Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya |
9. பொட்ட²பாத³ஸுத்தங்
9. Poṭṭhapādasuttaṃ
பொட்ட²பாத³பரிப்³பா³ஜகவத்து²
Poṭṭhapādaparibbājakavatthu
406. ஏவங் மே ஸுதங் – ஏகங் ஸமயங் ப⁴க³வா ஸாவத்தி²யங் விஹரதி ஜேதவனே அனாத²பிண்டி³கஸ்ஸ ஆராமே. தேன கோ² பன ஸமயேன பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ ஸமயப்பவாத³கே திந்து³காசீரே ஏகஸாலகே மல்லிகாய ஆராமே படிவஸதி மஹதியா பரிப்³பா³ஜகபரிஸாய ஸத்³தி⁴ங் திங்ஸமத்தேஹி பரிப்³பா³ஜகஸதேஹி. அத² கோ² ப⁴க³வா புப்³ப³ண்ஹஸமயங் நிவாஸெத்வா பத்தசீவரமாதா³ய ஸாவத்தி²ங் பிண்டா³ய பாவிஸி.
406. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena poṭṭhapādo paribbājako samayappavādake tindukācīre ekasālake mallikāya ārāme paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ tiṃsamattehi paribbājakasatehi. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi.
407. அத² கோ² ப⁴க³வதோ ஏதத³ஹோஸி – ‘‘அதிப்பகோ³ கோ² தாவ ஸாவத்தி²யங் பிண்டா³ய சரிதுங். யங்னூனாஹங் யேன ஸமயப்பவாத³கோ திந்து³காசீரோ ஏகஸாலகோ மல்லிகாய ஆராமோ, யேன பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ தேனுபஸங்கமெய்ய’’ந்தி. அத² கோ² ப⁴க³வா யேன ஸமயப்பவாத³கோ திந்து³காசீரோ ஏகஸாலகோ மல்லிகாய ஆராமோ தேனுபஸங்கமி.
407. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena samayappavādako tindukācīro ekasālako mallikāya ārāmo, yena poṭṭhapādo paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti. Atha kho bhagavā yena samayappavādako tindukācīro ekasālako mallikāya ārāmo tenupasaṅkami.
408. தேன கோ² பன ஸமயேன பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ மஹதியா பரிப்³பா³ஜகபரிஸாய ஸத்³தி⁴ங் நிஸின்னோ ஹோதி உன்னாதி³னியா உச்சாஸத்³த³மஹாஸத்³தா³ய அனேகவிஹிதங் திரச்சா²னகத²ங் கதெ²ந்தியா. ஸெய்யதி²த³ங் – ராஜகத²ங் சோரகத²ங் மஹாமத்தகத²ங் ஸேனாகத²ங் ப⁴யகத²ங் யுத்³த⁴கத²ங் அன்னகத²ங் பானகத²ங் வத்த²கத²ங் ஸயனகத²ங் மாலாகத²ங் க³ந்த⁴கத²ங் ஞாதிகத²ங் யானகத²ங் கா³மகத²ங் நிக³மகத²ங் நக³ரகத²ங் ஜனபத³கத²ங் இத்தி²கத²ங் ஸூரகத²ங் விஸிகா²கத²ங் கும்ப⁴ட்டா²னகத²ங் புப்³ப³பேதகத²ங் நானத்தகத²ங் லோகக்கா²யிகங் ஸமுத்³த³க்கா²யிகங் இதிப⁴வாப⁴வகத²ங் இதி வா.
408. Tena kho pana samayena poṭṭhapādo paribbājako mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ nisinno hoti unnādiniyā uccāsaddamahāsaddāya anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentiyā. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā.
409. அத்³த³ஸா கோ² பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ ப⁴க³வந்தங் தூ³ரதோவ ஆக³ச்ச²ந்தங்; தி³ஸ்வான ஸகங் பரிஸங் ஸண்ட²பேஸி – ‘‘அப்பஸத்³தா³ பொ⁴ந்தோ ஹொந்து, மா பொ⁴ந்தோ ஸத்³த³மகத்த². அயங் ஸமணோ கோ³தமோ ஆக³ச்ச²தி. அப்பஸத்³த³காமோ கோ² ஸோ ஆயஸ்மா அப்பஸத்³த³ஸ்ஸ வண்ணவாதீ³. அப்பேவ நாம அப்பஸத்³த³ங் பரிஸங் விதி³த்வா உபஸங்கமிதப்³ப³ங் மஞ்ஞெய்யா’’தி. ஏவங் வுத்தே தே பரிப்³பா³ஜகா துண்ஹீ அஹேஸுங்.
409. Addasā kho poṭṭhapādo paribbājako bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvāna sakaṃ parisaṃ saṇṭhapesi – ‘‘appasaddā bhonto hontu, mā bhonto saddamakattha. Ayaṃ samaṇo gotamo āgacchati. Appasaddakāmo kho so āyasmā appasaddassa vaṇṇavādī. Appeva nāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyyā’’ti. Evaṃ vutte te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ.
410. அத² கோ² ப⁴க³வா யேன பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ தேனுபஸங்கமி. அத² கோ² பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘ஏது கோ², ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா. ஸ்வாக³தங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதோ. சிரஸ்ஸங் கோ², ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா இமங் பரியாயமகாஸி, யதி³த³ங் இதா⁴க³மனாய. நிஸீத³து, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா, இத³ங் ஆஸனங் பஞ்ஞத்த’’ந்தி.
410. Atha kho bhagavā yena poṭṭhapādo paribbājako tenupasaṅkami. Atha kho poṭṭhapādo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā. Svāgataṃ, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi, yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā, idaṃ āsanaṃ paññatta’’nti.
நிஸீதி³ ப⁴க³வா பஞ்ஞத்தே ஆஸனே. பொட்ட²பாதோ³பி கோ² பரிப்³பா³ஜகோ அஞ்ஞதரங் நீசங் ஆஸனங் க³ஹெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஏகமந்தங் நிஸின்னங் கோ² பொட்ட²பாத³ங் பரிப்³பா³ஜகங் ப⁴க³வா ஏதத³வோச – ‘‘காய நுத்த² 1, பொட்ட²பாத³, ஏதரஹி கதா²ய ஸன்னிஸின்னா, கா ச பன வோ அந்தராகதா² விப்பகதா’’தி?
Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Poṭṭhapādopi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho poṭṭhapādaṃ paribbājakaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kāya nuttha 2, poṭṭhapāda, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti?
அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴கதா²
Abhisaññānirodhakathā
411. ஏவங் வுத்தே பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘திட்ட²தேஸா, ப⁴ந்தே, கதா², யாய மயங் ஏதரஹி கதா²ய ஸன்னிஸின்னா. நேஸா, ப⁴ந்தே, கதா² ப⁴க³வதோ து³ல்லபா⁴ ப⁴விஸ்ஸதி பச்சா²பி ஸவனாய. புரிமானி, ப⁴ந்தே, தி³வஸானி புரிமதரானி, நானாதித்தி²யானங் ஸமணப்³ராஹ்மணானங் கோதூஹலஸாலாய ஸன்னிஸின்னானங் ஸன்னிபதிதானங் அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோதே⁴ கதா² உத³பாதி³ – ‘கத²ங் நு கோ², போ⁴, அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோதோ⁴ ஹோதீ’தி? தத்ரேகச்சே ஏவமாஹங்ஸு – ‘அஹேதூ அப்பச்சயா புரிஸஸ்ஸ ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜந்திபி நிருஜ்ஜ²ந்திபி. யஸ்மிங் ஸமயே உப்பஜ்ஜந்தி, ஸஞ்ஞீ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. யஸ்மிங் ஸமயே நிருஜ்ஜ²ந்தி, அஸஞ்ஞீ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதீ’தி. இத்தே²கே அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴ங் பஞ்ஞபெந்தி.
411. Evaṃ vutte poṭṭhapādo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘tiṭṭhatesā, bhante, kathā, yāya mayaṃ etarahi kathāya sannisinnā. Nesā, bhante, kathā bhagavato dullabhā bhavissati pacchāpi savanāya. Purimāni, bhante, divasāni purimatarāni, nānātitthiyānaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ kotūhalasālāya sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ abhisaññānirodhe kathā udapādi – ‘kathaṃ nu kho, bho, abhisaññānirodho hotī’ti? Tatrekacce evamāhaṃsu – ‘ahetū appaccayā purisassa saññā uppajjantipi nirujjhantipi. Yasmiṃ samaye uppajjanti, saññī tasmiṃ samaye hoti. Yasmiṃ samaye nirujjhanti, asaññī tasmiṃ samaye hotī’ti. Ittheke abhisaññānirodhaṃ paññapenti.
‘‘தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘ந கோ² பன மேதங் 3, போ⁴, ஏவங் ப⁴விஸ்ஸதி. ஸஞ்ஞா ஹி, போ⁴, புரிஸஸ்ஸ அத்தா. ஸா ச கோ² உபேதிபி அபேதிபி. யஸ்மிங் ஸமயே உபேதி, ஸஞ்ஞீ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. யஸ்மிங் ஸமயே அபேதி, அஸஞ்ஞீ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதீ’தி. இத்தே²கே அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴ங் பஞ்ஞபெந்தி.
‘‘Tamañño evamāha – ‘na kho pana metaṃ 4, bho, evaṃ bhavissati. Saññā hi, bho, purisassa attā. Sā ca kho upetipi apetipi. Yasmiṃ samaye upeti, saññī tasmiṃ samaye hoti. Yasmiṃ samaye apeti, asaññī tasmiṃ samaye hotī’ti. Ittheke abhisaññānirodhaṃ paññapenti.
‘‘தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘ந கோ² பன மேதங், போ⁴, ஏவங் ப⁴விஸ்ஸதி. ஸந்தி ஹி, போ⁴, ஸமணப்³ராஹ்மணா மஹித்³தி⁴கா மஹானுபா⁴வா. தே இமஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ ஸஞ்ஞங் உபகட்³ட⁴ந்திபி அபகட்³ட⁴ந்திபி. யஸ்மிங் ஸமயே உபகட்³ட⁴ந்தி, ஸஞ்ஞீ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. யஸ்மிங் ஸமயே அபகட்³ட⁴ந்தி, அஸஞ்ஞீ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதீ’தி. இத்தே²கே அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴ங் பஞ்ஞபெந்தி.
‘‘Tamañño evamāha – ‘na kho pana metaṃ, bho, evaṃ bhavissati. Santi hi, bho, samaṇabrāhmaṇā mahiddhikā mahānubhāvā. Te imassa purisassa saññaṃ upakaḍḍhantipi apakaḍḍhantipi. Yasmiṃ samaye upakaḍḍhanti, saññī tasmiṃ samaye hoti. Yasmiṃ samaye apakaḍḍhanti, asaññī tasmiṃ samaye hotī’ti. Ittheke abhisaññānirodhaṃ paññapenti.
‘‘தமஞ்ஞோ ஏவமாஹ – ‘ந கோ² பன மேதங், போ⁴, ஏவங் ப⁴விஸ்ஸதி. ஸந்தி ஹி, போ⁴, தே³வதா மஹித்³தி⁴கா மஹானுபா⁴வா. தா இமஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ ஸஞ்ஞங் உபகட்³ட⁴ந்திபி அபகட்³ட⁴ந்திபி. யஸ்மிங் ஸமயே உபகட்³ட⁴ந்தி, ஸஞ்ஞீ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. யஸ்மிங் ஸமயே அபகட்³ட⁴ந்தி, அஸஞ்ஞீ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதீ’தி. இத்தே²கே அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴ங் பஞ்ஞபெந்தி.
‘‘Tamañño evamāha – ‘na kho pana metaṃ, bho, evaṃ bhavissati. Santi hi, bho, devatā mahiddhikā mahānubhāvā. Tā imassa purisassa saññaṃ upakaḍḍhantipi apakaḍḍhantipi. Yasmiṃ samaye upakaḍḍhanti, saññī tasmiṃ samaye hoti. Yasmiṃ samaye apakaḍḍhanti, asaññī tasmiṃ samaye hotī’ti. Ittheke abhisaññānirodhaṃ paññapenti.
‘‘தஸ்ஸ மய்ஹங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வந்தங்யேவ ஆரப்³ப⁴ ஸதி உத³பாதி³ – ‘அஹோ நூன ப⁴க³வா, அஹோ நூன ஸுக³தோ, யோ இமேஸங் த⁴ம்மானங் ஸுகுஸலோ’தி. ப⁴க³வா, ப⁴ந்தே, குஸலோ, ப⁴க³வா பகதஞ்ஞூ அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴ஸ்ஸ. கத²ங் நு கோ², ப⁴ந்தே, அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோதோ⁴ ஹோதீ’’தி?
‘‘Tassa mayhaṃ, bhante, bhagavantaṃyeva ārabbha sati udapādi – ‘aho nūna bhagavā, aho nūna sugato, yo imesaṃ dhammānaṃ sukusalo’ti. Bhagavā, bhante, kusalo, bhagavā pakataññū abhisaññānirodhassa. Kathaṃ nu kho, bhante, abhisaññānirodho hotī’’ti?
ஸஹேதுகஸஞ்ஞுப்பாத³னிரோத⁴கதா²
Sahetukasaññuppādanirodhakathā
412. ‘‘தத்ர , பொட்ட²பாத³, யே தே ஸமணப்³ராஹ்மணா ஏவமாஹங்ஸு – ‘அஹேதூ அப்பச்சயா புரிஸஸ்ஸ ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜந்திபி நிருஜ்ஜ²ந்திபீ’தி, ஆதி³தோவ தேஸங் அபரத்³த⁴ங். தங் கிஸ்ஸ ஹேது? ஸஹேதூ ஹி, பொட்ட²பாத³, ஸப்பச்சயா புரிஸஸ்ஸ ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜந்திபி நிருஜ்ஜ²ந்திபி. ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²தி’’.
