Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) |
9. பொட்ட²பாத³ஸுத்தவண்ணனா
9. Poṭṭhapādasuttavaṇṇanā
பொட்ட²பாத³பரிப்³பா³ஜகவத்து²வண்ணனா
Poṭṭhapādaparibbājakavatthuvaṇṇanā
406. ஏவங் மே ஸுத்தங்…பே॰… ஸாவத்தி²யந்தி பொட்ட²பாத³ஸுத்தங். தத்ராயங் அபுப்³ப³பத³வண்ணனா. ஸாவத்தி²யங் விஹரதி ஜேதவனே அனாத²பிண்டி³கஸ்ஸ ஆராமேதி ஸாவத்தி²ங் உபனிஸ்ஸாய யோ ஜேதஸ்ஸ குமாரஸ்ஸ வனே அனாத²பிண்டி³கேன க³ஹபதினா ஆராமோ காரிதோ, தத்த² விஹரதி. பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோதி நாமேன பொட்ட²பாதோ³ நாம ச²ன்னபரிப்³பா³ஜகோ. ஸோ கிர கி³ஹிகாலே ப்³ராஹ்மணமஹாஸாலோ காமேஸுஆதீ³னவங் தி³ஸ்வா சத்தாலீஸகோடிபரிமாணங் போ⁴க³க்க²ந்த⁴ங் பஹாய பப்³ப³ஜித்வா தித்தி²யானங் க³ணாசரியோ ஜாதோ. ஸமயங் பவத³ந்தி எத்தா²தி ஸமயப்பவாத³கோ, தஸ்மிங் கிர டா²னே சங்கீதாருக்க²பொக்க²ரஸாதிப்பபு⁴தயோ ப்³ராஹ்மணா நிக³ண்ட²அசேலகபரிப்³பா³ஜகாத³யோ ச பப்³ப³ஜிதா ஸன்னிபதித்வா அத்தனோ அத்தனோ ஸமயங் வத³ந்தி கதெ²ந்தி தீ³பெந்தி, தஸ்மா ஸோ ஆராமோ ஸமயப்பவாத³கோதி வுச்சதி. ஸ்வேவ ச திந்து³காசீரஸங்கா²தாய திம்ப³ரூருக்க²பந்தியா பரிக்கி²த்தத்தா திந்து³காசீரோ. யஸ்மா பனெத்த² பட²மங் ஏகாவ ஸாலா அஹோஸி, பச்சா² மஹாபுஞ்ஞங் பரிப்³பா³ஜகங் நிஸ்ஸாய ப³ஹூ ஸாலா கதா. தஸ்மா தமேவ ஏகங் ஸாலங் உபாதா³ய லத்³த⁴னாமவஸேன ஏகஸாலகோதி வுச்சதி. மல்லிகாய பன பஸேனதி³ரஞ்ஞோ தே³வியா உய்யானபூ⁴தோ ஸோ புப்ப²ப²லஸம்பன்னோ ஆராமோதி கத்வா மல்லிகாய ஆராமோதி ஸங்க்²யங் க³தோ. தஸ்மிங் ஸமயப்பவாத³கே திந்து³காசீரே ஏகஸாலகே மல்லிகாய ஆராமே.
406.Evaṃme suttaṃ…pe… sāvatthiyanti poṭṭhapādasuttaṃ. Tatrāyaṃ apubbapadavaṇṇanā. Sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāmeti sāvatthiṃ upanissāya yo jetassa kumārassa vane anāthapiṇḍikena gahapatinā ārāmo kārito, tattha viharati. Poṭṭhapādo paribbājakoti nāmena poṭṭhapādo nāma channaparibbājako. So kira gihikāle brāhmaṇamahāsālo kāmesuādīnavaṃ disvā cattālīsakoṭiparimāṇaṃ bhogakkhandhaṃ pahāya pabbajitvā titthiyānaṃ gaṇācariyo jāto. Samayaṃ pavadanti etthāti samayappavādako, tasmiṃ kira ṭhāne caṅkītārukkhapokkharasātippabhutayo brāhmaṇā nigaṇṭhaacelakaparibbājakādayo ca pabbajitā sannipatitvā attano attano samayaṃ vadanti kathenti dīpenti, tasmā so ārāmo samayappavādakoti vuccati. Sveva ca tindukācīrasaṅkhātāya timbarūrukkhapantiyā parikkhittattā tindukācīro. Yasmā panettha paṭhamaṃ ekāva sālā ahosi, pacchā mahāpuññaṃ paribbājakaṃ nissāya bahū sālā katā. Tasmā tameva ekaṃ sālaṃ upādāya laddhanāmavasena ekasālakoti vuccati. Mallikāya pana pasenadirañño deviyā uyyānabhūto so pupphaphalasampanno ārāmoti katvā mallikāya ārāmoti saṅkhyaṃ gato. Tasmiṃ samayappavādake tindukācīre ekasālake mallikāya ārāme.
படிவஸதீதி நிவாஸபா²ஸுதாய வஸதி. அதே²கதி³வஸங் ப⁴க³வா பச்சூஸஸமயே ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங் பத்த²ரித்வா லோகங் பரிக்³க³ண்ஹந்தோ ஞாணஜாலஸ்ஸ அந்தோக³தங் பரிப்³பா³ஜகங் தி³ஸ்வா – ‘‘அயங் பொட்ட²பாதோ³ மய்ஹங் ஞாணஜாலே பஞ்ஞாயதி, கின்னு கோ² ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி உபபரிக்க²ந்தோ அத்³த³ஸ – ‘‘அஹங் அஜ்ஜ தத்த² க³மிஸ்ஸாமி, அத² மங் பொட்ட²பாதோ³ நிரோத⁴ஞ்ச நிரோத⁴வுட்டா²னஞ்ச புச்சி²ஸ்ஸதி, தஸ்ஸாஹங் ஸப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் ஞாணேன ஸங்ஸந்தி³த்வா தது³ப⁴யங் கதெ²ஸ்ஸாமி, அத² ஸோ கதிபாஹச்சயேன சித்தங் ஹத்தி²ஸாரிபுத்தங் க³ஹெத்வா மம ஸந்திகங் ஆக³மிஸ்ஸதி, தேஸமஹங் த⁴ம்மங் தே³ஸெஸ்ஸாமி, தே³ஸனாவஸானே பொட்ட²பாதோ³ மங் ஸரணங் க³மிஸ்ஸதி, சித்தோ ஹத்தி²ஸாரிபுத்தோ மம ஸந்திகே பப்³ப³ஜித்வா அரஹத்தங் பாபுணிஸ்ஸதீ’’தி. ததோ பாதோவ ஸரீரபடிஜக்³க³னங் கத்வா ஸுரத்தது³பட்டங் நிவாஸெத்வா விஜ்ஜுலதாஸதி³ஸங் காயப³ந்த⁴னங் ப³ந்தி⁴த்வா யுக³ந்த⁴ரபப்³ப³தங் பரிக்கி²பித்வா டி²தமஹாமேக⁴ங் விய மேக⁴வண்ணங் பங்ஸுகூலங் ஏகங்ஸவரக³தங் கத்வா பச்சக்³க⁴ங் ஸேலமயபத்தங் வாமஅங்ஸகூடே லக்³கெ³த்வா ஸாவத்தி²ங் பிண்டா³ய பவிஸிஸ்ஸாமீதி ஸீஹோ விய ஹிமவந்தபாதா³ விஹாரா நிக்க²மி. இமமத்த²ங் ஸந்தா⁴ய – ‘‘அத² கோ² ப⁴க³வா’’திஆதி³ வுத்தங்.
Paṭivasatīti nivāsaphāsutāya vasati. Athekadivasaṃ bhagavā paccūsasamaye sabbaññutaññāṇaṃ pattharitvā lokaṃ pariggaṇhanto ñāṇajālassa antogataṃ paribbājakaṃ disvā – ‘‘ayaṃ poṭṭhapādo mayhaṃ ñāṇajāle paññāyati, kinnu kho bhavissatī’’ti upaparikkhanto addasa – ‘‘ahaṃ ajja tattha gamissāmi, atha maṃ poṭṭhapādo nirodhañca nirodhavuṭṭhānañca pucchissati, tassāhaṃ sabbabuddhānaṃ ñāṇena saṃsanditvā tadubhayaṃ kathessāmi, atha so katipāhaccayena cittaṃ hatthisāriputtaṃ gahetvā mama santikaṃ āgamissati, tesamahaṃ dhammaṃ desessāmi, desanāvasāne poṭṭhapādo maṃ saraṇaṃ gamissati, citto hatthisāriputto mama santike pabbajitvā arahattaṃ pāpuṇissatī’’ti. Tato pātova sarīrapaṭijagganaṃ katvā surattadupaṭṭaṃ nivāsetvā vijjulatāsadisaṃ kāyabandhanaṃ bandhitvā yugandharapabbataṃ parikkhipitvā ṭhitamahāmeghaṃ viya meghavaṇṇaṃ paṃsukūlaṃ ekaṃsavaragataṃ katvā paccagghaṃ selamayapattaṃ vāmaaṃsakūṭe laggetvā sāvatthiṃ piṇḍāya pavisissāmīti sīho viya himavantapādā vihārā nikkhami. Imamatthaṃ sandhāya – ‘‘atha kho bhagavā’’tiādi vuttaṃ.
407. ஏதத³ஹோஸீதி நக³ரத்³வாரஸமீபங் க³ந்த்வா அத்தனோ ருசிவஸேன ஸூரியங் ஓலோகெத்வா அதிப்பக³பா⁴வமேவ தி³ஸ்வா ஏதங் அஹோஸி. யங்னூனாஹந்தி ஸங்ஸயபரிதீ³பனோ விய நிபாதோ, பு³த்³தா⁴னஞ்ச ஸங்ஸயோ நாம நத்தி² – ‘‘இத³ங் கரிஸ்ஸாம, இத³ங் ந கரிஸ்ஸாம, இமஸ்ஸ த⁴ம்மங் தே³ஸெஸ்ஸாம, இமஸ்ஸ ந தே³ஸெஸ்ஸாமா’’தி ஏவங் பரிவிதக்கபுப்³ப³பா⁴கோ³ பனேஸ ஸப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் லப்³ப⁴தி. தேனாஹ – ‘‘யங்னூனாஹ’’ந்தி, யதி³ பனாஹந்தி அத்தோ².
407.Etadahosīti nagaradvārasamīpaṃ gantvā attano rucivasena sūriyaṃ oloketvā atippagabhāvameva disvā etaṃ ahosi. Yaṃnūnāhanti saṃsayaparidīpano viya nipāto, buddhānañca saṃsayo nāma natthi – ‘‘idaṃ karissāma, idaṃ na karissāma, imassa dhammaṃ desessāma, imassa na desessāmā’’ti evaṃ parivitakkapubbabhāgo panesa sabbabuddhānaṃ labbhati. Tenāha – ‘‘yaṃnūnāha’’nti, yadi panāhanti attho.
408. உன்னாதி³னியாதி உச்சங் நத³மானாய, ஏவங் நத³மானாய சஸ்ஸா உத்³த⁴ங் க³மனவஸேன உச்சோ, தி³ஸாஸு பத்த²டவஸேன மஹா ஸத்³தோ³தி உச்சாஸத்³த³மஹாஸத்³தா³ய, தேஸஞ்ஹி பரிப்³பா³ஜகானங் பாதோவ வுட்டா²ய கத்தப்³ப³ங் நாம சேதியவத்தங் வா போ³தி⁴வத்தங் வா ஆசரியுபஜ்ஜா²யவத்தங் வா யோனிஸோ மனஸிகாரோ வா நத்தி². தேன தே பாதோவ வுட்டா²ய பா³லாதபே நிஸின்னா – ‘‘இமஸ்ஸ ஹத்தோ² ஸோப⁴னோ, இமஸ்ஸ பாதோ³’’தி ஏவங் அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ ஹத்த²பாதா³தீ³னி வா ஆரப்³ப⁴, இத்தி²புரிஸதா³ரகதா³ரிகாதீ³னங் வண்ணே வா, அஞ்ஞங் வா காமஸ்ஸாத³ப⁴வஸ்ஸாதா³தி³வத்து²ங் ஆரப்³ப⁴ கத²ங் ஸமுட்டா²பெத்வா அனுபுப்³பே³ன ராஜகதா²தி³அனேகவித⁴ங் திரச்சா²னகத²ங் கதெ²ந்தி. தேன வுத்தங் – ‘‘உன்னாதி³னியா உச்சாஸத்³த³மஹாஸத்³தா³ய அனேகவிஹிதங் திரச்சா²னகத²ங் கதெ²ந்தியா’’தி.
408.Unnādiniyāti uccaṃ nadamānāya, evaṃ nadamānāya cassā uddhaṃ gamanavasena ucco, disāsu patthaṭavasena mahā saddoti uccāsaddamahāsaddāya, tesañhi paribbājakānaṃ pātova vuṭṭhāya kattabbaṃ nāma cetiyavattaṃ vā bodhivattaṃ vā ācariyupajjhāyavattaṃ vā yoniso manasikāro vā natthi. Tena te pātova vuṭṭhāya bālātape nisinnā – ‘‘imassa hattho sobhano, imassa pādo’’ti evaṃ aññamaññassa hatthapādādīni vā ārabbha, itthipurisadārakadārikādīnaṃ vaṇṇe vā, aññaṃ vā kāmassādabhavassādādivatthuṃ ārabbha kathaṃ samuṭṭhāpetvā anupubbena rājakathādianekavidhaṃ tiracchānakathaṃ kathenti. Tena vuttaṃ – ‘‘unnādiniyā uccāsaddamahāsaddāya anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentiyā’’ti.
ததோ பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ தே பரிப்³பா³ஜகே ஓலோகெத்வா – ‘‘இமே பரிப்³பா³ஜகா அதிவிய அஞ்ஞமஞ்ஞங் அகா³ரவா, மயஞ்ச ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ பாதுபா⁴வதோ பட்டா²ய ஸூரியுக்³க³மனே க²ஜ்ஜோபனகூபமா ஜாதா, லாப⁴ஸக்காரோபி நோ பரிஹீனோ. ஸசே பனிமங் டா²னங் ஸமணோ கோ³தமோ வா கோ³தமஸ்ஸ ஸாவகோ வா கி³ஹீ உபட்டா²கோ வா தஸ்ஸ ஆக³ச்செ²ய்ய , அதிவிய லஜ்ஜனீயங் ப⁴விஸ்ஸதி, பரிஸதோ³ஸோ கோ² பன பரிஸஜெட்ட²கஸ்ஸேவ உபரி ஆரோஹதீ’’தி இதோசிதோ ச விலோகெந்தோ ப⁴க³வந்தங் அத்³த³ஸ. தேன வுத்தங் – ‘‘அத்³த³ஸா கோ² பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ…பே॰… துண்ஹீ அஹேஸு’’ந்தி.
Tato poṭṭhapādo paribbājako te paribbājake oloketvā – ‘‘ime paribbājakā ativiya aññamaññaṃ agāravā, mayañca samaṇassa gotamassa pātubhāvato paṭṭhāya sūriyuggamane khajjopanakūpamā jātā, lābhasakkāropi no parihīno. Sace panimaṃ ṭhānaṃ samaṇo gotamo vā gotamassa sāvako vā gihī upaṭṭhāko vā tassa āgaccheyya , ativiya lajjanīyaṃ bhavissati, parisadoso kho pana parisajeṭṭhakasseva upari ārohatī’’ti itocito ca vilokento bhagavantaṃ addasa. Tena vuttaṃ – ‘‘addasā kho poṭṭhapādo paribbājako…pe… tuṇhī ahesu’’nti.
