Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi |
၁၀. ပုဗ္ဗကမ္မပိလောတိကဗုဒ္ဓအပဒာနံ
10. Pubbakammapilotikabuddhaapadānaṃ
၆၄.
64.
‘‘အနောတတ္တသရာသန္နေ ၊ ရမဏီယေ သိလာတလေ။
‘‘Anotattasarāsanne , ramaṇīye silātale;
နာနာရတနပဇ္ဇောတေ၊ နာနာဂန္ဓဝနန္တရေ။
Nānāratanapajjote, nānāgandhavanantare.
၆၅.
65.
အာသီနော ဗ္ယာကရီ တတ္ထ၊ ပုဗ္ဗကမ္မာနိ အတ္တနော။
Āsīno byākarī tattha, pubbakammāni attano.
၆၆.
66.
[၁]
[1]
၆၇.
67.
၆၈.
68.
‘‘တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ နိရယေ သံသရိံ စိရံ။
‘‘Tena kammavipākena, niraye saṃsariṃ ciraṃ;
ဗဟူဝသ္သသဟသ္သာနိ၊ ဒုက္ခံ ဝေဒေသိ ဝေဒနံ။
Bahūvassasahassāni, dukkhaṃ vedesi vedanaṃ.
၆၉.
69.
‘‘တေန ကမ္မာဝသေသေန၊ ဣဓ ပစ္ဆိမကေ ဘဝေ။
‘‘Tena kammāvasesena, idha pacchimake bhave;
အဗ္ဘက္ခာနံ မယာ လဒ္ဓံ၊ သုန္ဒရိကာယ ကာရဏာ။
Abbhakkhānaṃ mayā laddhaṃ, sundarikāya kāraṇā.
[၂]
[2]
၇၀.
70.
‘‘သဗ္ဗာဘိဘုသ္သ ဗုဒ္ဓသ္သ၊ နန္ဒော နာမာသိ သာဝကော။
‘‘Sabbābhibhussa buddhassa, nando nāmāsi sāvako;
တံ အဗ္ဘက္ခာယ နိရယေ၊ စိရံ သံသရိတံ မယာ။
Taṃ abbhakkhāya niraye, ciraṃ saṃsaritaṃ mayā.
၇၁.
71.
‘‘ဒသဝသ္သသဟသ္သာနိ၊ နိရယေ သံသရိံ စိရံ။
‘‘Dasavassasahassāni, niraye saṃsariṃ ciraṃ;
မနုသ္သဘာဝံ လဒ္ဓာဟံ၊ အဗ္ဘက္ခာနံ ဗဟုံ လဘိံ။
Manussabhāvaṃ laddhāhaṃ, abbhakkhānaṃ bahuṃ labhiṃ.
၇၂.
72.
‘‘တေန ကမ္မာဝသေသေန၊ စိဉ္စမာနဝိကာ မမံ။
‘‘Tena kammāvasesena, ciñcamānavikā mamaṃ;
အဗ္ဘာစိက္ခိ အဘူတေန၊ ဇနကာယသ္သ အဂ္ဂတော။
Abbhācikkhi abhūtena, janakāyassa aggato.
[၃]
[3]
၇၃.
73.
‘‘ဗ္ရာဟ္မဏော သုတဝာ အာသိံ၊ အဟံ သက္ကတပူဇိတော။
‘‘Brāhmaṇo sutavā āsiṃ, ahaṃ sakkatapūjito;
မဟာဝနေ ပဉ္စသတေ၊ မန္တေ ဝာစေမိ မာဏဝေ။
Mahāvane pañcasate, mante vācemi māṇave.
၇၄.
74.
တံ စာဟံ အာဂတံ ဒိသ္ဝာ၊ အဗ္ဘာစိက္ခိံ အဒူသကံ။
Taṃ cāhaṃ āgataṃ disvā, abbhācikkhiṃ adūsakaṃ.
၇၅.
75.
‘‘တတောဟံ အဝစံ သိသ္သေ၊ ကာမဘောဂီ အယံ ဣသိ။
‘‘Tatohaṃ avacaṃ sisse, kāmabhogī ayaṃ isi;
မယ္ဟမ္ပိ ဘာသမာနသ္သ၊ အနုမောဒိံသု မာဏဝာ။
Mayhampi bhāsamānassa, anumodiṃsu māṇavā.
၇၆.
76.
‘‘တတော မာဏဝကာ သဗ္ဗေ၊ ဘိက္ခမာနံ ကုလေ ကုလေ။
‘‘Tato māṇavakā sabbe, bhikkhamānaṃ kule kule;
မဟာဇနသ္သ အာဟံသု၊ ကာမဘောဂီ အယံ ဣသိ။
Mahājanassa āhaṃsu, kāmabhogī ayaṃ isi.
