| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೪. ಪೋತಲಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
4. Potaliyasuttavaṇṇanā
೩೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಪೋತಲಿಯಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಅಙ್ಗುತ್ತರಾಪೇಸೂತಿ ಅಙ್ಗಾಯೇವ ಸೋ ಜನಪದೋ, ಮಹಿಯಾ ಪನಸ್ಸ ಉತ್ತರೇನ ಯಾ ಆಪೋ, ತಾಸಂ ಅವಿದೂರತ್ತಾ ಉತ್ತರಾಪೋತಿಪಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಕತರಮಹಿಯಾ ಉತ್ತರೇನ ಯಾ ಆಪೋತಿ, ಮಹಾಮಹಿಯಾ। ತತ್ಥಾಯಂ ಆವಿಭಾವಕಥಾ – ಅಯಂ ಕಿರ ಜಮ್ಬುದೀಪೋ ದಸಸಹಸ್ಸಯೋಜನಪರಿಮಾಣೋ। ತತ್ಥ ಚ ಚತುಸಹಸ್ಸಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣೋ ಪದೇಸೋ ಉದಕೇನ ಅಜ್ಝೋತ್ಥಟೋ ಸಮುದ್ದೋತಿ ಸಙ್ಖಂ ಗತೋ । ತಿಸಹಸ್ಸಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣೇ ಮನುಸ್ಸಾ ವಸನ್ತಿ। ತಿಸಹಸ್ಸಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣೇ ಹಿಮವಾ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ ಉಬ್ಬೇಧೇನ ಪಞ್ಚಯೋಜನಸತಿಕೋ ಚತುರಾಸೀತಿಕೂಟಸಹಸ್ಸಪಟಿಮಣ್ಡಿತೋ ಸಮನ್ತತೋ ಸನ್ದಮಾನಪಞ್ಚಸತನದೀವಿಚಿತ್ತೋ, ಯತ್ಥ ಆಯಾಮವಿತ್ಥಾರೇನ ಚೇವ ಗಮ್ಭೀರತಾಯ ಚ ಪಣ್ಣಾಸಪಣ್ಣಾಸಯೋಜನಾ ದಿಯಡ್ಢಯೋಜನಸತಪರಿಮಣ್ಡಲಾ ಅನೋತತ್ತದಹೋ ಕಣ್ಣಮುಣ್ಡದಹೋ ರಥಕಾರದಹೋ ಛದ್ದನ್ತದಹೋ ಕುಣಾಲದಹೋ ಮನ್ದಾಕಿನೀದಹೋ ಸೀಹಪಪಾತದಹೋತಿ ಸತ್ತ ಮಹಾಸರಾ ಪತಿಟ್ಠಿತಾ। ತೇಸು ಅನೋತತ್ತದಹೋ ಸುದಸ್ಸನಕೂಟಂ ಚಿತ್ರಕೂಟಂ ಕಾಳಕೂಟಂ ಗನ್ಧಮಾದನಕೂಟಂ ಕೇಲಾಸಕೂಟನ್ತಿ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಪಬ್ಬತೇಹಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ।
31.Evaṃme sutanti potaliyasuttaṃ. Tattha aṅguttarāpesūti aṅgāyeva so janapado, mahiyā panassa uttarena yā āpo, tāsaṃ avidūrattā uttarāpotipi vuccati. Kataramahiyā uttarena yā āpoti, mahāmahiyā. Tatthāyaṃ āvibhāvakathā – ayaṃ kira jambudīpo dasasahassayojanaparimāṇo. Tattha ca catusahassayojanappamāṇo padeso udakena ajjhotthaṭo samuddoti saṅkhaṃ gato . Tisahassayojanappamāṇe manussā vasanti. Tisahassayojanappamāṇe himavā patiṭṭhito ubbedhena pañcayojanasatiko caturāsītikūṭasahassapaṭimaṇḍito samantato sandamānapañcasatanadīvicitto, yattha āyāmavitthārena ceva gambhīratāya ca paṇṇāsapaṇṇāsayojanā diyaḍḍhayojanasataparimaṇḍalā anotattadaho kaṇṇamuṇḍadaho rathakāradaho chaddantadaho kuṇāladaho mandākinīdaho sīhapapātadahoti satta mahāsarā patiṭṭhitā. Tesu anotattadaho sudassanakūṭaṃ citrakūṭaṃ kāḷakūṭaṃ gandhamādanakūṭaṃ kelāsakūṭanti imehi pañcahi pabbatehi parikkhitto.
ತತ್ಥ ಸುದಸ್ಸನಕೂಟಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ ದ್ವಿಯೋಜನಸತುಬ್ಬೇಧಂ ಅನ್ತೋವಙ್ಕಂ ಕಾಕಮುಖಸಣ್ಠಾನಂ ತಮೇವ ಸರಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಠಿತಂ। ಚಿತ್ರಕೂಟಂ ಸಬ್ಬರತನಮಯಂ। ಕಾಳಕೂಟಂ ಅಞ್ಜನಮಯಂ। ಗನ್ಧಮಾದನಕೂಟಂ ಸಾನುಮಯಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಮುಗ್ಗವಣ್ಣಂ, ಮೂಲಗನ್ಧೋ ಸಾರಗನ್ಧೋ ಫೇಗ್ಗುಗನ್ಧೋ ತಚಗನ್ಧೋ ಪಪಟಿಕಗನ್ಧೋ ರಸಗನ್ಧೋ ಪತ್ತಗನ್ಧೋ ಪುಪ್ಫಗನ್ಧೋ ಫಲಗನ್ಧೋ ಗನ್ಧಗನ್ಧೋತಿ ಇಮೇಹಿ ದಸಹಿ ಗನ್ಧೇಹಿ ಉಸ್ಸನ್ನಂ ನಾನಪ್ಪಕಾರಓಸಧಸಞ್ಛನ್ನಂ, ಕಾಳಪಕ್ಖಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ಆದಿತ್ತಮಿವ ಅಙ್ಗಾರಂ ಜಲನ್ತಂ ತಿಟ್ಠತಿ। ಕೇಲಾಸಕೂಟಂ ರಜತಮಯಂ। ಸಬ್ಬಾನಿ ಸುದಸ್ಸನೇನ ಸಮಾನುಬ್ಬೇಧಸಣ್ಠಾನಾನಿ, ತಮೇವ ಸರಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಠಿತಾನಿ। ತಾನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ದೇವಾನುಭಾವೇನ ನಾಗಾನುಭಾವೇನ ಚ ವಸ್ಸನ್ತಿ, ನದಿಯೋ ಚ ತೇಸು ಸನ್ದನ್ತಿ। ತಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಉದಕಂ ಅನೋತತ್ತಮೇವ ಪವಿಸತಿ। ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ದಕ್ಖಿಣೇನ ವಾ ಉತ್ತರೇನ ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ಪಬ್ಬತನ್ತರೇನ ತತ್ಥ ಓಭಾಸಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಉಜುಂ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ತೇನೇವಸ್ಸ ಅನೋತತ್ತನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾ ಉದಪಾದಿ।
Tattha sudassanakūṭaṃ sovaṇṇamayaṃ dviyojanasatubbedhaṃ antovaṅkaṃ kākamukhasaṇṭhānaṃ tameva saraṃ paṭicchādetvā ṭhitaṃ. Citrakūṭaṃ sabbaratanamayaṃ. Kāḷakūṭaṃ añjanamayaṃ. Gandhamādanakūṭaṃ sānumayaṃ abbhantare muggavaṇṇaṃ, mūlagandho sāragandho pheggugandho tacagandho papaṭikagandho rasagandho pattagandho pupphagandho phalagandho gandhagandhoti imehi dasahi gandhehi ussannaṃ nānappakāraosadhasañchannaṃ, kāḷapakkhauposathadivase ādittamiva aṅgāraṃ jalantaṃ tiṭṭhati. Kelāsakūṭaṃ rajatamayaṃ. Sabbāni sudassanena samānubbedhasaṇṭhānāni, tameva saraṃ paṭicchādetvā ṭhitāni. Tāni sabbāni devānubhāvena nāgānubhāvena ca vassanti, nadiyo ca tesu sandanti. Taṃ sabbampi udakaṃ anotattameva pavisati. Candimasūriyā dakkhiṇena vā uttarena vā gacchantā pabbatantarena tattha obhāsaṃ karonti, ujuṃ gacchantā na karonti, tenevassa anotattanti saṅkhā udapādi.