409. தத்த² ஸண்ட²பேஸீதி ஸிக்கா²பேஸி, வஜ்ஜமஸ்ஸா படிச்சா²தே³ஸி. யதா² ஸுஸண்டி²தா ஹோதி, ததா² நங் ட²பேஸி. யதா² நாம பரிஸமஜ்ஜ²ங் பவிஸந்தோ புரிஸோ வஜ்ஜபடிச்சா²த³னத்த²ங் நிவாஸனங் ஸண்ட²பேதி, பாருபனங் ஸண்ட²பேதி, ரஜோகிண்ணட்டா²னங் புஞ்ச²தி; ஏவமஸ்ஸா வஜ்ஜபடிச்சா²த³னத்த²ங் – ‘‘அப்பஸத்³தா³ பொ⁴ந்தோ’’தி ஸிக்கா²பெந்தோ யதா² ஸுஸண்டி²தா ஹோதி, ததா² நங் ட²பேஸீதி அத்தோ². அப்பஸத்³த³காமோதி அப்பஸத்³த³ங் இச்ச²தி, ஏகோ நிஸீத³தி, ஏகோ திட்ட²தி, ந க³ணஸங்க³ணிகாய யாபேதி. உபஸங்கமிதப்³ப³ங் மஞ்ஞெய்யாதி இதா⁴க³ந்தப்³ப³ங் மஞ்ஞெய்ய. கஸ்மா பனேஸ ப⁴க³வதோ உபஸங்கமனங் பச்சாஸீஸதீதி? அத்தனோ வுத்³தி⁴ங் பத்த²யமானோ. பரிப்³பா³ஜகா கிர பு³த்³தே⁴ஸு வா பு³த்³த⁴ஸாவகேஸு வா அத்தனோ ஸந்திகங் ஆக³தேஸு – ‘‘அஜ்ஜ அம்ஹாகங் ஸந்திகங் ஸமணோ கோ³தமோ ஆக³தோ , ஸாரிபுத்தோ ஆக³தோ, ந கோ² பன தே யஸ்ஸ வா தஸ்ஸ வா ஸந்திகங் க³ச்ச²ந்தி, பஸ்ஸத² அம்ஹாகங் உத்தமபா⁴வ’’ந்தி அத்தனோ உபட்டா²கானங் ஸந்திகே அத்தானங் உக்கி²பந்தி, உச்சே டா²னே ட²பெந்தி, ப⁴க³வதோபி உபட்டா²கே க³ண்ஹிதுங் வாயமந்தி. தே கிர ப⁴க³வதோ உபட்டா²கே தி³ஸ்வா ஏவங் வத³ந்தி – ‘‘தும்ஹாகங் ஸத்தா² ப⁴வங் கோ³தமோபி கோ³தமஸாவகாபி அம்ஹாகங் ஸந்திகங் ஆக³ச்ச²ந்தி, மயங் அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஸமக்³கா³. தும்ஹே பன அம்ஹே அக்கீ²ஹிபி பஸ்ஸிதுங் ந இச்ச²த², ஸாமீசிகம்மங் ந கரோத², கிங் வோ அம்ஹேஹி அபரத்³த⁴’’ந்தி. அதே²கச்சே மனுஸ்ஸா – ‘‘பு³த்³தா⁴பி ஏதேஸங் ஸந்திகங் க³ச்ச²ந்தி கிங் அம்ஹாக’’ந்தி ததோ பட்டா²ய தே தி³ஸ்வா நப்பமஜ்ஜந்தி. துண்ஹீ அஹேஸுந்தி பொட்ட²பாத³ங் பரிவாரெத்வா நிஸ்ஸத்³தா³ நிஸீதி³ங்ஸு.
409. Tattha saṇṭhapesīti sikkhāpesi, vajjamassā paṭicchādesi. Yathā susaṇṭhitā hoti, tathā naṃ ṭhapesi. Yathā nāma parisamajjhaṃ pavisanto puriso vajjapaṭicchādanatthaṃ nivāsanaṃ saṇṭhapeti, pārupanaṃ saṇṭhapeti, rajokiṇṇaṭṭhānaṃ puñchati; evamassā vajjapaṭicchādanatthaṃ – ‘‘appasaddā bhonto’’ti sikkhāpento yathā susaṇṭhitā hoti, tathā naṃ ṭhapesīti attho. Appasaddakāmoti appasaddaṃ icchati, eko nisīdati, eko tiṭṭhati, na gaṇasaṅgaṇikāya yāpeti. Upasaṅkamitabbaṃ maññeyyāti idhāgantabbaṃ maññeyya. Kasmā panesa bhagavato upasaṅkamanaṃ paccāsīsatīti? Attano vuddhiṃ patthayamāno. Paribbājakā kira buddhesu vā buddhasāvakesu vā attano santikaṃ āgatesu – ‘‘ajja amhākaṃ santikaṃ samaṇo gotamo āgato , sāriputto āgato, na kho pana te yassa vā tassa vā santikaṃ gacchanti, passatha amhākaṃ uttamabhāva’’nti attano upaṭṭhākānaṃ santike attānaṃ ukkhipanti, ucce ṭhāne ṭhapenti, bhagavatopi upaṭṭhāke gaṇhituṃ vāyamanti. Te kira bhagavato upaṭṭhāke disvā evaṃ vadanti – ‘‘tumhākaṃ satthā bhavaṃ gotamopi gotamasāvakāpi amhākaṃ santikaṃ āgacchanti, mayaṃ aññamaññaṃ samaggā. Tumhe pana amhe akkhīhipi passituṃ na icchatha, sāmīcikammaṃ na karotha, kiṃ vo amhehi aparaddha’’nti. Athekacce manussā – ‘‘buddhāpi etesaṃ santikaṃ gacchanti kiṃ amhāka’’nti tato paṭṭhāya te disvā nappamajjanti. Tuṇhī ahesunti poṭṭhapādaṃ parivāretvā nissaddā nisīdiṃsu.
410. ஸ்வாக³தங், ப⁴ந்தேதி ஸுட்டு² ஆக³மனங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதோ; ப⁴க³வதி ஹி நோ ஆக³தே ஆனந்தோ³ ஹோதி, க³தே ஸோகோதி தீ³பேதி. சிரஸ்ஸங் கோ², ப⁴ந்தேதி கஸ்மா ஆஹ? கிங் ப⁴க³வா புப்³பே³பி தத்த² க³தபுப்³போ³தி, ந க³தபுப்³போ³. மனுஸ்ஸானங் பன – ‘‘குஹிங் க³ச்ச²ந்தா, குதோ ஆக³தத்த², கிங் மக்³க³மூள்ஹத்த², சிரஸ்ஸங் ஆக³தத்தா²’’தி ஏவமாத³யோ பியஸமுதா³சாரா ஹொந்தி, தஸ்மா ஏவமாஹ. ஏவஞ்ச பன வத்வா ந மானத²த்³தோ⁴ ஹுத்வா நிஸீதி³, உட்டா²யாஸனா ப⁴க³வதோ பச்சுக்³க³மனமகாஸி. ப⁴க³வந்தஞ்ஹி உபக³தங் தி³ஸ்வா ஆஸனேன அனிமந்தெந்தோ வா அபசிதிங் அகரொந்தோ வா து³ல்லபோ⁴. கஸ்மா? உச்சாகுலீனதாய. அயம்பி பரிப்³பா³ஜகோ அத்தனோ நிஸின்னாஸனங் பப்போ²டெத்வா ப⁴க³வந்தங் ஆஸனேன நிமந்தெந்தோ – ‘‘நிஸீத³து, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா இத³மாஸனங் பஞ்ஞத்த’’ந்தி ஆஹ. அந்தராகதா² விப்பகதாதி நிஸின்னானங் வோ ஆதி³தோ பட்டா²ய யாவ மமாக³மனங், ஏதஸ்மிங் அந்தரே கா நாம கதா² விப்பகதா, மமாக³மனபச்சயா கதமா கதா² பரியந்தங் ந க³தா, வத³த², யாவ நங் பரியந்தங் நெத்வா தே³மீதி ஸப்³ப³ஞ்ஞுபவாரணங் பவாரேஸி. அத² பரிப்³பா³ஜகோ – ‘‘நிரத்த²ககதா² ஏஸா நிஸ்ஸாரா வட்டஸன்னிஸ்ஸிதா, ந தும்ஹாகங் புரதோ வத்தப்³ப³தங் அரஹதீ’’தி தீ³பெந்தோ ‘‘திட்ட²தேஸா , ப⁴ந்தே’’திஆதி³மாஹ.
410.Svāgataṃ, bhanteti suṭṭhu āgamanaṃ, bhante, bhagavato; bhagavati hi no āgate ānando hoti, gate sokoti dīpeti. Cirassaṃ kho, bhanteti kasmā āha? Kiṃ bhagavā pubbepi tattha gatapubboti, na gatapubbo. Manussānaṃ pana – ‘‘kuhiṃ gacchantā, kuto āgatattha, kiṃ maggamūḷhattha, cirassaṃ āgatatthā’’ti evamādayo piyasamudācārā honti, tasmā evamāha. Evañca pana vatvā na mānathaddho hutvā nisīdi, uṭṭhāyāsanā bhagavato paccuggamanamakāsi. Bhagavantañhi upagataṃ disvā āsanena animantento vā apacitiṃ akaronto vā dullabho. Kasmā? Uccākulīnatāya. Ayampi paribbājako attano nisinnāsanaṃ papphoṭetvā bhagavantaṃ āsanena nimantento – ‘‘nisīdatu, bhante, bhagavā idamāsanaṃ paññatta’’nti āha. Antarākathā vippakatāti nisinnānaṃ vo ādito paṭṭhāya yāva mamāgamanaṃ, etasmiṃ antare kā nāma kathā vippakatā, mamāgamanapaccayā katamā kathā pariyantaṃ na gatā, vadatha, yāva naṃ pariyantaṃ netvā demīti sabbaññupavāraṇaṃ pavāresi. Atha paribbājako – ‘‘niratthakakathā esā nissārā vaṭṭasannissitā, na tumhākaṃ purato vattabbataṃ arahatī’’ti dīpento ‘‘tiṭṭhatesā , bhante’’tiādimāha.
அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴கதா²வண்ணனா
Abhisaññānirodhakathāvaṇṇanā
411. திட்ட²தேஸா , ப⁴ந்தேதி ஸசே ப⁴க³வா ஸோதுகாமோ ப⁴விஸ்ஸதி, பச்சா²பேஸா கதா² ந து³ல்லபா⁴ ப⁴விஸ்ஸதி, அம்ஹாகங் பனிமாய கதா²ய அத்தோ² நத்தி². ப⁴க³வதோ பனாக³மனங் லபி⁴த்வா மயங் அஞ்ஞதே³வ ஸுகாரணங் புச்சா²மாதி தீ³பேதி. ததோ தங் புச்ச²ந்தோ – ‘‘புரிமானி, ப⁴ந்தே’’திஆதி³மாஹ. தத்த² கோதூஹலஸாலாயந்தி கோதூஹலஸாலா நாம பச்சேகஸாலா நத்தி². யத்த² பன நானாதித்தி²யா ஸமணப்³ராஹ்மணா நானாவித⁴ங் கத²ங் பவத்தெந்தி, ஸா ப³ஹூனங் – ‘‘அயங் கிங் வத³தி, அயங் கிங் வத³தீ’’தி கோதூஹலுப்பத்திட்டா²னதோ கோதூஹலஸாலாதி வுச்சதி. அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோதே⁴தி எத்த² அபீ⁴தி உபஸக்³க³மத்தங். ஸஞ்ஞானிரோதே⁴தி சித்தனிரோதே⁴, க²ணிகனிரோதே⁴ கதா² உப்பன்னாதி அத்தோ². இத³ங் பன தஸ்ஸா உப்பத்திகாரணங். யதா³ கிர ப⁴க³வா ஜாதகங் வா கதே²தி, ஸிக்கா²பத³ங் வா பஞ்ஞபேதி ததா³ ஸகலஜம்பு³தீ³பே ப⁴க³வதோ கித்திகோ⁴ஸோ பத்த²ரதி, தித்தி²யா தங் ஸுத்வா – ‘‘ப⁴வங் கிர கோ³தமோ புப்³ப³சரியங் கதே²ஸி, மயங் கிங் ந ஸக்கோம தாதி³ஸங் கிஞ்சி கதே²து’’ந்தி ப⁴க³வதோ படிபா⁴க³கிரியங் கரொந்தா ஏகங் ப⁴வந்தரஸமயங் கதெ²ந்தி – ‘‘ப⁴வங் கோ³தமோ ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞபேஸி, மயங் கிங் ந ஸக்கோம பஞ்ஞபேது’’ந்தி அத்தனோ ஸாவகானங் கிஞ்சிதே³வ ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞபெந்தி. ததா³ பன ப⁴க³வா அட்ட²வித⁴பரிஸமஜ்ஜே² நிஸீதி³த்வா நிரோத⁴கத²ங் கதே²ஸி. தித்தி²யா தங் ஸுத்வா – ‘‘ப⁴வங் கிர கோ³தமோ நிரோத⁴ங் நாம கதே²ஸி, மயம்பி தங் கதெ²ஸ்ஸாமா’’தி ஸன்னிபதித்வா கத²யிங்ஸு. தேன வுத்தங் – ‘‘அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோதே⁴ கதா² உத³பாதீ³’’தி.
411.Tiṭṭhatesā, bhanteti sace bhagavā sotukāmo bhavissati, pacchāpesā kathā na dullabhā bhavissati, amhākaṃ panimāya kathāya attho natthi. Bhagavato panāgamanaṃ labhitvā mayaṃ aññadeva sukāraṇaṃ pucchāmāti dīpeti. Tato taṃ pucchanto – ‘‘purimāni, bhante’’tiādimāha. Tattha kotūhalasālāyanti kotūhalasālā nāma paccekasālā natthi. Yattha pana nānātitthiyā samaṇabrāhmaṇā nānāvidhaṃ kathaṃ pavattenti, sā bahūnaṃ – ‘‘ayaṃ kiṃ vadati, ayaṃ kiṃ vadatī’’ti kotūhaluppattiṭṭhānato kotūhalasālāti vuccati. Abhisaññānirodheti ettha abhīti upasaggamattaṃ. Saññānirodheti cittanirodhe, khaṇikanirodhe kathā uppannāti attho. Idaṃ pana tassā uppattikāraṇaṃ. Yadā kira bhagavā jātakaṃ vā katheti, sikkhāpadaṃ vā paññapeti tadā sakalajambudīpe bhagavato kittighoso pattharati, titthiyā taṃ sutvā – ‘‘bhavaṃ kira gotamo pubbacariyaṃ kathesi, mayaṃ kiṃ na sakkoma tādisaṃ kiñci kathetu’’nti bhagavato paṭibhāgakiriyaṃ karontā ekaṃ bhavantarasamayaṃ kathenti – ‘‘bhavaṃ gotamo sikkhāpadaṃ paññapesi, mayaṃ kiṃ na sakkoma paññapetu’’nti attano sāvakānaṃ kiñcideva sikkhāpadaṃ paññapenti. Tadā pana bhagavā aṭṭhavidhaparisamajjhe nisīditvā nirodhakathaṃ kathesi. Titthiyā taṃ sutvā – ‘‘bhavaṃ kira gotamo nirodhaṃ nāma kathesi, mayampi taṃ kathessāmā’’ti sannipatitvā kathayiṃsu. Tena vuttaṃ – ‘‘abhisaññānirodhe kathā udapādī’’ti.
