Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi |
१०. पुब्बकम्मपिलोतिकबुद्धअपदानं
10. Pubbakammapilotikabuddhaapadānaṃ
६४.
64.
‘‘अनोतत्तसरासन्ने , रमणीये सिलातले।
‘‘Anotattasarāsanne , ramaṇīye silātale;
नानारतनपज्जोते, नानागन्धवनन्तरे॥
Nānāratanapajjote, nānāgandhavanantare.
६५.
65.
आसीनो ब्याकरी तत्थ, पुब्बकम्मानि अत्तनो॥
Āsīno byākarī tattha, pubbakammāni attano.
६६.
66.
[१]
[1]
६७.
67.
६८.
68.
‘‘तेन कम्मविपाकेन, निरये संसरिं चिरं।
‘‘Tena kammavipākena, niraye saṃsariṃ ciraṃ;
बहूवस्ससहस्सानि, दुक्खं वेदेसि वेदनं॥
Bahūvassasahassāni, dukkhaṃ vedesi vedanaṃ.
६९.
69.
‘‘तेन कम्मावसेसेन, इध पच्छिमके भवे।
‘‘Tena kammāvasesena, idha pacchimake bhave;
अब्भक्खानं मया लद्धं, सुन्दरिकाय कारणा॥
Abbhakkhānaṃ mayā laddhaṃ, sundarikāya kāraṇā.
[२]
[2]
७०.
70.
‘‘सब्बाभिभुस्स बुद्धस्स, नन्दो नामासि सावको।
‘‘Sabbābhibhussa buddhassa, nando nāmāsi sāvako;
तं अब्भक्खाय निरये, चिरं संसरितं मया॥
Taṃ abbhakkhāya niraye, ciraṃ saṃsaritaṃ mayā.
७१.
71.
‘‘दसवस्ससहस्सानि, निरये संसरिं चिरं।
‘‘Dasavassasahassāni, niraye saṃsariṃ ciraṃ;
मनुस्सभावं लद्धाहं, अब्भक्खानं बहुं लभिं॥
Manussabhāvaṃ laddhāhaṃ, abbhakkhānaṃ bahuṃ labhiṃ.
७२.
72.
‘‘तेन कम्मावसेसेन, चिञ्चमानविका ममं।
‘‘Tena kammāvasesena, ciñcamānavikā mamaṃ;
अब्भाचिक्खि अभूतेन, जनकायस्स अग्गतो॥
Abbhācikkhi abhūtena, janakāyassa aggato.
[३]
[3]
७३.
73.
‘‘ब्राह्मणो सुतवा आसिं, अहं सक्कतपूजितो।
‘‘Brāhmaṇo sutavā āsiṃ, ahaṃ sakkatapūjito;
महावने पञ्चसते, मन्ते वाचेमि माणवे॥
Mahāvane pañcasate, mante vācemi māṇave.
७४.
74.
तं चाहं आगतं दिस्वा, अब्भाचिक्खिं अदूसकं॥
Taṃ cāhaṃ āgataṃ disvā, abbhācikkhiṃ adūsakaṃ.
७५.
75.
‘‘ततोहं अवचं सिस्से, कामभोगी अयं इसि।
‘‘Tatohaṃ avacaṃ sisse, kāmabhogī ayaṃ isi;
मय्हम्पि भासमानस्स, अनुमोदिंसु माणवा॥
Mayhampi bhāsamānassa, anumodiṃsu māṇavā.
७६.
76.
‘‘ततो माणवका सब्बे, भिक्खमानं कुले कुले।
‘‘Tato māṇavakā sabbe, bhikkhamānaṃ kule kule;
महाजनस्स आहंसु, कामभोगी अयं इसि॥
Mahājanassa āhaṃsu, kāmabhogī ayaṃ isi.
७७.
77.
‘‘तेन कम्मविपाकेन, पञ्च भिक्खुसता इमे।
‘‘Tena kammavipākena, pañca bhikkhusatā ime;
अब्भक्खानं लभुं सब्बे, सुन्दरिकाय कारणा॥
Abbhakkhānaṃ labhuṃ sabbe, sundarikāya kāraṇā.
[४]
[4]
७८.
78.
‘‘वेमातुभातरं पुब्बे, धनहेतु हनिं अहं।
‘‘Vemātubhātaraṃ pubbe, dhanahetu haniṃ ahaṃ;
पक्खिपिं गिरिदुग्गस्मिं, सिलाय च अपिंसयिं॥
Pakkhipiṃ giriduggasmiṃ, silāya ca apiṃsayiṃ.
७९.
79.
‘‘तेन कम्मविपाकेन, देवदत्तो सिलं खिपि।
‘‘Tena kammavipākena, devadatto silaṃ khipi;
अङ्गुट्ठं पिंसयी पादे, मम पासाणसक्खरा॥
Aṅguṭṭhaṃ piṃsayī pāde, mama pāsāṇasakkharā.
[५]
[5]
८०.
80.
‘‘पुरेहं दारको हुत्वा, कीळमानो महापथे।
‘‘Purehaṃ dārako hutvā, kīḷamāno mahāpathe;
८१.
81.
‘‘तेन कम्मविपाकेन, इध पच्छिमके भवे।
‘‘Tena kammavipākena, idha pacchimake bhave;
वधत्थं मं देवदत्तो, अभिमारे पयोजयि॥
Vadhatthaṃ maṃ devadatto, abhimāre payojayi.
[६]
[6]
८२.
82.
‘‘हत्थारोहो पुरे आसिं, पच्चेकमुनिमुत्तमं।
‘‘Hatthāroho pure āsiṃ, paccekamunimuttamaṃ;
पिण्डाय विचरन्तं तं, आसादेसिं गजेनहं॥
Piṇḍāya vicarantaṃ taṃ, āsādesiṃ gajenahaṃ.