ತತ್ಥ ಮನೋಹರಸಿಲಾತಲಾನಿ ನಿಮ್ಮಚ್ಛಕಚ್ಛಪಾನಿ ಫಲಿಕಸದಿಸನಿಮ್ಮಲುದಕಾನಿ ನ್ಹಾನತಿತ್ಥಾನಿ ಸುಪಟಿಯತ್ತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಯೇಸು ಬುದ್ಧಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಖೀಣಾಸವಾ ಚ ಇದ್ಧಿಮನ್ತೋ ಚ ಇಸಯೋ ನ್ಹಾಯನ್ತಿ, ದೇವಯಕ್ಖಾದಯೋ ಉಯ್ಯಾನಕೀಳಕಂ ಕೀಳನ್ತಿ।
Tattha manoharasilātalāni nimmacchakacchapāni phalikasadisanimmaludakāni nhānatitthāni supaṭiyattāni honti, yesu buddhapaccekabuddhakhīṇāsavā ca iddhimanto ca isayo nhāyanti, devayakkhādayo uyyānakīḷakaṃ kīḷanti.
ತಸ್ಸ ಚತೂಸು ಪಸ್ಸೇಸು ಸೀಹಮುಖಂ ಹತ್ಥಿಮುಖಂ ಅಸ್ಸಮುಖಂ ಉಸಭಮುಖನ್ತಿ ಚತ್ತಾರಿ ಮುಖಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಯೇಹಿ ಚತಸ್ಸೋ ನದಿಯೋ ಸನ್ದನ್ತಿ। ಸೀಹಮುಖೇನ ನಿಕ್ಖನ್ತನದೀತೀರೇ ಸೀಹಾ ಬಹುತರಾ ಹೋನ್ತಿ। ಹತ್ಥಿಮುಖಾದೀಹಿ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಉಸಭಾ। ಪುರತ್ಥಿಮದಿಸತೋ ನಿಕ್ಖನ್ತನದೀ ಅನೋತತ್ತಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಇತರಾ ತಿಸ್ಸೋ ನದಿಯೋ ಅನುಪಗಮ್ಮ ಪಾಚೀನಹಿಮವನ್ತೇನೇವ ಅಮನುಸ್ಸಪಥಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಮಹಾಸಮುದ್ದಂ ಪವಿಸತಿ। ಪಚ್ಛಿಮದಿಸತೋ ಚ ಉತ್ತರದಿಸತೋ ಚ ನಿಕ್ಖನ್ತನದಿಯೋಪಿ ತಥೇವ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಹಿಮವನ್ತೇನೇವ ಉತ್ತರಹಿಮವನ್ತೇನೇವ ಚ ಅಮನುಸ್ಸಪಥಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಮಹಾಸಮುದ್ದಂ ಪವಿಸನ್ತಿ। ದಕ್ಖಿಣದಿಸತೋ ನಿಕ್ಖನ್ತನದೀ ಪನ ತಂ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಉಜುಕಂ ಪಾಸಾಣಪಿಟ್ಠೇನೇವ ಸಟ್ಠಿಯೋಜನಾನಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಬ್ಬತಂ ಪಹರಿತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾಯ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇನ ತಿಗಾವುತಪ್ಪಮಾಣಾ ಉದಕಧಾರಾ ಚ ಹುತ್ವಾ ಆಕಾಸೇನ ಸಟ್ಠಿಯೋಜನಾನಿ ಗನ್ತ್ವಾ ತಿಯಗ್ಗಳೇ ನಾಮ ಪಾಸಾಣೇ ಪತಿತಾ, ಪಾಸಾಣೋ ಉದಕಧಾರಾವೇಗೇನ ಭಿನ್ನೋ। ತತ್ಥ ಪಞ್ಞಾಸಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣಾ ತಿಯಗ್ಗಳಾ ನಾಮ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ಜಾತಾ, ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ಕೂಲಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಾಸಾಣಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸಟ್ಠಿಯೋಜನಾನಿ ಗತಾ। ತತೋ ಘನಪಥವಿಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಉಮಙ್ಗೇನ ಸಟ್ಠಿಯೋಜನಾನಿ ಗನ್ತ್ವಾ ವಿಞ್ಝುಂ ನಾಮ ತಿರಚ್ಛಾನಪಬ್ಬತಂ ಪಹರಿತ್ವಾ ಹತ್ಥತಲೇ ಪಞ್ಚಙ್ಗುಲಿಸದಿಸಾ ಪಞ್ಚಧಾರಾ ಹುತ್ವಾ ಪವತ್ತನ್ತಿ। ಸಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಅನೋತತ್ತಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಗತಟ್ಠಾನೇ ಆವಟ್ಟಗಙ್ಗಾತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಉಜುಕಂ ಪಾಸಾಣಪಿಟ್ಠೇನ ಸಟ್ಠಿಯೋಜನಾನಿ ಗತಟ್ಠಾನೇ ಕಣ್ಹಗಙ್ಗಾತಿ, ಆಕಾಸೇನ ಸಟ್ಠಿಯೋಜನಾನಿ ಗತಟ್ಠಾನೇ ಆಕಾಸಗಙ್ಗಾತಿ, ತಿಯಗ್ಗಳಪಾಸಾಣೇ ಪಞ್ಞಾಸಯೋಜನೋಕಾಸೇ ಠಿತಾ ತಿಯಗ್ಗಳಪೋಕ್ಖರಣೀತಿ, ಕೂಲಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಾಸಾಣಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸಟ್ಠಿಯೋಜನಾನಿ ಗತಟ್ಠಾನೇ ಬಹಲಗಙ್ಗಾತಿ, ಉಮಙ್ಗೇನ ಸಟ್ಠಿಯೋಜನಾನಿ ಗತಟ್ಠಾನೇ ಉಮಙ್ಗಗಙ್ಗಾತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ವಿಞ್ಝುಂ ನಾಮ ತಿರಚ್ಛಾನಪಬ್ಬತಂ ಪಹರಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚಧಾರಾ ಹುತ್ವಾ ಪವತ್ತಟ್ಠಾನೇ ಪನ ಗಙ್ಗಾ ಯಮುನಾ ಅಚಿರವತೀ ಸರಭೂ ಮಹೀತಿ ಪಞ್ಚಧಾ ಸಙ್ಖಂ ಗತಾ। ಏವಮೇತಾ ಪಞ್ಚ ಮಹಾನದಿಯೋ ಹಿಮವನ್ತತೋ ಪಭವನ್ತಿ। ತಾಸು ಯಾ ಅಯಂ ಪಞ್ಚಮೀ ಮಹೀ ನಾಮ, ಸಾ ಇಧ ಮಹಾಮಹೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ। ತಸ್ಸಾ ಉತ್ತರೇನ ಯಾ ಆಪೋ, ತಾಸಂ ಅವಿದೂರತ್ತಾ ಸೋ ಜನಪದೋ ಅಙ್ಗುತ್ತರಾಪೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತಸ್ಮಿಂ ಅಙ್ಗುತ್ತರಾಪೇಸು ಜನಪದೇ।
