Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi

    ๑๐. ปุพฺพกมฺมปิโลติกพุทฺธอปทานํ

    10. Pubbakammapilotikabuddhaapadānaṃ

    ๖๔.

    64.

    ‘‘อโนตตฺตสราสเนฺน , รมณีเย สิลาตเล;

    ‘‘Anotattasarāsanne , ramaṇīye silātale;

    นานารตนปโชฺชเต, นานาคนฺธวนนฺตเรฯ

    Nānāratanapajjote, nānāgandhavanantare.

    ๖๕.

    65.

    ‘‘มหตา ภิกฺขุสเงฺฆน, ปเรโต 1 โลกนายโก;

    ‘‘Mahatā bhikkhusaṅghena, pareto 2 lokanāyako;

    อาสีโน พฺยากรี ตตฺถ, ปุพฺพกมฺมานิ อตฺตโนฯ

    Āsīno byākarī tattha, pubbakammāni attano.

    ๖๖.

    66.

    3 ‘‘สุณาถ ภิกฺขโว มยฺหํ, ยํ กมฺมํ ปกตํ มยา;

    4 ‘‘Suṇātha bhikkhavo mayhaṃ, yaṃ kammaṃ pakataṃ mayā;

    ปิโลติกสฺส กมฺมสฺส, พุทฺธเตฺตปิ วิปจฺจติ 5ฯ

    Pilotikassa kammassa, buddhattepi vipaccati 6.

    [๑]

    [1]

    ๖๗.

    67.

    ‘‘มุนาฬิ นามหํ ธุโตฺต, ปุเพฺพ อญฺญาสุ ชาติสุ 7;

    ‘‘Munāḷi nāmahaṃ dhutto, pubbe aññāsu jātisu 8;

    ปเจฺจกพุทฺธํ สุรภิํ 9, อพฺภาจิกฺขิํ อทูสกํฯ

    Paccekabuddhaṃ surabhiṃ 10, abbhācikkhiṃ adūsakaṃ.

    ๖๘.

    68.

    ‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, นิรเย สํสริํ จิรํ;

    ‘‘Tena kammavipākena, niraye saṃsariṃ ciraṃ;

    พหูวสฺสสหสฺสานิ, ทุกฺขํ เวเทสิ เวทนํฯ

    Bahūvassasahassāni, dukkhaṃ vedesi vedanaṃ.

    ๖๙.

    69.

    ‘‘เตน กมฺมาวเสเสน, อิธ ปจฺฉิมเก ภเว;

    ‘‘Tena kammāvasesena, idha pacchimake bhave;

    อพฺภกฺขานํ มยา ลทฺธํ, สุนฺทริกาย การณาฯ

    Abbhakkhānaṃ mayā laddhaṃ, sundarikāya kāraṇā.

    [๒]

    [2]

    ๗๐.

    70.

    ‘‘สพฺพาภิภุสฺส พุทฺธสฺส, นโนฺท นามาสิ สาวโก;

    ‘‘Sabbābhibhussa buddhassa, nando nāmāsi sāvako;

    ตํ อพฺภกฺขาย นิรเย, จิรํ สํสริตํ มยาฯ

    Taṃ abbhakkhāya niraye, ciraṃ saṃsaritaṃ mayā.

    ๗๑.

    71.

    ‘‘ทสวสฺสสหสฺสานิ, นิรเย สํสริํ จิรํ;

    ‘‘Dasavassasahassāni, niraye saṃsariṃ ciraṃ;

    มนุสฺสภาวํ ลทฺธาหํ, อพฺภกฺขานํ พหุํ ลภิํฯ

    Manussabhāvaṃ laddhāhaṃ, abbhakkhānaṃ bahuṃ labhiṃ.

    ๗๒.

    72.

    ‘‘เตน กมฺมาวเสเสน, จิญฺจมานวิกา มมํ;

    ‘‘Tena kammāvasesena, ciñcamānavikā mamaṃ;

    อพฺภาจิกฺขิ อภูเตน, ชนกายสฺส อคฺคโตฯ

    Abbhācikkhi abhūtena, janakāyassa aggato.

    [๓]

    [3]

    ๗๓.

    73.