၇၇.
77.
‘‘တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ ပဉ္စ ဘိက္ခုသတာ ဣမေ။
‘‘Tena kammavipākena, pañca bhikkhusatā ime;
အဗ္ဘက္ခာနံ လဘုံ သဗ္ဗေ၊ သုန္ဒရိကာယ ကာရဏာ။
Abbhakkhānaṃ labhuṃ sabbe, sundarikāya kāraṇā.
[၄]
[4]
၇၈.
78.
‘‘ဝေမာတုဘာတရံ ပုဗ္ဗေ၊ ဓနဟေတု ဟနိံ အဟံ။
‘‘Vemātubhātaraṃ pubbe, dhanahetu haniṃ ahaṃ;
ပက္ခိပိံ ဂိရိဒုဂ္ဂသ္မိံ၊ သိလာယ စ အပိံသယိံ။
Pakkhipiṃ giriduggasmiṃ, silāya ca apiṃsayiṃ.
၇၉.
79.
‘‘တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ ဒေဝဒတ္တော သိလံ ခိပိ။
‘‘Tena kammavipākena, devadatto silaṃ khipi;
အင္ဂုဋ္ဌံ ပိံသယီ ပာဒေ၊ မမ ပာသာဏသက္ခရာ။
Aṅguṭṭhaṃ piṃsayī pāde, mama pāsāṇasakkharā.
[၅]
[5]
၈၀.
80.
‘‘ပုရေဟံ ဒာရကော ဟုတ္ဝာ၊ ကီဠမာနော မဟာပထေ။
‘‘Purehaṃ dārako hutvā, kīḷamāno mahāpathe;
၈၁.
81.
‘‘တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ ဣဓ ပစ္ဆိမကေ ဘဝေ။
‘‘Tena kammavipākena, idha pacchimake bhave;
ဝဓတ္ထံ မံ ဒေဝဒတ္တော၊ အဘိမာရေ ပယောဇယိ။
Vadhatthaṃ maṃ devadatto, abhimāre payojayi.
[၆]
[6]
၈၂.
82.
‘‘ဟတ္ထာရောဟော ပုရေ အာသိံ၊ ပစ္စေကမုနိမုတ္တမံ။
‘‘Hatthāroho pure āsiṃ, paccekamunimuttamaṃ;
ပိဏ္ဍာယ ဝိစရန္တံ တံ၊ အာသာဒေသိံ ဂဇေနဟံ။
Piṇḍāya vicarantaṃ taṃ, āsādesiṃ gajenahaṃ.
၈၃.
83.
[၇]
[7]
၈၄.
84.
တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ နိရယေ ပစ္စိသံ ဘုသံ။
Tena kammavipākena, niraye paccisaṃ bhusaṃ.
၈၅.
85.
‘‘ကမ္မုနော တသ္သ သေသေန၊ ဣဒာနိ သကလံ မမ။
‘‘Kammuno tassa sesena, idāni sakalaṃ mama;
[၈]
[8]
၈၆.
86.
‘‘အဟံ ကေဝဋ္ဋဂာမသ္မိံ၊ အဟုံ ကေဝဋ္ဋဒာရကော။
‘‘Ahaṃ kevaṭṭagāmasmiṃ, ahuṃ kevaṭṭadārako;
၈၇.
87.
‘‘တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ သီသဒုက္ခံ အဟူ မမ။
‘‘Tena kammavipākena, sīsadukkhaṃ ahū mama;
[၉]
[9]
၈၈.
88.
‘‘ဖုသ္သသ္သာဟံ ပာဝစနေ၊ သာဝကေ ပရိဘာသယိံ။
‘‘Phussassāhaṃ pāvacane, sāvake paribhāsayiṃ;
ယဝံ ခာဒထ ဘုဉ္ဇထ၊ မာ စ ဘုဉ္ဇထ သာလယော။
Yavaṃ khādatha bhuñjatha, mā ca bhuñjatha sālayo.
၈၉.
89.
‘‘တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ တေမာသံ ခာဒိတံ ယဝံ။
‘‘Tena kammavipākena, temāsaṃ khāditaṃ yavaṃ;
နိမန္တိတော ဗ္ရာဟ္မဏေန၊ ဝေရဉ္ဇာယံ ဝသိံ တဒာ။
Nimantito brāhmaṇena, verañjāyaṃ vasiṃ tadā.
[၁၀]
[10]
၉၀.
90.
‘‘နိဗ္ဗုဒ္ဓေ ဝတ္တမာနမ္ဟိ၊ မလ္လပုတ္တံ နိဟေဌယိံ 29။
‘‘Nibbuddhe vattamānamhi, mallaputtaṃ niheṭhayiṃ 30;
တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ ပိဋ္ဌိဒုက္ခံ အဟူ မမ။
Tena kammavipākena, piṭṭhidukkhaṃ ahū mama.