412. ‘‘Tatra , poṭṭhapāda, ye te samaṇabrāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘ahetū appaccayā purisassa saññā uppajjantipi nirujjhantipī’ti, āditova tesaṃ aparaddhaṃ. Taṃ kissa hetu? Sahetū hi, poṭṭhapāda, sappaccayā purisassa saññā uppajjantipi nirujjhantipi. Sikkhā ekā saññā uppajjati, sikkhā ekā saññā nirujjhati’’.
413. ‘‘கா ச ஸிக்கா²’’தி? ப⁴க³வா அவோச – ‘‘இத⁴, பொட்ட²பாத³, ததா²க³தோ லோகே உப்பஜ்ஜதி அரஹங், ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴…பே॰… (யதா² 190-212 அனுச்சே²தே³ஸு, ஏவங் வித்தா²ரேதப்³ப³ங்). ஏவங் கோ², பொட்ட²பாத³, பி⁴க்கு² ஸீலஸம்பன்னோ ஹோதி…பே॰… தஸ்ஸிமே பஞ்சனீவரணே பஹீனே அத்தனி ஸமனுபஸ்ஸதோ பாமோஜ்ஜங் ஜாயதி, பமுதி³தஸ்ஸ பீதி ஜாயதி, பீதிமனஸ்ஸ காயோ பஸ்ஸம்ப⁴தி, பஸ்ஸத்³த⁴காயோ ஸுக²ங் வேதே³தி, ஸுகி²னோ சித்தங் ஸமாதி⁴யதி. ஸோ விவிச்சேவ காமேஹி, விவிச்ச அகுஸலேஹி த⁴ம்மேஹி, ஸவிதக்கங் ஸவிசாரங் விவேகஜங் பீதிஸுக²ங் பட²மங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி. தஸ்ஸ யா புரிமா காமஸஞ்ஞா, ஸா நிருஜ்ஜ²தி. விவேகஜபீதிஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி, விவேகஜபீதிஸுக²ஸுகு²ம-ஸச்சஸஞ்ஞீயேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. ஏவம்பி ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²தி. அயங் ஸிக்கா²’’தி ப⁴க³வா அவோச.
413. ‘‘Kā ca sikkhā’’ti? Bhagavā avoca – ‘‘idha, poṭṭhapāda, tathāgato loke uppajjati arahaṃ, sammāsambuddho…pe… (yathā 190-212 anucchedesu, evaṃ vitthāretabbaṃ). Evaṃ kho, poṭṭhapāda, bhikkhu sīlasampanno hoti…pe… tassime pañcanīvaraṇe pahīne attani samanupassato pāmojjaṃ jāyati, pamuditassa pīti jāyati, pītimanassa kāyo passambhati, passaddhakāyo sukhaṃ vedeti, sukhino cittaṃ samādhiyati. So vivicceva kāmehi, vivicca akusalehi dhammehi, savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Tassa yā purimā kāmasaññā, sā nirujjhati. Vivekajapītisukhasukhumasaccasaññā tasmiṃ samaye hoti, vivekajapītisukhasukhuma-saccasaññīyeva tasmiṃ samaye hoti. Evampi sikkhā ekā saññā uppajjati, sikkhā ekā saññā nirujjhati. Ayaṃ sikkhā’’ti bhagavā avoca.
‘‘புன சபரங், பொட்ட²பாத³, பி⁴க்கு² விதக்கவிசாரானங் வூபஸமா அஜ்ஜ²த்தங் ஸம்பஸாத³னங் சேதஸோ ஏகோதி³பா⁴வங் அவிதக்கங் அவிசாரங் ஸமாதி⁴ஜங் பீதிஸுக²ங் து³தியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி. தஸ்ஸ யா புரிமா விவேகஜபீதிஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா, ஸா நிருஜ்ஜ²தி. ஸமாதி⁴ஜபீதிஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி , ஸமாதி⁴ஜபீதிஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞீயேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. ஏவம்பி ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²தி. அயம்பி ஸிக்கா²’’தி ப⁴க³வா அவோச.
‘‘Puna caparaṃ, poṭṭhapāda, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Tassa yā purimā vivekajapītisukhasukhumasaccasaññā, sā nirujjhati. Samādhijapītisukhasukhumasaccasaññā tasmiṃ samaye hoti , samādhijapītisukhasukhumasaccasaññīyeva tasmiṃ samaye hoti. Evampi sikkhā ekā saññā uppajjati, sikkhā ekā saññā nirujjhati. Ayampi sikkhā’’ti bhagavā avoca.
‘‘புன சபரங், பொட்ட²பாத³, பி⁴க்கு² பீதியா ச விராகா³ உபெக்க²கோ ச விஹரதி ஸதோ ச ஸம்பஜானோ, ஸுக²ஞ்ச காயேன படிஸங்வேதே³தி, யங் தங் அரியா ஆசிக்க²ந்தி – ‘‘உபெக்க²கோ ஸதிமா ஸுக²விஹாரீ’’தி, ததியங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி. தஸ்ஸ யா புரிமா ஸமாதி⁴ஜபீதிஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா, ஸா நிருஜ்ஜ²தி. உபெக்கா²ஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி, உபெக்கா²ஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞீயேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. ஏவம்பி ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²தி. அயம்பி ஸிக்கா²’’தி ப⁴க³வா அவோச.
‘‘Puna caparaṃ, poṭṭhapāda, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘‘upekkhako satimā sukhavihārī’’ti, tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Tassa yā purimā samādhijapītisukhasukhumasaccasaññā, sā nirujjhati. Upekkhāsukhasukhumasaccasaññā tasmiṃ samaye hoti, upekkhāsukhasukhumasaccasaññīyeva tasmiṃ samaye hoti. Evampi sikkhā ekā saññā uppajjati, sikkhā ekā saññā nirujjhati. Ayampi sikkhā’’ti bhagavā avoca.
‘‘புன சபரங், பொட்ட²பாத³, பி⁴க்கு² ஸுக²ஸ்ஸ ச பஹானா து³க்க²ஸ்ஸ ச பஹானா புப்³பே³வ ஸோமனஸ்ஸதோ³மனஸ்ஸானங் அத்த²ங்க³மா அது³க்க²மஸுக²ங் உபெக்கா²ஸதிபாரிஸுத்³தி⁴ங் சதுத்த²ங் ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி. தஸ்ஸ யா புரிமா உபெக்கா²ஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா, ஸா நிருஜ்ஜ²தி. அது³க்க²மஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி, அது³க்க²மஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞீயேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. ஏவம்பி ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²தி. அயம்பி ஸிக்கா²’’தி ப⁴க³வா அவோச.
‘‘Puna caparaṃ, poṭṭhapāda, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Tassa yā purimā upekkhāsukhasukhumasaccasaññā, sā nirujjhati. Adukkhamasukhasukhumasaccasaññā tasmiṃ samaye hoti, adukkhamasukhasukhumasaccasaññīyeva tasmiṃ samaye hoti. Evampi sikkhā ekā saññā uppajjati, sikkhā ekā saññā nirujjhati. Ayampi sikkhā’’ti bhagavā avoca.
‘‘புன சபரங், பொட்ட²பாத³, பி⁴க்கு² ஸப்³ப³ஸோ ரூபஸஞ்ஞானங் ஸமதிக்கமா படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மா நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாரா ‘அனந்தோ ஆகாஸோ’தி ஆகாஸானஞ்சாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி. தஸ்ஸ யா புரிமா ரூபஸஞ்ஞா 5, ஸா நிருஜ்ஜ²தி. ஆகாஸானஞ்சாயதனஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி, ஆகாஸானஞ்சாயதனஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞீயேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. ஏவம்பி ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²தி. அயம்பி ஸிக்கா²’’தி ப⁴க³வா அவோச.
‘‘Puna caparaṃ, poṭṭhapāda, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Tassa yā purimā rūpasaññā 6, sā nirujjhati. Ākāsānañcāyatanasukhumasaccasaññā tasmiṃ samaye hoti, ākāsānañcāyatanasukhumasaccasaññīyeva tasmiṃ samaye hoti. Evampi sikkhā ekā saññā uppajjati, sikkhā ekā saññā nirujjhati. Ayampi sikkhā’’ti bhagavā avoca.
‘‘புன சபரங், பொட்ட²பாத³, பி⁴க்கு² ஸப்³ப³ஸோ ஆகாஸானஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்ம ‘அனந்தங் விஞ்ஞாண’ந்தி விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி. தஸ்ஸ யா புரிமா ஆகாஸானஞ்சாயதனஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா, ஸா நிருஜ்ஜ²தி. விஞ்ஞாணஞ்சாயதனஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி, விஞ்ஞாணஞ்சாயதனஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞீயேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. ஏவம்பி ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²தி. அயம்பி ஸிக்கா²’’தி ப⁴க³வா அவோச.
‘‘Puna caparaṃ, poṭṭhapāda, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Tassa yā purimā ākāsānañcāyatanasukhumasaccasaññā, sā nirujjhati. Viññāṇañcāyatanasukhumasaccasaññā tasmiṃ samaye hoti, viññāṇañcāyatanasukhumasaccasaññīyeva tasmiṃ samaye hoti. Evampi sikkhā ekā saññā uppajjati, sikkhā ekā saññā nirujjhati. Ayampi sikkhā’’ti bhagavā avoca.
‘‘புன சபரங், பொட்ட²பாத³, பி⁴க்கு² ஸப்³ப³ஸோ விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்ம ‘நத்தி² கிஞ்சீ’தி ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி. தஸ்ஸ யா புரிமா விஞ்ஞாணஞ்சாயதனஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா, ஸா நிருஜ்ஜ²தி. ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி, ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞீயேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதி. ஏவம்பி ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²தி. அயம்பி ஸிக்கா²’’தி ப⁴க³வா அவோச.
‘‘Puna caparaṃ, poṭṭhapāda, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Tassa yā purimā viññāṇañcāyatanasukhumasaccasaññā, sā nirujjhati. Ākiñcaññāyatanasukhumasaccasaññā tasmiṃ samaye hoti, ākiñcaññāyatanasukhumasaccasaññīyeva tasmiṃ samaye hoti. Evampi sikkhā ekā saññā uppajjati, sikkhā ekā saññā nirujjhati. Ayampi sikkhā’’ti bhagavā avoca.
414. ‘‘யதோ கோ², பொட்ட²பாத³, பி⁴க்கு² இத⁴ ஸகஸஞ்ஞீ ஹோதி, ஸோ ததோ அமுத்ர ததோ அமுத்ர அனுபுப்³பே³ன ஸஞ்ஞக்³க³ங் பு²ஸதி. தஸ்ஸ ஸஞ்ஞக்³கே³ டி²தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘சேதயமானஸ்ஸ மே பாபியோ, அசேதயமானஸ்ஸ மே ஸெய்யோ. அஹஞ்சேவ கோ² பன சேதெய்யங், அபி⁴ஸங்க²ரெய்யங், இமா ச மே ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜெ²ய்யுங், அஞ்ஞா ச ஓளாரிகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜெய்யுங்; யங்னூனாஹங் ந சேவ சேதெய்யங் ந ச அபி⁴ஸங்க²ரெய்ய’ந்தி. ஸோ ந சேவ சேதேதி, ந ச அபி⁴ஸங்க²ரோதி. தஸ்ஸ அசேதயதோ அனபி⁴ஸங்க²ரோதோ தா சேவ ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²ந்தி, அஞ்ஞா ச ஓளாரிகா ஸஞ்ஞா ந உப்பஜ்ஜந்தி. ஸோ நிரோத⁴ங் பு²ஸதி. ஏவங் கோ², பொட்ட²பாத³, அனுபுப்³பா³பி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴-ஸம்பஜான-ஸமாபத்தி ஹோதி.
414. ‘‘Yato kho, poṭṭhapāda, bhikkhu idha sakasaññī hoti, so tato amutra tato amutra anupubbena saññaggaṃ phusati. Tassa saññagge ṭhitassa evaṃ hoti – ‘cetayamānassa me pāpiyo, acetayamānassa me seyyo. Ahañceva kho pana ceteyyaṃ, abhisaṅkhareyyaṃ, imā ca me saññā nirujjheyyuṃ, aññā ca oḷārikā saññā uppajjeyyuṃ; yaṃnūnāhaṃ na ceva ceteyyaṃ na ca abhisaṅkhareyya’nti. So na ceva ceteti, na ca abhisaṅkharoti. Tassa acetayato anabhisaṅkharoto tā ceva saññā nirujjhanti, aññā ca oḷārikā saññā na uppajjanti. So nirodhaṃ phusati. Evaṃ kho, poṭṭhapāda, anupubbābhisaññānirodha-sampajāna-samāpatti hoti.
‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, பொட்ட²பாத³, அபி நு தே இதோ புப்³பே³ ஏவரூபா அனுபுப்³பா³பி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴-ஸம்பஜான-ஸமாபத்தி ஸுதபுப்³பா³’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே. ஏவங் கோ² அஹங் , ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதோ பா⁴ஸிதங் ஆஜானாமி – ‘யதோ கோ², பொட்ட²பாத³, பி⁴க்கு² இத⁴ ஸகஸஞ்ஞீ ஹோதி, ஸோ ததோ அமுத்ர ததோ அமுத்ர அனுபுப்³பே³ன ஸஞ்ஞக்³க³ங் பு²ஸதி, தஸ்ஸ ஸஞ்ஞக்³கே³ டி²தஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘‘சேதயமானஸ்ஸ மே பாபியோ, அசேதயமானஸ்ஸ மே ஸெய்யோ. அஹஞ்சேவ கோ² பன சேதெய்யங் அபி⁴ஸங்க²ரெய்யங், இமா ச மே ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜெ²ய்யுங், அஞ்ஞா ச ஓளாரிகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜெய்யுங்; யங்னூனாஹங் ந சேவ சேதெய்யங், ந ச அபி⁴ஸங்க²ரெய்ய’’ந்தி. ஸோ ந சேவ சேதேதி, ந சாபி⁴ஸங்க²ரோதி, தஸ்ஸ அசேதயதோ அனபி⁴ஸங்க²ரோதோ தா சேவ ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²ந்தி, அஞ்ஞா ச ஓளாரிகா ஸஞ்ஞா ந உப்பஜ்ஜந்தி . ஸோ நிரோத⁴ங் பு²ஸதி. ஏவங் கோ², பொட்ட²பாத³, அனுபுப்³பா³பி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴-ஸம்பஜான-ஸமாபத்தி ஹோதீ’’’தி. ‘‘ஏவங், பொட்ட²பாதா³’’தி.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, poṭṭhapāda, api nu te ito pubbe evarūpā anupubbābhisaññānirodha-sampajāna-samāpatti sutapubbā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante. Evaṃ kho ahaṃ , bhante, bhagavato bhāsitaṃ ājānāmi – ‘yato kho, poṭṭhapāda, bhikkhu idha sakasaññī hoti, so tato amutra tato amutra anupubbena saññaggaṃ phusati, tassa saññagge ṭhitassa evaṃ hoti – ‘‘cetayamānassa me pāpiyo, acetayamānassa me seyyo. Ahañceva kho pana ceteyyaṃ abhisaṅkhareyyaṃ, imā ca me saññā nirujjheyyuṃ, aññā ca oḷārikā saññā uppajjeyyuṃ; yaṃnūnāhaṃ na ceva ceteyyaṃ, na ca abhisaṅkhareyya’’nti. So na ceva ceteti, na cābhisaṅkharoti, tassa acetayato anabhisaṅkharoto tā ceva saññā nirujjhanti, aññā ca oḷārikā saññā na uppajjanti . So nirodhaṃ phusati. Evaṃ kho, poṭṭhapāda, anupubbābhisaññānirodha-sampajāna-samāpatti hotī’’’ti. ‘‘Evaṃ, poṭṭhapādā’’ti.
415. ‘‘ஏகஞ்ஞேவ நு கோ², ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா ஸஞ்ஞக்³க³ங் பஞ்ஞபேதி, உதா³ஹு புதூ²பி ஸஞ்ஞக்³கே³ பஞ்ஞபேதீ’’தி? ‘‘ஏகம்பி கோ² அஹங், பொட்ட²பாத³, ஸஞ்ஞக்³க³ங் பஞ்ஞபேமி, புதூ²பி ஸஞ்ஞக்³கே³ பஞ்ஞபேமீ’’தி. ‘‘யதா² கத²ங் பன, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா ஏகம்பி ஸஞ்ஞக்³க³ங் பஞ்ஞபேதி, புதூ²பி ஸஞ்ஞக்³கே³ பஞ்ஞபேதீ’’தி? ‘‘யதா² யதா² கோ², பொட்ட²பாத³, நிரோத⁴ங் பு²ஸதி, ததா² ததா²ஹங் ஸஞ்ஞக்³க³ங் பஞ்ஞபேமி. ஏவங் கோ² அஹங், பொட்ட²பாத³, ஏகம்பி ஸஞ்ஞக்³க³ங் பஞ்ஞபேமி, புதூ²பி ஸஞ்ஞக்³கே³ பஞ்ஞபேமீ’’தி.
415. ‘‘Ekaññeva nu kho, bhante, bhagavā saññaggaṃ paññapeti, udāhu puthūpi saññagge paññapetī’’ti? ‘‘Ekampi kho ahaṃ, poṭṭhapāda, saññaggaṃ paññapemi, puthūpi saññagge paññapemī’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana, bhante, bhagavā ekampi saññaggaṃ paññapeti, puthūpi saññagge paññapetī’’ti? ‘‘Yathā yathā kho, poṭṭhapāda, nirodhaṃ phusati, tathā tathāhaṃ saññaggaṃ paññapemi. Evaṃ kho ahaṃ, poṭṭhapāda, ekampi saññaggaṃ paññapemi, puthūpi saññagge paññapemī’’ti.
416. ‘‘ஸஞ்ஞா நு கோ², ப⁴ந்தே, பட²மங் உப்பஜ்ஜதி, பச்சா² ஞாணங், உதா³ஹு ஞாணங் பட²மங் உப்பஜ்ஜதி, பச்சா² ஸஞ்ஞா, உதா³ஹு ஸஞ்ஞா ச ஞாணஞ்ச அபுப்³ப³ங் அசரிமங் உப்பஜ்ஜந்தீ’’தி? ‘‘ஸஞ்ஞா கோ², பொட்ட²பாத³, பட²மங் உப்பஜ்ஜதி, பச்சா² ஞாணங், ஸஞ்ஞுப்பாதா³ ச பன ஞாணுப்பாதோ³ ஹோதி. ஸோ ஏவங் பஜானாதி – ‘இத³ப்பச்சயா கிர மே ஞாணங் உத³பாதீ³’தி. இமினா கோ² ஏதங், பொட்ட²பாத³, பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங் – யதா² ஸஞ்ஞா பட²மங் உப்பஜ்ஜதி, பச்சா² ஞாணங், ஸஞ்ஞுப்பாதா³ ச பன ஞாணுப்பாதோ³ ஹோதீ’’தி.
416. ‘‘Saññā nu kho, bhante, paṭhamaṃ uppajjati, pacchā ñāṇaṃ, udāhu ñāṇaṃ paṭhamaṃ uppajjati, pacchā saññā, udāhu saññā ca ñāṇañca apubbaṃ acarimaṃ uppajjantī’’ti? ‘‘Saññā kho, poṭṭhapāda, paṭhamaṃ uppajjati, pacchā ñāṇaṃ, saññuppādā ca pana ñāṇuppādo hoti. So evaṃ pajānāti – ‘idappaccayā kira me ñāṇaṃ udapādī’ti. Iminā kho etaṃ, poṭṭhapāda, pariyāyena veditabbaṃ – yathā saññā paṭhamaṃ uppajjati, pacchā ñāṇaṃ, saññuppādā ca pana ñāṇuppādo hotī’’ti.
ஸஞ்ஞாஅத்தகதா²
Saññāattakathā
417. ‘‘ஸஞ்ஞா நு கோ², ப⁴ந்தே, புரிஸஸ்ஸ அத்தா, உதா³ஹு அஞ்ஞா ஸஞ்ஞா அஞ்ஞோ அத்தா’’தி? ‘‘கங் பன த்வங், பொட்ட²பாத³, அத்தானங் பச்சேஸீ’’தி ? ‘‘ஓளாரிகங் கோ² அஹங், ப⁴ந்தே, அத்தானங் பச்சேமி ரூபிங் சாதுமஹாபூ⁴திகங் கப³ளீகாராஹாரப⁴க்க²’’ந்தி 7. ‘‘ஓளாரிகோ ச ஹி தே, பொட்ட²பாத³, அத்தா அப⁴விஸ்ஸ ரூபீ சாதுமஹாபூ⁴திகோ கப³ளீகாராஹாரப⁴க்கோ². ஏவங் ஸந்தங் கோ² தே, பொட்ட²பாத³, அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா ப⁴விஸ்ஸதி அஞ்ஞோ அத்தா. தத³மினாபேதங், பொட்ட²பாத³ , பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங் யதா² அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா ப⁴விஸ்ஸதி அஞ்ஞோ அத்தா. திட்ட²தேவ ஸாயங் 8, பொட்ட²பாத³, ஓளாரிகோ அத்தா ரூபீ சாதுமஹாபூ⁴திகோ கப³ளீகாராஹாரப⁴க்கோ², அத² இமஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ அஞ்ஞா ச ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜந்தி, அஞ்ஞா ச ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²ந்தி. இமினா கோ² ஏதங், பொட்ட²பாத³, பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங் யதா² அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா ப⁴விஸ்ஸதி அஞ்ஞோ அத்தா’’தி.
417. ‘‘Saññā nu kho, bhante, purisassa attā, udāhu aññā saññā añño attā’’ti? ‘‘Kaṃ pana tvaṃ, poṭṭhapāda, attānaṃ paccesī’’ti ? ‘‘Oḷārikaṃ kho ahaṃ, bhante, attānaṃ paccemi rūpiṃ cātumahābhūtikaṃ kabaḷīkārāhārabhakkha’’nti 9. ‘‘Oḷāriko ca hi te, poṭṭhapāda, attā abhavissa rūpī cātumahābhūtiko kabaḷīkārāhārabhakkho. Evaṃ santaṃ kho te, poṭṭhapāda, aññāva saññā bhavissati añño attā. Tadamināpetaṃ, poṭṭhapāda , pariyāyena veditabbaṃ yathā aññāva saññā bhavissati añño attā. Tiṭṭhateva sāyaṃ 10, poṭṭhapāda, oḷāriko attā rūpī cātumahābhūtiko kabaḷīkārāhārabhakkho, atha imassa purisassa aññā ca saññā uppajjanti, aññā ca saññā nirujjhanti. Iminā kho etaṃ, poṭṭhapāda, pariyāyena veditabbaṃ yathā aññāva saññā bhavissati añño attā’’ti.
418. ‘‘மனோமயங் கோ² அஹங், ப⁴ந்தே, அத்தானங் பச்சேமி ஸப்³ப³ங்க³பச்சங்கி³ங் அஹீனிந்த்³ரிய’’ந்தி. ‘‘மனோமயோ ச ஹி தே, பொட்ட²பாத³, அத்தா அப⁴விஸ்ஸ ஸப்³ப³ங்க³பச்சங்கீ³ அஹீனிந்த்³ரியோ, ஏவங் ஸந்தம்பி கோ² தே, பொட்ட²பாத³, அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா ப⁴விஸ்ஸதி அஞ்ஞோ அத்தா. தத³மினாபேதங், பொட்ட²பாத³, பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங் யதா² அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா ப⁴விஸ்ஸதி அஞ்ஞோ அத்தா. திட்ட²தேவ ஸாயங், பொட்ட²பாத³, மனோமயோ அத்தா ஸப்³ப³ங்க³பச்சங்கீ³ அஹீனிந்த்³ரியோ, அத² இமஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ அஞ்ஞா ச ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜந்தி, அஞ்ஞா ச ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²ந்தி. இமினாபி கோ² ஏதங், பொட்ட²பாத³, பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங் யதா² அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா ப⁴விஸ்ஸதி அஞ்ஞோ அத்தா’’தி.
418. ‘‘Manomayaṃ kho ahaṃ, bhante, attānaṃ paccemi sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriya’’nti. ‘‘Manomayo ca hi te, poṭṭhapāda, attā abhavissa sabbaṅgapaccaṅgī ahīnindriyo, evaṃ santampi kho te, poṭṭhapāda, aññāva saññā bhavissati añño attā. Tadamināpetaṃ, poṭṭhapāda, pariyāyena veditabbaṃ yathā aññāva saññā bhavissati añño attā. Tiṭṭhateva sāyaṃ, poṭṭhapāda, manomayo attā sabbaṅgapaccaṅgī ahīnindriyo, atha imassa purisassa aññā ca saññā uppajjanti, aññā ca saññā nirujjhanti. Imināpi kho etaṃ, poṭṭhapāda, pariyāyena veditabbaṃ yathā aññāva saññā bhavissati añño attā’’ti.
419. ‘‘அரூபிங் கோ² அஹங், ப⁴ந்தே, அத்தானங் பச்சேமி ஸஞ்ஞாமய’’ந்தி. ‘‘அரூபீ ச ஹி தே, பொட்ட²பாத³, அத்தா அப⁴விஸ்ஸ ஸஞ்ஞாமயோ, ஏவங் ஸந்தம்பி கோ² தே, பொட்ட²பாத³, அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா ப⁴விஸ்ஸதி அஞ்ஞோ அத்தா. தத³மினாபேதங், பொட்ட²பாத³, பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங் யதா² அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா ப⁴விஸ்ஸதி அஞ்ஞோ அத்தா. திட்ட²தேவ ஸாயங், பொட்ட²பாத³, அரூபீ அத்தா ஸஞ்ஞாமயோ, அத² இமஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ அஞ்ஞா ச ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜந்தி, அஞ்ஞா ச ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²ந்தி. இமினாபி கோ² ஏதங், பொட்ட²பாத³, பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங் யதா² அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா ப⁴விஸ்ஸதி அஞ்ஞோ அத்தா’’தி.
419. ‘‘Arūpiṃ kho ahaṃ, bhante, attānaṃ paccemi saññāmaya’’nti. ‘‘Arūpī ca hi te, poṭṭhapāda, attā abhavissa saññāmayo, evaṃ santampi kho te, poṭṭhapāda, aññāva saññā bhavissati añño attā. Tadamināpetaṃ, poṭṭhapāda, pariyāyena veditabbaṃ yathā aññāva saññā bhavissati añño attā. Tiṭṭhateva sāyaṃ, poṭṭhapāda, arūpī attā saññāmayo, atha imassa purisassa aññā ca saññā uppajjanti, aññā ca saññā nirujjhanti. Imināpi kho etaṃ, poṭṭhapāda, pariyāyena veditabbaṃ yathā aññāva saññā bhavissati añño attā’’ti.
420. ‘‘ஸக்கா பனேதங், ப⁴ந்தே, மயா ஞாதுங் – ‘ஸஞ்ஞா புரிஸஸ்ஸ அத்தா’தி வா ‘அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா அஞ்ஞோ அத்தாதி வா’தி? ‘‘து³ஜ்ஜானங் கோ² ஏதங் 11, பொட்ட²பாத³, தயா அஞ்ஞதி³ட்டி²கேன அஞ்ஞக²ந்திகேன அஞ்ஞருசிகேன அஞ்ஞத்ராயோகே³ன அஞ்ஞத்ராசரியகேன – ‘ஸஞ்ஞா புரிஸஸ்ஸ அத்தா’தி வா, ‘அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா அஞ்ஞோ அத்தாதி வா’’’தி.