தத்ரேகச்சேதி தேஸு ஏகச்சே. புரிமோ செத்த² ய்வாயங் பா³ஹிரே தித்தா²யதனே பப்³ப³ஜிதோ சித்தப்பவத்தியங் தோ³ஸங் தி³ஸ்வா அசித்தகபா⁴வோ ஸந்தோதி ஸமாபத்திங் பா⁴வெத்வா இதோ சுதோ பஞ்ச கப்பஸதானி அஸஞ்ஞீப⁴வே ட²த்வா புன இத⁴ உப்பஜ்ஜதி. தஸ்ஸ ஸஞ்ஞுப்பாதே³ ச நிரோதே⁴ ச ஹேதுங் அபஸ்ஸந்தோ – அஹேதூ அப்பச்சயாதி ஆஹ.
Tatrekacceti tesu ekacce. Purimo cettha yvāyaṃ bāhire titthāyatane pabbajito cittappavattiyaṃ dosaṃ disvā acittakabhāvo santoti samāpattiṃ bhāvetvā ito cuto pañca kappasatāni asaññībhave ṭhatvā puna idha uppajjati. Tassa saññuppāde ca nirodhe ca hetuṃ apassanto – ahetū appaccayāti āha.
து³தியோ நங் நிஸேதெ⁴த்வா மிக³ஸிங்க³தாபஸஸ்ஸ அஸஞ்ஞகபா⁴வங் க³ஹெத்வா – ‘‘உபேதிபி அபேதிபீ’’தி ஆஹ. மிக³ஸிங்க³தாபஸோ கிர அத்தந்தபோ கோ⁴ரதபோ பரமதி⁴திந்த்³ரியோ அஹோஸி. தஸ்ஸ ஸீலதேஜேன ஸக்கவிமானங் உண்ஹங் அஹோஸி. ஸக்கோ தே³வராஜா ‘‘ஸக்கட்டா²னங் நு கோ² தாபஸோ பத்தே²தீ’’தி அலம்பு³ஸங் நாம தே³வகஞ்ஞங் – ‘தாபஸஸ்ஸ தபங் பி⁴ந்தி³த்வா ஏஹீ’தி பேஸேஸி. ஸா தத்த² க³தா. தாபஸோ பட²மதி³வஸே தங் தி³ஸ்வாவ பலாயித்வா பண்ணஸாலங் பாவிஸி. து³தியதி³வஸே காமச்ச²ந்த³னீவரணேன ப⁴க்³கோ³ தங் ஹத்தே² அக்³க³ஹேஸி, ஸோ தேன தி³ப்³ப³ப²ஸ்ஸேன பு²ட்டோ² விஸஞ்ஞீ ஹுத்வா திண்ணங் ஸங்வச்ச²ரானங் அச்சயேன ஸஞ்ஞங் படிலபி⁴. தங் ஸோ தி³ட்டி²க³திகோ – ‘‘திண்ணங் ஸங்வச்ச²ரானங் அச்சயேன நிரோதா⁴ வுட்டி²தோ’’தி மஞ்ஞமானோ ஏவமாஹ.
Dutiyo naṃ nisedhetvā migasiṅgatāpasassa asaññakabhāvaṃ gahetvā – ‘‘upetipi apetipī’’ti āha. Migasiṅgatāpaso kira attantapo ghoratapo paramadhitindriyo ahosi. Tassa sīlatejena sakkavimānaṃ uṇhaṃ ahosi. Sakko devarājā ‘‘sakkaṭṭhānaṃ nu kho tāpaso patthetī’’ti alambusaṃ nāma devakaññaṃ – ‘tāpasassa tapaṃ bhinditvā ehī’ti pesesi. Sā tattha gatā. Tāpaso paṭhamadivase taṃ disvāva palāyitvā paṇṇasālaṃ pāvisi. Dutiyadivase kāmacchandanīvaraṇena bhaggo taṃ hatthe aggahesi, so tena dibbaphassena phuṭṭho visaññī hutvā tiṇṇaṃ saṃvaccharānaṃ accayena saññaṃ paṭilabhi. Taṃ so diṭṭhigatiko – ‘‘tiṇṇaṃ saṃvaccharānaṃ accayena nirodhā vuṭṭhito’’ti maññamāno evamāha.
ததியோ நங் நிஸேதெ⁴த்வா ஆத²ப்³ப³ணபயோக³ங் ஸந்தா⁴ய ‘‘உபகட்³ட⁴ந்திபி அபகட்³ட⁴ந்திபீ’’தி ஆஹ. ஆத²ப்³ப³ணிகா கிர ஆத²ப்³ப³ணங் பயோஜெத்வா ஸத்தங் ஸீஸச்சி²ன்னங் விய ஹத்த²ச்சி²ன்னங் விய மதங் விய ச கத்வா த³ஸ்ஸெந்தி. தஸ்ஸ புன பாகதிகபா⁴வங் தி³ஸ்வா ஸோ தி³ட்டி²க³திகோ – ‘‘நிரோதா⁴ வுட்டி²தோ அய’’ந்தி மஞ்ஞமானோ ஏவமாஹ.
Tatiyo naṃ nisedhetvā āthabbaṇapayogaṃ sandhāya ‘‘upakaḍḍhantipi apakaḍḍhantipī’’ti āha. Āthabbaṇikā kira āthabbaṇaṃ payojetvā sattaṃ sīsacchinnaṃ viya hatthacchinnaṃ viya mataṃ viya ca katvā dassenti. Tassa puna pākatikabhāvaṃ disvā so diṭṭhigatiko – ‘‘nirodhā vuṭṭhito aya’’nti maññamāno evamāha.
சதுத்தோ² நங் நிஸேதெ⁴த்வா யக்க²தா³ஸீனங் மத³னித்³த³ங் ஸந்தா⁴ய ‘‘ஸந்தி ஹி போ⁴ தே³வதா’’திஆதி³மாஹ. யக்க²தா³ஸியோ கிர ஸப்³ப³ரத்திங் தே³வதூபஹாரங் குருமானா நச்சித்வா கா³யித்வா அருணோத³யே ஏகங் ஸுராபாதிங் பிவித்வா பரிவத்தித்வா ஸுபித்வா தி³வா வுட்ட²ஹந்தி. தங் தி³ஸ்வா ஸோ தி³ட்டி²க³திகோ – ‘‘ஸுத்தகாலே நிரோத⁴ங் ஸமாபன்னா, பபு³த்³த⁴காலே நிரோதா⁴ வுட்டி²தா’’தி மஞ்ஞமானோ ஏவமாஹ.
Catuttho naṃ nisedhetvā yakkhadāsīnaṃ madaniddaṃ sandhāya ‘‘santi hi bho devatā’’tiādimāha. Yakkhadāsiyo kira sabbarattiṃ devatūpahāraṃ kurumānā naccitvā gāyitvā aruṇodaye ekaṃ surāpātiṃ pivitvā parivattitvā supitvā divā vuṭṭhahanti. Taṃ disvā so diṭṭhigatiko – ‘‘suttakāle nirodhaṃ samāpannā, pabuddhakāle nirodhā vuṭṭhitā’’ti maññamāno evamāha.
அயங் பன பொட்ட²பாதோ³ பரிப்³பா³ஜகோ பண்டி³தஜாதிகோ. தேனஸ்ஸ தங் கத²ங் ஸுத்வா விப்படிஸாரோ உப்பஜ்ஜி. ‘‘இமேஸங் கதா² ஏளமூக³கதா² விய சத்தாரோ ஹி நிரோதே⁴ ஏதே பஞ்ஞபெந்தி, இமினா ச நிரோதே⁴ன நாம ஏகேன ப⁴விதப்³ப³ங், ந ப³ஹுனா. தேனாபி ஏகேன அஞ்ஞேனேவ ப⁴விதப்³ப³ங், ஸோ பன அஞ்ஞேன ஞாதுங் ந ஸக்கா அஞ்ஞத்ர ஸப்³ப³ஞ்ஞுனா. ஸசே ப⁴க³வா இத⁴ அப⁴விஸ்ஸ ‘அயங் நிரோதோ⁴ அயங் ந நிரோதோ⁴’தி தீ³பஸஹஸ்ஸங் விய உஜ்ஜாலெத்வா அஜ்ஜமேவ பாகடங் அகரிஸ்ஸா’’தி த³ஸப³லஞ்ஞேவ அனுஸ்ஸரி. தஸ்மா ‘‘தஸ்ஸ மய்ஹங் ப⁴ந்தே’’திஆதி³மாஹ. தத்த² அஹோ நூனாதி அனுஸ்ஸரணத்தே² நிபாதத்³வயங், தேன தஸ்ஸ ப⁴க³வந்தங் அனுஸ்ஸரந்தஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி ‘‘அஹோ நூன ப⁴க³வா அஹோ நூன ஸுக³தோ’’தி. யோ இமேஸந்தி யோ ஏதேஸங் நிரோத⁴த⁴ம்மானங் ஸுகுஸலோ நிபுணோ சே²கோ, ஸோ ப⁴க³வா அஹோ நூன கதெ²ய்ய, ஸுக³தோ அஹோ நூன கதெ²ய்யாதி அயமெத்த² அதி⁴ப்பாயோ. பகதஞ்ஞூதி சிண்ணவஸிதாய பகதிங் ஸபா⁴வங் ஜானாதீதி பகதஞ்ஞூ. கத²ங் நு கோ²தி இத³ங் பரிப்³பா³ஜகோ ‘‘மயங் ப⁴க³வா ந ஜானாம, தும்ஹே ஜானாத², கதே²த² நோ’’தி ஆயாசந்தோ வத³தி. அத² ப⁴க³வா கதெ²ந்தோ ‘‘தத்ர பொட்ட²பாதா³’’திஆதி³மாஹ.
Ayaṃ pana poṭṭhapādo paribbājako paṇḍitajātiko. Tenassa taṃ kathaṃ sutvā vippaṭisāro uppajji. ‘‘Imesaṃ kathā eḷamūgakathā viya cattāro hi nirodhe ete paññapenti, iminā ca nirodhena nāma ekena bhavitabbaṃ, na bahunā. Tenāpi ekena aññeneva bhavitabbaṃ, so pana aññena ñātuṃ na sakkā aññatra sabbaññunā. Sace bhagavā idha abhavissa ‘ayaṃ nirodho ayaṃ na nirodho’ti dīpasahassaṃ viya ujjāletvā ajjameva pākaṭaṃ akarissā’’ti dasabalaññeva anussari. Tasmā ‘‘tassa mayhaṃ bhante’’tiādimāha. Tattha aho nūnāti anussaraṇatthe nipātadvayaṃ, tena tassa bhagavantaṃ anussarantassa etadahosi ‘‘aho nūna bhagavā aho nūna sugato’’ti. Yo imesanti yo etesaṃ nirodhadhammānaṃ sukusalo nipuṇo cheko, so bhagavā aho nūna katheyya, sugato aho nūna katheyyāti ayamettha adhippāyo. Pakataññūti ciṇṇavasitāya pakatiṃ sabhāvaṃ jānātīti pakataññū. Kathaṃ nu khoti idaṃ paribbājako ‘‘mayaṃ bhagavā na jānāma, tumhe jānātha, kathetha no’’ti āyācanto vadati. Atha bhagavā kathento ‘‘tatra poṭṭhapādā’’tiādimāha.
அஹேதுகஸஞ்ஞுப்பாத³னிரோத⁴கதா²வண்ணனா
Ahetukasaññuppādanirodhakathāvaṇṇanā
412. தத்த² தத்ராதி தேஸு ஸமணப்³ராஹ்மணேஸு. ஆதி³தோவ தேஸங் அபரத்³த⁴ந்தி தேஸங் ஆதி³ம்ஹியேவ விரத்³த⁴ங், க⁴ரமஜ்ஜே²யேவ பக்க²லிதாதி தீ³பேதி. ஸஹேதூ ஸப்பச்சயாதி எத்த² ஹேதுபி பச்சயோபி காரணஸ்ஸேவ நாமங், ஸகாரணாதி அத்தோ². தங் பன காரணங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸிக்கா² ஏகா’’தி ஆஹ. தத்த² ஸிக்கா² ஏகா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜந்தீதி ஸிக்கா²ய ஏகச்சா ஸஞ்ஞா ஜாயந்தீதி அத்தோ².
412. Tattha tatrāti tesu samaṇabrāhmaṇesu. Āditova tesaṃ aparaddhanti tesaṃ ādimhiyeva viraddhaṃ, gharamajjheyeva pakkhalitāti dīpeti. Sahetū sappaccayāti ettha hetupi paccayopi kāraṇasseva nāmaṃ, sakāraṇāti attho. Taṃ pana kāraṇaṃ dassento ‘‘sikkhā ekā’’ti āha. Tattha sikkhā ekā saññā uppajjantīti sikkhāya ekaccā saññā jāyantīti attho.
413. கா ச ஸிக்கா²தி ப⁴க³வா அவோசாதி கதமா ச ஸா ஸிக்கா²தி ப⁴க³வா வித்தா²ரேதுகம்யதாபுச்சா²வஸேன அவோச. அத² யஸ்மா அதி⁴ஸீலஸிக்கா² அதி⁴சித்தஸிக்கா² அதி⁴பஞ்ஞாஸிக்கா²தி திஸ்ஸோ ஸிக்கா² ஹொந்தி. தஸ்மா தா த³ஸ்ஸெந்தோ ப⁴க³வா ஸஞ்ஞாய ஸஹேதுகங் உப்பாத³னிரோத⁴ங் தீ³பேதுங் பு³த்³து⁴ப்பாத³தோ பபு⁴தி தந்தித⁴ம்மங் ட²பெந்தோ ‘‘இத⁴ பொட்ட²பாத³, ததா²க³தோ லோகே’’திஆதி³மாஹ. தத்த² அதி⁴ஸீலஸிக்கா² அதி⁴சித்தஸிக்கா²தி த்³வே ஏவ ஸிக்கா² ஸரூபேன ஆக³தா, ததியா பன ‘‘அயங் து³க்க²னிரோத⁴கா³மினீ படிபதா³தி கோ² பொட்ட²பாத³ மயா ஏகங்ஸிகோ த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ’’தி எத்த² ஸம்மாதி³ட்டி²ஸம்மாஸங்கப்பவஸேன பரியாபன்னத்தா ஆக³தாதி வேதி³தப்³பா³. காமஸஞ்ஞாதி பஞ்சகாமகு³ணிகராகோ³பி அஸமுப்பன்னகாமசாரோபி . தத்த² பஞ்சகாமகு³ணிகராகோ³ அனாகா³மிமக்³கே³ன ஸமுக்³கா⁴தங் க³ச்ச²தி, அஸமுப்பன்னகாமசாரோ பன இமஸ்மிங் டா²னே வட்டதி. தஸ்மா தஸ்ஸ யா புரிமா காமஸஞ்ஞாதி தஸ்ஸ பட²மஜ்ஜா²னஸமங்கி³னோ யா புப்³பே³ உப்பன்னபுப்³பா³ய காமஸஞ்ஞாய ஸதி³ஸத்தா புரிமா காமஸஞ்ஞாதி வுச்செய்ய, ஸா நிருஜ்ஜ²தி, அனுப்பன்னாவ நுப்பஜ்ஜதீதி அத்தோ².