[၁၁]
[11]
၉၁.
91.
‘‘တိကိစ္ဆကော အဟံ အာသိံ၊ သေဋ္ဌိပုတ္တံ ဝိရေစယိံ။
‘‘Tikicchako ahaṃ āsiṃ, seṭṭhiputtaṃ virecayiṃ;
တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ ဟောတိ ပက္ခန္ဒိကာ မမ။
Tena kammavipākena, hoti pakkhandikā mama.
[၁၂]
[12]
၉၂.
92.
‘‘အဝစာဟံ ဇောတိပာလော၊ သုဂတံ ကသ္သပံ တဒာ။
‘‘Avacāhaṃ jotipālo, sugataṃ kassapaṃ tadā;
ကုတော နု ဗောဓိ မုဏ္ဍသ္သ၊ ဗောဓိ ပရမဒုလ္လဘာ။
Kuto nu bodhi muṇḍassa, bodhi paramadullabhā.
၉၃.
93.
‘‘တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ အစရိံ ဒုက္ကရံ ဗဟုံ။
‘‘Tena kammavipākena, acariṃ dukkaraṃ bahuṃ;
ဆဗ္ဗသ္သာနုရုဝေဠာယံ၊ တတော ဗောဓိမပာပုဏိံ။
Chabbassānuruveḷāyaṃ, tato bodhimapāpuṇiṃ.
၉၄.
94.
‘‘နာဟံ ဧတေန မဂ္ဂေန၊ ပာပုဏိံ ဗောဓိမုတ္တမံ။
‘‘Nāhaṃ etena maggena, pāpuṇiṃ bodhimuttamaṃ;
ကုမ္မဂ္ဂေန ဂဝေသိသ္သံ၊ ပုဗ္ဗကမ္မေန ဝာရိတော။
Kummaggena gavesissaṃ, pubbakammena vārito.
၉၅.
95.
‘‘ပုညပာပပရိက္ခီဏော၊ သဗ္ဗသန္တာပဝဇ္ဇိတော။
‘‘Puññapāpaparikkhīṇo, sabbasantāpavajjito;
အသောကော အနုပာယာသော၊ နိဗ္ဗာယိသ္သမနာသဝော။
Asoko anupāyāso, nibbāyissamanāsavo.
၉၆.
96.
‘‘ဧဝံ ဇိနော ဝိယာကာသိ၊ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ အဂ္ဂတော။
‘‘Evaṃ jino viyākāsi, bhikkhusaṅghassa aggato;
သဗ္ဗာဘိညာဗလပ္ပတ္တော၊ အနောတတ္တေ မဟာသရေ’’တိ။
Sabbābhiññābalappatto, anotatte mahāsare’’ti.
ဣတ္ထံ သုဒံ ဘဂဝာ အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိတံ ကမ္မပိလောတိကံ နာမ ဗုဒ္ဓာပဒာနဓမ္မပရိယာယံ အဘာသိတ္ထာတိ။
Itthaṃ sudaṃ bhagavā attano pubbacaritaṃ kammapilotikaṃ nāma buddhāpadānadhammapariyāyaṃ abhāsitthāti.
ပုဗ္ဗကမ္မပိလောတိကံ နာမ ဗုဒ္ဓာပဒာနံ ဒသမံ။
Pubbakammapilotikaṃ nāma buddhāpadānaṃ dasamaṃ.
အဝဋဖလဝဂ္ဂော ဧကူနစတ္တာလီသမော။
Avaṭaphalavaggo ekūnacattālīsamo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
အဝဋံ လဗုဇဉ္စေဝ၊ ဥဒုမ္ဗရပိလက္ခု စ။
Avaṭaṃ labujañceva, udumbarapilakkhu ca;
ဖာရု ဝလ္လီ စ ကဒလီ၊ ပနသော ကောဋိဝီသကော။
Phāru vallī ca kadalī, panaso koṭivīsako.
ပုဗ္ဗကမ္မပိလောတိ စ၊ အပဒာနံ မဟေသိနော။
Pubbakammapiloti ca, apadānaṃ mahesino;
ဂာထာယော ဧကနဝုတိ၊ ဂဏိတာယော ဝိဘာဝိဘိ။
Gāthāyo ekanavuti, gaṇitāyo vibhāvibhi.
စုဒ္ဒသမံ ဘာဏဝာရံ။
Cuddasamaṃ bhāṇavāraṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā / ၁၀. ပုဗ္ဗကမ္မပိလောတိကဗုဒ္ဓအပဒာနဝဏ္ဏနာ • 10. Pubbakammapilotikabuddhaapadānavaṇṇanā