420. ‘‘Sakkā panetaṃ, bhante, mayā ñātuṃ – ‘saññā purisassa attā’ti vā ‘aññāva saññā añño attāti vā’ti? ‘‘Dujjānaṃ kho etaṃ 12, poṭṭhapāda, tayā aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena – ‘saññā purisassa attā’ti vā, ‘aññāva saññā añño attāti vā’’’ti.
‘‘ஸசே தங், ப⁴ந்தே, மயா து³ஜ்ஜானங் அஞ்ஞதி³ட்டி²கேன அஞ்ஞக²ந்திகேன அஞ்ஞருசிகேன அஞ்ஞத்ராயோகே³ன அஞ்ஞத்ராசரியகேன – ‘ஸஞ்ஞா புரிஸஸ்ஸ அத்தா’தி வா, ‘அஞ்ஞாவ ஸஞ்ஞா அஞ்ஞோ அத்தா’தி வா; ‘கிங் பன, ப⁴ந்தே, ஸஸ்ஸதோ லோகோ, இத³மேவ ஸச்சங் மோக⁴மஞ்ஞ’ந்தி? அப்³யாகதங் கோ² ஏதங், பொட்ட²பாத³, மயா – ‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ, இத³மேவ ஸச்சங் மோக⁴மஞ்ஞ’ந்தி.
‘‘Sace taṃ, bhante, mayā dujjānaṃ aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena – ‘saññā purisassa attā’ti vā, ‘aññāva saññā añño attā’ti vā; ‘kiṃ pana, bhante, sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti? Abyākataṃ kho etaṃ, poṭṭhapāda, mayā – ‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti.
‘‘கிங் பன, ப⁴ந்தே, ‘அஸஸ்ஸதோ லோகோ, இத³மேவ ஸச்சங் மோக⁴மஞ்ஞ’’’ந்தி ? ‘‘ஏதம்பி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா அப்³யாகதங் – ‘அஸஸ்ஸதோ லோகோ, இத³மேவ ஸச்சங் மோக⁴மஞ்ஞ’’’ந்தி.
‘‘Kiṃ pana, bhante, ‘asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti ? ‘‘Etampi kho, poṭṭhapāda, mayā abyākataṃ – ‘asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘கிங் பன, ப⁴ந்தே, ‘அந்தவா லோகோ…பே॰… ‘அனந்தவா லோகோ … ‘தங் ஜீவங் தங் ஸரீரங்… ‘அஞ்ஞங் ஜீவங் அஞ்ஞங் ஸரீரங்… ‘ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா… ‘ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா… ‘ஹோதி ச ந ச ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா… ‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா, இத³மேவ ஸச்சங் மோக⁴மஞ்ஞ’’’ந்தி? ‘‘ஏதம்பி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா அப்³யாகதங் – ‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா, இத³மேவ ஸச்சங் மோக⁴மஞ்ஞ’’’ந்தி.
‘‘Kiṃ pana, bhante, ‘antavā loko…pe… ‘anantavā loko … ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ… ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ… ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā… ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā… ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti? ‘‘Etampi kho, poṭṭhapāda, mayā abyākataṃ – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘கஸ்மா பனேதங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதா அப்³யாகத’’ந்தி? ‘‘ந ஹேதங், பொட்ட²பாத³, அத்த²ஸங்ஹிதங் ந த⁴ம்மஸங்ஹிதங் நாதி³ப்³ரஹ்மசரியகங், ந நிப்³பி³தா³ய ந விராகா³ய ந நிரோதா⁴ய ந உபஸமாய ந அபி⁴ஞ்ஞாய ந ஸம்போ³தா⁴ய ந நிப்³பா³னாய ஸங்வத்ததி, தஸ்மா ஏதங் மயா அப்³யாகத’’ந்தி.
‘‘Kasmā panetaṃ, bhante, bhagavatā abyākata’’nti? ‘‘Na hetaṃ, poṭṭhapāda, atthasaṃhitaṃ na dhammasaṃhitaṃ nādibrahmacariyakaṃ, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, tasmā etaṃ mayā abyākata’’nti.
‘‘கிங் பன, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதா ப்³யாகத’’ந்தி? ‘‘இத³ங் து³க்க²ந்தி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா ப்³யாகதங். அயங் து³க்க²ஸமுத³யோதி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா ப்³யாகதங். அயங் து³க்க²னிரோதோ⁴தி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா ப்³யாகதங். அயங் து³க்க²னிரோத⁴கா³மினீ படிபதா³தி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா ப்³யாகத’’ந்தி.
‘‘Kiṃ pana, bhante, bhagavatā byākata’’nti? ‘‘Idaṃ dukkhanti kho, poṭṭhapāda, mayā byākataṃ. Ayaṃ dukkhasamudayoti kho, poṭṭhapāda, mayā byākataṃ. Ayaṃ dukkhanirodhoti kho, poṭṭhapāda, mayā byākataṃ. Ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti kho, poṭṭhapāda, mayā byākata’’nti.
‘‘கஸ்மா பனேதங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதா ப்³யாகத’’ந்தி? ‘‘ஏதஞ்ஹி, பொட்ட²பாத³, அத்த²ஸங்ஹிதங், ஏதங் த⁴ம்மஸங்ஹிதங், ஏதங் ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியகங், ஏதங் நிப்³பி³தா³ய விராகா³ய நிரோதா⁴ய உபஸமாய அபி⁴ஞ்ஞாய ஸம்போ³தா⁴ய நிப்³பா³னாய ஸங்வத்ததி; தஸ்மா ஏதங் மயா ப்³யாகத’’ந்தி. ‘‘ஏவமேதங், ப⁴க³வா, ஏவமேதங், ஸுக³த . யஸ்ஸதா³னி, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா காலங் மஞ்ஞதீ’’தி. அத² கோ² ப⁴க³வா உட்டா²யாஸனா பக்காமி.
‘‘Kasmā panetaṃ, bhante, bhagavatā byākata’’nti? ‘‘Etañhi, poṭṭhapāda, atthasaṃhitaṃ, etaṃ dhammasaṃhitaṃ, etaṃ ādibrahmacariyakaṃ, etaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati; tasmā etaṃ mayā byākata’’nti. ‘‘Evametaṃ, bhagavā, evametaṃ, sugata . Yassadāni, bhante, bhagavā kālaṃ maññatī’’ti. Atha kho bhagavā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
421. அத² கோ² தே பரிப்³பா³ஜகா அசிரபக்கந்தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ பொட்ட²பாத³ங் பரிப்³பா³ஜகங் ஸமந்ததோ வாசா 13 ஸன்னிதோத³கேன ஸஞ்ஜ²ப்³ப⁴ரிமகங்ஸு – ‘‘ஏவமேவ பனாயங் ப⁴வங் பொட்ட²பாதோ³ யஞ்ஞதே³வ ஸமணோ கோ³தமோ பா⁴ஸதி, தங் ததே³வஸ்ஸ அப்³ப⁴னுமோத³தி – ‘ஏவமேதங் ப⁴க³வா ஏவமேதங், ஸுக³தா’தி. ந கோ² பன மயங் கிஞ்சி 14 ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ ஏகங்ஸிகங் த⁴ம்மங் தே³ஸிதங் ஆஜானாம – ‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ’தி வா, ‘அஸஸ்ஸதோ லோகோ’தி வா, ‘அந்தவா லோகோ’தி வா, ‘அனந்தவா லோகோ’தி வா, ‘தங் ஜீவங் தங் ஸரீர’ந்தி வா, ‘அஞ்ஞங் ஜீவங் அஞ்ஞங் ஸரீர’ந்தி வா , ‘ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’தி வா, ‘ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’தி வா, ‘ஹோதி ச ந ச ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’தி வா, ‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’தி வா’’தி.
421. Atha kho te paribbājakā acirapakkantassa bhagavato poṭṭhapādaṃ paribbājakaṃ samantato vācā 15 sannitodakena sañjhabbharimakaṃsu – ‘‘evameva panāyaṃ bhavaṃ poṭṭhapādo yaññadeva samaṇo gotamo bhāsati, taṃ tadevassa abbhanumodati – ‘evametaṃ bhagavā evametaṃ, sugatā’ti. Na kho pana mayaṃ kiñci 16 samaṇassa gotamassa ekaṃsikaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānāma – ‘sassato loko’ti vā, ‘asassato loko’ti vā, ‘antavā loko’ti vā, ‘anantavā loko’ti vā, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā , ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā’’ti.
ஏவங் வுத்தே பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ தே பரிப்³பா³ஜகே ஏதத³வோச – ‘‘அஹம்பி கோ², போ⁴, ந கிஞ்சி ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ ஏகங்ஸிகங் த⁴ம்மங் தே³ஸிதங் ஆஜானாமி – ‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ’தி வா, ‘அஸஸ்ஸதோ லோகோ’தி வா…பே॰… ‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’தி வா; அபி ச ஸமணோ கோ³தமோ பூ⁴தங் தச்ச²ங் தத²ங் படிபத³ங் பஞ்ஞபேதி த⁴ம்மட்டி²ததங் த⁴ம்மனியாமதங். பூ⁴தங் கோ² பன தச்ச²ங் தத²ங் படிபத³ங் பஞ்ஞபெந்தஸ்ஸ த⁴ம்மட்டி²ததங் த⁴ம்மனியாமதங், கத²ஞ்ஹி நாம மாதி³ஸோ விஞ்ஞூ ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ ஸுபா⁴ஸிதங் ஸுபா⁴ஸிததோ நாப்³ப⁴னுமோதெ³ய்யா’’தி?
Evaṃ vutte poṭṭhapādo paribbājako te paribbājake etadavoca – ‘‘ahampi kho, bho, na kiñci samaṇassa gotamassa ekaṃsikaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānāmi – ‘sassato loko’ti vā, ‘asassato loko’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā; api ca samaṇo gotamo bhūtaṃ tacchaṃ tathaṃ paṭipadaṃ paññapeti dhammaṭṭhitataṃ dhammaniyāmataṃ. Bhūtaṃ kho pana tacchaṃ tathaṃ paṭipadaṃ paññapentassa dhammaṭṭhitataṃ dhammaniyāmataṃ, kathañhi nāma mādiso viññū samaṇassa gotamassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodeyyā’’ti?
சித்தஹத்தி²ஸாரிபுத்தபொட்ட²பாத³வத்து²
Cittahatthisāriputtapoṭṭhapādavatthu
422. அத² கோ² த்³வீஹதீஹஸ்ஸ அச்சயேன சித்தோ ச ஹத்தி²ஸாரிபுத்தோ பொட்ட²பாதோ³ ச பரிப்³பா³ஜகோ யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமிங்ஸு; உபஸங்கமித்வா சித்தோ ஹத்தி²ஸாரிபுத்தோ ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. பொட்ட²பாதோ³ பன பரிப்³பா³ஜகோ ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் ஸம்மோதி³. ஸம்மோத³னீயங் கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஏகமந்தங் நிஸின்னோ கோ² பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘ததா³ மங், ப⁴ந்தே, தே பரிப்³பா³ஜகா அசிரபக்கந்தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸமந்ததோ வாசாஸன்னிதோத³கேன ஸஞ்ஜ²ப்³ப⁴ரிமகங்ஸு – ‘ஏவமேவ பனாயங் ப⁴வங் பொட்ட²பாதோ³ யஞ்ஞதே³வ ஸமணோ கோ³தமோ பா⁴ஸதி, தங் ததே³வஸ்ஸ அப்³ப⁴னுமோத³தி – ‘ஏவமேதங் ப⁴க³வா ஏவமேதங் ஸுக³தா’’தி. ந கோ² பன மயங் கிஞ்சி ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ ஏகங்ஸிகங் த⁴ம்மங் தே³ஸிதங் ஆஜானாம – ‘‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ’’தி வா, ‘‘அஸஸ்ஸதோ லோகோ’’தி வா, ‘‘அந்தவா லோகோ’’தி வா, ‘‘அனந்தவா லோகோ’’தி வா, ‘‘தங் ஜீவங் தங் ஸரீர’’ந்தி வா, ‘‘அஞ்ஞங் ஜீவங் அஞ்ஞங் ஸரீர’’ந்தி வா, ‘‘ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’’தி வா, ‘‘ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’’தி வா, ‘‘ஹோதி ச ந ச ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’’தி வா, ‘‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’’தி வா’தி. ஏவங் வுத்தாஹங், ப⁴ந்தே, தே பரிப்³பா³ஜகே ஏதத³வோசங் – ‘அஹம்பி கோ², போ⁴, ந கிஞ்சி ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ ஏகங்ஸிகங் த⁴ம்மங் தே³ஸிதங் ஆஜானாமி – ‘‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ’’தி வா, ‘‘அஸஸ்ஸதோ லோகோ’’தி வா…பே॰… ‘‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’’தி வா; அபி ச ஸமணோ கோ³தமோ பூ⁴தங் தச்ச²ங் தத²ங் படிபத³ங் பஞ்ஞபேதி த⁴ம்மட்டி²ததங் த⁴ம்மனியாமதங். பூ⁴தங் கோ² பன தச்ச²ங் தத²ங் படிபத³ங் பஞ்ஞபெந்தஸ்ஸ த⁴ம்மட்டி²ததங் த⁴ம்மனியாமதங், கத²ஞ்ஹி நாம மாதி³ஸோ விஞ்ஞூ ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ ஸுபா⁴ஸிதங் ஸுபா⁴ஸிததோ நாப்³ப⁴னுமோதெ³ய்யா’’தி?