413.Kā ca sikkhāti bhagavā avocāti katamā ca sā sikkhāti bhagavā vitthāretukamyatāpucchāvasena avoca. Atha yasmā adhisīlasikkhā adhicittasikkhā adhipaññāsikkhāti tisso sikkhā honti. Tasmā tā dassento bhagavā saññāya sahetukaṃ uppādanirodhaṃ dīpetuṃ buddhuppādato pabhuti tantidhammaṃ ṭhapento ‘‘idha poṭṭhapāda, tathāgato loke’’tiādimāha. Tattha adhisīlasikkhā adhicittasikkhāti dve eva sikkhā sarūpena āgatā, tatiyā pana ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti kho poṭṭhapāda mayā ekaṃsiko dhammo desito’’ti ettha sammādiṭṭhisammāsaṅkappavasena pariyāpannattā āgatāti veditabbā. Kāmasaññāti pañcakāmaguṇikarāgopi asamuppannakāmacāropi . Tattha pañcakāmaguṇikarāgo anāgāmimaggena samugghātaṃ gacchati, asamuppannakāmacāro pana imasmiṃ ṭhāne vaṭṭati. Tasmā tassa yā purimā kāmasaññāti tassa paṭhamajjhānasamaṅgino yā pubbe uppannapubbāya kāmasaññāya sadisattā purimā kāmasaññāti vucceyya, sā nirujjhati, anuppannāva nuppajjatīti attho.
விவேகஜபீதிஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞீயேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஹோதீதி தஸ்மிங் பட²மஜ்ஜா²னஸமயே விவேகஜபீதிஸுக²ஸங்கா²தா ஸுகு²மஸஞ்ஞா ஸச்சா ஹோதி, பூ⁴தா ஹோதீதி அத்தோ². அத² வா காமச்ச²ந்தா³தி³ஓளாரிகங்க³ப்பஹானவஸேன ஸுகு²மா ச ஸா பூ⁴ததாய ஸச்சா ச ஸஞ்ஞாதி ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா, விவேகஜேஹி பீதிஸுகே²ஹி ஸம்பயுத்தா ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞாதி விவேகஜபீதிஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா ஸா அஸ்ஸ அத்தீ²தி விவேகஜபீதிஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞீதி ஏவமெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. ஏஸ நயோ ஸப்³ப³த்த². ஏவம்பி ஸிக்கா²தி எத்த² யஸ்மா பட²மஜ்ஜா²னங் ஸமாபஜ்ஜந்தோ அதி⁴ட்ட²ஹந்தோ, வுட்ட²ஹந்தோ ச ஸிக்க²தி, தஸ்மா தங் ஏவங் ஸிக்கி²தப்³ப³தோ ஸிக்கா²தி வுச்சதி. தேனபி ஸிக்கா²ஸங்கா²தேன பட²மஜ்ஜா²னேன ஏவங் ஏகா விவேகஜபீதிஸுக²ஸுகு²மஸச்சஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி. ஏவங் ஏகா காமஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²தீதி அத்தோ². அயங் ஸிக்கா²தி ப⁴க³வா அவோசாதி அயங் பட²மஜ்ஜா²னஸங்கா²தா ஏகா ஸிக்கா²தி, ப⁴க³வா ஆஹ. ஏதேனுபாயேன ஸப்³ப³த்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³.
Vivekajapītisukhasukhumasaccasaññīyeva tasmiṃ samaye hotīti tasmiṃ paṭhamajjhānasamaye vivekajapītisukhasaṅkhātā sukhumasaññā saccā hoti, bhūtā hotīti attho. Atha vā kāmacchandādioḷārikaṅgappahānavasena sukhumā ca sā bhūtatāya saccā ca saññāti sukhumasaccasaññā, vivekajehi pītisukhehi sampayuttā sukhumasaccasaññāti vivekajapītisukhasukhumasaccasaññā sā assa atthīti vivekajapītisukhasukhumasaccasaññīti evamettha attho daṭṭhabbo. Esa nayo sabbattha. Evampi sikkhāti ettha yasmā paṭhamajjhānaṃ samāpajjanto adhiṭṭhahanto, vuṭṭhahanto ca sikkhati, tasmā taṃ evaṃ sikkhitabbato sikkhāti vuccati. Tenapi sikkhāsaṅkhātena paṭhamajjhānena evaṃ ekā vivekajapītisukhasukhumasaccasaññā uppajjati. Evaṃ ekā kāmasaññā nirujjhatīti attho. Ayaṃ sikkhāti bhagavā avocāti ayaṃ paṭhamajjhānasaṅkhātā ekā sikkhāti, bhagavā āha. Etenupāyena sabbattha attho daṭṭhabbo.
யஸ்மா பன அட்ட²மஸமாபத்தியா அங்க³தோ ஸம்மஸனங் பு³த்³தா⁴னங்யேவ ஹோதி, ஸாவகேஸு ஸாரிபுத்தஸதி³ஸானம்பி நத்தி², கலாபதோ ஸம்மஸனங்யேவ பன ஸாவகானங் ஹோதி, இத³ஞ்ச ‘‘ஸஞ்ஞா ஸஞ்ஞா’’தி, ஏவங் அங்க³தோ ஸம்மஸனங் உத்³த⁴டங். தஸ்மா ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனபரமங்யேவ ஸஞ்ஞங் த³ஸ்ஸெத்வா புன ததே³வ ஸஞ்ஞக்³க³ந்தி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யதோ கோ² பொட்ட²பாத³…பே॰… ஸஞ்ஞக்³க³ங் பு²ஸதீ’’தி ஆஹ.
Yasmā pana aṭṭhamasamāpattiyā aṅgato sammasanaṃ buddhānaṃyeva hoti, sāvakesu sāriputtasadisānampi natthi, kalāpato sammasanaṃyeva pana sāvakānaṃ hoti, idañca ‘‘saññā saññā’’ti, evaṃ aṅgato sammasanaṃ uddhaṭaṃ. Tasmā ākiñcaññāyatanaparamaṃyeva saññaṃ dassetvā puna tadeva saññagganti dassetuṃ ‘‘yato kho poṭṭhapāda…pe… saññaggaṃ phusatī’’ti āha.
414. தத்த² யதோ கோ² பொட்ட²பாத³ பி⁴க்கூ²தி யோ நாம பொட்ட²பாத³ பி⁴க்கு². இத⁴ ஸகஸஞ்ஞீ ஹோதீதி இத⁴ ஸாஸனே ஸகஸஞ்ஞீ ஹோதி, அயமேவ வா பாடோ², அத்தனோ பட²மஜ்ஜா²னஸஞ்ஞாய ஸஞ்ஞவா ஹோதீதி அத்தோ². ஸோ ததோ அமுத்ர ததோ அமுத்ராதி ஸோ பி⁴க்கு² ததோ பட²மஜ்ஜா²னதோ அமுத்ர து³தியஜ்ஜா²னே, ததோபி அமுத்ர ததியஜ்ஜா²னேதி ஏவங் தாய தாய ஜா²னஸஞ்ஞாய ஸகஸஞ்ஞீ ஸகஸஞ்ஞீ ஹுத்வா அனுபுப்³பே³ன ஸஞ்ஞக்³க³ங் பு²ஸதி. ஸஞ்ஞக்³க³ந்தி ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் வுச்சதி. கஸ்மா? லோகியானங் கிச்சகாரகஸமாபத்தீனங் அக்³க³த்தா. ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனஸமாபத்தியஞ்ஹி ட²த்வா நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனம்பி நிரோத⁴ம்பி ஸமாபஜ்ஜந்தி. இதி ஸா லோகியானங் கிச்சகாரகஸமாபத்தீனங் அக்³க³த்தா ஸஞ்ஞக்³க³ந்தி வுச்சதி, தங் பு²ஸதி பாபுணாதீதி அத்தோ².
414. Tattha yato kho poṭṭhapāda bhikkhūti yo nāma poṭṭhapāda bhikkhu. Idha sakasaññī hotīti idha sāsane sakasaññī hoti, ayameva vā pāṭho, attano paṭhamajjhānasaññāya saññavā hotīti attho. So tato amutra tato amutrāti so bhikkhu tato paṭhamajjhānato amutra dutiyajjhāne, tatopi amutra tatiyajjhāneti evaṃ tāya tāya jhānasaññāya sakasaññī sakasaññī hutvā anupubbena saññaggaṃ phusati. Saññagganti ākiñcaññāyatanaṃ vuccati. Kasmā? Lokiyānaṃ kiccakārakasamāpattīnaṃ aggattā. Ākiñcaññāyatanasamāpattiyañhi ṭhatvā nevasaññānāsaññāyatanampi nirodhampi samāpajjanti. Iti sā lokiyānaṃ kiccakārakasamāpattīnaṃ aggattā saññagganti vuccati, taṃ phusati pāpuṇātīti attho.
இதா³னி அபி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தஸ்ஸ ஸஞ்ஞக்³கே³ டி²தஸ்ஸா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² சேதெய்யங், அபி⁴ஸங்க²ரெய்யந்தி பத³த்³வயே ச ஜா²னங் ஸமாபஜ்ஜந்தோ சேதேதி நாம, புனப்புனங் கப்பேதீதி அத்தோ². உபரிஸமாபத்திஅத்தா²ய நிகந்திங் குருமானோ அபி⁴ஸங்க²ரோதி நாம. இமா ச மே ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜெ²ய்யுந்தி இமா ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜெ²ய்யுங். அஞ்ஞா ச ஓளாரிகாதி அஞ்ஞா ச ஓளாரிகா ப⁴வங்க³ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜெய்யுங். ஸோ ந சேவ சேதேதி ந அபி⁴ஸங்க²ரோதீதி எத்த² காமங் சேஸ சேதெந்தோவ ந சேதேதி, அபி⁴ஸங்க²ரொந்தோவ நாபி⁴ஸங்க²ரோதி. இமஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனதோ வுட்டா²ய நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனங் ஸமாபஜ்ஜித்வா ‘‘ஏகங் த்³வே சித்தவாரே ட²ஸ்ஸாமீ’’தி ஆபோ⁴க³ஸமன்னாஹாரோ நத்தி². உபரினிரோத⁴ஸமாபத்தத்தா²ய ஏவ பன ஆபோ⁴க³ஸமன்னாஹாரோ அத்தி², ஸ்வாயமத்தோ² புத்தக⁴ராசிக்க²ணேன தீ³பேதப்³போ³.
Idāni abhisaññānirodhaṃ dassetuṃ ‘‘tassa saññagge ṭhitassā’’tiādimāha. Tattha ceteyyaṃ, abhisaṅkhareyyanti padadvaye ca jhānaṃ samāpajjanto ceteti nāma, punappunaṃ kappetīti attho. Uparisamāpattiatthāya nikantiṃ kurumāno abhisaṅkharoti nāma. Imā ca me saññā nirujjheyyunti imā ākiñcaññāyatanasaññā nirujjheyyuṃ. Aññā ca oḷārikāti aññā ca oḷārikā bhavaṅgasaññā uppajjeyyuṃ. So na ceva ceteti na abhisaṅkharotīti ettha kāmaṃ cesa cetentova na ceteti, abhisaṅkharontova nābhisaṅkharoti. Imassa bhikkhuno ākiñcaññāyatanato vuṭṭhāya nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpajjitvā ‘‘ekaṃ dve cittavāre ṭhassāmī’’ti ābhogasamannāhāro natthi. Uparinirodhasamāpattatthāya eva pana ābhogasamannāhāro atthi, svāyamattho puttagharācikkhaṇena dīpetabbo.
பிதுக⁴ரமஜ்ஜே²ன கிர க³ந்த்வா பச்சா²பா⁴கே³ புத்தஸ்ஸ க⁴ரங் ஹோதி, ததோ பணீதங் போ⁴ஜனங் ஆதா³ய ஆஸனஸாலங் ஆக³தங் த³ஹரங் தே²ரோ – ‘‘மனாபோ பிண்ட³பாதோ குதோ ஆப⁴தோ’’தி புச்சி². ஸோ ‘‘அஸுகஸ்ஸ க⁴ரதோ’’தி லத்³த⁴க⁴ரமேவ ஆசிக்கி². யேன பனஸ்ஸ பிதுக⁴ரமஜ்ஜே²ன க³தோபி ஆக³தோபி தத்த² ஆபோ⁴கோ³பி நத்தி². தத்த² ஆஸனஸாலா விய ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனஸமாபத்தி த³ட்ட²ப்³பா³, பிதுகே³ஹங் விய நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனஸமாபத்தி, புத்தகே³ஹங் விய நிரோத⁴ஸமாபத்தி, ஆஸனஸாலாய ட²த்வா பிதுக⁴ரங் அமனஸிகரித்வா புத்தக⁴ராசிக்க²ணங் விய ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனதோ வுட்டா²ய நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனங் ஸமாபஜ்ஜித்வா ‘‘ஏகங் த்³வே சித்தவாரே ட²ஸ்ஸாமீ’’தி பிதுக⁴ரங் அமனஸிகரித்வாவ உபரினிரோத⁴ஸமாபத்தத்தா²ய மனஸிகாரோ, ஏவமேஸ சேதெந்தோவ ந சேதேதி, அபி⁴ஸங்க²ரொந்தோவ நாபி⁴ஸங்க²ரோதி. தா சேவ ஸஞ்ஞாதி தா ஜா²னஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²ந்தி. அஞ்ஞா சாதி அஞ்ஞா ச ஓளாரிகா ப⁴வங்க³ஸஞ்ஞா நுப்பஜ்ஜந்தி. ஸோ நிரோத⁴ங் பு²ஸதீதி ஸோ ஏவங் படிபன்னோ பி⁴க்கு² ஸஞ்ஞாவேத³யிதனிரோத⁴ங் பு²ஸதி விந்த³தி படிலப⁴தி.
Pitugharamajjhena kira gantvā pacchābhāge puttassa gharaṃ hoti, tato paṇītaṃ bhojanaṃ ādāya āsanasālaṃ āgataṃ daharaṃ thero – ‘‘manāpo piṇḍapāto kuto ābhato’’ti pucchi. So ‘‘asukassa gharato’’ti laddhagharameva ācikkhi. Yena panassa pitugharamajjhena gatopi āgatopi tattha ābhogopi natthi. Tattha āsanasālā viya ākiñcaññāyatanasamāpatti daṭṭhabbā, pitugehaṃ viya nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti, puttagehaṃ viya nirodhasamāpatti, āsanasālāya ṭhatvā pitugharaṃ amanasikaritvā puttagharācikkhaṇaṃ viya ākiñcaññāyatanato vuṭṭhāya nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpajjitvā ‘‘ekaṃ dve cittavāre ṭhassāmī’’ti pitugharaṃ amanasikaritvāva uparinirodhasamāpattatthāya manasikāro, evamesa cetentova na ceteti, abhisaṅkharontova nābhisaṅkharoti. Tā ceva saññāti tā jhānasaññā nirujjhanti. Aññā cāti aññā ca oḷārikā bhavaṅgasaññā nuppajjanti. So nirodhaṃ phusatīti so evaṃ paṭipanno bhikkhu saññāvedayitanirodhaṃ phusati vindati paṭilabhati.
அனுபுப்³பா³பி⁴ஸஞ்ஞானிரோத⁴ஸம்பஜானஸமாபத்திந்தி எத்த² அபீ⁴தி உபஸக்³க³மத்தங், ஸம்பஜானபத³ங் நிரோத⁴பதே³ன அந்தரிகங் கத்வா வுத்தங். அனுபடிபாடியா ஸம்பஜானஸஞ்ஞானிரோத⁴ஸமாபத்தீதி அயங் பனெத்த²த்தோ². தத்ராபி ஸம்பஜானஸஞ்ஞானிரோத⁴ஸமாபத்தீதி ஸம்பஜானந்தஸ்ஸ அந்தே ஸஞ்ஞா நிரோத⁴ஸமாபத்தி ஸம்பஜானந்தஸ்ஸ வா பண்டி³தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ ஸஞ்ஞானிரோத⁴ஸமாபத்தீதி அயங் விஸேஸத்தோ².