    ‘‘พฺราหฺมโณ สุตวา อาสิํ, อหํ สกฺกตปูชิโต;

    ‘‘Brāhmaṇo sutavā āsiṃ, ahaṃ sakkatapūjito;

    มหาวเน ปญฺจสเต, มเนฺต วาเจมิ มาณเวฯ

    Mahāvane pañcasate, mante vācemi māṇave.

    ๗๔.

    74.

    ‘‘ตตฺถาคโต 11 อิสิ ภีโม, ปญฺจาภิโญฺญ มหิทฺธิโก;

    ‘‘Tatthāgato 12 isi bhīmo, pañcābhiñño mahiddhiko;

    ตํ จาหํ อาคตํ ทิสฺวา, อพฺภาจิกฺขิํ อทูสกํฯ

    Taṃ cāhaṃ āgataṃ disvā, abbhācikkhiṃ adūsakaṃ.

    ๗๕.

    75.

    ‘‘ตโตหํ อวจํ สิเสฺส, กามโภคี อยํ อิสิ;

    ‘‘Tatohaṃ avacaṃ sisse, kāmabhogī ayaṃ isi;

    มยฺหมฺปิ ภาสมานสฺส, อนุโมทิํสุ มาณวาฯ

    Mayhampi bhāsamānassa, anumodiṃsu māṇavā.

    ๗๖.

    76.

    ‘‘ตโต มาณวกา สเพฺพ, ภิกฺขมานํ กุเล กุเล;

    ‘‘Tato māṇavakā sabbe, bhikkhamānaṃ kule kule;

    มหาชนสฺส อาหํสุ, กามโภคี อยํ อิสิฯ

    Mahājanassa āhaṃsu, kāmabhogī ayaṃ isi.

    ๗๗.

    77.

    ‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, ปญฺจ ภิกฺขุสตา อิเม;

    ‘‘Tena kammavipākena, pañca bhikkhusatā ime;

    อพฺภกฺขานํ ลภุํ สเพฺพ, สุนฺทริกาย การณาฯ

    Abbhakkhānaṃ labhuṃ sabbe, sundarikāya kāraṇā.

    [๔]

    [4]

    ๗๘.

    78.

    ‘‘เวมาตุภาตรํ ปุเพฺพ, ธนเหตุ หนิํ อหํ;

    ‘‘Vemātubhātaraṃ pubbe, dhanahetu haniṃ ahaṃ;

    ปกฺขิปิํ คิริทุคฺคสฺมิํ, สิลาย จ อปิํสยิํฯ

    Pakkhipiṃ giriduggasmiṃ, silāya ca apiṃsayiṃ.

    ๗๙.

    79.

    ‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, เทวทโตฺต สิลํ ขิปิ;

    ‘‘Tena kammavipākena, devadatto silaṃ khipi;

    องฺคุฎฺฐํ ปิํสยี ปาเท, มม ปาสาณสกฺขราฯ

    Aṅguṭṭhaṃ piṃsayī pāde, mama pāsāṇasakkharā.

    [๕]

    [5]

    ๘๐.

    80.

    ‘‘ปุเรหํ ทารโก หุตฺวา, กีฬมาโน มหาปเถ;

    ‘‘Purehaṃ dārako hutvā, kīḷamāno mahāpathe;

    ปเจฺจกพุทฺธํ ทิสฺวาน, มเคฺค สกลิกํ 13 ขิปิํ 14ฯ

    Paccekabuddhaṃ disvāna, magge sakalikaṃ 15 khipiṃ 16.

    ๘๑.

    81.

    ‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, อิธ ปจฺฉิมเก ภเว;

    ‘‘Tena kammavipākena, idha pacchimake bhave;

    วธตฺถํ มํ เทวทโตฺต, อภิมาเร ปโยชยิฯ

    Vadhatthaṃ maṃ devadatto, abhimāre payojayi.

    [๖]

    [6]

    ๘๒.

    82.

    ‘‘หตฺถาโรโห ปุเร อาสิํ, ปเจฺจกมุนิมุตฺตมํ;

    ‘‘Hatthāroho pure āsiṃ, paccekamunimuttamaṃ;

    ปิณฺฑาย วิจรนฺตํ ตํ, อาสาเทสิํ คเชนหํฯ

    Piṇḍāya vicarantaṃ taṃ, āsādesiṃ gajenahaṃ.

    ๘๓.

    83.

    ‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, ภโนฺต 17 นาฬาคิรี คโช;

    ‘‘Tena kammavipākena, bhanto 18 nāḷāgirī gajo;

    คิริพฺพเช ปุรวเร, ทารุโณ สมุปาคมิ 19ฯ

    Giribbaje puravare, dāruṇo samupāgami 20.

    [๗]

    [7]

    ๘๔.

    84.

    ‘‘ราชาหํ ปตฺถิโว 21 อาสิํ, สตฺติยา ปุริสํ หนิํ;

    ‘‘Rājāhaṃ patthivo 22 āsiṃ, sattiyā purisaṃ haniṃ;

    เตน กมฺมวิปาเกน, นิรเย ปจฺจิสํ ภุสํฯ

    Tena kammavipākena, niraye paccisaṃ bhusaṃ.

    ๘๕.

    85.

    ‘‘กมฺมุโน ตสฺส เสเสน, อิทานิ สกลํ มม;

    ‘‘Kammuno tassa sesena, idāni sakalaṃ mama;

    ปาเท ฉวิํ ปกเปฺปสิ 23, น หิ กมฺมํ วินสฺสติฯ

    Pāde chaviṃ pakappesi 24, na hi kammaṃ vinassati.

    [๘]

    [8]

    ๘๖.

    86.

    ‘‘อหํ เกวฎฺฎคามสฺมิํ, อหุํ เกวฎฺฎทารโก;

    ‘‘Ahaṃ kevaṭṭagāmasmiṃ, ahuṃ kevaṭṭadārako;

    มจฺฉเก ฆาติเต ทิสฺวา, ชนยิํ โสมนสฺสกํ 25ฯ

    Macchake ghātite disvā, janayiṃ somanassakaṃ 26.

    ๘๗.

    87.

    ‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, สีสทุกฺขํ อหู มม;

    ‘‘Tena kammavipākena, sīsadukkhaṃ ahū mama;

    สเพฺพ สกฺกา จ หญฺญิํสุ, ยทา หนิ วิฎฎูโภ 27ฯ

    Sabbe sakkā ca haññiṃsu, yadā hani viṭaṭūbho 28.

    [๙]

    [9]

    ๘๘.

    88.

    ‘‘ผุสฺสสฺสาหํ ปาวจเน, สาวเก ปริภาสยิํ;

    ‘‘Phussassāhaṃ pāvacane, sāvake paribhāsayiṃ;

    ยวํ ขาทถ ภุญฺชถ, มา จ ภุญฺชถ สาลโยฯ

    Yavaṃ khādatha bhuñjatha, mā ca bhuñjatha sālayo.

    ๘๙.

    89.

    ‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, เตมาสํ ขาทิตํ ยวํ;

    ‘‘Tena kammavipākena, temāsaṃ khāditaṃ yavaṃ;

    นิมนฺติโต พฺราหฺมเณน, เวรญฺชายํ วสิํ ตทาฯ

    Nimantito brāhmaṇena, verañjāyaṃ vasiṃ tadā.

    [๑๐]

    [10]

    ๙๐.

    90.

    ‘‘นิพฺพุเทฺธ วตฺตมานมฺหิ, มลฺลปุตฺตํ นิเหฐยิํ 29;

    ‘‘Nibbuddhe vattamānamhi, mallaputtaṃ niheṭhayiṃ 30;

    เตน กมฺมวิปาเกน, ปิฎฺฐิทุกฺขํ อหู มมฯ

    Tena kammavipākena, piṭṭhidukkhaṃ ahū mama.

    [๑๑]

    [11]

    ๙๑.

    91.

    ‘‘ติกิจฺฉโก อหํ อาสิํ, เสฎฺฐิปุตฺตํ วิเรจยิํ;

    ‘‘Tikicchako ahaṃ āsiṃ, seṭṭhiputtaṃ virecayiṃ;

    เตน กมฺมวิปาเกน, โหติ ปกฺขนฺทิกา มมฯ

    Tena kammavipākena, hoti pakkhandikā mama.

    [๑๒]

    [12]

    ๙๒.

    92.