Tassa catūsu passesu sīhamukhaṃ hatthimukhaṃ assamukhaṃ usabhamukhanti cattāri mukhāni honti, yehi catasso nadiyo sandanti. Sīhamukhena nikkhantanadītīre sīhā bahutarā honti. Hatthimukhādīhi hatthiassausabhā. Puratthimadisato nikkhantanadī anotattaṃ tikkhattuṃ padakkhiṇaṃ katvā itarā tisso nadiyo anupagamma pācīnahimavanteneva amanussapathaṃ gantvā mahāsamuddaṃ pavisati. Pacchimadisato ca uttaradisato ca nikkhantanadiyopi tatheva padakkhiṇaṃ katvā pacchimahimavanteneva uttarahimavanteneva ca amanussapathaṃ gantvā mahāsamuddaṃ pavisanti. Dakkhiṇadisato nikkhantanadī pana taṃ tikkhattuṃ padakkhiṇaṃ katvā dakkhiṇena ujukaṃ pāsāṇapiṭṭheneva saṭṭhiyojanāni gantvā pabbataṃ paharitvā vuṭṭhāya parikkhepena tigāvutappamāṇā udakadhārā ca hutvā ākāsena saṭṭhiyojanāni gantvā tiyaggaḷe nāma pāsāṇe patitā, pāsāṇo udakadhārāvegena bhinno. Tattha paññāsayojanappamāṇā tiyaggaḷā nāma pokkharaṇī jātā, pokkharaṇiyā kūlaṃ bhinditvā pāsāṇaṃ pavisitvā saṭṭhiyojanāni gatā. Tato ghanapathaviṃ bhinditvā umaṅgena saṭṭhiyojanāni gantvā viñjhuṃ nāma tiracchānapabbataṃ paharitvā hatthatale pañcaṅgulisadisā pañcadhārā hutvā pavattanti. Sā tikkhattuṃ anotattaṃ padakkhiṇaṃ katvā gataṭṭhāne āvaṭṭagaṅgāti vuccati. Ujukaṃ pāsāṇapiṭṭhena saṭṭhiyojanāni gataṭṭhāne kaṇhagaṅgāti, ākāsena saṭṭhiyojanāni gataṭṭhāne ākāsagaṅgāti, tiyaggaḷapāsāṇe paññāsayojanokāse ṭhitā tiyaggaḷapokkharaṇīti, kūlaṃ bhinditvā pāsāṇaṃ pavisitvā saṭṭhiyojanāni gataṭṭhāne bahalagaṅgāti, umaṅgena saṭṭhiyojanāni gataṭṭhāne umaṅgagaṅgāti vuccati. Viñjhuṃ nāma tiracchānapabbataṃ paharitvā pañcadhārā hutvā pavattaṭṭhāne pana gaṅgā yamunā aciravatī sarabhū mahīti pañcadhā saṅkhaṃ gatā. Evametā pañca mahānadiyo himavantato pabhavanti. Tāsu yā ayaṃ pañcamī mahī nāma, sā idha mahāmahīti adhippetā. Tassā uttarena yā āpo, tāsaṃ avidūrattā so janapado aṅguttarāpoti veditabbo. Tasmiṃ aṅguttarāpesu janapade.
ಆಪಣಂ ನಾಮಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಕಿರ ನಿಗಮೇ ವೀಸತಿ ಆಪಣಮುಖಸಹಸ್ಸಾನಿ ವಿಭತ್ತಾನಿ ಅಹೇಸುಂ। ಇತಿ ಸೋ ಆಪಣಾನಂ ಉಸ್ಸನ್ನತ್ತಾ ಆಪಣನ್ತ್ವೇವ ಸಙ್ಖಂ ಗತೋ। ತಸ್ಸ ಚ ನಿಗಮಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ನದೀತೀರೇ ಘನಚ್ಛಾಯೋ ರಮಣೀಯೋ ಭೂಮಿಭಾಗೋ ಮಹಾವನಸಣ್ಡೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಭಗವಾ ವಿಹರತಿ। ತೇನೇವೇತ್ಥ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ನ ನಿಯಾಮಿತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಯೇನಞ್ಞತರೋ ವನಸಣ್ಡೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೀತಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಏಕಕೋವ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ ಪೋತಲಿಯಂ ಗಹಪತಿಂ ಸನ್ಧಾಯ। ಪೋತಲಿಯೋಪಿ ಖೋ ಗಹಪತೀತಿ ಪೋತಲಿಯೋತಿ ಏವಂನಾಮಕೋ ಗಹಪತಿ। ಸಮ್ಪನ್ನನಿವಾಸನಪಾವುರಣೋತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣನಿವಾಸನಪಾವುರಣೋ , ಏಕಂ ದೀಘದಸಂ ಸಾಟಕಂ ನಿವತ್ಥೋ ಏಕಂ ಪಾರುತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಛತ್ತುಪಾಹನಾಹೀತಿ ಛತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಉಪಾಹನಾ ಆರುಯ್ಹಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆಸನಾನೀತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಪೀಠಪಲಾಲಪೀಠಕಾದೀನಿ। ಅನ್ತಮಸೋ ಸಾಖಾಭಙ್ಗಮ್ಪಿ ಹಿ ಆಸನನ್ತೇವ ವುಚ್ಚತಿ। ಗಹಪತಿವಾದೇನಾತಿ ಗಹಪತೀತಿ ಇಮಿನಾ ವಚನೇನ। ಸಮುದಾಚರತೀತಿ ವೋಹರತಿ।
Āpaṇaṃnāmāti tasmiṃ kira nigame vīsati āpaṇamukhasahassāni vibhattāni ahesuṃ. Iti so āpaṇānaṃ ussannattā āpaṇantveva saṅkhaṃ gato. Tassa ca nigamassa avidūre nadītīre ghanacchāyo ramaṇīyo bhūmibhāgo mahāvanasaṇḍo, tasmiṃ bhagavā viharati. Tenevettha vasanaṭṭhānaṃ na niyāmitanti veditabbaṃ. Yenaññataro vanasaṇḍo tenupasaṅkamīti bhikkhusaṅghaṃ vasanaṭṭhānaṃ pesetvā ekakova upasaṅkami potaliyaṃ gahapatiṃ sandhāya. Potaliyopi kho gahapatīti potaliyoti evaṃnāmako gahapati. Sampannanivāsanapāvuraṇoti paripuṇṇanivāsanapāvuraṇo , ekaṃ dīghadasaṃ sāṭakaṃ nivattho ekaṃ pārutoti attho. Chattupāhanāhīti chattaṃ gahetvā upāhanā āruyhāti attho. Āsanānīti pallaṅkapīṭhapalālapīṭhakādīni. Antamaso sākhābhaṅgampi hi āsananteva vuccati. Gahapativādenāti gahapatīti iminā vacanena. Samudācaratīti voharati.
ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚಾತಿ ತತಿಯಂ ಗಹಪತೀತಿ ವಚನಂ ಅಧಿವಾಸೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಭಗವನ್ತಮೇತಂ ‘‘ತಯಿದಂ, ಭೋ, ಗೋತಮಾ’’ತಿಆದಿವಚನಂ ಅವೋಚ। ತತ್ಥ ನಚ್ಛನ್ನನ್ತಿ ನ ಅನುಚ್ಛವಿಕಂ। ನಪ್ಪತಿರೂಪನ್ತಿ ನ ಸಾರುಪ್ಪಂ। ಆಕಾರಾತಿಆದೀನಿ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಕಾರಣವೇವಚನಾನಿ। ದೀಘದಸವತ್ಥಧಾರಣ-ಕೇಸಮಸ್ಸುನಖಠಪನಾದೀನಿ ಹಿ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಗಿಹಿಬ್ಯಞ್ಜನಾನಿ ತಸ್ಸ ಗಿಹಿಭಾವಂ ಪಾಕಟಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಆಕಾರಾ, ಗಿಹಿಸಣ್ಠಾನೇನ ಸಣ್ಠಿತತ್ತಾ ಲಿಙ್ಗಾ, ಗಿಹಿಭಾವಸ್ಸ ಸಞ್ಜಾನನನಿಮಿತ್ತತಾಯ ನಿಮಿತ್ತಾತಿ ವುತ್ತಾ। ಯಥಾ ತಂ ಗಹಪತಿಸ್ಸಾತಿ ಯಥಾ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ಆಕಾರಲಿಙ್ಗನಿಮಿತ್ತಾ ಭವೇಯ್ಯುಂ, ತಥೇವ ತುಯ್ಹಂ। ತೇನ ತಾಹಂ ಏವಂ ಸಮುದಾಚರಾಮೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅಥ ಸೋ ಯೇನ ಕಾರಣೇನ ಗಹಪತಿವಾದಂ ನಾಧಿವಾಸೇತಿ, ತಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ‘‘ತಥಾ ಹಿ ಪನ ಮೇ’’ತಿಆದಿಮಾಹ।
Bhagavantaṃ etadavocāti tatiyaṃ gahapatīti vacanaṃ adhivāsetuṃ asakkonto bhagavantametaṃ ‘‘tayidaṃ, bho, gotamā’’tiādivacanaṃ avoca. Tattha nacchannanti na anucchavikaṃ. Nappatirūpanti na sāruppaṃ. Ākārātiādīni sabbāneva kāraṇavevacanāni. Dīghadasavatthadhāraṇa-kesamassunakhaṭhapanādīni hi sabbāneva gihibyañjanāni tassa gihibhāvaṃ pākaṭaṃ karontīti ākārā, gihisaṇṭhānena saṇṭhitattā liṅgā, gihibhāvassa sañjānananimittatāya nimittāti vuttā. Yathā taṃ gahapatissāti yathā gahapatissa ākāraliṅganimittā bhaveyyuṃ, tatheva tuyhaṃ. Tena tāhaṃ evaṃ samudācarāmīti dasseti. Atha so yena kāraṇena gahapativādaṃ nādhivāseti, taṃ pakāsento ‘‘tathā hi pana me’’tiādimāha.
ನಿಯ್ಯಾತನ್ತಿ ನಿಯ್ಯಾತಿತಂ। ಅನೋವಾದೀ ಅನುಪವಾದೀತಿ ‘‘ತಾತಾ, ಕಸಥ, ವಪಥ, ವಣಿಪ್ಪಥಂ ಪಯೋಜೇಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಹಿ ನಯೇನ ಓವದನ್ತೋ ಓವಾದೀ ನಾಮ ಹೋತಿ। ‘‘ತುಮ್ಹೇ ನ ಕಸಥ, ನ ವಪಥ, ನ ವಣಿಪ್ಪಥಂ ಪಯೋಜೇಥ, ಕಥಂ ಜೀವಿಸ್ಸಥ, ಪುತ್ತದಾರಂ ವಾ ಭರಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪನ ಉಪವದನ್ತೋ ಉಪವಾದೀ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಅಹಂ ಪನ ಉಭಯಮ್ಪಿ ತಂ ನ ಕರೋಮಿ। ತೇನಾಹಂ ತತ್ಥ ಅನೋವಾದೀ ಅನುಪವಾದೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಘಾಸಚ್ಛಾದನಪರಮೋ ವಿಹರಾಮೀತಿ ಘಾಸಮತ್ತಞ್ಚೇವ ಅಚ್ಛಾದನಮತ್ತಞ್ಚ ಪರಮಂ ಕತ್ವಾ ವಿಹರಾಮಿ, ತತೋ ಪರಂ ನತ್ಥಿ, ನ ಚ ಪತ್ಥೇಮೀತಿ ದೀಪೇತಿ।
Niyyātanti niyyātitaṃ. Anovādī anupavādīti ‘‘tātā, kasatha, vapatha, vaṇippathaṃ payojethā’’tiādinā hi nayena ovadanto ovādī nāma hoti. ‘‘Tumhe na kasatha, na vapatha, na vaṇippathaṃ payojetha, kathaṃ jīvissatha, puttadāraṃ vā bharissathā’’tiādinā nayena pana upavadanto upavādī nāma hoti. Ahaṃ pana ubhayampi taṃ na karomi. Tenāhaṃ tattha anovādī anupavādīti dasseti. Ghāsacchādanaparamoviharāmīti ghāsamattañceva acchādanamattañca paramaṃ katvā viharāmi, tato paraṃ natthi, na ca patthemīti dīpeti.
೩೨. ಗಿದ್ಧಿಲೋಭೋ ಪಹಾತಬ್ಬೋತಿ ಗೇಧಭೂತೋ ಲೋಭೋ ಪಹಾತಬ್ಬೋ। ಅನಿನ್ದಾರೋಸನ್ತಿ ಅನಿನ್ದಾಭೂತಂ ಅಘಟ್ಟನಂ। ನಿನ್ದಾರೋಸೋತಿ ನಿನ್ದಾಘಟ್ಟನಾ। ವೋಹಾರಸಮುಚ್ಛೇದಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ವೋಹಾರೋತಿ ಬ್ಯವಹಾರವೋಹಾರೋಪಿ ಪಣ್ಣತ್ತಿಪಿ ವಚನಮ್ಪಿ ಚೇತನಾಪಿ। ತತ್ಥ –
32.Giddhilobhopahātabboti gedhabhūto lobho pahātabbo. Anindārosanti anindābhūtaṃ aghaṭṭanaṃ. Nindārosoti nindāghaṭṭanā. Vohārasamucchedāyāti ettha vohāroti byavahāravohāropi paṇṇattipi vacanampi cetanāpi. Tattha –
‘‘ಯೋ ಹಿ ಕೋಚಿ ಮನುಸ್ಸೇಸು, ವೋಹಾರಂ ಉಪಜೀವತಿ।
‘‘Yo hi koci manussesu, vohāraṃ upajīvati;
ಏವಂ ವಾಸೇಟ್ಠ ಜಾನಾಹಿ, ವಾಣಿಜೋ ಸೋ ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ’’ತಿ॥ (ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೪೫೭) –
Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, vāṇijo so na brāhmaṇo’’ti. (ma. ni. 2.457) –
ಅಯಂ ಬ್ಯವಹಾರವೋಹಾರೋ ನಾಮ। ‘‘ಸಙ್ಖಾ ಸಮಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ವೋಹಾರೋ’’ತಿ (ಧ॰ ಸ॰ ೧೩೧೩-೧೩೧೫) ಅಯಂ ಪಣ್ಣತ್ತಿವೋಹಾರೋ ನಾಮ। ‘‘ತಥಾ ತಥಾ ವೋಹರತಿ ಅಪರಾಮಸ’’ನ್ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೩.೩೩೨) ಅಯಂ ವಚನವೋಹಾರೋ ನಾಮ। ‘‘ಅಟ್ಠ ಅರಿಯವೋಹಾರಾ ಅಟ್ಠ ಅನರಿಯವೋಹರಾ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೮.೬೭) ಅಯಂ ಚೇತನಾವೋಹಾರೋ ನಾಮ, ಅಯಮಿಧಾಧಿಪ್ಪೇತೋ। ಯಸ್ಮಾ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಗಿಹೀತಿ ಚೇತನಾ ನತ್ಥಿ, ಸಮಣೋತಿ ಚೇತನಾ ಹೋತಿ। ಗಿಹೀತಿ ವಚನಂ ನತ್ಥಿ, ಸಮಣೋತಿ ವಚನಂ ಹೋತಿ। ಗಿಹೀತಿ ಪಣ್ಣತ್ತಿ ನತ್ಥಿ, ಸಮಣೋತಿ ಪಣ್ಣತ್ತಿ ಹೋತಿ। ಗಿಹೀತಿ ಬ್ಯವಹಾರೋ ನತ್ಥಿ, ಸಮಣೋತಿ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋತಿ ವಾ ಬ್ಯವಹಾರೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬೇಪೇತೇ ಲಬ್ಭನ್ತಿ।
Ayaṃ byavahāravohāro nāma. ‘‘Saṅkhā samaññā paññatti vohāro’’ti (dha. sa. 1313-1315) ayaṃ paṇṇattivohāro nāma. ‘‘Tathā tathā voharati aparāmasa’’nti (ma. ni. 3.332) ayaṃ vacanavohāro nāma. ‘‘Aṭṭha ariyavohārā aṭṭha anariyavoharā’’ti (a. ni. 8.67) ayaṃ cetanāvohāro nāma, ayamidhādhippeto. Yasmā vā pabbajitakālato paṭṭhāya gihīti cetanā natthi, samaṇoti cetanā hoti. Gihīti vacanaṃ natthi, samaṇoti vacanaṃ hoti. Gihīti paṇṇatti natthi, samaṇoti paṇṇatti hoti. Gihīti byavahāro natthi, samaṇoti vā pabbajitoti vā byavahāro hoti. Tasmā sabbepete labbhanti.