Anupubbābhisaññānirodhasampajānasamāpattinti ettha abhīti upasaggamattaṃ, sampajānapadaṃ nirodhapadena antarikaṃ katvā vuttaṃ. Anupaṭipāṭiyā sampajānasaññānirodhasamāpattīti ayaṃ panetthattho. Tatrāpi sampajānasaññānirodhasamāpattīti sampajānantassa ante saññā nirodhasamāpatti sampajānantassa vā paṇḍitassa bhikkhuno saññānirodhasamāpattīti ayaṃ visesattho.
இதா³னி இத⁴ ட²த்வா நிரோத⁴ஸமாபத்திகதா² கதே²தப்³பா³. ஸா பனேஸா ஸப்³பா³காரேன விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ பஞ்ஞாபா⁴வனானிஸங்ஸாதி⁴காரே கதி²தா, தஸ்மா தத்த² கதி²ததோவ க³ஹேதப்³பா³.
Idāni idha ṭhatvā nirodhasamāpattikathā kathetabbā. Sā panesā sabbākārena visuddhimagge paññābhāvanānisaṃsādhikāre kathitā, tasmā tattha kathitatova gahetabbā.
ஏவங் ப⁴க³வா பொட்ட²பாத³ஸ்ஸ பரிப்³பா³ஜகஸ்ஸ நிரோத⁴கத²ங் கதெ²த்வா – அத² நங் தாதி³ஸாய கதா²ய அஞ்ஞத்த² அபா⁴வங் படிஜானாபேதுங் ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞஸீ’’திஆதி³மாஹ. பரிப்³பா³ஜகோபி ‘‘ப⁴க³வா அஜ்ஜ தும்ஹாகங் கத²ங் ட²பெத்வா ந மயா ஏவரூபா கதா² ஸுதபுப்³பா³’’தி படிஜானந்தோ, ‘‘நோ ஹேதங் ப⁴ந்தே’’தி வத்வா புன ஸக்கச்சங் ப⁴க³வதோ கதா²ய உக்³க³ஹிதபா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஏவங் கோ² அஹங் ப⁴ந்தே’’திஆதி³மாஹ. அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா ‘‘ஸுஉக்³க³ஹிதங் தயா’’தி அனுஜானந்தோ ‘‘ஏவங் பொட்ட²பாதா³’’தி ஆஹ.
Evaṃ bhagavā poṭṭhapādassa paribbājakassa nirodhakathaṃ kathetvā – atha naṃ tādisāya kathāya aññattha abhāvaṃ paṭijānāpetuṃ ‘‘taṃ kiṃ maññasī’’tiādimāha. Paribbājakopi ‘‘bhagavā ajja tumhākaṃ kathaṃ ṭhapetvā na mayā evarūpā kathā sutapubbā’’ti paṭijānanto, ‘‘no hetaṃ bhante’’ti vatvā puna sakkaccaṃ bhagavato kathāya uggahitabhāvaṃ dassento ‘‘evaṃ kho ahaṃ bhante’’tiādimāha. Athassa bhagavā ‘‘suuggahitaṃ tayā’’ti anujānanto ‘‘evaṃ poṭṭhapādā’’ti āha.
415. அத² பரிப்³பா³ஜகோ ‘‘ப⁴க³வதா ‘ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸஞ்ஞக்³க³’ந்தி வுத்தங். ஏததே³வ நு கோ² ஸஞ்ஞக்³க³ங், உதா³ஹு அவஸேஸஸமாபத்தீஸுபி ஸஞ்ஞக்³க³ங் அத்தீ²’’தி சிந்தெத்வா தமத்த²ங் புச்ச²ந்தோ ‘‘ஏகஞ்ஞேவ நு கோ²’’திஆதி³மாஹ. ப⁴க³வாபிஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜேஸி. தத்த² புதூ²பீதி ப³ஹூனிபி. யதா² யதா² கோ², பொட்ட²பாத³, நிரோத⁴ங் பு²ஸதீதி பத²வீகஸிணாதீ³ஸு யேன யேன கஸிணேன, பட²மஜ்ஜா²னாதீ³னங் வா யேன யேன ஜா²னேன. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – ஸசே ஹி பத²வீகஸிணேன கரணபூ⁴தேன பத²வீகஸிணஸமாபத்திங் ஏகவாரங் ஸமாபஜ்ஜந்தோ புரிமஸஞ்ஞானிரோத⁴ங் பு²ஸதி ஏகங் ஸஞ்ஞக்³க³ங், அத² த்³வே வாரே, தயோ வாரே, வாரஸதங், வாரஸஹஸ்ஸங், வாரஸதஸஹஸ்ஸங் வா ஸமாபஜ்ஜந்தோ புரிமஸஞ்ஞானிரோத⁴ங் பு²ஸதி, ஸதஸஹஸ்ஸங், ஸஞ்ஞக்³கா³னி. ஏஸ நயோ ஸேஸகஸிணேஸு. ஜா²னேஸுபி ஸசே பட²மஜ்ஜா²னேன கரணபூ⁴தேன ஏகவாரங் புரிமஸஞ்ஞானிரோத⁴ங் பு²ஸதி ஏகங் ஸஞ்ஞக்³க³ங். அத² த்³வே வாரே , தயோ வாரே, வாரஸதங், வாரஸஹஸ்ஸங், வாரஸதஸஹஸ்ஸங் வா புரிமஸஞ்ஞானிரோத⁴ங் பு²ஸதி, ஸதஸஹஸ்ஸங் ஸஞ்ஞக்³கா³னி. ஏஸ நயோ ஸேஸஜ்ஜா²னஸமாபத்தீஸுபி. இதி ஏகவாரங் ஸமாபஜ்ஜனவஸேன வா ஸப்³ப³ம்பி ஸஞ்ஜானநலக்க²ணேன ஸங்க³ஹெத்வா வா ஏகங் ஸஞ்ஞக்³க³ங் ஹோதி, அபராபரங் ஸமாபஜ்ஜனவஸேன ப³ஹூனி.
415. Atha paribbājako ‘‘bhagavatā ‘ākiñcaññāyatanaṃ saññagga’nti vuttaṃ. Etadeva nu kho saññaggaṃ, udāhu avasesasamāpattīsupi saññaggaṃ atthī’’ti cintetvā tamatthaṃ pucchanto ‘‘ekaññeva nu kho’’tiādimāha. Bhagavāpissa vissajjesi. Tattha puthūpīti bahūnipi. Yathā yathā kho, poṭṭhapāda, nirodhaṃphusatīti pathavīkasiṇādīsu yena yena kasiṇena, paṭhamajjhānādīnaṃ vā yena yena jhānena. Idaṃ vuttaṃ hoti – sace hi pathavīkasiṇena karaṇabhūtena pathavīkasiṇasamāpattiṃ ekavāraṃ samāpajjanto purimasaññānirodhaṃ phusati ekaṃ saññaggaṃ, atha dve vāre, tayo vāre, vārasataṃ, vārasahassaṃ, vārasatasahassaṃ vā samāpajjanto purimasaññānirodhaṃ phusati, satasahassaṃ, saññaggāni. Esa nayo sesakasiṇesu. Jhānesupi sace paṭhamajjhānena karaṇabhūtena ekavāraṃ purimasaññānirodhaṃ phusati ekaṃ saññaggaṃ. Atha dve vāre , tayo vāre, vārasataṃ, vārasahassaṃ, vārasatasahassaṃ vā purimasaññānirodhaṃ phusati, satasahassaṃ saññaggāni. Esa nayo sesajjhānasamāpattīsupi. Iti ekavāraṃ samāpajjanavasena vā sabbampi sañjānanalakkhaṇena saṅgahetvā vā ekaṃ saññaggaṃ hoti, aparāparaṃ samāpajjanavasena bahūni.
416. ஸஞ்ஞா நு கோ², ப⁴ந்தேதி ப⁴ந்தே நிரோத⁴ஸமாபஜ்ஜனகஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ ‘‘ஸஞ்ஞா நு கோ² பட²மங் உப்பஜ்ஜதீ’’தி புச்ச²தி. தஸ்ஸ ப⁴க³வா ‘‘ஸஞ்ஞா கோ², பொட்ட²பாதா³’’தி ப்³யாகாஸி. தத்த² ஸஞ்ஞாதி ஜா²னஸஞ்ஞா. ஞாணந்தி விபஸ்ஸனாஞாணங். அபரோ நயோ, ஸஞ்ஞாதி விபஸ்ஸனா ஸஞ்ஞா. ஞாணந்தி மக்³க³ஞாணங். அபரோ நயோ, ஸஞ்ஞாதி மக்³க³ஸஞ்ஞா. ஞாணந்தி ப²லஞாணங். திபிடகமஹாஸிவத்தே²ரோ பனாஹ –
416.Saññā nu kho, bhanteti bhante nirodhasamāpajjanakassa bhikkhuno ‘‘saññā nu kho paṭhamaṃ uppajjatī’’ti pucchati. Tassa bhagavā ‘‘saññā kho, poṭṭhapādā’’ti byākāsi. Tattha saññāti jhānasaññā. Ñāṇanti vipassanāñāṇaṃ. Aparo nayo, saññāti vipassanā saññā. Ñāṇanti maggañāṇaṃ. Aparo nayo, saññāti maggasaññā. Ñāṇanti phalañāṇaṃ. Tipiṭakamahāsivatthero panāha –
கிங் இமே பி⁴க்கூ² ப⁴ணந்தி, பொட்ட²பாதோ³ ஹெட்டா² ப⁴க³வந்தங் நிரோத⁴ங் புச்சி². இதா³னி நிரோதா⁴ வுட்டா²னங் புச்ச²ந்தோ ‘‘ப⁴க³வா நிரோதா⁴ வுட்ட²ஹந்தஸ்ஸ கிங் பட²மங் அரஹத்தப²லஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, உதா³ஹு பச்சவெக்க²ணஞாண’’ந்தி வத³தி. அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா யஸ்மா ப²லஸஞ்ஞா பட²மங் உப்பஜ்ஜதி, பச்சா² பச்சவெக்க²ணஞாணங் . தஸ்மா ‘‘ஸஞ்ஞா கோ² பொட்ட²பாதா³’’தி ஆஹ. தத்த² ஸஞ்ஞுப்பாதா³தி அரஹத்தப²லஸஞ்ஞாய உப்பாதா³, பச்சா² ‘‘இத³ங் அரஹத்தப²ல’’ந்தி ஏவங் பச்சவெக்க²ணஞாணுப்பாதோ³ ஹோதி. இத³ப்பச்சயா கிர மேதி ப²லஸமாதி⁴ஸஞ்ஞாபச்சயா கிர மய்ஹங் பச்சவெக்க²ணஞாணங் உப்பன்னந்தி.
Kiṃ ime bhikkhū bhaṇanti, poṭṭhapādo heṭṭhā bhagavantaṃ nirodhaṃ pucchi. Idāni nirodhā vuṭṭhānaṃ pucchanto ‘‘bhagavā nirodhā vuṭṭhahantassa kiṃ paṭhamaṃ arahattaphalasaññā uppajjati, udāhu paccavekkhaṇañāṇa’’nti vadati. Athassa bhagavā yasmā phalasaññā paṭhamaṃ uppajjati, pacchā paccavekkhaṇañāṇaṃ . Tasmā ‘‘saññā kho poṭṭhapādā’’ti āha. Tattha saññuppādāti arahattaphalasaññāya uppādā, pacchā ‘‘idaṃ arahattaphala’’nti evaṃ paccavekkhaṇañāṇuppādo hoti. Idappaccayā kira meti phalasamādhisaññāpaccayā kira mayhaṃ paccavekkhaṇañāṇaṃ uppannanti.
ஸஞ்ஞாஅத்தகதா²வண்ணனா
Saññāattakathāvaṇṇanā
417. இதா³னி பரிப்³பா³ஜகோ யதா² நாம கா³மஸூகரோ க³ந்தோ⁴த³கேன ந்ஹாபெத்வா க³ந்தே⁴ஹி அனுலிம்பித்வா மாலாதா³மங் பிளந்தி⁴த்வா ஸிரிஸயனே ஆரோபிதோபி ஸுக²ங் ந விந்த³தி, வேகே³ன கூ³த²ட்டா²னமேவ க³ந்த்வா ஸுக²ங் விந்த³தி. ஏவமேவ ப⁴க³வதா ஸண்ஹஸுகு²மதிலக்க²ணப்³பா⁴ஹதாய தே³ஸனாய ந்ஹாபிதவிலித்தமண்டி³தோபி நிரோத⁴கதா²ஸிரிஸயனங் ஆரோபிதோபி தத்த² ஸுக²ங் ந விந்த³ந்தோ கூ³த²ட்டா²னஸதி³ஸங் அத்தனோ லத்³தி⁴ங் க³ஹெத்வா தமேவ புச்ச²ந்தோ ‘‘ஸஞ்ஞா நு கோ², ப⁴ந்தே, புரிஸஸ்ஸ அத்தா’’திஆதி³மாஹ. அத²ஸ்ஸானுமதிங் க³ஹெத்வா ப்³யாகாதுகாமோ ப⁴க³வா – ‘‘கங் பன த்வ’’ந்திஆதி³மாஹ. ததோ ஸோ ‘‘அரூபீ அத்தா’’தி ஏவங் லத்³தி⁴கோ ஸமானோபி ‘‘ப⁴க³வா தே³ஸனாய ஸுகுஸலோ, ஸோ மே ஆதி³தோவ லத்³தி⁴ங் மா வித்³த⁴ங்ஸேதூ’’தி சிந்தெத்வா அத்தனோ லத்³தி⁴ங் பரிஹரந்தோ ‘‘ஓளாரிகங் கோ²’’திஆதி³மாஹ. அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா தத்த² தோ³ஸங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஓளாரிகோ ச ஹி தே’’திஆதி³மாஹ . தத்த² ஏவங் ஸந்தந்தி ஏவங் ஸந்தே. பு⁴ம்மத்தே² ஹி ஏதங் உபயோக³வசனங். ஏவங் ஸந்தங் அத்தானங் பச்சாக³ச்ச²தோ தவாதி அயங் வா எத்த² அத்தோ². சதுன்னங் க²ந்தா⁴னங் ஏகுப்பாதே³கனிரோத⁴த்தா கிஞ்சாபி யா ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜதி, ஸாவ நிருஜ்ஜ²தி. அபராபரங் உபாதா³ய பன ‘‘அஞ்ஞா ச ஸஞ்ஞா உப்பஜ்ஜந்தி, அஞ்ஞா ச ஸஞ்ஞா நிருஜ்ஜ²ந்தீ’’தி வுத்தங்.
417. Idāni paribbājako yathā nāma gāmasūkaro gandhodakena nhāpetvā gandhehi anulimpitvā mālādāmaṃ piḷandhitvā sirisayane āropitopi sukhaṃ na vindati, vegena gūthaṭṭhānameva gantvā sukhaṃ vindati. Evameva bhagavatā saṇhasukhumatilakkhaṇabbhāhatāya desanāya nhāpitavilittamaṇḍitopi nirodhakathāsirisayanaṃ āropitopi tattha sukhaṃ na vindanto gūthaṭṭhānasadisaṃ attano laddhiṃ gahetvā tameva pucchanto ‘‘saññā nu kho, bhante, purisassa attā’’tiādimāha. Athassānumatiṃ gahetvā byākātukāmo bhagavā – ‘‘kaṃ pana tva’’ntiādimāha. Tato so ‘‘arūpī attā’’ti evaṃ laddhiko samānopi ‘‘bhagavā desanāya sukusalo, so me āditova laddhiṃ mā viddhaṃsetū’’ti cintetvā attano laddhiṃ pariharanto ‘‘oḷārikaṃ kho’’tiādimāha. Athassa bhagavā tattha dosaṃ dassento ‘‘oḷāriko ca hi te’’tiādimāha . Tattha evaṃ santanti evaṃ sante. Bhummatthe hi etaṃ upayogavacanaṃ. Evaṃ santaṃ attānaṃ paccāgacchato tavāti ayaṃ vā ettha attho. Catunnaṃ khandhānaṃ ekuppādekanirodhattā kiñcāpi yā saññā uppajjati, sāva nirujjhati. Aparāparaṃ upādāya pana ‘‘aññā ca saññā uppajjanti, aññā ca saññā nirujjhantī’’ti vuttaṃ.