    ‘‘อวจาหํ โชติปาโล, สุคตํ กสฺสปํ ตทา;

    ‘‘Avacāhaṃ jotipālo, sugataṃ kassapaṃ tadā;

    กุโต นุ โพธิ มุณฺฑสฺส, โพธิ ปรมทุลฺลภาฯ

    Kuto nu bodhi muṇḍassa, bodhi paramadullabhā.

    ๙๓.

    93.

    ‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, อจริํ ทุกฺกรํ พหุํ;

    ‘‘Tena kammavipākena, acariṃ dukkaraṃ bahuṃ;

    ฉพฺพสฺสานุรุเวฬายํ, ตโต โพธิมปาปุณิํฯ

    Chabbassānuruveḷāyaṃ, tato bodhimapāpuṇiṃ.

    ๙๔.

    94.

    ‘‘นาหํ เอเตน มเคฺคน, ปาปุณิํ โพธิมุตฺตมํ;

    ‘‘Nāhaṃ etena maggena, pāpuṇiṃ bodhimuttamaṃ;

    กุมฺมเคฺคน คเวสิสฺสํ, ปุพฺพกเมฺมน วาริโตฯ

    Kummaggena gavesissaṃ, pubbakammena vārito.

    ๙๕.

    95.

    ‘‘ปุญฺญปาปปริกฺขีโณ, สพฺพสนฺตาปวชฺชิโต;

    ‘‘Puññapāpaparikkhīṇo, sabbasantāpavajjito;

    อโสโก อนุปายาโส, นิพฺพายิสฺสมนาสโวฯ

    Asoko anupāyāso, nibbāyissamanāsavo.

    ๙๖.

    96.

    ‘‘เอวํ ชิโน วิยากาสิ, ภิกฺขุสงฺฆสฺส อคฺคโต;

    ‘‘Evaṃ jino viyākāsi, bhikkhusaṅghassa aggato;

    สพฺพาภิญฺญาพลปฺปโตฺต, อโนตเตฺต มหาสเร’’ติฯ

    Sabbābhiññābalappatto, anotatte mahāsare’’ti.

    อิตฺถํ สุทํ ภควา อตฺตโน ปุพฺพจริตํ กมฺมปิโลติกํ นาม พุทฺธาปทานธมฺมปริยายํ อภาสิตฺถาติฯ

    Itthaṃ sudaṃ bhagavā attano pubbacaritaṃ kammapilotikaṃ nāma buddhāpadānadhammapariyāyaṃ abhāsitthāti.

    ปุพฺพกมฺมปิโลติกํ นาม พุทฺธาปทานํ ทสมํฯ

    Pubbakammapilotikaṃ nāma buddhāpadānaṃ dasamaṃ.

    อวฎผลวโคฺค เอกูนจตฺตาลีสโมฯ

    Avaṭaphalavaggo ekūnacattālīsamo.

    ตสฺสุทฺทานํ –

    Tassuddānaṃ –

    อวฎํ ลพุชเญฺจว, อุทุมฺพรปิลกฺขุ จ;

    Avaṭaṃ labujañceva, udumbarapilakkhu ca;

    ผารุ วลฺลี จ กทลี, ปนโส โกฎิวีสโกฯ

    Phāru vallī ca kadalī, panaso koṭivīsako.

    ปุพฺพกมฺมปิโลติ จ, อปทานํ มเหสิโน;

    Pubbakammapiloti ca, apadānaṃ mahesino;

    คาถาโย เอกนวุติ, คณิตาโย วิภาวิภิฯ

    Gāthāyo ekanavuti, gaṇitāyo vibhāvibhi.

    จุทฺทสมํ ภาณวารํฯ

    Cuddasamaṃ bhāṇavāraṃ.




