| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
10. පොතලියසුත්‌තං
10. Potaliyasuttaṃ
100. අථ ඛො පොතලියො පරිබ්‌බාජකො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො පොතලියං පරිබ්‌බාජකං භගවා එතදවොච –
100. Atha kho potaliyo paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho potaliyaṃ paribbājakaṃ bhagavā etadavoca –
‘‘චත්‌තාරොමෙ, පොතලිය, පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. කතමෙ චත්‌තාරො? ඉධ, පොතලිය, එකච්‌චො පුග්‌ගලො 1 අවණ්‌ණාරහස්‌ස අවණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, නො ච ඛො වණ්‌ණාරහස්‌ස වණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන. ඉධ පන, පොතලිය, එකච්‌චො පුග්‌ගලො වණ්‌ණාරහස්‌ස වණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, නො ච ඛො අවණ්‌ණාරහස්‌ස අවණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන. ඉධ පන, පොතලිය, එකච්‌චො පුග්‌ගලො නෙව අවණ්‌ණාරහස්‌ස අවණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, නො ච වණ්‌ණාරහස්‌ස වණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන. ඉධ පන, පොතලිය, එකච්‌චො පුග්‌ගලො අවණ්‌ණාරහස්‌ස ච අවණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, වණ්‌ණාරහස්‌ස ච වණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන. ඉමෙ ඛො, පොතලිය, චත්‌තාරො පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. ඉමෙසං ඛො, පොතලිය, චතුන්‌නං පුග්‌ගලානං කතමො තෙ පුග්‌ගලො ඛමති අභික්‌කන්‌තතරො ච පණීතතරො චා’’ති?
‘‘Cattārome, potaliya, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idha, potaliya, ekacco puggalo 2 avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Idha pana, potaliya, ekacco puggalo vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Idha pana, potaliya, ekacco puggalo neva avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Idha pana, potaliya, ekacco puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Ime kho, potaliya, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Imesaṃ kho, potaliya, catunnaṃ puggalānaṃ katamo te puggalo khamati abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti?
‘‘චත්‌තාරොමෙ, භො ගොතම, පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. කතමෙ චත්‌තාරො? ඉධ, භො ගොතම, එකච්‌චො පුග්‌ගලො අවණ්‌ණාරහස්‌ස අවණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, නො ච ඛො වණ්‌ණාරහස්‌ස වණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන. ඉධ පන, භො ගොතම, එකච්‌චො පුග්‌ගලො වණ්‌ණාරහස්‌ස වණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, නො ච ඛො අවණ්‌ණාරහස්‌ස අවණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන. ඉධ පන, භො ගොතම, එකච්‌චො පුග්‌ගලො නෙව අවණ්‌ණාරහස්‌ස අවණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, නො ච වණ්‌ණාරහස්‌ස වණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන. ඉධ පන, භො ගොතම, එකච්‌චො පුග්‌ගලො අවණ්‌ණාරහස්‌ස ච අවණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, වණ්‌ණාරහස්‌ස ච වණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන. ඉමෙ ඛො, භො ගොතම, චත්‌තාරො පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. ඉමෙසං, භො ගොතම, චතුන්‌නං පුග්‌ගලානං ය්‌වායං පුග්‌ගලො නෙව අවණ්‌ණාරහස්‌ස අවණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, නො ච වණ්‌ණාරහස්‌ස වණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන; අයං මෙ පුග්‌ගලො ඛමති ඉමෙසං චතුන්‌නං පුග්‌ගලානං අභික්‌කන්‌තතරො ච පණීතතරො ච. තං කිස්‌ස හෙතු? අභික්‌කන්‌තා 3 හෙසා, භො ගොතම, යදිදං උපෙක්‌ඛා’’ති.
‘‘Cattārome, bho gotama, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idha, bho gotama, ekacco puggalo avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Idha pana, bho gotama, ekacco puggalo vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca kho avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Idha pana, bho gotama, ekacco puggalo neva avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Idha pana, bho gotama, ekacco puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena. Ime kho, bho gotama, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Imesaṃ, bho gotama, catunnaṃ puggalānaṃ yvāyaṃ puggalo neva avaṇṇārahassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, no ca vaṇṇārahassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena; ayaṃ me puggalo khamati imesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro ca. Taṃ kissa hetu? Abhikkantā 4 hesā, bho gotama, yadidaṃ upekkhā’’ti.