418-420. இதா³னி அஞ்ஞங் லத்³தி⁴ங் த³ஸ்ஸெந்தோ – ‘‘மனோமயங் கோ² அஹங், ப⁴ந்தே’’திஆதி³ங் வத்வா தத்ராபி தோ³ஸே தி³ன்னே யதா² நாம உம்மத்தகோ யாவஸ்ஸ ஸஞ்ஞா நப்பதிட்டா²தி, தாவ அஞ்ஞங் க³ஹெத்வா அஞ்ஞங் விஸ்ஸஜ்ஜேதி, ஸஞ்ஞாபதிட்டா²னகாலே பன வத்தப்³ப³மேவ வத³தி, ஏவமேவ அஞ்ஞங் க³ஹெத்வா அஞ்ஞங் விஸ்ஸஜ்ஜெத்வா இதா³னி அத்தனோ லத்³தி⁴ங்யேவ வத³ந்தோ ‘‘அரூபீ கோ²’’திஆதி³மாஹ. தத்ராபி யஸ்மா ஸோ ஸஞ்ஞாய உப்பாத³னிரோத⁴ங் இச்ச²தி, அத்தானங் பன ஸஸ்ஸதங் மஞ்ஞதி. தஸ்மா ததே²வஸ்ஸ தோ³ஸங் த³ஸ்ஸெந்தோ ப⁴க³வா ‘‘ஏவங் ஸந்தம்பீ’’திஆதி³மாஹ. ததோ பரிப்³பா³ஜகோ மிச்சா²த³ஸ்ஸனேன அபி⁴பூ⁴தத்தா ப⁴க³வதா வுச்சமானம்பி தங் நானத்தங் அஜானந்தோ ‘‘ஸக்கா பனேதங், ப⁴ந்தே, மயா’’திஆதி³மாஹ. அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா யஸ்மா ஸோ ஸஞ்ஞாய உப்பாத³னிரோத⁴ங் பஸ்ஸந்தோபி ஸஞ்ஞாமயங் அத்தானங் நிச்சமேவ மஞ்ஞதி. தஸ்மா ‘‘து³ஜ்ஜானங் கோ²’’திஆதி³மாஹ.
418-420. Idāni aññaṃ laddhiṃ dassento – ‘‘manomayaṃ kho ahaṃ, bhante’’tiādiṃ vatvā tatrāpi dose dinne yathā nāma ummattako yāvassa saññā nappatiṭṭhāti, tāva aññaṃ gahetvā aññaṃ vissajjeti, saññāpatiṭṭhānakāle pana vattabbameva vadati, evameva aññaṃ gahetvā aññaṃ vissajjetvā idāni attano laddhiṃyeva vadanto ‘‘arūpī kho’’tiādimāha. Tatrāpi yasmā so saññāya uppādanirodhaṃ icchati, attānaṃ pana sassataṃ maññati. Tasmā tathevassa dosaṃ dassento bhagavā ‘‘evaṃ santampī’’tiādimāha. Tato paribbājako micchādassanena abhibhūtattā bhagavatā vuccamānampi taṃ nānattaṃ ajānanto ‘‘sakkā panetaṃ, bhante, mayā’’tiādimāha. Athassa bhagavā yasmā so saññāya uppādanirodhaṃ passantopi saññāmayaṃ attānaṃ niccameva maññati. Tasmā ‘‘dujjānaṃ kho’’tiādimāha.
தத்தா²யங் ஸங்கே²பத்தோ² – தவ அஞ்ஞா தி³ட்டி², அஞ்ஞா க²ந்தி, அஞ்ஞா ருசி, அஞ்ஞதா²யேவ தே த³ஸ்ஸனங் பவத்தங், அஞ்ஞதே³வ ச தே க²மதி சேவ ருச்சதி ச, அஞ்ஞத்ர ச தே ஆயோகோ³, அஞ்ஞிஸ்ஸாயேவ படிபத்தியா யுத்தபயுத்ததா, அஞ்ஞத்த² ச தே ஆசரியகங், அஞ்ஞஸ்மிங் தித்தா²யதனே ஆசரியபா⁴வோ. தேன தயா ஏவங் அஞ்ஞதி³ட்டி²கேன அஞ்ஞக²ந்திகேன அஞ்ஞருசிகேன அஞ்ஞத்ராயோகே³ன அஞ்ஞத்ராசரியகேன து³ஜ்ஜானங் ஏதந்தி. அத² பரிப்³பா³ஜகோ – ‘‘ஸஞ்ஞா வா புரிஸஸ்ஸ அத்தா ஹோது, அஞ்ஞா வா ஸஞ்ஞா, தங் ஸஸ்ஸதாதி³ பா⁴வமஸ்ஸ புச்சி²ஸ்ஸ’’ந்தி புன ‘‘கிங் பன ப⁴ந்தே’’திஆதி³மாஹ.
Tatthāyaṃ saṅkhepattho – tava aññā diṭṭhi, aññā khanti, aññā ruci, aññathāyeva te dassanaṃ pavattaṃ, aññadeva ca te khamati ceva ruccati ca, aññatra ca te āyogo, aññissāyeva paṭipattiyā yuttapayuttatā, aññattha ca te ācariyakaṃ, aññasmiṃ titthāyatane ācariyabhāvo. Tena tayā evaṃ aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena dujjānaṃ etanti. Atha paribbājako – ‘‘saññā vā purisassa attā hotu, aññā vā saññā, taṃ sassatādi bhāvamassa pucchissa’’nti puna ‘‘kiṃ pana bhante’’tiādimāha.
தத்த² லோகோதி அத்தானங் ஸந்தா⁴ய வத³தி. ந ஹேதங் பொட்ட²பாத³ அத்த²ஸஞ்ஹிதந்தி பொட்ட²பாத³ ஏதங் தி³ட்டி²க³தங் ந இத⁴லோகபரலோகஅத்த²னிஸ்ஸிதங், ந அத்தத்த²பரத்த²னிஸ்ஸிதங். ந த⁴ம்மஸங்ஹிதந்தி ந நவலோகுத்தரத⁴ம்மனிஸ்ஸிதங். நாதி³ப்³ரஹ்மசரியகந்தி ஸிக்க²த்தயஸங்கா²தஸ்ஸ ஸாஸனப்³ரஹ்மசரியகஸ்ஸ ந ஆதி³மத்தங், அதி⁴ஸீலஸிக்கா²மத்தம்பி ந ஹோதி. ந நிப்³பி³தா³யாதி ஸங்ஸாரவட்டே நிப்³பி³ந்த³னத்தா²ய ந ஸங்வத்ததி. ந விராகா³யாதி வட்டவிராக³த்தா²ய ந ஸங்வத்ததி. ந நிரோதா⁴யாதி வட்டஸ்ஸ நிரோத⁴கரணத்தா²ய ந ஸங்வத்ததி. ந உபஸமாயாதி வட்டஸ்ஸ வூபஸமனத்தா²ய ந ஸங்வத்ததி. ந அபி⁴ஞ்ஞாயாதி வட்டாபி⁴ஜானநாய பச்சக்க²கிரியாய ந ஸங்வத்ததி. ந ஸம்போ³தா⁴யாதி வட்டஸம்பு³ஜ்ஜ²னத்தா²ய ந ஸங்வத்ததி. ந நிப்³பா³னாயாதி அமதமஹானிப்³பா³னஸ்ஸ பச்சக்க²கிரியாய ந ஸங்வத்ததி.
Tattha lokoti attānaṃ sandhāya vadati. Na hetaṃ poṭṭhapāda atthasañhitanti poṭṭhapāda etaṃ diṭṭhigataṃ na idhalokaparalokaatthanissitaṃ, na attatthaparatthanissitaṃ. Na dhammasaṃhitanti na navalokuttaradhammanissitaṃ. Nādibrahmacariyakanti sikkhattayasaṅkhātassa sāsanabrahmacariyakassa na ādimattaṃ, adhisīlasikkhāmattampi na hoti. Na nibbidāyāti saṃsāravaṭṭe nibbindanatthāya na saṃvattati. Navirāgāyāti vaṭṭavirāgatthāya na saṃvattati. Na nirodhāyāti vaṭṭassa nirodhakaraṇatthāya na saṃvattati. Na upasamāyāti vaṭṭassa vūpasamanatthāya na saṃvattati. Na abhiññāyāti vaṭṭābhijānanāya paccakkhakiriyāya na saṃvattati. Na sambodhāyāti vaṭṭasambujjhanatthāya na saṃvattati. Na nibbānāyāti amatamahānibbānassa paccakkhakiriyāya na saṃvattati.
இத³ங் து³க்க²ந்திஆதீ³ஸு தண்ஹங் ட²பெத்வா தேபூ⁴மகா பஞ்சக்க²ந்தா⁴ து³க்க²ந்தி, தஸ்ஸேவ து³க்க²ஸ்ஸ பபா⁴வனதோ ஸப்பச்சயா தண்ஹா து³க்க²ஸமுத³யோதி. உபி⁴ன்னங் அப்பவத்தி து³க்க²னிரோதோ⁴தி, அரியோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³ து³க்க²னிரோத⁴கா³மினீ படிபதா³தி மயா ப்³யாகதந்தி அத்தோ². ஏவஞ்ச பன வத்வா ப⁴க³வா ‘‘இமஸ்ஸ பரிப்³பா³ஜகஸ்ஸ மக்³க³பாதுபா⁴வோ வா ப²லஸச்சி²கிரியா வா நத்தி², மய்ஹஞ்ச பி⁴க்கா²சாரவேலா’’தி சிந்தெத்வா துண்ஹீ அஹோஸி. பரிப்³பா³ஜகோபி தங் ஆகாரங் ஞத்வா ப⁴க³வதோ க³மனகாலங் ஆரோசெந்தோ விய ‘‘ஏவமேத’’ந்திஆதி³மாஹ.
Idaṃ dukkhantiādīsu taṇhaṃ ṭhapetvā tebhūmakā pañcakkhandhā dukkhanti, tasseva dukkhassa pabhāvanato sappaccayā taṇhā dukkhasamudayoti. Ubhinnaṃ appavatti dukkhanirodhoti, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo dukkhanirodhagāminī paṭipadāti mayā byākatanti attho. Evañca pana vatvā bhagavā ‘‘imassa paribbājakassa maggapātubhāvo vā phalasacchikiriyā vā natthi, mayhañca bhikkhācāravelā’’ti cintetvā tuṇhī ahosi. Paribbājakopi taṃ ākāraṃ ñatvā bhagavato gamanakālaṃ ārocento viya ‘‘evameta’’ntiādimāha.
421. வாசாஸன்னிதோத³கேனாதி வசனபதோதே³ன. ஸஞ்ஜ²ப்³ப⁴ரிமகங்ஸூதி ஸஞ்ஜ²ப்³ப⁴ரிதங் நிரந்தரங் பு²ட்ட²ங் அகங்ஸு, உபரி விஜ்ஜி²ங்ஸூதி வுத்தங் ஹோதி. பூ⁴தந்தி ஸபா⁴வதோ விஜ்ஜமானங். தச்ச²ங், தத²ந்தி தஸ்ஸேவ வேவசனங். த⁴ம்மட்டி²ததந்தி நவலோகுத்தரத⁴ம்மேஸு டி²தஸபா⁴வங். த⁴ம்மனியாமதந்தி லோகுத்தரத⁴ம்மனியாமதங். பு³த்³தா⁴னஞ்ஹி சதுஸச்சவினிமுத்தா கதா² நாம நத்தி². தஸ்மா ஸா ஏதி³ஸா ஹோதி.
421.Vācāsannitodakenāti vacanapatodena. Sañjhabbharimakaṃsūti sañjhabbharitaṃ nirantaraṃ phuṭṭhaṃ akaṃsu, upari vijjhiṃsūti vuttaṃ hoti. Bhūtanti sabhāvato vijjamānaṃ. Tacchaṃ, tathanti tasseva vevacanaṃ. Dhammaṭṭhitatanti navalokuttaradhammesu ṭhitasabhāvaṃ. Dhammaniyāmatanti lokuttaradhammaniyāmataṃ. Buddhānañhi catusaccavinimuttā kathā nāma natthi. Tasmā sā edisā hoti.
சித்தஹத்தி²ஸாரிபுத்தபொட்ட²பாத³வத்து²வண்ணனா
Cittahatthisāriputtapoṭṭhapādavatthuvaṇṇanā
422. சித்தோ ச ஹத்தி²ஸாரிபுத்தோதி ஸோ கிர ஸாவத்தி²யங் ஹத்தி²ஆசரியஸ்ஸ புத்தோ ப⁴க³வதோ ஸந்திகே பப்³ப³ஜித்வா தீணி பிடகானி உக்³க³ஹெத்வா ஸுகு²மேஸு அத்த²ந்தரேஸு குஸலோ அஹோஸி, புப்³பே³ கதபாபகம்மவஸேன பன ஸத்தவாரே விப்³ப⁴மித்வா கி³ஹி ஜாதோ. கஸ்ஸபஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ கிர ஸாஸனே த்³வே ஸஹாயகா அஹேஸுங், அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஸமக்³கா³ ஏகதோவ ஸஜ்ஜா²யந்தி. தேஸு ஏகோ அனபி⁴ரதோ கி³ஹிபா⁴வே சித்தங் உப்பாதெ³த்வா இதரஸ்ஸ ஆரோசேஸி. ஸோ கி³ஹிபா⁴வே ஆதீ³னவங் பப்³ப³ஜ்ஜாய ஆனிஸங்ஸங் த³ஸ்ஸெத்வா தங் ஓவதி³. ஸோ தங் ஸுத்வா அபி⁴ரமித்வா புனேகதி³வஸங் தாதி³ஸே சித்தே உப்பன்னே தங் ஏதத³வோச ‘‘மய்ஹங் ஆவுஸோ ஏவரூபங் சித்தங் உப்பஜ்ஜதி – ‘இமாஹங் பத்தசீவரங் துய்ஹங் த³ஸ்ஸாமீ’தி’’. ஸோ பத்தசீவரலோபே⁴ன தஸ்ஸ கி³ஹிபா⁴வே ஆனிஸங்ஸங் த³ஸ்ஸெத்வா பப்³ப³ஜ்ஜாய ஆதீ³னவங் கதே²ஸி. அத²ஸ்ஸ தங் ஸுத்வாவ கி³ஹிபா⁴வதோ சித்தங் விரஜ்ஜித்வா பப்³ப³ஜ்ஜாயமேவ அபி⁴ரமி. ஏவமேஸ ததா³ ஸீலவந்தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ கி³ஹிபா⁴வே ஆனிஸங்ஸகதா²ய கதி²தத்தா இதா³னி ச² வாரே விப்³ப⁴மித்வா ஸத்தமே வாரே பப்³ப³ஜிதோ. மஹாமொக்³க³ல்லானஸ்ஸ, மஹாகொட்டி²கத்தே²ரஸ்ஸ ச அபி⁴த⁴ம்மகத²ங் கதெ²ந்தானங் அந்தரந்தரா கத²ங் ஓபாதேதி. அத² நங் மஹாகொட்டி²கத்தே²ரோ அபஸாதே³தி. ஸோ மஹாஸாவகஸ்ஸ கதி²தே பதிட்டா²துங் அஸக்கொந்தோ விப்³ப⁴மித்வா கி³ஹி ஜாதோ. பொட்ட²பாத³ஸ்ஸ பனாயங் கி³ஹிஸஹாயகோ ஹோதி. தஸ்மா விப்³ப⁴மித்வா த்³வீஹதீஹச்சயேன பொட்ட²பாத³ஸ்ஸ ஸந்திகங் க³தோ. அத² நங் ஸோ தி³ஸ்வா ‘‘ஸம்ம கிங் தயா கதங், ஏவரூபஸ்ஸ நாம ஸத்து² ஸாஸனா அபஸக்கந்தோஸி, ஏஹி பப்³ப³ஜிதுங் இதா³னி தே வட்டதீ’’தி தங் க³ஹெத்வா ப⁴க³வதோ ஸந்திகங் அக³மாஸி. தேன வுத்தங் ‘‘சித்தோ ச ஹத்தி²ஸாரிபுத்தோ பொட்ட²பாதோ³ ச பரிப்³பா³ஜகோ’’தி.