८३.
83.
[७]
[7]
८४.
84.
तेन कम्मविपाकेन, निरये पच्चिसं भुसं॥
Tena kammavipākena, niraye paccisaṃ bhusaṃ.
८५.
85.
‘‘कम्मुनो तस्स सेसेन, इदानि सकलं मम।
‘‘Kammuno tassa sesena, idāni sakalaṃ mama;
[८]
[8]
८६.
86.
‘‘अहं केवट्टगामस्मिं, अहुं केवट्टदारको।
‘‘Ahaṃ kevaṭṭagāmasmiṃ, ahuṃ kevaṭṭadārako;
८७.
87.
‘‘तेन कम्मविपाकेन, सीसदुक्खं अहू मम।
‘‘Tena kammavipākena, sīsadukkhaṃ ahū mama;
[९]
[9]
८८.
88.
‘‘फुस्सस्साहं पावचने, सावके परिभासयिं।
‘‘Phussassāhaṃ pāvacane, sāvake paribhāsayiṃ;
यवं खादथ भुञ्जथ, मा च भुञ्जथ सालयो॥
Yavaṃ khādatha bhuñjatha, mā ca bhuñjatha sālayo.
८९.
89.
‘‘तेन कम्मविपाकेन, तेमासं खादितं यवं।
‘‘Tena kammavipākena, temāsaṃ khāditaṃ yavaṃ;
निमन्तितो ब्राह्मणेन, वेरञ्जायं वसिं तदा॥
Nimantito brāhmaṇena, verañjāyaṃ vasiṃ tadā.
[१०]
[10]
९०.
90.
‘‘निब्बुद्धे वत्तमानम्हि, मल्लपुत्तं निहेठयिं 29।
‘‘Nibbuddhe vattamānamhi, mallaputtaṃ niheṭhayiṃ 30;
तेन कम्मविपाकेन, पिट्ठिदुक्खं अहू मम॥
Tena kammavipākena, piṭṭhidukkhaṃ ahū mama.
[११]
[11]
९१.
91.
‘‘तिकिच्छको अहं आसिं, सेट्ठिपुत्तं विरेचयिं।
‘‘Tikicchako ahaṃ āsiṃ, seṭṭhiputtaṃ virecayiṃ;
तेन कम्मविपाकेन, होति पक्खन्दिका मम॥
Tena kammavipākena, hoti pakkhandikā mama.
[१२]
[12]
९२.
92.
‘‘अवचाहं जोतिपालो, सुगतं कस्सपं तदा।
‘‘Avacāhaṃ jotipālo, sugataṃ kassapaṃ tadā;
कुतो नु बोधि मुण्डस्स, बोधि परमदुल्लभा॥
Kuto nu bodhi muṇḍassa, bodhi paramadullabhā.
९३.
93.
‘‘तेन कम्मविपाकेन, अचरिं दुक्करं बहुं।
‘‘Tena kammavipākena, acariṃ dukkaraṃ bahuṃ;
छब्बस्सानुरुवेळायं, ततो बोधिमपापुणिं॥
Chabbassānuruveḷāyaṃ, tato bodhimapāpuṇiṃ.
९४.
94.
‘‘नाहं एतेन मग्गेन, पापुणिं बोधिमुत्तमं।
‘‘Nāhaṃ etena maggena, pāpuṇiṃ bodhimuttamaṃ;
कुम्मग्गेन गवेसिस्सं, पुब्बकम्मेन वारितो॥
Kummaggena gavesissaṃ, pubbakammena vārito.
९५.
95.
‘‘पुञ्ञपापपरिक्खीणो, सब्बसन्तापवज्जितो।
‘‘Puññapāpaparikkhīṇo, sabbasantāpavajjito;
असोको अनुपायासो, निब्बायिस्समनासवो॥
Asoko anupāyāso, nibbāyissamanāsavo.
९६.
96.
‘‘एवं जिनो वियाकासि, भिक्खुसङ्घस्स अग्गतो।
‘‘Evaṃ jino viyākāsi, bhikkhusaṅghassa aggato;
सब्बाभिञ्ञाबलप्पत्तो, अनोतत्ते महासरे’’ति॥
Sabbābhiññābalappatto, anotatte mahāsare’’ti.
इत्थं सुदं भगवा अत्तनो पुब्बचरितं कम्मपिलोतिकं नाम बुद्धापदानधम्मपरियायं अभासित्थाति।
Itthaṃ sudaṃ bhagavā attano pubbacaritaṃ kammapilotikaṃ nāma buddhāpadānadhammapariyāyaṃ abhāsitthāti.
पुब्बकम्मपिलोतिकं नाम बुद्धापदानं दसमं।
Pubbakammapilotikaṃ nāma buddhāpadānaṃ dasamaṃ.
अवटफलवग्गो एकूनचत्तालीसमो।
Avaṭaphalavaggo ekūnacattālīsamo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
अवटं लबुजञ्चेव, उदुम्बरपिलक्खु च।
Avaṭaṃ labujañceva, udumbarapilakkhu ca;
फारु वल्ली च कदली, पनसो कोटिवीसको॥
Phāru vallī ca kadalī, panaso koṭivīsako.
पुब्बकम्मपिलोति च, अपदानं महेसिनो।
Pubbakammapiloti ca, apadānaṃ mahesino;
गाथायो एकनवुति, गणितायो विभाविभि॥
Gāthāyo ekanavuti, gaṇitāyo vibhāvibhi.
चुद्दसमं भाणवारं।
Cuddasamaṃ bhāṇavāraṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / १०. पुब्बकम्मपिलोतिकबुद्धअपदानवण्णना • 10. Pubbakammapilotikabuddhaapadānavaṇṇanā