೩೩. ಯೇಸಂ ಖೋ ಅಹಂ ಸಂಯೋಜನಾನಂ ಹೇತು ಪಾಣಾತಿಪಾತೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಾಣಾತಿಪಾತೋವ ಸಂಯೋಜನಂ। ಪಾಣಾತಿಪಾತಸ್ಸೇವ ಹಿ ಹೇತು ಪಾಣಾತಿಪಾತಪಚ್ಚಯಾ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಪಾಣಾತಿಪಾತಾನಂ ಪನ ಬಹುತಾಯ ‘‘ಯೇಸಂ ಖೋ ಅಹ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ತೇಸಾಹಂ ಸಂಯೋಜನಾನನ್ತಿ ತೇಸಂ ಅಹಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಬನ್ಧನಾನಂ। ಪಹಾನಾಯ ಸಮುಚ್ಛೇದಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋತಿ ಇಮಿನಾ ಅಪಾಣಾತಿಪಾತಸಙ್ಖಾತೇನ ಕಾಯಿಕಸೀಲಸಂವರೇನ ಪಹಾನತ್ಥಾಯ ಸಮುಚ್ಛೇದನತ್ಥಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ। ಅತ್ತಾಪಿ ಮಂ ಉಪವದೇಯ್ಯಾತಿ ಕುನ್ಥಕಿಪಿಲ್ಲಿಕಮ್ಪಿ ನಾಮ ಜೀವಿತಾ ಅವೋರೋಪನಕಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಪಾಣಾತಿಪಾತಮತ್ತತೋಪಿ ಓರಮಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋಮಿ, ಕಿಂ ಮಯ್ಹಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾತಿ ಏವಂ ಅತ್ತಾಪಿ ಮಂ ಉಪವದೇಯ್ಯ। ಅನುವಿಚ್ಚಾಪಿ ಮಂ ವಿಞ್ಞೂ ಗರಹೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಏವರೂಪೇ ನಾಮ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಪಾಣಾತಿಪಾತಮತ್ತತೋಪಿ ಓರಮಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಕಿಂ ಏತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾತಿ ಏವಂ ಅನುವಿಚ್ಚ ತುಲಯಿತ್ವಾ ಪರಿಯೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಪಿ ವಿಞ್ಞೂ ಪಣ್ಡಿತಾ ಗರಹೇಯ್ಯುಂ। ಏತದೇವ ಖೋ ಪನ ಸಂಯೋಜನಮೇತಂ ನೀವರಣನ್ತಿ ದಸಸು ಸಂಯೋಜನೇಸು ಪಞ್ಚಸು ಚ ನೀವರಣೇಸು ಅಪರಿಯಾಪನ್ನಮ್ಪಿ ‘‘ಅಟ್ಠ ನೀವರಣಾ’’ತಿ ದೇಸನಾವಸೇನೇತಂ ವುತ್ತಂ। ವಟ್ಟಬನ್ಧನಟ್ಠೇನ ಹಿ ಹಿತಪಟಿಚ್ಛಾದನಟ್ಠೇನ ಚ ಸಂಯೋಜನನ್ತಿಪಿ ನೀವರಣನ್ತಿಪಿ ವುತ್ತಂ। ಆಸವಾತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಕಾರಣಾ ಏಕೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ವಿಘಾತಪರಿಳಾಹಾತಿ ವಿಘಾತಾ ಚ ಪರಿಳಾಹಾ ಚ। ತತ್ಥ ವಿಘಾತಗ್ಗಹಣೇನ ಕಿಲೇಸದುಕ್ಖಞ್ಚ ವಿಪಾಕದುಕ್ಖಞ್ಚ ಗಹಿತಂ, ಪರಿಳಾಹಗ್ಗಹಣೇನಪಿ ಕಿಲೇಸಪರಿಳಾಹೋ ಚ ವಿಪಾಕಪರಿಳಾಹೋ ಚ ಗಹಿತೋ। ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
33.Yesaṃ kho ahaṃ saṃyojanānaṃ hetu pāṇātipātīti ettha pāṇātipātova saṃyojanaṃ. Pāṇātipātasseva hi hetu pāṇātipātapaccayā pāṇātipātī nāma hoti. Pāṇātipātānaṃ pana bahutāya ‘‘yesaṃ kho aha’’nti vuttaṃ. Tesāhaṃsaṃyojanānanti tesaṃ ahaṃ pāṇātipātabandhanānaṃ. Pahānāya samucchedāya paṭipannoti iminā apāṇātipātasaṅkhātena kāyikasīlasaṃvarena pahānatthāya samucchedanatthāya paṭipanno. Attāpi maṃ upavadeyyāti kunthakipillikampi nāma jīvitā avoropanakasāsane pabbajitvā pāṇātipātamattatopi oramituṃ na sakkomi, kiṃ mayhaṃ pabbajjāyāti evaṃ attāpi maṃ upavadeyya. Anuviccāpi maṃ viññū garaheyyunti evarūpe nāma sāsane pabbajitvā pāṇātipātamattatopi oramituṃ na sakkoti, kiṃ etassa pabbajjāyāti evaṃ anuvicca tulayitvā pariyogāhetvā aññepi viññū paṇḍitā garaheyyuṃ. Etadeva kho pana saṃyojanametaṃ nīvaraṇanti dasasu saṃyojanesu pañcasu ca nīvaraṇesu apariyāpannampi ‘‘aṭṭha nīvaraṇā’’ti desanāvasenetaṃ vuttaṃ. Vaṭṭabandhanaṭṭhena hi hitapaṭicchādanaṭṭhena ca saṃyojanantipi nīvaraṇantipi vuttaṃ. Āsavāti pāṇātipātakāraṇā eko avijjāsavo uppajjati. Vighātapariḷāhāti vighātā ca pariḷāhā ca. Tattha vighātaggahaṇena kilesadukkhañca vipākadukkhañca gahitaṃ, pariḷāhaggahaṇenapi kilesapariḷāho ca vipākapariḷāho ca gahito. Iminā upāyena sabbattha attho veditabbo.
೩೪-೪೦. ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ತೇಸಾಹಂ ಸಂಯೋಜನಾನಂ ಪಹಾನಾಯಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪದೇ ಇಮಿನಾ ದಿನ್ನಾದಾನಸಙ್ಖಾತೇನ ಕಾಯಿಕಸೀಲಸಂವರೇನ, ಸಚ್ಚವಾಚಾಸಙ್ಖಾತೇನ ವಾಚಸಿಕಸೀಲಸಂವರೇನ, ಅಪಿಸುಣಾವಾಚಾಸಙ್ಖಾತೇನ ವಾಚಸಿಕಸೀಲಸಂವರೇನ, ಅಗಿದ್ಧಿಲೋಭಸಙ್ಖಾತೇನ ಮಾನಸಿಕಸೀಲಸಂವರೇನ, ಅನಿನ್ದಾರೋಸಸಙ್ಖಾತೇನ ಕಾಯಿಕವಾಚಸಿಕಸೀಲಸಂವರೇನ , ಅಕೋಧುಪಾಯಾಸಸಙ್ಖಾತೇನ ಮಾನಸಿಕಸೀಲಸಂವರೇನ, ಅನತಿಮಾನಸಙ್ಖಾತೇನ ಮಾನಸಿಕಸೀಲಸಂವರೇನ ಪಹಾನತ್ಥಾಯ ಸಮುಚ್ಛೇದನತ್ಥಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬವಾರೇಸು ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ।
34-40. Ayaṃ pana viseso – tesāhaṃ saṃyojanānaṃ pahānāyāti imasmiṃ pade iminā dinnādānasaṅkhātena kāyikasīlasaṃvarena, saccavācāsaṅkhātena vācasikasīlasaṃvarena, apisuṇāvācāsaṅkhātena vācasikasīlasaṃvarena, agiddhilobhasaṅkhātena mānasikasīlasaṃvarena, anindārosasaṅkhātena kāyikavācasikasīlasaṃvarena , akodhupāyāsasaṅkhātena mānasikasīlasaṃvarena, anatimānasaṅkhātena mānasikasīlasaṃvarena pahānatthāya samucchedanatthāya paṭipannoti evaṃ sabbavāresu yojanā kātabbā.
ಅತ್ತಾಪಿ ಮಂ ಉಪವದೇಯ್ಯ ಅನುವಿಚ್ಚಾಪಿ ಮಂ ವಿಞ್ಞೂ ಗರಹೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಇಮೇಸು ಪನ ಪದೇಸು ತಿಣಸಲಾಕಮ್ಪಿ ನಾಮ ಉಪಾದಾಯ ಅದಿನ್ನಂ ಅಗ್ಗಹಣಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅದಿನ್ನಾದಾನಮತ್ತತೋಪಿ ವಿರಮಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋಮಿ, ಕಿಂ ಮಯ್ಹಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾತಿ ಏವಂ ಅತ್ತಾಪಿ ಮಂ ಉಪವದೇಯ್ಯ। ಏವರೂಪೇ ನಾಮ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅದಿನ್ನಾದಾನಮತ್ತತೋಪಿ ಓರಮಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಕಿಂ ಇಮಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾತಿ ಏವಂ ಅನುವಿಚ್ಚಾಪಿ ಮಂ ವಿಞ್ಞೂ ಗರಹೇಯ್ಯುಂ? ಹಸಾಪೇಕ್ಖತಾಯಪಿ ನಾಮ ದವಕಮ್ಯತಾಯ ವಾ ಮುಸಾವಾದಂ ಅಕರಣಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ। ಸಬ್ಬಾಕಾರೇನ ಪಿಸುಣಂ ಅಕರಣಸಾಸನೇ ನಾಮ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ। ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ಗಿದ್ಧಿಲೋಭಂ ಅಕರಣಸಾಸನೇ ನಾಮ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾಪಿ। ಕಕಚೇನ ಅಙ್ಗೇಸು ಓಕ್ಕನ್ತಿಯಮಾನೇಸುಪಿ ನಾಮ ಪರೇಸಂ ನಿನ್ದಾರೋಸಂ ಅಕರಣಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ। ಛಿನ್ನಖಾಣುಕಣ್ಟಕಾದೀಸುಪಿ ನಾಮ ಕೋಧುಪಾಯಾಸಂ ಅಕರಣಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ। ಅಧಿಮಾನಮತ್ತಮ್ಪಿ ನಾಮ ಮಾನಂ ಅಕರಣಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅತಿಮಾನಮತ್ತಮ್ಪಿ ಪಜಹಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋಮಿ, ಕಿಂ ಮಯ್ಹಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾತಿ ಏವಂ ಅತ್ತಾಪಿ ಮಂ ಉಪವದೇಯ್ಯ। ಏವರೂಪೇ ನಾಮ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅತಿಮಾನಮತ್ತಮ್ಪಿ ಪಜಹಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಕಿಂ ಇಮಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾತಿ ಏವಂ ಅನುವಿಚ್ಚಾಪಿ ಮಂ ವಿಞ್ಞೂ ಗರಹೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬವಾರೇಸು ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ।
Attāpi maṃ upavadeyya anuviccāpi maṃ viññū garaheyyunti imesu pana padesu tiṇasalākampi nāma upādāya adinnaṃ aggahaṇasāsane pabbajitvā adinnādānamattatopi viramituṃ na sakkomi, kiṃ mayhaṃ pabbajjāyāti evaṃ attāpi maṃ upavadeyya. Evarūpe nāma sāsane pabbajitvā adinnādānamattatopi oramituṃ na sakkoti, kiṃ imassa pabbajjāyāti evaṃ anuviccāpi maṃ viññū garaheyyuṃ? Hasāpekkhatāyapi nāma davakamyatāya vā musāvādaṃ akaraṇasāsane pabbajitvā. Sabbākārena pisuṇaṃ akaraṇasāsane nāma pabbajitvā. Appamattakampi giddhilobhaṃ akaraṇasāsane nāma pabbajitvāpi. Kakacena aṅgesu okkantiyamānesupi nāma paresaṃ nindārosaṃ akaraṇasāsane pabbajitvā. Chinnakhāṇukaṇṭakādīsupi nāma kodhupāyāsaṃ akaraṇasāsane pabbajitvā. Adhimānamattampi nāma mānaṃ akaraṇasāsane pabbajitvā atimānamattampi pajahituṃ na sakkomi, kiṃ mayhaṃ pabbajjāyāti evaṃ attāpi maṃ upavadeyya. Evarūpe nāma sāsane pabbajitvā atimānamattampi pajahituṃ na sakkoti, kiṃ imassa pabbajjāyāti evaṃ anuviccāpi maṃ viññū garaheyyunti evaṃ sabbavāresu yojanā kātabbā.
ಆಸವಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನ ಪದೇ ಅದಿನ್ನಾದಾನಕಾರಣಾ ಕಾಮಾಸವೋ ದಿಟ್ಠಾಸವೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋತಿ ತಯೋ ಆಸವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತಥಾ ಮುಸಾವಾದಕಾರಣಾ ಪಿಸುಣಾವಾಚಾಕಾರಣಾ ಚ, ಗಿದ್ಧಿಲೋಭಕಾರಣಾ ದಿಟ್ಠಾಸವೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ ಚ, ನಿನ್ದಾರೋಸಕಾರಣಾ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋವ, ತಥಾ ಕೋಧುಪಾಯಾಸಕಾರಣಾ, ಅತಿಮಾನಕಾರಣಾ ಭವಾಸವೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ ಚಾತಿ ದ್ವೇವ ಆಸವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಏವಂ ಆಸವುಪ್ಪತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Āsavāti imasmiṃ pana pade adinnādānakāraṇā kāmāsavo diṭṭhāsavo avijjāsavoti tayo āsavā uppajjanti, tathā musāvādakāraṇā pisuṇāvācākāraṇā ca, giddhilobhakāraṇā diṭṭhāsavo avijjāsavo ca, nindārosakāraṇā avijjāsavova, tathā kodhupāyāsakāraṇā, atimānakāraṇā bhavāsavo avijjāsavo cāti dveva āsavā uppajjantīti evaṃ āsavuppatti veditabbā.
ಇಮೇಸು ಪನ ಅಟ್ಠಸುಪಿ ವಾರೇಸು ಅಸಮ್ಮೋಹತ್ಥಂ ಪುನ ಅಯಂ ಸಙ್ಖೇಪವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಪುರಿಮೇಸು ತಾವ ಚತೂಸು ವಿರಮಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋಮೀತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಪಚ್ಛಿಮೇಸು ಪಜಹಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋಮೀತಿ। ಪಾಣಾತಿಪಾತನಿನ್ದಾರೋಸಕೋಧುಪಾಯಾಸೇಸು ಚ ಏಕೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋವ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಮುಸಾವಾದಪಿಸುಣಾವಾಚಾಸು ಕಾಮಾಸವೋ ದಿಟ್ಠಾಸವೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ, ಗಿದ್ಧಿಲೋಭೇ ದಿಟ್ಠಾಸವೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ, ಅತಿಮಾನೇ ಭವಾಸವೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ, ಅಪಾಣಾತಿಪಾತಂ ದಿನ್ನಾದಾನಂ ಕಾಯಿಕಂ ಸೀಲಂ, ಅಮುಸಾ ಅಪಿಸುಣಂ ವಾಚಸಿಕಸೀಲಂ, ಠಪೇತ್ವಾ ಅನಿನ್ದಾರೋಸಂ ಸೇಸಾನಿ ತೀಣಿ ಮಾನಸಿಕಸೀಲಾನಿ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಕಾಯೇನಪಿ ಘಟ್ಟೇತಿ ರೋಸೇತಿ ವಾಚಾಯಪಿ, ತಸ್ಮಾ ಅನಿನ್ದಾರೋಸೋ ದ್ವೇ ಠಾನಾನಿ ಯಾತಿ, ಕಾಯಿಕಸೀಲಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ವಾಚಸಿಕಸೀಲಮ್ಪಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ಕಿಂ ಕಥಿತಂ? ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಂ। ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲೇ ಠಿತಸ್ಸ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಟಿಸಙ್ಖಾಪಹಾನವಸೇನ ಗಿಹಿವೋಹಾರಸಮುಚ್ಛೇದೋ ಕಥಿತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Imesu pana aṭṭhasupi vāresu asammohatthaṃ puna ayaṃ saṅkhepavinicchayo – purimesu tāva catūsu viramituṃ na sakkomīti vattabbaṃ, pacchimesu pajahituṃ na sakkomīti. Pāṇātipātanindārosakodhupāyāsesu ca eko avijjāsavova hoti, adinnādānamusāvādapisuṇāvācāsu kāmāsavo diṭṭhāsavo avijjāsavo, giddhilobhe diṭṭhāsavo avijjāsavo, atimāne bhavāsavo avijjāsavo, apāṇātipātaṃ dinnādānaṃ kāyikaṃ sīlaṃ, amusā apisuṇaṃ vācasikasīlaṃ, ṭhapetvā anindārosaṃ sesāni tīṇi mānasikasīlāni. Yasmā pana kāyenapi ghaṭṭeti roseti vācāyapi, tasmā anindāroso dve ṭhānāni yāti, kāyikasīlampi hoti vācasikasīlampi. Ettāvatā kiṃ kathitaṃ? Pātimokkhasaṃvarasīlaṃ. Pātimokkhasaṃvarasīle ṭhitassa ca bhikkhuno paṭisaṅkhāpahānavasena gihivohārasamucchedo kathitoti veditabbo.
ಕಾಮಾದೀನವಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Kāmādīnavakathāvaṇṇanā
೪೨. ವಿತ್ಥಾರದೇಸನಾಯಂ ತಮೇನಂ ದಕ್ಖೋತಿ ಪದಸ್ಸ ಉಪಸುಮ್ಭೇಯ್ಯಾತಿ ಇಮಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ತಮೇನಂ ಕುಕ್ಕುರಂ ಉಪಸುಮ್ಭೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಸಮೀಪೇ ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಟ್ಠಿಕಙ್ಕಲನ್ತಿ ಉರಟ್ಠಿಂ ವಾ ಪಿಟ್ಠಿಕಣ್ಟಕಂ ವಾ ಸೀಸಟ್ಠಿಂ ವಾ। ತಞ್ಹಿ ನಿಮ್ಮಂಸತ್ತಾ ಕಙ್ಕಲನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಸುನಿಕ್ಕನ್ತಂ ನಿಕ್ಕನ್ತನ್ತಿ ಯಥಾ ಸುನಿಕ್ಕನ್ತಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ನಿಕ್ಕನ್ತಂ ನಿಲ್ಲಿಖಿತಂ, ಯದೇತ್ಥ ಅಲ್ಲೀನಮಂಸಂ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ನಿಲ್ಲಿಖಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠಿಮತ್ತಮೇವ ಕತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ನಿಮ್ಮಂಸ’’ನ್ತಿ। ಲೋಹಿತಂ ಪನ ಮಕ್ಖಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಲೋಹಿತಮಕ್ಖಿತ’’ನ್ತಿ।
42. Vitthāradesanāyaṃ tamenaṃ dakkhoti padassa upasumbheyyāti iminā saddhiṃ sambandho veditabbo. Idaṃ vuttaṃ hoti, tamenaṃ kukkuraṃ upasumbheyya, tassa samīpe khipeyyāti attho. Aṭṭhikaṅkalanti uraṭṭhiṃ vā piṭṭhikaṇṭakaṃ vā sīsaṭṭhiṃ vā. Tañhi nimmaṃsattā kaṅkalanti vuccati. Sunikkantaṃnikkantanti yathā sunikkantaṃ hoti, evaṃ nikkantaṃ nillikhitaṃ, yadettha allīnamaṃsaṃ atthi, taṃ sabbaṃ nillikhitvā aṭṭhimattameva katanti attho. Tenevāha ‘‘nimmaṃsa’’nti. Lohitaṃ pana makkhitvā tiṭṭhati, tena vuttaṃ ‘‘lohitamakkhita’’nti.