422.Citto ca hatthisāriputtoti so kira sāvatthiyaṃ hatthiācariyassa putto bhagavato santike pabbajitvā tīṇi piṭakāni uggahetvā sukhumesu atthantaresu kusalo ahosi, pubbe katapāpakammavasena pana sattavāre vibbhamitvā gihi jāto. Kassapasammāsambuddhassa kira sāsane dve sahāyakā ahesuṃ, aññamaññaṃ samaggā ekatova sajjhāyanti. Tesu eko anabhirato gihibhāve cittaṃ uppādetvā itarassa ārocesi. So gihibhāve ādīnavaṃ pabbajjāya ānisaṃsaṃ dassetvā taṃ ovadi. So taṃ sutvā abhiramitvā punekadivasaṃ tādise citte uppanne taṃ etadavoca ‘‘mayhaṃ āvuso evarūpaṃ cittaṃ uppajjati – ‘imāhaṃ pattacīvaraṃ tuyhaṃ dassāmī’ti’’. So pattacīvaralobhena tassa gihibhāve ānisaṃsaṃ dassetvā pabbajjāya ādīnavaṃ kathesi. Athassa taṃ sutvāva gihibhāvato cittaṃ virajjitvā pabbajjāyameva abhirami. Evamesa tadā sīlavantassa bhikkhuno gihibhāve ānisaṃsakathāya kathitattā idāni cha vāre vibbhamitvā sattame vāre pabbajito. Mahāmoggallānassa, mahākoṭṭhikattherassa ca abhidhammakathaṃ kathentānaṃ antarantarā kathaṃ opāteti. Atha naṃ mahākoṭṭhikatthero apasādeti. So mahāsāvakassa kathite patiṭṭhātuṃ asakkonto vibbhamitvā gihi jāto. Poṭṭhapādassa panāyaṃ gihisahāyako hoti. Tasmā vibbhamitvā dvīhatīhaccayena poṭṭhapādassa santikaṃ gato. Atha naṃ so disvā ‘‘samma kiṃ tayā kataṃ, evarūpassa nāma satthu sāsanā apasakkantosi, ehi pabbajituṃ idāni te vaṭṭatī’’ti taṃ gahetvā bhagavato santikaṃ agamāsi. Tena vuttaṃ ‘‘citto ca hatthisāriputto poṭṭhapādo ca paribbājako’’ti.
423. அந்தா⁴தி பஞ்ஞாசக்கு²னோ நத்தி²தாய அந்தா⁴, தஸ்ஸேவ அபா⁴வேன அசக்கு²கா. த்வங்யேவ நேஸங் ஏகோ சக்கு²மாதி ஸுபா⁴ஸிதது³ப்³பா⁴ஸிதஜானநபா⁴வமத்தேன பஞ்ஞாசக்கு²னா சக்கு²மா. ஏகங்ஸிகாதி ஏககொட்டா²ஸா. பஞ்ஞத்தாதி ட²பிதா. அனேகங்ஸிகாதி ந ஏககொட்டா²ஸா ஏகேனேவ கொட்டா²ஸேன ஸஸ்ஸதாதி வா அஸஸ்ஸதாதி வா ந வுத்தாதி அத்தோ².
423.Andhāti paññācakkhuno natthitāya andhā, tasseva abhāvena acakkhukā. Tvaṃyeva nesaṃ eko cakkhumāti subhāsitadubbhāsitajānanabhāvamattena paññācakkhunā cakkhumā. Ekaṃsikāti ekakoṭṭhāsā. Paññattāti ṭhapitā. Anekaṃsikāti na ekakoṭṭhāsā ekeneva koṭṭhāsena sassatāti vā asassatāti vā na vuttāti attho.
ஏகங்ஸிகத⁴ம்மவண்ணனா
Ekaṃsikadhammavaṇṇanā
424-425. ஸந்தி பொட்ட²பாதா³தி இத³ங் ப⁴க³வா கஸ்மா ஆரபி⁴? பா³ஹிரகேஹி பஞ்ஞாபிதனிட்டா²ய அனிய்யானிகபா⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங். ஸப்³பே³ ஹி தித்தி²யா யதா² ப⁴க³வா அமதங் நிப்³பா³னங், ஏவங் அத்தனோ அத்தனோ ஸமயே லோகது²பிகாதி³வஸேன நிட்ட²ங் பஞ்ஞபெந்தி, ஸா ச ந நிய்யானிகா. யதா² பஞ்ஞத்தா ஹுத்வா ந நிய்யாதி ந க³ச்ச²தி, அஞ்ஞத³த்து² பண்டி³தேஹி படிக்கி²த்தா நிவத்ததி, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ப⁴க³வா ஏவமாஹ. தத்த² ஏகந்தஸுக²ங் லோகங் ஜானங் பஸ்ஸந்தி புரத்தி²மாய தி³ஸாய ஏகந்தஸுகோ² லோகோ பச்சி²மாதீ³னங் வா அஞ்ஞதராயாதி ஏவங் ஜானந்தா ஏவங் பஸ்ஸந்தா விஹரத². தி³ட்ட²புப்³பா³னி கோ² தஸ்மிங் லோகே மனுஸ்ஸானங் ஸரீரஸண்டா²னாதீ³னீதி. அப்பாடிஹீரகதந்தி அப்பாடிஹீரகதங் படிஹரணவிரஹிதங், அனிய்யானிகந்தி வுத்தங் ஹோதி.
424-425.Santi poṭṭhapādāti idaṃ bhagavā kasmā ārabhi? Bāhirakehi paññāpitaniṭṭhāya aniyyānikabhāvadassanatthaṃ. Sabbe hi titthiyā yathā bhagavā amataṃ nibbānaṃ, evaṃ attano attano samaye lokathupikādivasena niṭṭhaṃ paññapenti, sā ca na niyyānikā. Yathā paññattā hutvā na niyyāti na gacchati, aññadatthu paṇḍitehi paṭikkhittā nivattati, taṃ dassetuṃ bhagavā evamāha. Tattha ekantasukhaṃ lokaṃ jānaṃ passanti puratthimāya disāya ekantasukho loko pacchimādīnaṃ vā aññatarāyāti evaṃ jānantā evaṃ passantā viharatha. Diṭṭhapubbāni kho tasmiṃ loke manussānaṃ sarīrasaṇṭhānādīnīti. Appāṭihīrakatanti appāṭihīrakataṃ paṭiharaṇavirahitaṃ, aniyyānikanti vuttaṃ hoti.
426-427. ஜனபத³கல்யாணீதி ஜனபதே³ அஞ்ஞாஹி இத்தீ²ஹி வண்ணஸண்டா²னவிலாஸாகப்பாதீ³ஹி அஸதி³ஸா.
426-427.Janapadakalyāṇīti janapade aññāhi itthīhi vaṇṇasaṇṭhānavilāsākappādīhi asadisā.
தயோஅத்தபடிலாப⁴வண்ணனா
Tayoattapaṭilābhavaṇṇanā
428. ஏவங் ப⁴க³வா பரேஸங் நிட்டா²ய அனிய்யானிகத்தங் த³ஸ்ஸெத்வா அத்தனோ நிட்டா²ய நிய்யானிகபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தயோ கோ² மே பொட்ட²பாதா³’’திஆதி³மாஹ. தத்த² அத்தபடிலாபோ⁴தி அத்தபா⁴வபடிலாபோ⁴, எத்த² ச ப⁴க³வா தீஹி அத்தபா⁴வபடிலாபே⁴ஹி தயோ ப⁴வே த³ஸ்ஸேஸி. ஓளாரிகத்தபா⁴வபடிலாபே⁴ன அவீசிதோ பட்டா²ய பரனிம்மிதவஸவத்திபரியோஸானங் காமப⁴வங் த³ஸ்ஸேஸி. மனோமயஅத்தபா⁴வபடிலாபே⁴ன பட²மஜ்ஜா²னபூ⁴மிதோ பட்டா²ய அகனிட்ட²ப்³ரஹ்மலோகபரியோஸானங் ரூபப⁴வங் த³ஸ்ஸேஸி. அரூபஅத்தபா⁴வபடிலாபே⁴ன ஆகாஸானஞ்சாயதனப்³ரஹ்மலோகதோ பட்டா²ய நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனப்³ரஹ்மலோகபரியோஸானங் அரூபப⁴வங் த³ஸ்ஸேஸி. ஸங்கிலேஸிகா த⁴ம்மா நாம த்³வாத³ஸ அகுஸலசித்துப்பாதா³. வோதா³னியா த⁴ம்மா நாம ஸமத²விபஸ்ஸனா.
428. Evaṃ bhagavā paresaṃ niṭṭhāya aniyyānikattaṃ dassetvā attano niṭṭhāya niyyānikabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘tayo kho me poṭṭhapādā’’tiādimāha. Tattha attapaṭilābhoti attabhāvapaṭilābho, ettha ca bhagavā tīhi attabhāvapaṭilābhehi tayo bhave dassesi. Oḷārikattabhāvapaṭilābhena avīcito paṭṭhāya paranimmitavasavattipariyosānaṃ kāmabhavaṃ dassesi. Manomayaattabhāvapaṭilābhena paṭhamajjhānabhūmito paṭṭhāya akaniṭṭhabrahmalokapariyosānaṃ rūpabhavaṃ dassesi. Arūpaattabhāvapaṭilābhena ākāsānañcāyatanabrahmalokato paṭṭhāya nevasaññānāsaññāyatanabrahmalokapariyosānaṃ arūpabhavaṃ dassesi. Saṃkilesikā dhammā nāma dvādasa akusalacittuppādā. Vodāniyā dhammā nāma samathavipassanā.
429. பஞ்ஞாபாரிபூரிங் வேபுல்லத்தந்தி மக்³க³பஞ்ஞாப²லபஞ்ஞானங் பாரிபூரிஞ்சேவ விபுலபா⁴வஞ்ச. பாமுஜ்ஜந்தி தருணபீதி. பீதீதி ப³லவதுட்டி². கிங் வுத்தங் ஹோதி? யங் அவோசும்ஹ ‘‘ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹிரதீ’’தி, தத்த² தஸ்ஸ ஏவங் விஹரதோ தங் பாமோஜ்ஜஞ்சேவ ப⁴விஸ்ஸதி, பீதி ச நாமகாயபஸ்ஸத்³தி⁴ ச ஸதி ச ஸூபட்டி²தா உத்தமஞாணஞ்ச ஸுகோ² ச விஹாரோ. ஸப்³ப³விஹாரேஸு ச அயமேவ விஹாரோ ‘‘ஸுகோ²’’தி வத்துங் யுத்தோ ‘‘உபஸந்தோ பரமமது⁴ரோ’’தி. தத்த² பட²மஜ்ஜா²னே பாமோஜ்ஜாத³யோ ச²பி த⁴ம்மா லப்³ப⁴ந்தி, து³தியஜ்ஜா²னே து³ப்³ப³லபீதிஸங்கா²தங் பாமோஜ்ஜங் நிவத்ததி, ஸேஸா பஞ்ச லப்³ப⁴ந்தி. ததியே பீதி நிவத்ததி, ஸேஸா சத்தாரோ லப்³ப⁴ந்தி. ததா² சதுத்தே². இமேஸு சதூஸு ஜா²னேஸு ஸம்பஸாத³னஸுத்தே ஸுத்³த⁴விபஸ்ஸனா பாத³கஜ்ஜா²னமேவ கதி²தங். பாஸாதி³கஸுத்தே சதூஹி மக்³கே³ஹி ஸத்³தி⁴ங் விபஸ்ஸனா கதி²தா. த³ஸுத்தரஸுத்தே சதுத்த²ஜ்ஜா²னிகப²லஸமாபத்தி கதி²தா. இமஸ்மிங் பொட்ட²பாத³ஸுத்தே பாமோஜ்ஜங் பீதிவேவசனமேவ கத்வா து³தியஜ்ஜா²னிகப²லஸமாபத்தினாம கதி²தாதி வேதி³தப்³பா³.
429.Paññāpāripūriṃvepullattanti maggapaññāphalapaññānaṃ pāripūriñceva vipulabhāvañca. Pāmujjanti taruṇapīti. Pītīti balavatuṭṭhi. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yaṃ avocumha ‘‘sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihiratī’’ti, tattha tassa evaṃ viharato taṃ pāmojjañceva bhavissati, pīti ca nāmakāyapassaddhi ca sati ca sūpaṭṭhitā uttamañāṇañca sukho ca vihāro. Sabbavihāresu ca ayameva vihāro ‘‘sukho’’ti vattuṃ yutto ‘‘upasanto paramamadhuro’’ti. Tattha paṭhamajjhāne pāmojjādayo chapi dhammā labbhanti, dutiyajjhāne dubbalapītisaṅkhātaṃ pāmojjaṃ nivattati, sesā pañca labbhanti. Tatiye pīti nivattati, sesā cattāro labbhanti. Tathā catutthe. Imesu catūsu jhānesu sampasādanasutte suddhavipassanā pādakajjhānameva kathitaṃ. Pāsādikasutte catūhi maggehi saddhiṃ vipassanā kathitā. Dasuttarasutte catutthajjhānikaphalasamāpatti kathitā. Imasmiṃ poṭṭhapādasutte pāmojjaṃ pītivevacanameva katvā dutiyajjhānikaphalasamāpattināma kathitāti veditabbā.
432-437. அயங் வா ஸோதி எத்த² வா ஸத்³தோ³ விபா⁴வனத்தோ² ஹோதி. அயங் ஸோதி ஏவங் விபா⁴வெத்வா பகாஸெத்வா ப்³யாகரெய்யாம. யதா²பரே ‘‘ஏகந்தஸுக²ங் அத்தானங் ஸஞ்ஜானாதா²’’தி புட்டா² ‘‘நோ’’தி வத³ந்தி, ந ஏவங் வதா³மாதி அத்தோ². ஸப்பாடிஹீரகதந்தி ஸப்பாடிஹரணங், நிய்யானிகந்தி அத்தோ². மோகோ⁴ ஹோதீதி துச்சோ² ஹோதி, நத்தி² ஸோ தஸ்மிங் ஸமயேதி அதி⁴ப்பாயோ. ஸச்சோ ஹோதீதி பூ⁴தோ ஹோதி, ஸ்வேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸச்சோ ஹோதீதி அத்தோ². எத்த² பனாயங் சித்தோ அத்தனோ அஸப்³ப³ஞ்ஞுதாய தயோ அத்தபடிலாபே⁴ கதெ²த்வா அத்தபடிலாபோ⁴ நாம பஞ்ஞத்திமத்தங் ஏதந்தி உத்³த⁴ரிதுங் நாஸக்கி², அத்தபடிலாபோ⁴ த்வேவ நிய்யாதேஸி. அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா ரூபாத³யோ செத்த² த⁴ம்மா, அத்தபடிலாபோ⁴தி பன நாமமத்தமேதங், தேஸு தேஸு ரூபாதீ³ஸு ஸதி ஏவரூபா வோஹாரா ஹொந்தீதி த³ஸ்ஸேதுகாமோ தஸ்ஸேவ கத²ங் க³ஹெத்வா நாமபஞ்ஞத்திவஸேன நிய்யாதனத்த²ங் ‘‘யஸ்மிங் சித்த ஸமயே’’திஆதி³மாஹ.
432-437.Ayaṃ vā soti ettha vā saddo vibhāvanattho hoti. Ayaṃ soti evaṃ vibhāvetvā pakāsetvā byākareyyāma. Yathāpare ‘‘ekantasukhaṃ attānaṃ sañjānāthā’’ti puṭṭhā ‘‘no’’ti vadanti, na evaṃ vadāmāti attho. Sappāṭihīrakatanti sappāṭiharaṇaṃ, niyyānikanti attho. Mogho hotīti tuccho hoti, natthi so tasmiṃ samayeti adhippāyo. Sacco hotīti bhūto hoti, sveva tasmiṃ samaye sacco hotīti attho. Ettha panāyaṃ citto attano asabbaññutāya tayo attapaṭilābhe kathetvā attapaṭilābho nāma paññattimattaṃ etanti uddharituṃ nāsakkhi, attapaṭilābho tveva niyyātesi. Athassa bhagavā rūpādayo cettha dhammā, attapaṭilābhoti pana nāmamattametaṃ, tesu tesu rūpādīsu sati evarūpā vohārā hontīti dassetukāmo tasseva kathaṃ gahetvā nāmapaññattivasena niyyātanatthaṃ ‘‘yasmiṃ citta samaye’’tiādimāha.
438. ஏவஞ்ச பன வத்வா படிபுச்சி²த்வா வினயனத்த²ங் புன ‘‘ஸசே தங், சித்த, ஏவங் புச்செ²ய்யு’’ந்திஆதி³மாஹ . தத்த² யோ மே அஹோஸி அதீதோ அத்தபடிலாபோ⁴ , ஸ்வேவ மே அத்தபடிலாபோ⁴, தஸ்மிங் ஸமயே ஸச்சோ அஹோஸி, மோகோ⁴ அனாக³தோ மோகோ⁴ பச்சுப்பன்னோதி எத்த² தாவ இமமத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி – யஸ்மா யே தே அதீதா த⁴ம்மா, தே ஏதரஹி நத்தி², அஹேஸுந்தி பன ஸங்க்²யங் க³தா, தஸ்மா ஸோபி மே அத்தபடிலாபோ⁴ தஸ்மிங்யேவ ஸமயே ஸச்சோ அஹோஸி. அனாக³தபச்சுப்பன்னானங் பன த⁴ம்மானங் ததா³ அபா⁴வா தஸ்மிங் ஸமயே ‘‘மோகோ⁴ அனாக³தோ, மோகோ⁴ பச்சுப்பன்னோ’’தி, ஏவங் அத்த²தோ நாமமத்தமேவ அத்தபடிலாப⁴ங் படிஜானாதி. அனாக³தபச்சுப்பன்னேஸுபி ஏஸேவ நயோ.
438. Evañca pana vatvā paṭipucchitvā vinayanatthaṃ puna ‘‘sace taṃ, citta, evaṃ puccheyyu’’ntiādimāha . Tattha yo me ahosi atīto attapaṭilābho , sveva me attapaṭilābho, tasmiṃ samaye sacco ahosi, mogho anāgato mogho paccuppannoti ettha tāva imamatthaṃ dasseti – yasmā ye te atītā dhammā, te etarahi natthi, ahesunti pana saṅkhyaṃ gatā, tasmā sopi me attapaṭilābho tasmiṃyeva samaye sacco ahosi. Anāgatapaccuppannānaṃ pana dhammānaṃ tadā abhāvā tasmiṃ samaye ‘‘mogho anāgato, mogho paccuppanno’’ti, evaṃ atthato nāmamattameva attapaṭilābhaṃ paṭijānāti. Anāgatapaccuppannesupi eseva nayo.
439-443. அத² ப⁴க³வா தஸ்ஸ ப்³யாகரணேன ஸத்³தி⁴ங் அத்தனோ ப்³யாகரணங் ஸங்ஸந்தி³துங் ‘‘ஏவமேவ கோ² சித்தா’’திஆதீ³னி வத்வா புன ஓபம்மதோ தமத்த²ங் ஸாதெ⁴ந்தோ ‘‘ஸெய்யதா²பி சித்த க³வா கீ²ர’’ந்திஆதி³மாஹ. தத்ராயங் ஸங்கே²பத்தோ², யதா² க³வா கீ²ரங், கீ²ராதீ³ஹி ச த³தி⁴ஆதீ³னி ப⁴வந்தி, தத்த² யஸ்மிங் ஸமயே கீ²ரங் ஹோதி, ந தஸ்மிங் ஸமயே த³தீ⁴தி வா நவனீதாதீ³ஸு வா அஞ்ஞதரந்தி ஸங்க்²யங் நிருத்திங் நாமங் வோஹாரங் க³ச்ச²தி. கஸ்மா? யே த⁴ம்மே உபாதா³ய த³தீ⁴திஆதி³ வோஹாரா ஹொந்தி, தேஸங் அபா⁴வா. அத² கோ² கீ²ரங் த்வேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸங்க்²யங் க³ச்ச²தி. கஸ்மா? யே த⁴ம்மே உபாதா³ய கீ²ரந்தி ஸங்க்²யா நிருத்தி நாமங் வோஹாரோ ஹோதி, தேஸங் பா⁴வாதி. ஏஸ நயோ ஸப்³ப³த்த². இமா கோ² சித்தாதி ஓளாரிகோ அத்தபடிலாபோ⁴ இதி ச மனோமயோ அத்தபடிலாபோ⁴ இதி ச அரூபோ அத்தபடிலாபோ⁴ இதி ச இமா கோ² சித்த லோகஸமஞ்ஞா லோகே ஸமஞ்ஞாமத்தகானி ஸமனுஜானநமத்தகானி ஏதானி. ததா² லோகனிருத்திமத்தகானி வசனபத²மத்தகானி வோஹாரமத்தகானி நாமபண்ணத்திமத்தகானி ஏதானீதி. ஏவங் ப⁴க³வா ஹெட்டா² தயோ அத்தபடிலாபே⁴ கதெ²த்வா இதா³னி ஸப்³ப³மேதங் வோஹாரமத்தகந்தி வத³தி. கஸ்மா? யஸ்மா பரமத்த²தோ ஸத்தோ நாம நத்தி², ஸுஞ்ஞோ துச்சோ² ஏஸ லோகோ.
439-443. Atha bhagavā tassa byākaraṇena saddhiṃ attano byākaraṇaṃ saṃsandituṃ ‘‘evameva kho cittā’’tiādīni vatvā puna opammato tamatthaṃ sādhento ‘‘seyyathāpi citta gavā khīra’’ntiādimāha. Tatrāyaṃ saṅkhepattho, yathā gavā khīraṃ, khīrādīhi ca dadhiādīni bhavanti, tattha yasmiṃ samaye khīraṃ hoti, na tasmiṃ samaye dadhīti vā navanītādīsu vā aññataranti saṅkhyaṃ niruttiṃ nāmaṃ vohāraṃ gacchati. Kasmā? Ye dhamme upādāya dadhītiādi vohārā honti, tesaṃ abhāvā. Atha kho khīraṃ tveva tasmiṃ samaye saṅkhyaṃ gacchati. Kasmā? Ye dhamme upādāya khīranti saṅkhyā nirutti nāmaṃ vohāro hoti, tesaṃ bhāvāti. Esa nayo sabbattha. Imā kho cittāti oḷāriko attapaṭilābho iti ca manomayo attapaṭilābho iti ca arūpo attapaṭilābho iti ca imā kho citta lokasamaññā loke samaññāmattakāni samanujānanamattakāni etāni. Tathā lokaniruttimattakāni vacanapathamattakāni vohāramattakāni nāmapaṇṇattimattakāni etānīti. Evaṃ bhagavā heṭṭhā tayo attapaṭilābhe kathetvā idāni sabbametaṃ vohāramattakanti vadati. Kasmā? Yasmā paramatthato satto nāma natthi, suñño tuccho esa loko.
பு³த்³தா⁴னங் பன த்³வே கதா² ஸம்முதிகதா² ச பரமத்த²கதா² ச. தத்த² ‘‘ஸத்தோ போஸோ தே³வோ ப்³ரஹ்மா’’திஆதி³கா ‘‘ஸம்முதிகதா²’’ நாம. ‘‘அனிச்சங் து³க்க²மனத்தா க²ந்தா⁴ தா⁴துயோ ஆயதனானி ஸதிபட்டா²னா ஸம்மப்பதா⁴னா’’திஆதி³கா பரமத்த²கதா² நாம. தத்த² யோ ஸம்முதிதே³ஸனாய ‘‘ஸத்தோ’’தி வா ‘‘போஸோ’’தி வா ‘‘தே³வோ’’தி வா ‘‘ப்³ரஹ்மா’’தி வா வுத்தே விஜானிதுங் படிவிஜ்ஜி²துங் நிய்யாதுங் அரஹத்தஜயக்³கா³ஹங் க³ஹேதுங் ஸக்கோதி, தஸ்ஸ ப⁴க³வா ஆதி³தோவ ‘‘ஸத்தோ’’தி வா ‘‘போஸோ’’தி வா ‘‘தே³வோ’’தி வா ‘‘ப்³ரஹ்மா’’தி வா கதே²தி, யோ பரமத்த²தே³ஸனாய ‘‘அனிச்ச’’ந்தி வா ‘‘து³க்க²’’ந்தி வாதிஆதீ³ஸு அஞ்ஞதரங் ஸுத்வா விஜானிதுங் படிவிஜ்ஜி²துங் நிய்யாதுங் அரஹத்தஜயக்³கா³ஹங் க³ஹேதுங் ஸக்கோதி, தஸ்ஸ ‘‘அனிச்ச’’ந்தி வா ‘‘து³க்க²’’ந்தி வாதிஆதீ³ஸு அஞ்ஞதரமேவ கதே²தி. ததா² ஸம்முதிகதா²ய பு³ஜ்ஜ²னகஸத்தஸ்ஸாபி ந பட²மங் பரமத்த²கத²ங் கதே²தி. ஸம்முதிகதா²ய பன போ³தெ⁴த்வா பச்சா² பரமத்த²கத²ங் கதே²தி. பரமத்த²கதா²ய பு³ஜ்ஜ²னகஸத்தஸ்ஸாபி ந பட²மங் ஸம்முதிகத²ங் கதே²தி. பரமத்த²கதா²ய பன போ³தெ⁴த்வா பச்சா² ஸம்முதிகத²ங் கதே²தி. பகதியா பன பட²மமேவ பரமத்த²கத²ங் கதெ²ந்தஸ்ஸ தே³ஸனா லூகா²காரா ஹோதி, தஸ்மா பு³த்³தா⁴ பட²மங் ஸம்முதிகத²ங் கதெ²த்வா பச்சா² பரமத்த²கத²ங் கதெ²ந்தி. ஸம்முதிகத²ங் கதெ²ந்தாபி ஸச்சமேவ ஸபா⁴வமேவ அமுஸாவ கதெ²ந்தி. பரமத்த²கத²ங் கதெ²ந்தாபி ஸச்சமேவ ஸபா⁴வமேவ அமுஸாவ கதெ²ந்தி.
Buddhānaṃ pana dve kathā sammutikathā ca paramatthakathā ca. Tattha ‘‘satto poso devo brahmā’’tiādikā ‘‘sammutikathā’’ nāma. ‘‘Aniccaṃ dukkhamanattā khandhā dhātuyo āyatanāni satipaṭṭhānā sammappadhānā’’tiādikā paramatthakathā nāma. Tattha yo sammutidesanāya ‘‘satto’’ti vā ‘‘poso’’ti vā ‘‘devo’’ti vā ‘‘brahmā’’ti vā vutte vijānituṃ paṭivijjhituṃ niyyātuṃ arahattajayaggāhaṃ gahetuṃ sakkoti, tassa bhagavā āditova ‘‘satto’’ti vā ‘‘poso’’ti vā ‘‘devo’’ti vā ‘‘brahmā’’ti vā katheti, yo paramatthadesanāya ‘‘anicca’’nti vā ‘‘dukkha’’nti vātiādīsu aññataraṃ sutvā vijānituṃ paṭivijjhituṃ niyyātuṃ arahattajayaggāhaṃ gahetuṃ sakkoti, tassa ‘‘anicca’’nti vā ‘‘dukkha’’nti vātiādīsu aññatarameva katheti. Tathā sammutikathāya bujjhanakasattassāpi na paṭhamaṃ paramatthakathaṃ katheti. Sammutikathāya pana bodhetvā pacchā paramatthakathaṃ katheti. Paramatthakathāya bujjhanakasattassāpi na paṭhamaṃ sammutikathaṃ katheti. Paramatthakathāya pana bodhetvā pacchā sammutikathaṃ katheti. Pakatiyā pana paṭhamameva paramatthakathaṃ kathentassa desanā lūkhākārā hoti, tasmā buddhā paṭhamaṃ sammutikathaṃ kathetvā pacchā paramatthakathaṃ kathenti. Sammutikathaṃ kathentāpi saccameva sabhāvameva amusāva kathenti. Paramatthakathaṃ kathentāpi saccameva sabhāvameva amusāva kathenti.
து³வே ஸச்சானி அக்கா²ஸி, ஸம்பு³த்³தோ⁴ வத³தங் வரோ;
Duve saccāni akkhāsi, sambuddho vadataṃ varo;
ஸம்முதிங் பரமத்த²ஞ்ச, ததியங் நூபலப்³ப⁴தி.
Sammutiṃ paramatthañca, tatiyaṃ nūpalabbhati.
ஸங்கேதவசனங் ஸச்சங், லோகஸம்முதிகாரணங்;
Saṅketavacanaṃ saccaṃ, lokasammutikāraṇaṃ;
பரமத்த²வசனங் ஸச்சங், த⁴ம்மானங் பூ⁴தலக்க²ணந்தி.
Paramatthavacanaṃ saccaṃ, dhammānaṃ bhūtalakkhaṇanti.
யாஹி ததா²க³தோ வோஹரதி அபராமஸந்தி யாஹி லோகஸமஞ்ஞாஹி லோகனிருத்தீஹி ததா²க³தோ தண்ஹாமானதி³ட்டி²பராமாஸானங் அபா⁴வா அபராமஸந்தோ வோஹரதீதி தே³ஸனங் வினிவட்டெத்வா அரஹத்தனிகூடேன நிட்டா²பேஸி. ஸேஸங் ஸப்³ப³த்த² உத்தானத்த²மேவாதி.
Yāhi tathāgato voharati aparāmasanti yāhi lokasamaññāhi lokaniruttīhi tathāgato taṇhāmānadiṭṭhiparāmāsānaṃ abhāvā aparāmasanto voharatīti desanaṃ vinivaṭṭetvā arahattanikūṭena niṭṭhāpesi. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
இதி ஸுமங்க³லவிலாஸினியா தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²யங்
Iti sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ
பொட்ட²பாத³ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Poṭṭhapādasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya / 9. பொட்ட²பாத³ஸுத்தங் • 9. Poṭṭhapādasuttaṃ
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 9. பொட்ட²பாத³ஸுத்தவண்ணனா • 9. Poṭṭhapādasuttavaṇṇanā