422. Atha kho dvīhatīhassa accayena citto ca hatthisāriputto poṭṭhapādo ca paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā citto hatthisāriputto bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Poṭṭhapādo pana paribbājako bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho poṭṭhapādo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘tadā maṃ, bhante, te paribbājakā acirapakkantassa bhagavato samantato vācāsannitodakena sañjhabbharimakaṃsu – ‘evameva panāyaṃ bhavaṃ poṭṭhapādo yaññadeva samaṇo gotamo bhāsati, taṃ tadevassa abbhanumodati – ‘evametaṃ bhagavā evametaṃ sugatā’’ti. Na kho pana mayaṃ kiñci samaṇassa gotamassa ekaṃsikaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānāma – ‘‘sassato loko’’ti vā, ‘‘asassato loko’’ti vā, ‘‘antavā loko’’ti vā, ‘‘anantavā loko’’ti vā, ‘‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’’nti vā, ‘‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’’nti vā, ‘‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā, ‘‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā, ‘‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā, ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā’ti. Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, te paribbājake etadavocaṃ – ‘ahampi kho, bho, na kiñci samaṇassa gotamassa ekaṃsikaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānāmi – ‘‘sassato loko’’ti vā, ‘‘asassato loko’’ti vā…pe… ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā; api ca samaṇo gotamo bhūtaṃ tacchaṃ tathaṃ paṭipadaṃ paññapeti dhammaṭṭhitataṃ dhammaniyāmataṃ. Bhūtaṃ kho pana tacchaṃ tathaṃ paṭipadaṃ paññapentassa dhammaṭṭhitataṃ dhammaniyāmataṃ, kathañhi nāma mādiso viññū samaṇassa gotamassa subhāsitaṃ subhāsitato nābbhanumodeyyā’’ti?
423. ‘‘ஸப்³பே³வ கோ² ஏதே, பொட்ட²பாத³, பரிப்³பா³ஜகா அந்தா⁴ அசக்கு²கா; த்வங்யேவ நேஸங் ஏகோ சக்கு²மா. ஏகங்ஸிகாபி ஹி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா த⁴ம்மா தே³ஸிதா பஞ்ஞத்தா; அனேகங்ஸிகாபி ஹி கோ² , பொட்ட²பாத³, மயா த⁴ம்மா தே³ஸிதா பஞ்ஞத்தா.
423. ‘‘Sabbeva kho ete, poṭṭhapāda, paribbājakā andhā acakkhukā; tvaṃyeva nesaṃ eko cakkhumā. Ekaṃsikāpi hi kho, poṭṭhapāda, mayā dhammā desitā paññattā; anekaṃsikāpi hi kho , poṭṭhapāda, mayā dhammā desitā paññattā.
‘‘கதமே ச தே, பொட்ட²பாத³, மயா அனேகங்ஸிகா த⁴ம்மா தே³ஸிதா பஞ்ஞத்தா? ‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ’தி 17 கோ², பொட்ட²பாத³, மயா அனேகங்ஸிகோ த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ பஞ்ஞத்தோ; ‘அஸஸ்ஸதோ லோகோ’தி 18 கோ², பொட்ட²பாத³, மயா அனேகங்ஸிகோ த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ பஞ்ஞத்தோ; ‘அந்தவா லோகோ’தி 19 கோ² பொட்ட²பாத³…பே॰… ‘அனந்தவா லோகோ’தி 20 கோ² பொட்ட²பாத³… ‘தங் ஜீவங் தங் ஸரீர’ந்தி கோ² பொட்ட²பாத³… ‘அஞ்ஞங் ஜீவங் அஞ்ஞங் ஸரீர’ந்தி கோ² பொட்ட²பாத³… ‘ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’தி கோ² பொட்ட²பாத³… ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’தி கோ² பொட்ட²பாத³… ‘ஹோதி ச ந ச ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’தி கோ² பொட்ட²பாத³… ‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா’தி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா அனேகங்ஸிகோ த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ பஞ்ஞத்தோ.
‘‘Katame ca te, poṭṭhapāda, mayā anekaṃsikā dhammā desitā paññattā? ‘Sassato loko’ti 21 kho, poṭṭhapāda, mayā anekaṃsiko dhammo desito paññatto; ‘asassato loko’ti 22 kho, poṭṭhapāda, mayā anekaṃsiko dhammo desito paññatto; ‘antavā loko’ti 23 kho poṭṭhapāda…pe… ‘anantavā loko’ti 24 kho poṭṭhapāda… ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti kho poṭṭhapāda… ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti kho poṭṭhapāda… ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho poṭṭhapāda… na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho poṭṭhapāda… ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho poṭṭhapāda… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho, poṭṭhapāda, mayā anekaṃsiko dhammo desito paññatto.
‘‘கஸ்மா ச தே, பொட்ட²பாத³, மயா அனேகங்ஸிகா த⁴ம்மா தே³ஸிதா பஞ்ஞத்தா? ந ஹேதே, பொட்ட²பாத³, அத்த²ஸங்ஹிதா ந த⁴ம்மஸங்ஹிதா ந ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியகா ந நிப்³பி³தா³ய ந விராகா³ய ந நிரோதா⁴ய ந உபஸமாய ந அபி⁴ஞ்ஞாய ந ஸம்போ³தா⁴ய ந நிப்³பா³னாய ஸங்வத்தந்தி. தஸ்மா தே மயா அனேகங்ஸிகா த⁴ம்மா தே³ஸிதா பஞ்ஞத்தா’’.
‘‘Kasmā ca te, poṭṭhapāda, mayā anekaṃsikā dhammā desitā paññattā? Na hete, poṭṭhapāda, atthasaṃhitā na dhammasaṃhitā na ādibrahmacariyakā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattanti. Tasmā te mayā anekaṃsikā dhammā desitā paññattā’’.
ஏகங்ஸிகத⁴ம்மோ
Ekaṃsikadhammo
424. ‘‘கதமே ச தே, பொட்ட²பாத³, மயா ஏகங்ஸிகா த⁴ம்மா தே³ஸிதா பஞ்ஞத்தா ? இத³ங் து³க்க²ந்தி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா ஏகங்ஸிகோ த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ பஞ்ஞத்தோ. அயங் து³க்க²ஸமுத³யோதி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா ஏகங்ஸிகோ த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ பஞ்ஞத்தோ. அயங் து³க்க²னிரோதோ⁴தி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா ஏகங்ஸிகோ த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ பஞ்ஞத்தோ. அயங் து³க்க²னிரோத⁴கா³மினீ படிபதா³தி கோ², பொட்ட²பாத³, மயா ஏகங்ஸிகோ த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ பஞ்ஞத்தோ.
424. ‘‘Katame ca te, poṭṭhapāda, mayā ekaṃsikā dhammā desitā paññattā ? Idaṃ dukkhanti kho, poṭṭhapāda, mayā ekaṃsiko dhammo desito paññatto. Ayaṃ dukkhasamudayoti kho, poṭṭhapāda, mayā ekaṃsiko dhammo desito paññatto. Ayaṃ dukkhanirodhoti kho, poṭṭhapāda, mayā ekaṃsiko dhammo desito paññatto. Ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti kho, poṭṭhapāda, mayā ekaṃsiko dhammo desito paññatto.
‘‘கஸ்மா ச தே, பொட்ட²பாத³, மயா ஏகங்ஸிகா த⁴ம்மா தே³ஸிதா பஞ்ஞத்தா? ஏதே, பொட்ட²பாத³, அத்த²ஸங்ஹிதா , ஏதே த⁴ம்மஸங்ஹிதா, ஏதே ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியகா ஏதே நிப்³பி³தா³ய விராகா³ய நிரோதா⁴ய உபஸமாய அபி⁴ஞ்ஞாய ஸம்போ³தா⁴ய நிப்³பா³னாய ஸங்வத்தந்தி. தஸ்மா தே மயா ஏகங்ஸிகா த⁴ம்மா தே³ஸிதா பஞ்ஞத்தா.
‘‘Kasmā ca te, poṭṭhapāda, mayā ekaṃsikā dhammā desitā paññattā? Ete, poṭṭhapāda, atthasaṃhitā , ete dhammasaṃhitā, ete ādibrahmacariyakā ete nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattanti. Tasmā te mayā ekaṃsikā dhammā desitā paññattā.
425. ‘‘ஸந்தி, பொட்ட²பாத³, ஏகே ஸமணப்³ராஹ்மணா ஏவங்வாதி³னோ ஏவங்தி³ட்டி²னோ – ‘ஏகந்தஸுகீ² அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’தி. த்யாஹங் உபஸங்கமித்வா ஏவங் வதா³மி – ‘ஸச்சங் கிர தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஏவங்வாதி³னோ ஏவங்தி³ட்டி²னோ – ‘‘ஏகந்தஸுகீ² அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’தி? தே சே மே ஏவங் புட்டா² ‘ஆமா’தி படிஜானந்தி. த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஏகந்தஸுக²ங் லோகங் ஜானங் பஸ்ஸங் விஹரதா²’தி? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி.
425. ‘‘Santi, poṭṭhapāda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘ekantasukhī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’ti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘ekantasukhī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’ti? Te ce me evaṃ puṭṭhā ‘āmā’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto ekantasukhaṃ lokaṃ jānaṃ passaṃ viharathā’ti? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti.
‘‘த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஏகங் வா ரத்திங் ஏகங் வா தி³வஸங் உபட்³ட⁴ங் வா ரத்திங் உபட்³ட⁴ங் வா தி³வஸங் ஏகந்தஸுகி²ங் அத்தானங் ஸஞ்ஜானாதா²’தி 25? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி. த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஜானாத² – ‘‘அயங் மக்³கோ³ அயங் படிபதா³ ஏகந்தஸுக²ஸ்ஸ லோகஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாயா’’’தி? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி.
‘‘Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto ekaṃ vā rattiṃ ekaṃ vā divasaṃ upaḍḍhaṃ vā rattiṃ upaḍḍhaṃ vā divasaṃ ekantasukhiṃ attānaṃ sañjānāthā’ti 26? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto jānātha – ‘‘ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’’ti? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti.
‘‘த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ யா தா தே³வதா ஏகந்தஸுக²ங் லோகங் உபபன்னா, தாஸங் பா⁴ஸமானானங் ஸத்³த³ங் ஸுணாத² – ‘‘ஸுப்படிபன்னாத்த², மாரிஸா, உஜுப்படிபன்னாத்த², மாரிஸா, ஏகந்தஸுக²ஸ்ஸ லோகஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய; மயம்பி ஹி, மாரிஸா, ஏவங்படிபன்னா ஏகந்தஸுக²ங் லோகங் உபபன்னா’தி ? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி.
‘‘Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto yā tā devatā ekantasukhaṃ lokaṃ upapannā, tāsaṃ bhāsamānānaṃ saddaṃ suṇātha – ‘‘suppaṭipannāttha, mārisā, ujuppaṭipannāttha, mārisā, ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāya; mayampi hi, mārisā, evaṃpaṭipannā ekantasukhaṃ lokaṃ upapannā’ti ? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti.
‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, பொட்ட²பாத³, நனு ஏவங் ஸந்தே தேஸங் ஸமணப்³ராஹ்மணானங் அப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி? ‘‘அத்³தா⁴ கோ², ப⁴ந்தே, ஏவங் ஸந்தே தேஸங் ஸமணப்³ராஹ்மணானங் அப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, poṭṭhapāda, nanu evaṃ sante tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
426. ‘‘ஸெய்யதா²பி, பொட்ட²பாத³, புரிஸோ ஏவங் வதெ³ய்ய – ‘அஹங் யா இமஸ்மிங் ஜனபதே³ ஜனபத³கல்யாணீ, தங் இச்சா²மி தங் காமேமீ’தி. தமேனங் ஏவங் வதெ³ய்யுங் – ‘அம்போ⁴ புரிஸ, யங் த்வங் ஜனபத³கல்யாணிங் இச்ச²ஸி காமேஸி, ஜானாஸி தங் ஜனபத³கல்யாணிங் க²த்தியீ வா ப்³ராஹ்மணீ வா வெஸ்ஸீ வா ஸுத்³தீ³ வா’தி? இதி புட்டோ² ‘நோ’தி வதெ³ய்ய. தமேனங் ஏவங் வதெ³ய்யுங் – ‘அம்போ⁴ புரிஸ , யங் த்வங் ஜனபத³கல்யாணிங் இச்ச²ஸி காமேஸி, ஜானாஸி தங் ஜனபத³கல்யாணிங் ஏவங்னாமா ஏவங்கொ³த்தாதி வா, தீ³கா⁴ வா ரஸ்ஸா வா மஜ்ஜி²மா வா காளீ வா ஸாமா வா மங்கு³ரச்ச²வீ வாதி, அமுகஸ்மிங் கா³மே வா நிக³மே வா நக³ரே வா’தி? இதி புட்டோ² ‘நோ’தி வதெ³ய்ய. தமேனங் ஏவங் வதெ³ய்யுங் – ‘அம்போ⁴ புரிஸ, யங் த்வங் ந ஜானாஸி ந பஸ்ஸஸி, தங் த்வங் இச்ச²ஸி காமேஸீ’தி? இதி புட்டோ² ‘ஆமா’தி வதெ³ய்ய.
426. ‘‘Seyyathāpi, poṭṭhapāda, puriso evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ yā imasmiṃ janapade janapadakalyāṇī, taṃ icchāmi taṃ kāmemī’ti. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ janapadakalyāṇiṃ icchasi kāmesi, jānāsi taṃ janapadakalyāṇiṃ khattiyī vā brāhmaṇī vā vessī vā suddī vā’ti? Iti puṭṭho ‘no’ti vadeyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa , yaṃ tvaṃ janapadakalyāṇiṃ icchasi kāmesi, jānāsi taṃ janapadakalyāṇiṃ evaṃnāmā evaṃgottāti vā, dīghā vā rassā vā majjhimā vā kāḷī vā sāmā vā maṅguracchavī vāti, amukasmiṃ gāme vā nigame vā nagare vā’ti? Iti puṭṭho ‘no’ti vadeyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ na jānāsi na passasi, taṃ tvaṃ icchasi kāmesī’ti? Iti puṭṭho ‘āmā’ti vadeyya.
‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி , பொட்ட²பாத³, நனு ஏவங் ஸந்தே தஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ அப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி? ‘‘அத்³தா⁴ கோ², ப⁴ந்தே, ஏவங் ஸந்தே தஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ அப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi , poṭṭhapāda, nanu evaṃ sante tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
‘‘ஏவமேவ கோ², பொட்ட²பாத³, யே தே ஸமணப்³ராஹ்மணா ஏவங்வாதி³னோ ஏவங்தி³ட்டி²னோ – ‘ஏகந்தஸுகீ² அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’தி. த்யாஹங் உபஸங்கமித்வா ஏவங் வதா³மி – ‘ஸச்சங் கிர தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஏவங்வாதி³னோ ஏவங்தி³ட்டி²னோ – ‘‘ஏகந்தஸுகீ² அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’’’தி? தே சே மே ஏவங் புட்டா² ‘ஆமா’தி படிஜானந்தி. த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஏகந்தஸுக²ங் லோகங் ஜானங் பஸ்ஸங் விஹரதா²’தி? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி.
‘‘Evameva kho, poṭṭhapāda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘ekantasukhī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’ti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘ekantasukhī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’’ti? Te ce me evaṃ puṭṭhā ‘āmā’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto ekantasukhaṃ lokaṃ jānaṃ passaṃ viharathā’ti? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti.
‘‘த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஏகங் வா ரத்திங் ஏகங் வா தி³வஸங் உபட்³ட⁴ங் வா ரத்திங் உபட்³ட⁴ங் வா தி³வஸங் ஏகந்தஸுகி²ங் அத்தானங் ஸஞ்ஜானாதா²’தி? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி. த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஜானாத² – ‘‘அயங் மக்³கோ³ அயங் படிபதா³ ஏகந்தஸுக²ஸ்ஸ லோகஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாயா’தி? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி.
‘‘Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto ekaṃ vā rattiṃ ekaṃ vā divasaṃ upaḍḍhaṃ vā rattiṃ upaḍḍhaṃ vā divasaṃ ekantasukhiṃ attānaṃ sañjānāthā’ti? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto jānātha – ‘‘ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’ti? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti.
‘‘த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ யா தா தே³வதா ஏகந்தஸுக²ங் லோகங் உபபன்னா, தாஸங் பா⁴ஸமானானங் ஸத்³த³ங் ஸுணாத² – ‘‘ஸுப்படிபன்னாத்த², மாரிஸா, உஜுப்படிபன்னாத்த², மாரிஸா, ஏகந்தஸுக²ஸ்ஸ லோகஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய; மயம்பி ஹி, மாரிஸா, ஏவங்படிபன்னா ஏகந்தஸுக²ங் லோகங் உபபன்னா’’’தி? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி.
‘‘Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto yā tā devatā ekantasukhaṃ lokaṃ upapannā, tāsaṃ bhāsamānānaṃ saddaṃ suṇātha – ‘‘suppaṭipannāttha, mārisā, ujuppaṭipannāttha, mārisā, ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāya; mayampi hi, mārisā, evaṃpaṭipannā ekantasukhaṃ lokaṃ upapannā’’’ti? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti.
‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, பொட்ட²பாத³, நனு ஏவங் ஸந்தே தேஸங் ஸமணப்³ராஹ்மணானங் அப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி? ‘‘அத்³தா⁴ கோ², ப⁴ந்தே, ஏவங் ஸந்தே தேஸங் ஸமணப்³ராஹ்மணானங் அப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, poṭṭhapāda, nanu evaṃ sante tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
427. ‘‘ஸெய்யதா²பி, பொட்ட²பாத³, புரிஸோ சாதுமஹாபதே² நிஸ்ஸேணிங் கரெய்ய பாஸாத³ஸ்ஸ ஆரோஹணாய. தமேனங் ஏவங் வதெ³ய்யுங் – ‘அம்போ⁴ புரிஸ, யஸ்ஸ த்வங் 27 பாஸாத³ஸ்ஸ ஆரோஹணாய நிஸ்ஸேணிங் கரோஸி, ஜானாஸி தங் பாஸாத³ங் புரத்தி²மாய வா தி³ஸாய த³க்கி²ணாய வா தி³ஸாய பச்சி²மாய வா தி³ஸாய உத்தராய வா தி³ஸாய உச்சோ வா நீசோ வா மஜ்ஜி²மோ வா’தி? இதி புட்டோ² ‘நோ’தி வதெ³ய்ய. தமேனங் ஏவங் வதெ³ய்யுங் – ‘அம்போ⁴ புரிஸ, யங் த்வங் ந ஜானாஸி ந பஸ்ஸஸி, தஸ்ஸ த்வங் பாஸாத³ஸ்ஸ ஆரோஹணாய நிஸ்ஸேணிங் கரோஸீ’தி? இதி புட்டோ² ‘ஆமா’தி வதெ³ய்ய.
427. ‘‘Seyyathāpi, poṭṭhapāda, puriso cātumahāpathe nisseṇiṃ kareyya pāsādassa ārohaṇāya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yassa tvaṃ 28 pāsādassa ārohaṇāya nisseṇiṃ karosi, jānāsi taṃ pāsādaṃ puratthimāya vā disāya dakkhiṇāya vā disāya pacchimāya vā disāya uttarāya vā disāya ucco vā nīco vā majjhimo vā’ti? Iti puṭṭho ‘no’ti vadeyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ na jānāsi na passasi, tassa tvaṃ pāsādassa ārohaṇāya nisseṇiṃ karosī’ti? Iti puṭṭho ‘āmā’ti vadeyya.
‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, பொட்ட²பாத³, நனு ஏவங் ஸந்தே தஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ அப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி? ‘‘அத்³தா⁴ கோ², ப⁴ந்தே, ஏவங் ஸந்தே தஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ அப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, poṭṭhapāda, nanu evaṃ sante tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
‘‘ஏவமேவ கோ², பொட்ட²பாத³, யே தே ஸமணப்³ராஹ்மணா ஏவங்வாதி³னோ ஏவங்தி³ட்டி²னோ – ‘ஏகந்தஸுகீ² அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’தி. த்யாஹங் உபஸங்கமித்வா ஏவங் வதா³மி – ‘ஸச்சங் கிர தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஏவங்வாதி³னோ ஏவங்தி³ட்டி²னோ – ‘‘ஏகந்தஸுகீ² அத்தா ஹோதி அரோகோ³ பரங் மரணா’தி ? தே சே மே ஏவங் புட்டா² ‘ஆமா’தி படிஜானந்தி. த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஏகந்தஸுக²ங் லோகங் ஜானங் பஸ்ஸங் விஹரதா²’தி? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி.
‘‘Evameva kho, poṭṭhapāda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘ekantasukhī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’ti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe āyasmanto evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘ekantasukhī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’ti ? Te ce me evaṃ puṭṭhā ‘āmā’ti paṭijānanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto ekantasukhaṃ lokaṃ jānaṃ passaṃ viharathā’ti? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti.
‘‘த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஏகங் வா ரத்திங் ஏகங் வா தி³வஸங் உபட்³ட⁴ங் வா ரத்திங் உபட்³ட⁴ங் வா தி³வஸங் ஏகந்தஸுகி²ங் அத்தானங் ஸஞ்ஜானாதா²’தி? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி. த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ ஜானாத² அயங் மக்³கோ³ அயங் படிபதா³ ஏகந்தஸுக²ஸ்ஸ லோகஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாயா’தி? இதி புட்டா² ‘நோ’தி வத³ந்தி.
‘‘Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto ekaṃ vā rattiṃ ekaṃ vā divasaṃ upaḍḍhaṃ vā rattiṃ upaḍḍhaṃ vā divasaṃ ekantasukhiṃ attānaṃ sañjānāthā’ti? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti. Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto jānātha ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’ti? Iti puṭṭhā ‘no’ti vadanti.
‘‘த்யாஹங் ஏவங் வதா³மி – ‘அபி பன தும்ஹே ஆயஸ்மந்தோ யா தா தே³வதா ஏகந்தஸுக²ங் லோகங் உபபன்னா’ தாஸங் தே³வதானங் பா⁴ஸமானானங் ஸத்³த³ங் ஸுணாத²- ‘‘ஸுப்படிபன்னாத்த², மாரிஸா, உஜுப்படிபன்னாத்த² , மாரிஸா, ஏகந்தஸுக²ஸ்ஸ லோகஸ்ஸ ஸச்சி²கிரியாய; மயம்பி ஹி, மாரிஸா, ஏவங் படிபன்னா ஏகந்தஸுக²ங் லோகங் உபபன்னா’தி? இதி புட்டா² ‘‘நோ’’தி வத³ந்தி.
‘‘Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘api pana tumhe āyasmanto yā tā devatā ekantasukhaṃ lokaṃ upapannā’ tāsaṃ devatānaṃ bhāsamānānaṃ saddaṃ suṇātha- ‘‘suppaṭipannāttha, mārisā, ujuppaṭipannāttha , mārisā, ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāya; mayampi hi, mārisā, evaṃ paṭipannā ekantasukhaṃ lokaṃ upapannā’ti? Iti puṭṭhā ‘‘no’’ti vadanti.
‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, பொட்ட²பாத³, நனு ஏவங் ஸந்தே தேஸங் ஸமணப்³ராஹ்மணானங் அப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி? ‘‘அத்³தா⁴ கோ², ப⁴ந்தே, ஏவங் ஸந்தே தேஸங் ஸமணப்³ராஹ்மணானங் அப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, poṭṭhapāda, nanu evaṃ sante tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
தயோ அத்தபடிலாபா⁴
Tayo attapaṭilābhā
428. ‘‘தயோ கோ² மே, பொட்ட²பாத³, அத்தபடிலாபா⁴ – ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴, மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴, அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴. கதமோ ச, பொட்ட²பாத³, ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴? ரூபீ சாதுமஹாபூ⁴திகோ கப³ளீகாராஹாரப⁴க்கோ² 29, அயங் ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴. கதமோ மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴? ரூபீ மனோமயோ ஸப்³ப³ங்க³பச்சங்கீ³ அஹீனிந்த்³ரியோ, அயங் மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴. கதமோ அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴? அரூபீ ஸஞ்ஞாமயோ, அயங் அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴.
428. ‘‘Tayo kho me, poṭṭhapāda, attapaṭilābhā – oḷāriko attapaṭilābho, manomayo attapaṭilābho, arūpo attapaṭilābho. Katamo ca, poṭṭhapāda, oḷāriko attapaṭilābho? Rūpī cātumahābhūtiko kabaḷīkārāhārabhakkho 30, ayaṃ oḷāriko attapaṭilābho. Katamo manomayo attapaṭilābho? Rūpī manomayo sabbaṅgapaccaṅgī ahīnindriyo, ayaṃ manomayo attapaṭilābho. Katamo arūpo attapaṭilābho? Arūpī saññāmayo, ayaṃ arūpo attapaṭilābho.
429. ‘‘ஓளாரிகஸ்ஸபி கோ² அஹங், பொட்ட²பாத³, அத்தபடிலாப⁴ஸ்ஸ பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேமி – யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²தி. ஸியா கோ² பன தே, பொட்ட²பாத³, ஏவமஸ்ஸ – ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதி, து³க்கோ² ச கோ² விஹாரோதி, ந கோ² பனேதங், பொட்ட²பாத³, ஏவங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸங்கிலேஸிகா சேவ த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா ச த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதி, பாமுஜ்ஜங் சேவ ப⁴விஸ்ஸதி பீதி ச பஸ்ஸத்³தி⁴ ச ஸதி ச ஸம்பஜஞ்ஞஞ்ச ஸுகோ² ச விஹாரோ.
429. ‘‘Oḷārikassapi kho ahaṃ, poṭṭhapāda, attapaṭilābhassa pahānāya dhammaṃ desemi – yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathāti. Siyā kho pana te, poṭṭhapāda, evamassa – saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati, dukkho ca kho vihāroti, na kho panetaṃ, poṭṭhapāda, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Saṃkilesikā ceva dhammā pahīyissanti, vodāniyā ca dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati, pāmujjaṃ ceva bhavissati pīti ca passaddhi ca sati ca sampajaññañca sukho ca vihāro.
430. ‘‘மனோமயஸ்ஸபி கோ² அஹங், பொட்ட²பாத³, அத்தபடிலாப⁴ஸ்ஸ பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேமி யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²தி . ஸியா கோ² பன தே, பொட்ட²பாத³, ஏவமஸ்ஸ – ‘ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதி, து³க்கோ² ச கோ² விஹாரோ’தி, ந கோ² பனேதங், பொட்ட²பாத³, ஏவங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸங்கிலேஸிகா சேவ த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா ச த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி , பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதி, பாமுஜ்ஜங் சேவ ப⁴விஸ்ஸதி பீதி ச பஸ்ஸத்³தி⁴ ச ஸதி ச ஸம்பஜஞ்ஞஞ்ச ஸுகோ² ச விஹாரோ.
430. ‘‘Manomayassapi kho ahaṃ, poṭṭhapāda, attapaṭilābhassa pahānāya dhammaṃ desemi yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathāti . Siyā kho pana te, poṭṭhapāda, evamassa – ‘saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati, dukkho ca kho vihāro’ti, na kho panetaṃ, poṭṭhapāda, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Saṃkilesikā ceva dhammā pahīyissanti, vodāniyā ca dhammā abhivaḍḍhissanti , paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati, pāmujjaṃ ceva bhavissati pīti ca passaddhi ca sati ca sampajaññañca sukho ca vihāro.