    Next: ๔๐. ปิลินฺทวจฺฉวโคฺค • 40. Pilindavacchavaggo




    Footnotes:
    1. อุเปโต (อุทานฎฺฐกถายํ ๔ วเคฺค, ๘ สุเตฺต)
    2. upeto (udānaṭṭhakathāyaṃ 4 vagge, 8 sutte)
    3. สุณาถ ภิกฺขเว มยฺหํ, ยํ กมฺมํ ปกตํ มยา; เอกํ อรญฺญิกํ ภิกฺขุํ, ทิสฺวา ทินฺนํ ปิโลติกํ; ปตฺถิตํ ปฐมํ พุทฺธํ, พุทฺธตฺตาย มยา ตทา; ปิโลติยสฺส กมฺมสฺส, พุทฺธเตฺตปิ วิปจฺจติ; โคปาลโก ปุเร อาสิํ, คาวิํ ปาเชติ โคจรํ; ปิวนฺติํ อุทกํ อาวิลํ, คาวิํ ทิสฺวา นิวารยิํ; เตน กมฺมวิปาเกน, อิธ ปจฺฉิมเก ภเว; วิปาสิโต ยทิจฺฉกํ, น หิ ปาตุํ ลภามหํ (สฺยา.)
    4. suṇātha bhikkhave mayhaṃ, yaṃ kammaṃ pakataṃ mayā; ekaṃ araññikaṃ bhikkhuṃ, disvā dinnaṃ pilotikaṃ; patthitaṃ paṭhamaṃ buddhaṃ, buddhattāya mayā tadā; pilotiyassa kammassa, buddhattepi vipaccati; gopālako pure āsiṃ, gāviṃ pājeti gocaraṃ; pivantiṃ udakaṃ āvilaṃ, gāviṃ disvā nivārayiṃ; tena kammavipākena, idha pacchimake bhave; vipāsito yadicchakaṃ, na hi pātuṃ labhāmahaṃ (syā.)
    5. สุณาถ ภิกฺขเว มยฺหํ, ยํ กมฺมํ ปกตํ มยา; เอกํ อรญฺญิกํ ภิกฺขุํ, ทิสฺวา ทินฺนํ ปิโลติกํ; ปตฺถิตํ ปฐมํ พุทฺธํ, พุทฺธตฺตาย มยา ตทา; ปิโลติยสฺส กมฺมสฺส, พุทฺธเตฺตปิ วิปจฺจติ; โคปาลโก ปุเร อาสิํ, คาวิํ ปาเชติ โคจรํ; ปิวนฺติํ อุทกํ อาวิลํ, คาวิํ ทิสฺวา นิวารยิํ; เตน กมฺมวิปาเกน, อิธ ปจฺฉิมเก ภเว; วิปาสิโต ยทิจฺฉกํ, น หิ ปาตุํ ลภามหํ (สฺยา.)
    6. suṇātha bhikkhave mayhaṃ, yaṃ kammaṃ pakataṃ mayā; ekaṃ araññikaṃ bhikkhuṃ, disvā dinnaṃ pilotikaṃ; patthitaṃ paṭhamaṃ buddhaṃ, buddhattāya mayā tadā; pilotiyassa kammassa, buddhattepi vipaccati; gopālako pure āsiṃ, gāviṃ pājeti gocaraṃ; pivantiṃ udakaṃ āvilaṃ, gāviṃ disvā nivārayiṃ; tena kammavipākena, idha pacchimake bhave; vipāsito yadicchakaṃ, na hi pātuṃ labhāmahaṃ (syā.)
    7. อญฺญาย ชาติยา (อุทาน อฎฺฐ.)
    8. aññāya jātiyā (udāna aṭṭha.)
    9. สรภุํ (สี.)
    10. sarabhuṃ (sī.)
    11. ตมาคโต (ก.)
    12. tamāgato (ka.)
    13. สกฺขลิกํ (ก.)
    14. ทหิํ (สฺยา.)
    15. sakkhalikaṃ (ka.)
    16. dahiṃ (syā.)
    17. ทโนฺต (ก.)
    18. danto (ka.)
    19. มํ อุปาคมิ (สี.)
    20. maṃ upāgami (sī.)
    21. ปตฺติโก (สฺยา. ก.), ขตฺติโย (อุทาน อฎฺฐ.)
    22. pattiko (syā. ka.), khattiyo (udāna aṭṭha.)
    23. ปโกเปสิ (สี.)
    24. pakopesi (sī.)
    25. โสมนสฺสหํ (อุทาน อฎฺฐ.)
    26. somanassahaṃ (udāna aṭṭha.)
    27. วิฎฎุโภ (สฺยา. ก.)
    28. viṭaṭubho (syā. ka.)
    29. นิเสธยิํ (สฺยา. ก.)
    30. nisedhayiṃ (syā. ka.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā / ๑๐. ปุพฺพกมฺมปิโลติกพุทฺธอปทานวณฺณนา • 10. Pubbakammapilotikabuddhaapadānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact