిసో పఠమం రుక్ఖం ఆరూళ్హో సచే సో న ఖిప్పమేవ ఓరోహేయ్య తస్స సో రుక్ఖో పపతన్తో హత్థం వా భఞ్జేయ్య పాదం వా భఞ్జేయ్య అఞ్ఞతరం వా అఞ్ఞతరం వా అఙ్గపచ్చఙ్గం భఞ్జేయ్య, సో తతోనిదానం మరణం వా నిగచ్ఛేయ్య మరణమత్తం వా దుక్ఖ’’న్తి?
48. ‘‘Seyyathāpi, gahapati, gāmassa vā nigamassa vā avidūre tibbo vanasaṇḍo. Tatrassa rukkho sampannaphalo ca upapannaphalo 41 ca, na cassu kānici phalāni bhūmiyaṃ patitāni. Atha puriso āgaccheyya phalatthiko phalagavesī phalapariyesanaṃ caramāno. So taṃ vanasaṇḍaṃ ajjhogāhetvā taṃ rukkhaṃ passeyya sampannaphalañca upapannaphalañca. Tassa evamassa – ‘ayaṃ kho rukkho sampannaphalo ca upapannaphalo ca, natthi ca kānici phalāni bhūmiyaṃ patitāni. Jānāmi kho panāhaṃ rukkhaṃ ārohituṃ 42. Yaṃnūnāhaṃ imaṃ rukkhaṃ ārohitvā yāvadatthañca khādeyyaṃ ucchaṅgañca pūreyya’nti. So taṃ rukkhaṃ ārohitvā yāvadatthañca khādeyya ucchaṅgañca pūreyya. Atha dutiyo puriso āgaccheyya phalatthiko phalagavesī phalapariyesanaṃ caramāno tiṇhaṃ kuṭhāriṃ 43 ādāya. So taṃ vanasaṇḍaṃ ajjhogāhetvā taṃ rukkhaṃ passeyya sampannaphalañca upapannaphalañca. Tassa evamassa – ‘ayaṃ kho rukkho sampannaphalo ca upapannaphalo ca, natthi ca kānici phalāni bhūmiyaṃ patitāni. Na kho panāhaṃ jānāmi rukkhaṃ ārohituṃ. Yaṃnūnāhaṃ imaṃ rukkhaṃ mūlato chetvā yāvadatthañca khādeyyaṃ ucchaṅgañca pūreyya’nti. So taṃ rukkhaṃ mūlatova chindeyya. Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, amuko 44 yo so puriso paṭhamaṃ rukkhaṃ ārūḷho sace so na khippameva oroheyya tassa so rukkho papatanto hatthaṃ vā bhañjeyya pādaṃ vā bhañjeyya aññataraṃ vā aññataraṃ vā aṅgapaccaṅgaṃ bhañjeyya, so tatonidānaṃ maraṇaṃ vā nigaccheyya maraṇamattaṃ vā dukkha’’nti?
‘‘ఏవం, భన్తే’’.
‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ఏవమేవ ఖో, గహపతి, అరియసావకో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘రుక్ఖఫలూపమా కామా వుత్తా భగవతా బహుదుక్ఖా బహుపాయాసా, ఆదీనవో ఏత్థ భియ్యో’తి. ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా యాయం ఉపేక్ఖా నానత్తా నానత్తసితా తం అభినివజ్జేత్వా యాయం ఉపేక్ఖా ఏకత్తా ఏకత్తసితా యత్థ సబ్బసో లోకామిసూపాదానా అపరిసేసా నిరుజ్ఝన్తి తమేవూపేక్ఖం భావేతి.
‘‘Evameva kho, gahapati, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘rukkhaphalūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo’ti. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā yāyaṃ upekkhā nānattā nānattasitā taṃ abhinivajjetvā yāyaṃ upekkhā ekattā ekattasitā yattha sabbaso lokāmisūpādānā aparisesā nirujjhanti tamevūpekkhaṃ bhāveti.
౪౯. ‘‘స ఖో సో, గహపతి, అరియసావకో ఇమంయేవ అనుత్తరం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం ఆగమ్మ అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి, సేయ్యథిదం – ఏకమ్పి జాతిం ద్వేపి జాతియో…పే॰… ఇతి సాకారం సఉద్దేసం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి.
49. ‘‘Sa kho so, gahapati, ariyasāvako imaṃyeva anuttaraṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ āgamma anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
‘‘స ఖో సో, గహపతి, అరియసావకో ఇమంయేవ అనుత్తరం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం ఆగమ్మ దిబ్బేన చక్ఖునా విసుద్ధేన అతిక్కన్తమానుసకేన సత్తే పస్సతి చవమానే ఉపపజ్జమానే హీనే పణీతే సువణ్ణే దుబ్బణ్ణే సుగతే దుగ్గతే…పే॰… యథాకమ్మూపగే సత్తే పజానాతి.
‘‘Sa kho so, gahapati, ariyasāvako imaṃyeva anuttaraṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ āgamma dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate…pe… yathākammūpage satte pajānāti.
‘‘స ఖో సో, గహపతి, అరియసావకో ఇమంయేవ అనుత్తరం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం ఆగమ్మ ఆసవానం ఖయా అనాసవం చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఏత్తావతా ఖో, గహపతి, అరియస్స వినయే సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం వోహారసముచ్ఛేదో హోతి.