431. ‘‘அரூபஸ்ஸபி கோ² அஹங், பொட்ட²பாத³, அத்தபடிலாப⁴ஸ்ஸ பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேமி யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி , பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²தி. ஸியா கோ² பன தே, பொட்ட²பாத³, ஏவமஸ்ஸ – ‘ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதி, து³க்கோ² ச கோ² விஹாரோ’தி, ந கோ² பனேதங் , பொட்ட²பாத³, ஏவங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸங்கிலேஸிகா சேவ த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா ச த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதி, பாமுஜ்ஜங் சேவ ப⁴விஸ்ஸதி பீதி ச பஸ்ஸத்³தி⁴ ச ஸதி ச ஸம்பஜஞ்ஞஞ்ச ஸுகோ² ச விஹாரோ.
431. ‘‘Arūpassapi kho ahaṃ, poṭṭhapāda, attapaṭilābhassa pahānāya dhammaṃ desemi yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti , paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathāti. Siyā kho pana te, poṭṭhapāda, evamassa – ‘saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati, dukkho ca kho vihāro’ti, na kho panetaṃ , poṭṭhapāda, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Saṃkilesikā ceva dhammā pahīyissanti, vodāniyā ca dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati, pāmujjaṃ ceva bhavissati pīti ca passaddhi ca sati ca sampajaññañca sukho ca vihāro.
432. ‘‘பரே சே, பொட்ட²பாத³, அம்ஹே ஏவங் புச்செ²ய்யுங் – ‘கதமோ பன ஸோ, ஆவுஸோ , ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴, யஸ்ஸ தும்ஹே பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேத², யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²’தி, தேஸங் மயங் ஏவங் புட்டா² ஏவங் ப்³யாகரெய்யாம – ‘அயங் வா ஸோ, ஆவுஸோ, ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴, யஸ்ஸ மயங் பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேம, யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²’தி.
432. ‘‘Pare ce, poṭṭhapāda, amhe evaṃ puccheyyuṃ – ‘katamo pana so, āvuso , oḷāriko attapaṭilābho, yassa tumhe pahānāya dhammaṃ desetha, yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti, tesaṃ mayaṃ evaṃ puṭṭhā evaṃ byākareyyāma – ‘ayaṃ vā so, āvuso, oḷāriko attapaṭilābho, yassa mayaṃ pahānāya dhammaṃ desema, yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti.
433. ‘‘பரே சே, பொட்ட²பாத³, அம்ஹே ஏவங் புச்செ²ய்யுங் – ‘கதமோ பன ஸோ, ஆவுஸோ, மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴, யஸ்ஸ தும்ஹே பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேத², யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²’தி? தேஸங் மயங் ஏவங் புட்டா² ஏவங் ப்³யாகரெய்யாம – ‘அயங் வா ஸோ, ஆவுஸோ, மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴ யஸ்ஸ மயங் பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேம, யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி , பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²’தி.
433. ‘‘Pare ce, poṭṭhapāda, amhe evaṃ puccheyyuṃ – ‘katamo pana so, āvuso, manomayo attapaṭilābho, yassa tumhe pahānāya dhammaṃ desetha, yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti? Tesaṃ mayaṃ evaṃ puṭṭhā evaṃ byākareyyāma – ‘ayaṃ vā so, āvuso, manomayo attapaṭilābho yassa mayaṃ pahānāya dhammaṃ desema, yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti , paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti.
434. ‘‘பரே சே, பொட்ட²பாத³, அம்ஹே ஏவங் புச்செ²ய்யுங் – ‘கதமோ பன ஸோ, ஆவுஸோ, அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴, யஸ்ஸ தும்ஹே பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேத² , யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²’தி, தேஸங் மயங் ஏவங் புட்டா² ஏவங் ப்³யாகரெய்யாம – ‘அயங் வா ஸோ, ஆவுஸோ, அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴ யஸ்ஸ மயங் பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேம, யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²’தி.
434. ‘‘Pare ce, poṭṭhapāda, amhe evaṃ puccheyyuṃ – ‘katamo pana so, āvuso, arūpo attapaṭilābho, yassa tumhe pahānāya dhammaṃ desetha , yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti, tesaṃ mayaṃ evaṃ puṭṭhā evaṃ byākareyyāma – ‘ayaṃ vā so, āvuso, arūpo attapaṭilābho yassa mayaṃ pahānāya dhammaṃ desema, yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti.
‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, பொட்ட²பாத³, நனு ஏவங் ஸந்தே ஸப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி? ‘‘அத்³தா⁴ கோ², ப⁴ந்தே, ஏவங் ஸந்தே ஸப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, poṭṭhapāda, nanu evaṃ sante sappāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante sappāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
435. ‘‘ஸெய்யதா²பி, பொட்ட²பாத³, புரிஸோ நிஸ்ஸேணிங் கரெய்ய பாஸாத³ஸ்ஸ ஆரோஹணாய தஸ்ஸேவ பாஸாத³ஸ்ஸ ஹெட்டா². தமேனங் ஏவங் வதெ³ய்யுங் – ‘அம்போ⁴ புரிஸ, யஸ்ஸ த்வங் பாஸாத³ஸ்ஸ ஆரோஹணாய நிஸ்ஸேணிங் கரோஸி, ஜானாஸி தங் பாஸாத³ங், புரத்தி²மாய வா தி³ஸாய த³க்கி²ணாய வா தி³ஸாய பச்சி²மாய வா தி³ஸாய உத்தராய வா தி³ஸாய உச்சோ வா நீசோ வா மஜ்ஜி²மோ வா’தி? ஸோ ஏவங் வதெ³ய்ய – ‘அயங் வா ஸோ, ஆவுஸோ, பாஸாதோ³, யஸ்ஸாஹங் ஆரோஹணாய நிஸ்ஸேணிங் கரோமி, தஸ்ஸேவ பாஸாத³ஸ்ஸ ஹெட்டா²’தி.
435. ‘‘Seyyathāpi, poṭṭhapāda, puriso nisseṇiṃ kareyya pāsādassa ārohaṇāya tasseva pāsādassa heṭṭhā. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yassa tvaṃ pāsādassa ārohaṇāya nisseṇiṃ karosi, jānāsi taṃ pāsādaṃ, puratthimāya vā disāya dakkhiṇāya vā disāya pacchimāya vā disāya uttarāya vā disāya ucco vā nīco vā majjhimo vā’ti? So evaṃ vadeyya – ‘ayaṃ vā so, āvuso, pāsādo, yassāhaṃ ārohaṇāya nisseṇiṃ karomi, tasseva pāsādassa heṭṭhā’ti.
‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, பொட்ட²பாத³, நனு ஏவங் ஸந்தே தஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ ஸப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி? ‘‘அத்³தா⁴ கோ², ப⁴ந்தே, ஏவங் ஸந்தே தஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ ஸப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, poṭṭhapāda, nanu evaṃ sante tassa purisassa sappāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tassa purisassa sappāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
436. ‘‘ஏவமேவ கோ², பொட்ட²பாத³, பரே சே அம்ஹே ஏவங் புச்செ²ய்யுங் – ‘கதமோ பன ஸோ, ஆவுஸோ, ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴…பே॰… கதமோ பன ஸோ, ஆவுஸோ, மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴…பே॰… கதமோ பன ஸோ, ஆவுஸோ, அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴, யஸ்ஸ தும்ஹே பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேத², யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²’தி, தேஸங் மயங் ஏவங் புட்டா² ஏவங் ப்³யாகரெய்யாம – ‘அயங் வா ஸோ, ஆவுஸோ, அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴, யஸ்ஸ மயங் பஹானாய த⁴ம்மங் தே³ஸேம, யதா²படிபன்னானங் வோ ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா பஹீயிஸ்ஸந்தி, வோதா³னியா த⁴ம்மா அபி⁴வட்³டி⁴ஸ்ஸந்தி, பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தஞ்ச தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிஸ்ஸதா²’தி.
436. ‘‘Evameva kho, poṭṭhapāda, pare ce amhe evaṃ puccheyyuṃ – ‘katamo pana so, āvuso, oḷāriko attapaṭilābho…pe… katamo pana so, āvuso, manomayo attapaṭilābho…pe… katamo pana so, āvuso, arūpo attapaṭilābho, yassa tumhe pahānāya dhammaṃ desetha, yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti, tesaṃ mayaṃ evaṃ puṭṭhā evaṃ byākareyyāma – ‘ayaṃ vā so, āvuso, arūpo attapaṭilābho, yassa mayaṃ pahānāya dhammaṃ desema, yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti.
‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸி, பொட்ட²பாத³, நனு ஏவங் ஸந்தே ஸப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி? ‘‘அத்³தா⁴ கோ², ப⁴ந்தே, ஏவங் ஸந்தே ஸப்பாடிஹீரகதங் பா⁴ஸிதங் ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, poṭṭhapāda, nanu evaṃ sante sappāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante sappāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
437. ஏவங் வுத்தே சித்தோ ஹத்தி²ஸாரிபுத்தோ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘யஸ்மிங், ப⁴ந்தே, ஸமயே ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, மோக⁴ஸ்ஸ தஸ்மிங் ஸமயே மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, மோகோ⁴ அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி; ஓளாரிகோ வாஸ்ஸ அத்தபடிலாபோ⁴ தஸ்மிங் ஸமயே ஸச்சோ ஹோதி. யஸ்மிங், ப⁴ந்தே, ஸமயே மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, மோக⁴ஸ்ஸ தஸ்மிங் ஸமயே ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, மோகோ⁴ அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி; மனோமயோ வாஸ்ஸ அத்தபடிலாபோ⁴ தஸ்மிங் ஸமயே ஸச்சோ ஹோதி. யஸ்மிங், ப⁴ந்தே, ஸமயே அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, மோக⁴ஸ்ஸ தஸ்மிங் ஸமயே ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, மோகோ⁴ மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி; அரூபோ வாஸ்ஸ அத்தபடிலாபோ⁴ தஸ்மிங் ஸமயே ஸச்சோ ஹோதீ’’தி.
437. Evaṃ vutte citto hatthisāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yasmiṃ, bhante, samaye oḷāriko attapaṭilābho hoti, moghassa tasmiṃ samaye manomayo attapaṭilābho hoti, mogho arūpo attapaṭilābho hoti; oḷāriko vāssa attapaṭilābho tasmiṃ samaye sacco hoti. Yasmiṃ, bhante, samaye manomayo attapaṭilābho hoti, moghassa tasmiṃ samaye oḷāriko attapaṭilābho hoti, mogho arūpo attapaṭilābho hoti; manomayo vāssa attapaṭilābho tasmiṃ samaye sacco hoti. Yasmiṃ, bhante, samaye arūpo attapaṭilābho hoti, moghassa tasmiṃ samaye oḷāriko attapaṭilābho hoti, mogho manomayo attapaṭilābho hoti; arūpo vāssa attapaṭilābho tasmiṃ samaye sacco hotī’’ti.
‘‘யஸ்மிங், சித்த, ஸமயே ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி ; ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபொ⁴த்வேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. யஸ்மிங், சித்த, ஸமயே மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி; மனோமயோ அத்தபடிலாபொ⁴த்வேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. யஸ்மிங், சித்த, ஸமயே அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி; அரூபோ அத்தபடிலாபொ⁴த்வேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி.
‘‘Yasmiṃ, citta, samaye oḷāriko attapaṭilābho hoti, neva tasmiṃ samaye manomayo attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati, na arūpo attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati ; oḷāriko attapaṭilābhotveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati. Yasmiṃ, citta, samaye manomayo attapaṭilābho hoti, neva tasmiṃ samaye oḷāriko attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati, na arūpo attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati; manomayo attapaṭilābhotveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati. Yasmiṃ, citta, samaye arūpo attapaṭilābho hoti, neva tasmiṃ samaye oḷāriko attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati, na manomayo attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati; arūpo attapaṭilābhotveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati.
438. ‘‘ஸசே தங், சித்த, ஏவங் புச்செ²ய்யுங் – ‘அஹோஸி த்வங் அதீதமத்³தா⁴னங், ந த்வங் நாஹோஸி; ப⁴விஸ்ஸஸி த்வங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், ந த்வங் ந ப⁴விஸ்ஸஸி; அத்தி² த்வங் ஏதரஹி, ந த்வங் நத்தீ²’தி, ஏவங் புட்டோ² த்வங், சித்த, கிந்தி ப்³யாகரெய்யாஸீ’’தி?
438. ‘‘Sace taṃ, citta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘ahosi tvaṃ atītamaddhānaṃ, na tvaṃ nāhosi; bhavissasi tvaṃ anāgatamaddhānaṃ, na tvaṃ na bhavissasi; atthi tvaṃ etarahi, na tvaṃ natthī’ti, evaṃ puṭṭho tvaṃ, citta, kinti byākareyyāsī’’ti?
‘‘ஸசே மங், ப⁴ந்தே, ஏவங் புச்செ²ய்யுங் – ‘அஹோஸி த்வங் அதீதமத்³தா⁴னங், ந த்வங் ந அஹோஸி; ப⁴விஸ்ஸஸி த்வங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், ந த்வங் ந ப⁴விஸ்ஸஸி; அத்தி² த்வங் ஏதரஹி, ந த்வங் நத்தீ²’தி. ஏவங் புட்டோ² அஹங், ப⁴ந்தே, ஏவங் ப்³யாகரெய்யங் – ‘அஹோஸாஹங் அதீதமத்³தா⁴னங், நாஹங் ந அஹோஸிங்; ப⁴விஸ்ஸாமஹங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், நாஹங் ந ப⁴விஸ்ஸாமி; அத்தா²ஹங் ஏதரஹி, நாஹங் நத்தீ²’தி. ஏவங் புட்டோ² அஹங், ப⁴ந்தே, ஏவங் ப்³யாகரெய்ய’’ந்தி.
‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘ahosi tvaṃ atītamaddhānaṃ, na tvaṃ na ahosi; bhavissasi tvaṃ anāgatamaddhānaṃ, na tvaṃ na bhavissasi; atthi tvaṃ etarahi, na tvaṃ natthī’ti. Evaṃ puṭṭho ahaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘ahosāhaṃ atītamaddhānaṃ, nāhaṃ na ahosiṃ; bhavissāmahaṃ anāgatamaddhānaṃ, nāhaṃ na bhavissāmi; atthāhaṃ etarahi, nāhaṃ natthī’ti. Evaṃ puṭṭho ahaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
‘‘ஸசே பன தங், சித்த, ஏவங் புச்செ²ய்யுங் – ‘யோ தே அஹோஸி அதீதோ அத்தபடிலாபோ⁴, ஸோவ 31 தே அத்தபடிலாபோ⁴ ஸச்சோ, மோகோ⁴ அனாக³தோ, மோகோ⁴ பச்சுப்பன்னோ? யோ 32 தே ப⁴விஸ்ஸதி அனாக³தோ அத்தபடிலாபோ⁴, ஸோவ தே அத்தபடிலாபோ⁴ ஸச்சோ, மோகோ⁴ அதீதோ, மோகோ⁴ பச்சுப்பன்னோ? யோ 33 தே ஏதரஹி பச்சுப்பன்னோ அத்தபடிலாபோ⁴, ஸோவ 34 தே அத்தபடிலாபோ⁴ ஸச்சோ, மோகோ⁴ அதீதோ, மோகோ⁴ அனாக³தோ’தி. ஏவங் புட்டோ² த்வங், சித்த, கிந்தி ப்³யாகரெய்யாஸீ’’தி?
‘‘Sace pana taṃ, citta, evaṃ puccheyyuṃ – ‘yo te ahosi atīto attapaṭilābho, sova 35 te attapaṭilābho sacco, mogho anāgato, mogho paccuppanno? Yo 36 te bhavissati anāgato attapaṭilābho, sova te attapaṭilābho sacco, mogho atīto, mogho paccuppanno? Yo 37 te etarahi paccuppanno attapaṭilābho, sova 38 te attapaṭilābho sacco, mogho atīto, mogho anāgato’ti. Evaṃ puṭṭho tvaṃ, citta, kinti byākareyyāsī’’ti?
‘‘ஸசே பன மங், ப⁴ந்தே, ஏவங் புச்செ²ய்யுங் – ‘யோ தே அஹோஸி அதீதோ அத்தபடிலாபோ⁴, ஸோவ தே அத்தபடிலாபோ⁴ ஸச்சோ, மோகோ⁴ அனாக³தோ, மோகோ⁴ பச்சுப்பன்னோ. யோ தே ப⁴விஸ்ஸதி அனாக³தோ அத்தபடிலாபோ⁴, ஸோவ தே அத்தபடிலாபோ⁴ ஸச்சோ, மோகோ⁴ அதீதோ, மோகோ⁴ பச்சுப்பன்னோ. யோ தே ஏதரஹி பச்சுப்பன்னோ அத்தபடிலாபோ⁴, ஸோவ தே அத்தபடிலாபோ⁴ ஸச்சோ, மோகோ⁴ அதீதோ, மோகோ⁴ அனாக³தோ’தி. ஏவங் புட்டோ² அஹங், ப⁴ந்தே, ஏவங் ப்³யாகரெய்யங் – ‘யோ மே அஹோஸி அதீதோ அத்தபடிலாபோ⁴, ஸோவ மே அத்தபடிலாபோ⁴ தஸ்மிங் ஸமயே ஸச்சோ அஹோஸி, மோகோ⁴ அனாக³தோ, மோகோ⁴ பச்சுப்பன்னோ. யோ மே ப⁴விஸ்ஸதி அனாக³தோ அத்தபடிலாபோ⁴, ஸோவ மே அத்தபடிலாபோ⁴ தஸ்மிங் ஸமயே ஸச்சோ ப⁴விஸ்ஸதி, மோகோ⁴ அதீதோ, மோகோ⁴ பச்சுப்பன்னோ. யோ மே ஏதரஹி பச்சுப்பன்னோ அத்தபடிலாபோ⁴, ஸோவ மே அத்தபடிலாபோ⁴ ஸச்சோ, மோகோ⁴ அதீதோ, மோகோ⁴ அனாக³தோ’தி. ஏவங் புட்டோ² அஹங், ப⁴ந்தே, ஏவங் ப்³யாகரெய்ய’’ந்தி.
‘‘Sace pana maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘yo te ahosi atīto attapaṭilābho, sova te attapaṭilābho sacco, mogho anāgato, mogho paccuppanno. Yo te bhavissati anāgato attapaṭilābho, sova te attapaṭilābho sacco, mogho atīto, mogho paccuppanno. Yo te etarahi paccuppanno attapaṭilābho, sova te attapaṭilābho sacco, mogho atīto, mogho anāgato’ti. Evaṃ puṭṭho ahaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘yo me ahosi atīto attapaṭilābho, sova me attapaṭilābho tasmiṃ samaye sacco ahosi, mogho anāgato, mogho paccuppanno. Yo me bhavissati anāgato attapaṭilābho, sova me attapaṭilābho tasmiṃ samaye sacco bhavissati, mogho atīto, mogho paccuppanno. Yo me etarahi paccuppanno attapaṭilābho, sova me attapaṭilābho sacco, mogho atīto, mogho anāgato’ti. Evaṃ puṭṭho ahaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti.
439. ‘‘ஏவமேவ கோ², சித்த, யஸ்மிங் ஸமயே ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴ த்வேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. யஸ்மிங், சித்த, ஸமயே மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி…பே॰… யஸ்மிங், சித்த, ஸமயே அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி; அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴ த்வேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி.
439. ‘‘Evameva kho, citta, yasmiṃ samaye oḷāriko attapaṭilābho hoti, neva tasmiṃ samaye manomayo attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati, na arūpo attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati. Oḷāriko attapaṭilābho tveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati. Yasmiṃ, citta, samaye manomayo attapaṭilābho hoti…pe… yasmiṃ, citta, samaye arūpo attapaṭilābho hoti, neva tasmiṃ samaye oḷāriko attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati, na manomayo attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati; arūpo attapaṭilābho tveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati.
440. ‘‘ஸெய்யதா²பி, சித்த, க³வா கீ²ரங், கீ²ரம்ஹா த³தி⁴, த³தி⁴ம்ஹா நவனீதங், நவனீதம்ஹா ஸப்பி, ஸப்பிம்ஹா ஸப்பிமண்டோ³. யஸ்மிங் ஸமயே கீ²ரங் ஹோதி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே த³தீ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந நவனீதந்தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந ஸப்பீதி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந ஸப்பிமண்டோ³தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி; கீ²ரங் த்வேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. யஸ்மிங் ஸமயே த³தி⁴ ஹோதி…பே॰… நவனீதங் ஹோதி… ஸப்பி ஹோதி… ஸப்பிமண்டோ³ ஹோதி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே கீ²ரந்தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந த³தீ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந நவனீதந்தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந ஸப்பீதி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி; ஸப்பிமண்டோ³ த்வேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. ஏவமேவ கோ², சித்த, யஸ்மிங் ஸமயே ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி…பே॰… யஸ்மிங், சித்த, ஸமயே மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி…பே॰… யஸ்மிங், சித்த, ஸமயே அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴ ஹோதி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி, ந மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴தி ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி; அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴ த்வேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி. இமா கோ² சித்த, லோகஸமஞ்ஞா லோகனிருத்தியோ லோகவோஹாரா லோகபஞ்ஞத்தியோ , யாஹி ததா²க³தோ வோஹரதி அபராமஸ’’ந்தி.
440. ‘‘Seyyathāpi, citta, gavā khīraṃ, khīramhā dadhi, dadhimhā navanītaṃ, navanītamhā sappi, sappimhā sappimaṇḍo. Yasmiṃ samaye khīraṃ hoti, neva tasmiṃ samaye dadhīti saṅkhaṃ gacchati, na navanītanti saṅkhaṃ gacchati, na sappīti saṅkhaṃ gacchati, na sappimaṇḍoti saṅkhaṃ gacchati; khīraṃ tveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati. Yasmiṃ samaye dadhi hoti…pe… navanītaṃ hoti… sappi hoti… sappimaṇḍo hoti, neva tasmiṃ samaye khīranti saṅkhaṃ gacchati, na dadhīti saṅkhaṃ gacchati, na navanītanti saṅkhaṃ gacchati, na sappīti saṅkhaṃ gacchati; sappimaṇḍo tveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati. Evameva kho, citta, yasmiṃ samaye oḷāriko attapaṭilābho hoti…pe… yasmiṃ, citta, samaye manomayo attapaṭilābho hoti…pe… yasmiṃ, citta, samaye arūpo attapaṭilābho hoti, neva tasmiṃ samaye oḷāriko attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati, na manomayo attapaṭilābhoti saṅkhaṃ gacchati; arūpo attapaṭilābho tveva tasmiṃ samaye saṅkhaṃ gacchati. Imā kho citta, lokasamaññā lokaniruttiyo lokavohārā lokapaññattiyo , yāhi tathāgato voharati aparāmasa’’nti.
441. ஏவங் வுத்தே, பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘அபி⁴க்கந்தங், ப⁴ந்தே! அபி⁴க்கந்தங், ப⁴ந்தே, ஸெய்யதா²பி, ப⁴ந்தே, நிக்குஜ்ஜிதங் வா உக்குஜ்ஜெய்ய, படிச்ச²ன்னங் வா விவரெய்ய, மூள்ஹஸ்ஸ வா மக்³க³ங் ஆசிக்கெ²ய்ய, அந்த⁴காரே வா தேலபஜ்ஜோதங் தா⁴ரெய்ய – ‘சக்கு²மந்தோ ரூபானி த³க்க²ந்தீ’தி. ஏவமேவங் ப⁴க³வதா அனேகபரியாயேன த⁴ம்மோ பகாஸிதோ. ஏஸாஹங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வந்தங் ஸரணங் க³ச்சா²மி த⁴ம்மஞ்ச பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஞ்ச. உபாஸகங் மங் ப⁴க³வா தா⁴ரேது அஜ்ஜதக்³கே³ பாணுபேதங் ஸரணங் க³த’’ந்தி.
441. Evaṃ vutte, poṭṭhapādo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante! Abhikkantaṃ, bhante, seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti. Evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
சித்தஹத்தி²ஸாரிபுத்தஉபஸம்பதா³
Cittahatthisāriputtaupasampadā
442. சித்தோ பன ஹத்தி²ஸாரிபுத்தோ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘அபி⁴க்கந்தங், ப⁴ந்தே; அபி⁴க்கந்தங், ப⁴ந்தே! ஸெய்யதா²பி, ப⁴ந்தே, நிக்குஜ்ஜிதங் வா உக்குஜ்ஜெய்ய, படிச்ச²ன்னங் வா விவரெய்ய, மூள்ஹஸ்ஸ வா மக்³க³ங் ஆசிக்கெ²ய்ய, அந்த⁴காரே வா தேலபஜ்ஜோதங் தா⁴ரெய்ய – ‘சக்கு²மந்தோ ரூபானி த³க்க²ந்தீ’தி. ஏவமேவங் ப⁴க³வதா அனேகபரியாயேன த⁴ம்மோ பகாஸிதோ. ஏஸாஹங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வந்தங் ஸரணங் க³ச்சா²மி த⁴ம்மஞ்ச பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஞ்ச. லபெ⁴ய்யாஹங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதோ ஸந்திகே பப்³ப³ஜ்ஜங், லபெ⁴ய்யங் உபஸம்பத³’’ந்தி.
442. Citto pana hatthisāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante; abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti. Evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti.
443. அலத்த² கோ² சித்தோ ஹத்தி²ஸாரிபுத்தோ ப⁴க³வதோ ஸந்திகே பப்³ப³ஜ்ஜங், அலத்த² உபஸம்பத³ங். அசிரூபஸம்பன்னோ கோ² பனாயஸ்மா சித்தோ ஹத்தி²ஸாரிபுத்தோ ஏகோ வூபகட்டோ² அப்பமத்தோ ஆதாபீ பஹிதத்தோ விஹரந்தோ ந சிரஸ்ஸேவ – யஸ்ஸத்தா²ய குலபுத்தா ஸம்மதே³வ அகா³ரஸ்மா அனகா³ரியங் பப்³ப³ஜந்தி, தத³னுத்தரங் – ப்³ரஹ்மசரியபரியோஸானங் தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹாஸி. ‘கீ²ணா ஜாதி, வுஸிதங் ப்³ரஹ்மசரியங், கதங் கரணீயங், நாபரங் இத்த²த்தாயா’தி – அப்³ப⁴ஞ்ஞாஸி. அஞ்ஞதரோ கோ² பனாயஸ்மா சித்தோ ஹத்தி²ஸாரிபுத்தோ அரஹதங் அஹோஸீதி.
443. Alattha kho citto hatthisāriputto bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno kho panāyasmā citto hatthisāriputto eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto na cirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti – abbhaññāsi. Aññataro kho panāyasmā citto hatthisāriputto arahataṃ ahosīti.
பொட்ட²பாத³ஸுத்தங் நிட்டி²தங் நவமங்.
Poṭṭhapādasuttaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / 9. பொட்ட²பாத³ஸுத்தவண்ணனா • 9. Poṭṭhapādasuttavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 9. பொட்ட²பாத³ஸுத்தவண்ணனா • 9. Poṭṭhapādasuttavaṇṇanā