ಬಹುದುಕ್ಖಾ ಬಹುಪಾಯಾಸಾತಿ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಸಮ್ಪರಾಯಿಕೇಹಿ ದುಕ್ಖೇಹಿ ಬಹುದುಕ್ಖಾ, ಉಪಾಯಾಸಸಂಕಿಲೇಸೇಹಿ ಬಹುಪಾಯಾಸಾ। ಯಾಯಂ ಉಪೇಕ್ಖಾ ನಾನತ್ತಾ ನಾನತ್ತಸಿತಾತಿ ಯಾ ಅಯಂ ಪಞ್ಚಕಾಮಗುಣಾರಮ್ಮಣವಸೇನ ನಾನಾಸಭಾವಾ, ತಾನೇವ ಚ ಆರಮ್ಮಣಾನಿ ನಿಸ್ಸಿತತ್ತಾ ‘‘ನಾನತ್ತಸಿತಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ ಪಞ್ಚಕಾಮಗುಣೂಪೇಕ್ಖಾ, ತಂ ಅಭಿನಿವಜ್ಜೇತ್ವಾ। ಏಕತ್ತಾ ಏಕತ್ತಸಿತಾತಿ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನುಪೇಕ್ಖಾ, ಸಾ ಹಿ ದಿವಸಮ್ಪಿ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಆರಮ್ಮಣೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನತೋ ಏಕಸಭಾವಾ, ತದೇವ ಏಕಂ ಆರಮ್ಮಣಂ ನಿಸ್ಸಿತತ್ತಾ ಏಕತ್ತಸಿತಾ ನಾಮ। ಯತ್ಥ ಸಬ್ಬಸೋ ಲೋಕಾಮಿಸೂಪಾದಾನಾ ಅಪರಿಸೇಸಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತೀತಿ ಯತ್ಥ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನುಪೇಕ್ಖಾಯಂ ಯಂ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಆಗಮ್ಮ ಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ಅಪರಿಸೇಸಾ ಲೋಕಾಮಿಸಸಙ್ಖಾತಾ ಪಞ್ಚಕಾಮಗುಣಾಮಿಸಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ। ಪಞ್ಚಕಾಮಗುಣಾಮಿಸಾತಿ ಚ ಕಾಮಗುಣಾರಮ್ಮಣಛನ್ದರಾಗಾ, ಗಹಣಟ್ಠೇನ ತೇಯೇವ ಚ ಉಪಾದಾನಾತಿಪಿ ವುತ್ತಾ। ತಮೇವೂಪೇಕ್ಖಂ ಭಾವೇತೀತಿ ತಂ ಲೋಕಾಮಿಸೂಪಾದಾನಾನಂ ಪಟಿಪಕ್ಖಭೂತಂ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನುಪೇಕ್ಖಮೇವ ವಡ್ಢೇತಿ।
Bahudukkhā bahupāyāsāti diṭṭhadhammikasamparāyikehi dukkhehi bahudukkhā, upāyāsasaṃkilesehi bahupāyāsā. Yāyaṃ upekkhā nānattā nānattasitāti yā ayaṃ pañcakāmaguṇārammaṇavasena nānāsabhāvā, tāneva ca ārammaṇāni nissitattā ‘‘nānattasitā’’ti vuccati pañcakāmaguṇūpekkhā, taṃ abhinivajjetvā. Ekattā ekattasitāti catutthajjhānupekkhā, sā hi divasampi ekasmiṃ ārammaṇe uppajjanato ekasabhāvā, tadeva ekaṃ ārammaṇaṃ nissitattā ekattasitā nāma. Yattha sabbaso lokāmisūpādānā aparisesā nirujjhantīti yattha catutthajjhānupekkhāyaṃ yaṃ upekkhaṃ āgamma yaṃ paṭicca sabbena sabbaṃ aparisesā lokāmisasaṅkhātā pañcakāmaguṇāmisā nirujjhanti. Pañcakāmaguṇāmisāti ca kāmaguṇārammaṇachandarāgā, gahaṇaṭṭhena teyeva ca upādānātipi vuttā. Tamevūpekkhaṃ bhāvetīti taṃ lokāmisūpādānānaṃ paṭipakkhabhūtaṃ catutthajjhānupekkhameva vaḍḍheti.
೪೩. ಉಡ್ಡೀಯೇಯ್ಯಾತಿ ಉಪ್ಪತಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ। ಅನುಪತಿತ್ವಾತಿ ಅನುಬನ್ಧಿತ್ವಾ। ವಿತಚ್ಛೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಮುಖತುಣ್ಡಕೇನ ಡಂಸನ್ತಾ ತಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ। ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಮಂಸಪೇಸಿಂ ನಖೇಹಿ ಕಡ್ಢಿತ್ವಾ ಪಾತೇಯ್ಯುಂ।
43.Uḍḍīyeyyāti uppatitvā gaccheyya. Anupatitvāti anubandhitvā. Vitaccheyyunti mukhatuṇḍakena ḍaṃsantā taccheyyuṃ. Vissajjeyyunti maṃsapesiṃ nakhehi kaḍḍhitvā pāteyyuṃ.
೪೭. ಯಾನಂ ವಾ ಪೋರಿಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಪುರಿಸಾನುಚ್ಛವಿಕಂ ಯಾನಂ। ಪವರಮಣಿಕುಣ್ಡಲನ್ತಿ ನಾನಪ್ಪಕಾರಂ ಉತ್ತಮಮಣಿಞ್ಚ ಕುಣ್ಡಲಞ್ಚ। ಸಾನಿ ಹರನ್ತೀತಿ ಅತ್ತನೋ ಭಣ್ಡಕಾನಿ ಗಣ್ಹನ್ತಿ।
47.Yānaṃ vā poriseyyanti purisānucchavikaṃ yānaṃ. Pavaramaṇikuṇḍalanti nānappakāraṃ uttamamaṇiñca kuṇḍalañca. Sāni harantīti attano bhaṇḍakāni gaṇhanti.
೪೮. ಸಮ್ಪನ್ನಫಲನ್ತಿ ಮಧುರಫಲಂ। ಉಪಪನ್ನಫಲನ್ತಿ ಫಲೂಪಪನ್ನಂ ಬಹುಫಲಂ।
48.Sampannaphalanti madhuraphalaṃ. Upapannaphalanti phalūpapannaṃ bahuphalaṃ.
೪೯. ಅನುತ್ತರನ್ತಿ ಉತ್ತಮಂ ಪಭಸ್ಸರಂ ನಿರುಪಕ್ಕಿಲೇಸಂ।
49.Anuttaranti uttamaṃ pabhassaraṃ nirupakkilesaṃ.
೫೦. ಆರಕಾ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇತಿ ಪಥವಿತೋ ನಭಂ ವಿಯ ಸಮುದ್ದಸ್ಸ ಓರಿಮತೀರತೋ ಪರತೀರಂ ವಿಯ ಚ ಸುವಿದೂರವಿದೂರೇ ಅಹಂ। ಅನಾಜಾನೀಯೇತಿ ಗಿಹಿವೋಹಾರಸಮುಚ್ಛೇದನಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ಅಜಾನನಕೇ। ಆಜಾನೀಯಭೋಜನನ್ತಿ ಕಾರಣಂ ಜಾನನ್ತೇಹಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಭೋಜನಂ। ಅನಾಜಾನೀಯಭೋಜನನ್ತಿ ಕಾರಣಂ ಅಜಾನನ್ತೇಹಿ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಭೋಜನಂ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
50.Ārakā ahaṃ, bhanteti pathavito nabhaṃ viya samuddassa orimatīrato paratīraṃ viya ca suvidūravidūre ahaṃ. Anājānīyeti gihivohārasamucchedanassa kāraṇaṃ ajānanake. Ājānīyabhojananti kāraṇaṃ jānantehi bhuñjitabbaṃ bhojanaṃ. Anājānīyabhojananti kāraṇaṃ ajānantehi bhuñjitabbaṃ bhojanaṃ. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಪೋತಲಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Potaliyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೪. ಪೋತಲಿಯಸುತ್ತಂ • 4. Potaliyasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೪. ಪೋತಲಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Potaliyasuttavaṇṇanā