‘‘Sa kho so, gahapati, ariyasāvako imaṃyeva anuttaraṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ āgamma āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ettāvatā kho, gahapati, ariyassa vinaye sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ vohārasamucchedo hoti.
౫౦. ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, గహపతి, యథా అరియస్స వినయే సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం వోహారసముచ్ఛేదో హోతి, అపి ను త్వం ఏవరూపం వోహారసముచ్ఛేదం అత్తని సమనుపస్ససీ’’తి? ‘‘కో చాహం, భన్తే, కో చ అరియస్స వినయే సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం వోహారసముచ్ఛేదో! ఆరకా అహం, భన్తే, అరియస్స వినయే సబ్బేన సబ్బం సబ్బథా సబ్బం వోహారసముచ్ఛేదా. మయఞ్హి, భన్తే, పుబ్బే అఞ్ఞతిత్థియే పరిబ్బాజకే అనాజానీయేవ సమానే ఆజానీయాతి అమఞ్ఞిమ్హ, అనాజానీయేవ సమానే ఆజానీయభోజనం భోజిమ్హ, అనాజానీయేవ సమానే ఆజానీయఠానే ఠపిమ్హ; భిక్ఖూ పన మయం, భన్తే, ఆజానీయేవ సమానే అనాజానీయాతి అమఞ్ఞిమ్హ, ఆజానీయేవ సమానే అనాజానీయభోజనం భోజిమ్హ, ఆజానీయేవ సమానే అనాజానీయఠానే ఠపిమ్హ; ఇదాని పన మయం, భన్తే, అఞ్ఞతిత్థియే పరిబ్బాజకే అనాజానీయేవ సమానే అనాజానీయాతి జానిస్సామ, అనాజానీయేవ సమానే అనాజానీయభోజనం భోజేస్సామ, అనాజానీయేవ సమానే అనాజానీయఠానే ఠపేస్సామ. భిక్ఖూ పన మయం, భన్తే, ఆజానీయేవ సమానే ఆజానీయాతి జానిస్సామ ఆజానీయేవ సమానే ఆజానీయభోజనం భోజేస్సామ, ఆజానీయేవ సమానే ఆజానీయఠానే ఠపేస్సామ. అజనేసి వత మే, భన్తే, భగవా సమణేసు సమణప్పేమం, సమణేసు సమణప్పసాదం, సమణేసు సమణగారవం. అభిక్కన్తం, భన్తే, అభిక్కన్తం, భన్తే ! సేయ్యథాపి, భన్తే, నిక్కుజ్జితం వా ఉక్కుజ్జేయ్య, పటిచ్ఛన్నం వా వివరేయ్య, మూళ్హస్స వా మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్య, అన్ధకారే వా తేలపజ్జోతం ధారేయ్య, చక్ఖుమన్తో రూపాని దక్ఖన్తీతి; ఏవమేవం ఖో, భన్తే, భగవతా అనేకపరియాయేన ధమ్మో పకాసితో. ఏసాహం, భన్తే, భగవన్తం సరణం గచ్ఛామి ధమ్మఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. ఉపాసకం మం భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గత’’న్తి.
50. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gahapati, yathā ariyassa vinaye sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ vohārasamucchedo hoti, api nu tvaṃ evarūpaṃ vohārasamucchedaṃ attani samanupassasī’’ti? ‘‘Ko cāhaṃ, bhante, ko ca ariyassa vinaye sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ vohārasamucchedo! Ārakā ahaṃ, bhante, ariyassa vinaye sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ vohārasamucchedā. Mayañhi, bhante, pubbe aññatitthiye paribbājake anājānīyeva samāne ājānīyāti amaññimha, anājānīyeva samāne ājānīyabhojanaṃ bhojimha, anājānīyeva samāne ājānīyaṭhāne ṭhapimha; bhikkhū pana mayaṃ, bhante, ājānīyeva samāne anājānīyāti amaññimha, ājānīyeva samāne anājānīyabhojanaṃ bhojimha, ājānīyeva samāne anājānīyaṭhāne ṭhapimha; idāni pana mayaṃ, bhante, aññatitthiye paribbājake anājānīyeva samāne anājānīyāti jānissāma, anājānīyeva samāne anājānīyabhojanaṃ bhojessāma, anājānīyeva samāne anājānīyaṭhāne ṭhapessāma. Bhikkhū pana mayaṃ, bhante, ājānīyeva samāne ājānīyāti jānissāma ājānīyeva samāne ājānīyabhojanaṃ bhojessāma, ājānīyeva samāne ājānīyaṭhāne ṭhapessāma. Ajanesi vata me, bhante, bhagavā samaṇesu samaṇappemaṃ, samaṇesu samaṇappasādaṃ, samaṇesu samaṇagāravaṃ. Abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante ! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ kho, bhante, bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
పోతలియసుత్తం నిట్ఠితం చతుత్థం.
Potaliyasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౪. పోతలియసుత్తవణ్ణనా • 4. Potaliyasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౪. పోతలియసుత్తవణ్ణనా • 4. Potaliyasuttavaṇṇanā