‘‘චත්‌තාරොමෙ, පොතලිය, පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. කතමෙ චත්‌තාරො…පෙ.… ඉමෙ ඛො, පොතලිය, චත්‌තාරො පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. ඉමෙසං ඛො, පොතලිය, චතුන්‌නං පුග්‌ගලානං ය්‌වායං පුග්‌ගලො අවණ්‌ණාරහස්‌ස ච අවණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, වණ්‌ණාරහස්‌ස ච වණ්‌ණං භාසිතා හොති භූතං තච්‌ඡං කාලෙන; අයං ඉමෙසං චතුන්‌නං පුග්‌ගලානං අභික්‌කන්‌තතරො ච පණීතතරො ච. තං කිස්‌ස හෙතු? අභික්‌කන්‌තා හෙසා, පොතලිය, යදිදං තත්‌ථ තත්‌ථ කාලඤ්‌ඤුතා’’ති.
‘‘Cattārome, potaliya, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro…pe… ime kho, potaliya, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Imesaṃ kho, potaliya, catunnaṃ puggalānaṃ yvāyaṃ puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena, vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā hoti bhūtaṃ tacchaṃ kālena; ayaṃ imesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro ca. Taṃ kissa hetu? Abhikkantā hesā, potaliya, yadidaṃ tattha tattha kālaññutā’’ti.
‘‘චත්‌තාරොමෙ, භො ගොතම, පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. කතමෙ චත්‌තාරො…පෙ.… ඉමෙ ඛො, භො ගොතම, චත්‌තාරො පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. ඉමෙසං, භො ගොතම, චතුන්‌නං පුග්‌ගලානං ය්‌වායං පුග්‌ගලො අවණ්‌ණාරහස්‌ස ච අවණ්‌ණං භාසිතා භූතං තච්‌ඡං කාලෙන, වණ්‌ණාරහස්‌ස ච වණ්‌ණං භාසිතා භූතං තච්‌ඡං කාලෙන; අයං මෙ පුග්‌ගලො ඛමති ඉමෙසං චතුන්‌නං පුග්‌ගලානං අභික්‌කන්‌තතරො ච පණීතතරො ච. තං කිස්‌ස හෙතු? අභික්‌කන්‌තා හෙසා, භො ගොතම, යදිදං තත්‌ථ තත්‌ථ කාලඤ්‌ඤුතා.
‘‘Cattārome, bho gotama, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro…pe… ime kho, bho gotama, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Imesaṃ, bho gotama, catunnaṃ puggalānaṃ yvāyaṃ puggalo avaṇṇārahassa ca avaṇṇaṃ bhāsitā bhūtaṃ tacchaṃ kālena, vaṇṇārahassa ca vaṇṇaṃ bhāsitā bhūtaṃ tacchaṃ kālena; ayaṃ me puggalo khamati imesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro ca. Taṃ kissa hetu? Abhikkantā hesā, bho gotama, yadidaṃ tattha tattha kālaññutā.
‘‘අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම, අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම! සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය – චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තීති, එවමෙවං භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො . එසාහං භවන්‌තං ගොතමං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති. දසමං.
‘‘Abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti, evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito . Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Dasamaṃ.
අසුරවග්‌ගො පඤ්‌චමො.
Asuravaggo pañcamo.
තස්‌සුද්‌දානං –
Tassuddānaṃ –
අසුරො තයො සමාධී, ඡවාලාතෙන පඤ්‌චමං;
Asuro tayo samādhī, chavālātena pañcamaṃ;
රාගො නිසන්‌ති අත්‌තහිතං, සික්‌ඛා පොතලියෙන චාති.
Rāgo nisanti attahitaṃ, sikkhā potaliyena cāti.
දුතියපණ්‌ණාසකං සමත්‌තං.
Dutiyapaṇṇāsakaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 10. පොතලියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Potaliyasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 7-10. ඛිප්‌පනිසන්‌තිසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 7-10. Khippanisantisuttādivaṇṇanā
